‘Yengeç Dönencesi’ 5 tapınağı aydınlattı

‘Yengeç Dönencesi’ 5 tapınağı aydınlattı
TT

‘Yengeç Dönencesi’ 5 tapınağı aydınlattı

‘Yengeç Dönencesi’ 5 tapınağı aydınlattı

Birçok gökbilimci ve Mısırlı, Vadi Cedid, el-Uksar, Kina, Sevhac ve Asvan’da bulunan 5 firavun tapınağına, her yıl 21 Haziran’da tekrarlanan ‘yengeç dönencesi’ dolayısıyla öğle güneşinin vurmasını bekledi.
Mısır Arkeolojiyi ve Turizmi Geliştirme Derneği Başkanı Eymen Ebu Zeyd, DPA’ya yaptığı açıklamada, “Öğle güneşi, Karnak Tapınak Kompleksi’nde yer alan Abidos, Hibis, Edfu, Dendara ve 3. Ramses’in tapınaklarına dik gelecek” dedi.
21 Haziran’da yaşanan ‘yengeç dönencesi’ Kuzey Yarım Küre’de bulunan ülkeler için yaz mevsiminin başlangıcı kabul ediliyor. Ekvator’un kuzey enlemindeki güneş ışınlarının dik açı ile gelmesi sonucu bu tarihte en uzun gün ve en kısa gece yaşanıyor. Güney Yarım Küre’de ise tam tersi, kış mevsimi başlamasıyla gündüzler kısalıp geceler uzuyor.
 Mısır'daki Ulusal Astronomik ve Jeofizik Araştırma Enstitüsü, ‘yengeç dönencesi’ni şöyle açıkladı:
“Her yıl 21 Mart’ta meydana gelen ‘İlkbahar Ekinoksu’ndan sonra güneş ekvatorun kuzeyine doğru yavaşça hareket ediyor. Güneş ışınlarının eğiminin artmasıyla gün uzayıp, gece kısalıyor. Böylece güneş ışınları ilk yaz günü olarak kabul edilen 21 Haziran’da ‘yengeç dönencesine’ dik açıyla geliyor.”
Mısırlı Akademisyen Ahmed Avad, konuya ilişkin, “Antik Mısır, astronomi ve uzay bilimindeki eşsiz bilgileri ile ünlü. Eski Mısırlılar gece ve gündüzü 12 saate bölmüş. Gökyüzündeki gezegenleri gözlemleyerek yılı, günlere, aylara ve senelere ayırmışlar”  ifadelerini kullandı. Sözlerine, Antik Mısırlıların dini yaşamlarında önemli rol oynayan tapınakları ve sarayları incelerken astronomiden yararlandıklarını da ekledi.



Bebeğin cinsiyetini belirleyen faktörler tespit edildi

Cuma günü yayınlanan bir araştırma, ailelerin kız ya da erkek çocuk sahibi olma konusunda "tekil bir olasılığa" sahip olduğunu buldu (Unsplash)
Cuma günü yayınlanan bir araştırma, ailelerin kız ya da erkek çocuk sahibi olma konusunda "tekil bir olasılığa" sahip olduğunu buldu (Unsplash)
TT

Bebeğin cinsiyetini belirleyen faktörler tespit edildi

Cuma günü yayınlanan bir araştırma, ailelerin kız ya da erkek çocuk sahibi olma konusunda "tekil bir olasılığa" sahip olduğunu buldu (Unsplash)
Cuma günü yayınlanan bir araştırma, ailelerin kız ya da erkek çocuk sahibi olma konusunda "tekil bir olasılığa" sahip olduğunu buldu (Unsplash)

Rachel Dobkin 

Cinsiyet açıklama partileri, yeni çocuklarının kız mı erkek mi olacağını merakla bekleyen aileler arasında giderek daha popüler hale geliyor. Ancak popüler inanışlara karşı çıkan yeni bir araştırmaya göre, bebeklerin cinsiyeti yazı tura sonucu gibi şansla belirlenmiyor.

Hakemli dergi Science Advances'ta cuma günü yayımlanan bir çalışma, ailelerin erkek ya da kız çocuk sahibi olma konusunda "tekil bir olasılığa" sahip olduğınu ve bazı faktörlerin bu ihtimali etkilediğini tespit etti.

1956-2015'te iki ya da daha fazla sefer birer bebek doğuran en az 58 bin kadını analiz eden araştırmacılar, aynı cinsiyetten en az üç çocuk yapan annelerin, sonraki bebeklerinin yine aynı cinsiyetten olma ihtimalinin daha yüksek olduğunu saptadı.

Kız ya da erkek çocuk sahibi olma ihtimali bu kişilerde yüzde 50-50 değil: Üç kız çocuk sahibi ailelerin başka bir kız çocuğu olma ihtimali yüzde 58, üç erkek çocuğu olan ailelerin bir erkek çocuk daha dünyaya getirme ihtimaliyse yüzde 61.

Peki neden böyle oluyor?

Araştırmacılar, annenin doğum yaptığı yaşa ve genetiğe işaret ediyor.

Çocuk doğurmaya 28 yaşından sonra başlayan kadınların aynı cinsiyetten çocuk sahibi olma ihtimali biraz daha yüksek çıktı. Çalışmada sadece erkek ya da sadece kız çocuk doğurmakla ilişkili iki gen de tespit edildi.

Harvard T.H. Chan Halk Sağlığı Okulu'nda beslenme ve epidemiyoloji alanında öğretim üyesi olan Jorge Chavarro, kıdemli yazarı olduğu çalışma hakında Washington Post'a "Bu genlerin neden doğumda cinsiyetle ilişkili olduğunu bilmiyoruz ancak öyleler ve bu da yeni sorular doğuruyor" dedi.

Çalışmanın, babalarla ilgili veri bulunmaması gibi bazı sınırlılıkları var.

Ayrıca çalışmada yer almayan bir uzman, araştırmanın genetik analizi hakkında uyarılarda bulunuyor.

Pennsylvania Üniversitesi Perelman Tıp Fakültesi'nde genetik alanında öğretim üyesi olan Iain Mathieson, Washington Post'a yaptığı açıklamada analizin nispeten küçük bir örnekleme dayandığını ve diğer faktörlerden etkilenebileceğini söyledi.

Çalışmadaki araştırmacılar sözkonusu faktörlerin, bazı ailelerin aynı cinsiyetten çocuk sahibi olma olasılığının neden daha yüksek olduğunu ne ölçüde açıkladığını incelemek üzere daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyulduğu sonucuna vardı.

Yazarlar şu ifadeleri kullanıyor: 

O zamana kadar, aynı cinsiyetten iki ya da üç çocuğu olan ve farklı cinsiyetlerden çocuk sahibi olmak isteyen aileler, bir sonraki çocuklarını yaparken muhtemelen iki yüzü aynı bir madeni parayla yazı tura attıklarının farkında olmalı.

Independent Türkçe, independent.co.uk/news