​Facebook’a Cambridge Analytica skandalı sebebi ile 5 milyar dolar para cezası

Facebook şirketi logosu (AP)
Facebook şirketi logosu (AP)
TT

​Facebook’a Cambridge Analytica skandalı sebebi ile 5 milyar dolar para cezası

Facebook şirketi logosu (AP)
Facebook şirketi logosu (AP)

ABD makamları, Facebook şirketinin kullanıcıların kişisel bilgilerinin gizliliğini koruyamadığı gerekçesi ile başlatılan soruşturmanın ardından sosyal paylaşım sitesine 5 milyar dolar para cezası kesti.
The Wall Street Journal'ın haberine göre, ABD Federal Ticaret Komisyonu (FTC), geçtiğimiz hafta cezanın 2’ye karşı 3 oyla kabul edildiğini aktarırken, bu konudaki soruşturmanın ne kadar süreceği ise henüz netlik kazanmadı.
FTC tarafından alınan kararlar genellikle değiştirilmezken, cezanın kesinleşmesi için Adalet Bakanlığı'nın onayı gerekiyor.
Geçtiğimiz yıl Facebook’a karşı başlatılan soruşturmada 87 milyon kişinin bilgilerinin danışmanlık amacı ile faaliyet gösteren Londra merkezli Cambridge Analytica şirketine satıldığı iddia edildi.
Facebook iddiaları reddederken, şirket, bu spekülasyonların ardından geçtiğimiz Nisan ayında yayınlanan yılın ilk çeyreği kazanç raporunda 5 milyar dolar bir kayıp beklediğini açıklamıştı.
Facebook geçtiğimiz yıl, The Observes gazetesinin en az bir milyon Amerikalı ve İngiliz kullanıcının kişisel bilgilerini Cambridge Analytica şirketine sattığı haberi ile sarsıntı yaşadı.
Gazete o dönem Cambridge Analytica şirketinin eski çalışan ve asistanların belgelerinden yaptığı alıntıda, bu durumun Facebook tarihinin en büyük veri ihlallerinden biri olduğuna dikkat çekmişti.
The Observes, Cambridge Analytica’nın 2014 yılının başlarında izinsiz bir şekilde elde ettiği seçmenlerin bilgileriyle seçim sonuçlarını tahmin etmek ve etkilemek amacı ile bilgisayar programı oluşturmak için kullandığını aktardı.
Gazete ayrıca, Facebook verilerinin Cambridge Analytica tarafından kullanımı ile ilgili iddialarla ortaya çıkan Christopher Wylie’nın, bu programın siyasi reklamlarla hedef seçmen kararını değiştirebileceği söylemini aktardı.
O dönemki veriler, Kuzey Amerika’daki aktif Facebook kullanıcılarının yaklaşık üçte birini, ABD seçmenlerinin ise yaklaşık dörtte birini temsil ediyordu.



Sadece 300 ışık yılı uzakta devasa gaz bulutu keşfedildi

Bilim insanları Orion gibi bulutsularda yıldız oluşumunu incelese de sürecin öncesi hakkında daha az gözlem yapılabiliyor (NASA)
Bilim insanları Orion gibi bulutsularda yıldız oluşumunu incelese de sürecin öncesi hakkında daha az gözlem yapılabiliyor (NASA)
TT

Sadece 300 ışık yılı uzakta devasa gaz bulutu keşfedildi

Bilim insanları Orion gibi bulutsularda yıldız oluşumunu incelese de sürecin öncesi hakkında daha az gözlem yapılabiliyor (NASA)
Bilim insanları Orion gibi bulutsularda yıldız oluşumunu incelese de sürecin öncesi hakkında daha az gözlem yapılabiliyor (NASA)

Dünya'ya beklenmedik kadar yakın bir mesafede devasa bir gaz bulutu keşfedildi. Moleküler gaz bulutu, bilim insanlarına yıldız oluşum sürecini incelemeleri için eşsiz bir fırsat sunuyor.

Moleküler bulutlar içindeki toz ve gaz kümeleri çökerek yıldızları meydana getiriyor. Hidrojen ve karbonmonoksit molekülleri içeren bu bulutları, yıldız oluşturmalarından önce görmek zorlu bir iş.

Bilim insanları moleküler hidrojen gazı neredeyse görünmez olduğu için bu bulutları ararken karbonmonoksite odaklanıyor. Ancak karbonmonoksit miktarı azsa bulut kolayca gözden kaçabiliyor.

Araştırmacılar yeni keşfedilen moleküler gaz bulutunun bugüne kadar saptanmamasını da buna bağlıyor.

Bulguları hakemli dergi Nature Astronomy'de dün (28 Nisan) yayımlanan çalışmayı yürüten ekip, bulutu daha önce hiç kullanılmamış bir yöntemle tespit etti. Araştırmacılar, buluttaki hidrojenin yaydığı ultraviyole ışık sayesinde keşfi yaptı.

Güney Kore'nin STSAT-1 uydusunun verilerini inceleyen araştırmacılar, hidrojenin doğal olarak yaydığı uzak ultraviyole ışığı fark etti. Normalde bu spektrumdaki ışığı yakalamak epey zor ancak uydunun spektrografı, bunu analiz edilebilecek dalga boylarına ayırmayı başardı. 

Rutgers Üniversitesi'nden çalışmaya liderlik eden Blakesley Burkhart, "Bu, moleküler hidrojenin uzak ultraviyole emisyonunu doğrudan bularak keşfedilen ilk moleküler bulut. Bu bulut, kelimenin tam anlamıyla karanlıkta parıldıyor" diyor.

Yunan mitolojisindeki şafak tanrıçası Eos'un adı verilen gaz bulutu Dünya'dan sadece 300 ışık yılı uzakta. Yaklaşık 3 katrilyon kilometrelik bu mesafe insan ölçeğinde muazzam bir büyüklüğe denk düşse de galaktik ölçekte çok yakın kabul ediliyor. Dünya'ya en yakın yıldız oluşum bölgesi olan Orion Bulutsusu yaklaşık 1300 ışık yılı uzakta. 

Hilale benzeyen bulutun kütlesi Güneş'in kütlesinin yaklaşık 3 bin 400 katı ve yaklaşık 40 Ay çapına (140 bin kilometre) sahip. 

Makalenin yazarlarından Thomas Haworth "Bu şey adeta kozmik arka bahçemizde ve biz onu kaçırdık" diyor.

Güneş Sistemi'nin yakın çevresini ifade eden Yerel Kabarcık'ta yer alan Eos, bugüne kadar bulunan en yakın moleküler bulut. 

Bilim insanları bu sayede yıldız ve yıldız sistemlerinin nasıl oluştuğunu çok daha iyi anlayabilecekleri bir imkana sahip. 

Burkhart, "Teleskoplarımızla baktığımızda, oluşum aşamasındaki tüm yıldız sistemlerini görebiliyoruz ancak bunun nasıl gerçekleştiğini ayrıntılı olarak bilmiyoruz" diyerek ekliyor: 

Eos'u keşfetmemiz heyecan verici çünkü artık moleküler bulutların nasıl oluştuğunu ve ayrıştığını, bir galaksinin yıldızlararası gaz ve tozu yıldızlara ve gezegenlere nasıl dönüştürdüğünü doğrudan ölçebiliyoruz.

Araştırmacılar ayrıca yeni yöntemi kullanarak yakınlarda gizlenen başka moleküler bulutları da keşfetmeyi umuyor.

Çalışmanın bir diğer yazarı Thavisha Dharmawardena "Bu teknik yıldızlararası ortam hakkında bildiklerimizi baştan yazabilir, galaksideki gizli bulutları ortaya çıkarabilir ve hatta kozmik şafağın algılanabilen en uzak sınırlarına kadar ulaşabilir" ifadelerini kullanıyor.

Independent Türkçe, Space.com, CNN, Nature Astronomy