Facebook’un kripto parası Libra hakkında neler biliyoruz?

The Independent
The Independent
TT

Facebook’un kripto parası Libra hakkında neler biliyoruz?

The Independent
The Independent

2018’in başında Mark Zuckerberg o yılki hedefinin kripto paraları ve blockchain teknolojisini araştırmak ve anlamak olduğunu söylemişti.
Facebook’un kurucusu, 6 ay içinde yeni bir kripto para geliştirmek için teknoloji devinin kaynaklarından faydalanabilecek bir çalışma ekibi oluşturdu. Ekip aynı zamanda kripto paranın tüm dünyada kullanılmasına olanak verecek kullanıcı tabanlı sistemden de yararlandı.
Çalışmaların sonucunda yeni kripto para Libra ortaya çıktı. Libra, dünyanın en büyük şirketlerinin, PayPal, Mastercard ve Visa gibi finans kurumlarının da desteğini aldı.
Independent Türkçe'nin haberine göre bu kripto para, tüm bir finans sektörünü vuracak potansiyeli elinde tutuyor ve Facebook’a gücünü daha da artırması için milyar dolarlık fırsat sunuyor.
Peki Facebook interneti dönüştürdüğü gibi piyasaya da hükmedecek yeni bir küresel para yaratabilecek mi?
Bitcoin değil bankalar korksun
Bitcoin’le benzer teknolojiler kullanmasına rağmen, Libra kripto para alanının ötesine geçmeyi arzuluyor.
Libra’nın yaratıcıları, Facebook’un ve uygulamalarının ulaştığı noktanın Libra’nın ABD dolarıyla ve geleneksel finans altyapısıyla rekabet edebilecek bir küresel para birimine dönüşmesine olanak tanıyacağını umuyor.
Blockchain yatırım şirketi KR1’in kurucularından George McDonaugh, “Facebook esas olarak sosyal ağları aracılığıyla tüm dünyada ödeme yaparken kullanılabilecek istikrarlı bir para birimi yaratmaya çalışıyor. Şu anki Wechat, Venmo ve PayPal’un işlevselliğini gözünüzün önüne getirin. Pound ve dolar transferi yapmak yerine, kullanıcılar Facebook’un Libra’sını alıp satacak” ifadelerini kullandı.
Libra nasıl kullanılacak?
Facebook’un dünya genelinde iki milyardan fazla, Facebook’a ait WhatsApp’ın da yaklaşık 1,5 milyar kullanıcısı bulunuyor.
Bu devasa kullanıcı tabanını Facebook’un kullanıcılarından aldığı büyük miktardaki bilgi ve veriyle birleştirince, Libra bitcoinin ve diğer kripto paraların yapabileceklerinin çok daha ötesine geçebilir.
McDonaugh konuyla ilgili, “Facebook’un Libra’sı bitcoinle rekabet etmeyecek. Çünkü açık, sınırsız  ve sabit bitcoin izne gerek duymuyor, sansüre olanak tanımıyor, kamusal olarak da doğrulanabiliyor. Facebook’un Libra’sı ise böyle değil. Çünkü Facebook bir şirket ve yargı sınırları içinde var olmak ve bu kurallara uymak zorunda. Peki, eğer bitcoinin endişelenmesine gerek yoksa, Facebook kimin pastasından pay alıyor? Evet, bankalardan… Yatırım yapmak ister misiniz? Kredi mi istiyorsunuz? Zuckerberg’e sorun. Kredi kartı mı lazım? Zuckerberg’ten isteyin. Dünya popülasyonunun yüzde 30’unun kullandığı platformda -kelimenin tam anlamıyla- her şey bir tık uzağınızda olsun” diye konuştu.
Libra ne zaman kullanılabilecek?
Facebook ve Libra Association’daki ortakları, kripto paranın piyasaya çıkacağı tarihi henüz açıklamamış olsa da Libra’nın 2020’nin ilk yarısında kullanıcılara sunulması bekleniyor.
Facebook’un uygulamalarını ve hizmetlerini kullananlar, Libra’yı da kullanabilecek. Bunun yanında şirket banka işlemleri yapmayan, geleneksel finans hizmetlerine ulaşımı olmayan 1,7 milyardan fazla kişiye de ulaşmayı hedefliyor.
Facebook’un Libra Association’daki ortakları arasında Lyft, eBay, Uber ve Spotify gibi şirketlerin yanında, Mastercard, Paypal, Stripe ve Visa gibi finans şirketleri de yer alıyor.
Farklı alanlardaki kuruluşlardan aldığı bu destekle Libra, muhtemelen geleneksel ödeme işlemlerinin yapıldığı her yerde kabul görecek.



Dinozorlar Çağı'ndaki kuşların Arktika'da yuva yaptığı ortaya çıktı

Araştırmacılar 73 milyon yıl önceki Prince Creek ekosisteminin, yaz mevsiminde yaklaşık 6 ay boyunca kesintisiz gün ışığına maruz kaldığını düşünüyor (Gabriel Ugueto)
Araştırmacılar 73 milyon yıl önceki Prince Creek ekosisteminin, yaz mevsiminde yaklaşık 6 ay boyunca kesintisiz gün ışığına maruz kaldığını düşünüyor (Gabriel Ugueto)
TT

Dinozorlar Çağı'ndaki kuşların Arktika'da yuva yaptığı ortaya çıktı

Araştırmacılar 73 milyon yıl önceki Prince Creek ekosisteminin, yaz mevsiminde yaklaşık 6 ay boyunca kesintisiz gün ışığına maruz kaldığını düşünüyor (Gabriel Ugueto)
Araştırmacılar 73 milyon yıl önceki Prince Creek ekosisteminin, yaz mevsiminde yaklaşık 6 ay boyunca kesintisiz gün ışığına maruz kaldığını düşünüyor (Gabriel Ugueto)

Bilim insanları, kuşların kutup bölgelerine en azından 73 milyon yıldır yuva yaptığını keşfetti. 

Günümüzde Arktika'da yuva yapan 200'den fazla kuş türü var. Bilim insanları bu hayvanların ekosistemin önemli üyeleri olduğunu, polenleşme ve tohum dağılımı gibi temel görevlere katkı sağladığını söylüyor.

Daha önce yapılan araştırmalarda bu davranışın yeni olmadığı görülmüştü. Princeton Üniversitesi'nden Lauren Wilson "Kutup bölgelerinde yuva yapmaya dair en eski kanıt, Antarktika'nın Eosen dönemine ait yaklaşık 46,5 milyon yıl önce yaşamış bir penguen kolonisiydi" diyor.

Wilson liderliğindeki ekibin yeni araştırmasıysa bu tarihi yaklaşık 25 milyon yıl daha geriye çekti. 

Bilim insanları Alaska'nın kuzeyindeki Prince Creek formasyonunda yaptıkları kazılarda aralarında embriyo ve yavru kalıntıları da olan 50'den fazla kuş fosili ortaya çıkardı. Çoğunun boyu 2 milimetreden daha kısa olan bu fosiller, kuşların kutup bölgelerinde yuva yaptığına dair en eski kanıtı sunuyor. 

Bulguları hakemli dergi Science'ta yayımlanan çalışmanın ortak yazarı Patrick Druckenmiller, "Bu yeni fosiller, kuşların evrimi hakkındaki bilgilerimizde önemli bir boşluğu dolduruyor" diyerek ekliyor:

Bu çalışmadan önce, birkaç ayak izi dışında Alaska'da kuş fosilleri bulunmamıştı.

Araştırmacılar yaklaşık 73 milyon yıl önce Arktika'da yuva yapan bu kuşların en azından üç ayrı gruptan geldiğini saptadı. Fosillerin bir kısmı martıya benzeyen Ichthyornithes ve dalgıç kuşuna benzeyen Hesperornithes gruplarına aitti. Artık soyu tükenen bu gruplar dişli kuşları içeriyordu.

Ancak kalıntıların çoğu ördeklere benzeyen dişsiz kuşlara aitti. Araştırmacılar dişsizliğin, bugün yaşayan bütün kuşları içeren grubun belirleyici özelliği olduğunu ifade ediyor. Bu nedenle bulgular, milyonlarca yıl önce Arktika'da yuva yapan kuşların, modern kuşların yakın akrabaları olduğuna işaret ediyor.

Ekip, bölgenin o dönemde bugüne kıyasla daha sıcak olduğunu ve muhtemelen 6 ay boyunca kesintisiz gün ışığı aldığını söylüyor. Ancak bu durum kuşların dondurucu soğuklara maruz kalmadıkları anlamına gelmiyor.

Druckenmiller "Kışlar bugünkü kadar sert olmasa da yıl boyunca burada yaşayan hayvanlar dondurucu soğuklara, ara sıra yağan kara ve yaklaşık 4 ay süren kış karanlığına katlanmak zorundaydı" diye açıklıyor.

Ancak bölgede o zaman yuva yapan kuşların tek sorunu sıcaklıklar değildi. Araştırmacılar bazılarının uzunluğu 5 metreye ve ağırlığı 2 tona çıkan yaklaşık 12-13 dinozor türüyle beraber yaşadıklarını söylüyor. 

Druckenmiller, Troodon gibi etçil dinozorların, "bu sevimli küçük kuşları akşam yemeğinde seve seve yiyeceğini" söylüyor. 

Edinburgh Üniversitesi'nden paleontolog Steve Brusatte, yer almadığı çalışmanın bulgularını şöyle değerlendiriyor:

Bu fosiller, kuşların onlarca milyon yıl önce bu yüksek enlemlerdeki toplulukların ayrılmaz bir parçası olduğunu ve bu toplulukların modern zamanlardaki ekolojik bir yenilik değil, Dünya tarihinin uzun vadeli bir normu olduğunu gösteriyor.

Independent Türkçe, Guardian, Live Science, Science