Katar ekonomisi alarm veriyor

Katar, enflasyon göstergelerinin yükselmesine neden olan ithalat maliyetlerinin artışıyla ilgili zorluklarla karşı karşıya (Şarku’l Avsat)
Katar, enflasyon göstergelerinin yükselmesine neden olan ithalat maliyetlerinin artışıyla ilgili zorluklarla karşı karşıya (Şarku’l Avsat)
TT

Katar ekonomisi alarm veriyor

Katar, enflasyon göstergelerinin yükselmesine neden olan ithalat maliyetlerinin artışıyla ilgili zorluklarla karşı karşıya (Şarku’l Avsat)
Katar, enflasyon göstergelerinin yükselmesine neden olan ithalat maliyetlerinin artışıyla ilgili zorluklarla karşı karşıya (Şarku’l Avsat)

Katar, önümüzdeki dönemde, başta ticari faaliyetler ve emlak sektörü olmak üzere önemli alanlarda büyüme hızının yavaşlamasına neden olabilecek bir takım ekonomik durgunluklarla karşı karşıya. Hükümetin ekonomik durgunlukla baş edebilmek için aldığı önlemlere rağmen bu durgunluğun orta ve uzun vadede Katar ekonomisi üzerinde yıkıcı etkileri ortaya çıkabilir.
Hükümetin, ülkede geniş kapsamlı bir tasarruf stratejisi uygulayarak yavaşlamanın önüne geçmek için yeni projeleri askıya alması, bundan etkilenen bazı ekonomik faaliyetlerde felç belirtilerinin ortaya çıkmasına neden oldu.
Şarku’l Avsat’a konuşan güvenilir kaynaklar, Katar hükümetinin, iç piyasa ihtiyacını karşılamak için Türkiye ve İran'daki ihracatçılardan ithal edilen malları desteklemeyi bırakması gerektiğini belirtti. Hükümetin ithalatının yaklaşık yüzde 40'ını Türkiye ve İran'dan karşıladığına vurgu yapan kaynaklar, son dönemde Katar’ın özellikle gıda ve inşaat sektöründe alışveriş yaptığı Türk ve İranlı şirketlerin diğer muadillerine kıyasla daha pahalı olması gibi bir takım nedenlerden ötürü bu desteğin Katar hükümetinin omuzlarındaki yükü ağırlaştırdığını kaydetti.
Katar ekonomisindeki durgunluk belirtilerinden biri de emlak piyasasının ticari ve konut birimlerinin boş olması ve fiyatların önemli ölçüde düşük olmasından kaynaklı karşılaştığı bazı zorluklar. Bu durum ülke ekonomisinin genel durumu üzerinde olumsuz bir sinyal verirken emlak sektöründe büyük bir aksaklığa neden oldu.
Adının açıklanmasını istemeyen uluslararası bir emlak komisyoncusu, konut, iş yeri ve mağazalara yönelik taleplerin azaldığını, sözleşmelerin yenilenmediğini ve bu durumun Katar emlak piyasasını etkilediğini söyledi. Katar’da daha önce bir ofisin ortalama aylık 18 bin Katar riyaline (4 bin 943 dolar) kiralandığını belirten emlak komisyoncusu, bugün ise 4 bin riyale (bin dolar) dahi kimsenin bu ofisleri kiralamadığını ve bu yüzden gayrimenkul yatırım sektörüne yönelik önlemler alınmazsa sektörün çöküşün eşiğine gelebileceğini söyledi.
Kaynaklara göre Katar hükümetinin tasarruf amacıyla aldığı önlemler arasında yer alan ödeneklerin askıya alınması, maaşlarda düşüşe neden olurken bu durum, satın alma gücünü ve perakende sektörünün hareketliliğini olumsuz yönde etkiledi. Bununla birlikte hükümet, istihdam olanaklarının neredeyse tamamen yok olduğu bir dönemde vatandaşlarına iş imkânları sunacak çözümler bulamazsa durum daha da baskıcı bir hale gelebilir. Ayrıca maliyetleri önemli ölçüde azaltmak amacıyla kamu ve özel sektörde işten çıkarmalar yapılıyor.  
Katar Emiri Şeyh Temim bin Hamad Al Sani, iki yıl önce yaptığı bir konuşmada ekonomiyi destekleyecek birkaç sektör oluşturma niyetini açıklamıştı. Ancak gerçekte, endüstriyel stratejik sektörlerin kendi kendine yeterli bir hale gelebilmesi için onlarca yıla ihtiyaç vardır. Bu sektörlerin yurt içinde inşa edilmesinin maliyetinin yüksekliği göz önüne alındığında ve özellikle hükümetin uluslararası imajını geliştirmek için anlık kazanımlar elde etmek amacıyla yüksek dış değişim kanallarına sahip olması nedeniyle yıllara ihtiyaç duyuluyor.
Şarku’l Avsat’a demeç veren ekonomi danışmanı Süleyman el-Assaf’a göre Katar ekonomisi şu anda ithalat maliyetinin yüksek olduğu bazı sektörlerde sıkıntı yaşıyor. Koşulların böyle devam etmesi halinde maliyetin artabileceğini belirten Assaf, bu durumun yakın gelecekte sorunlara neden olabileceğine dikkati çekti.
Sıkıntıların en önemli sektörlerden biri olan ulaşım sektöründeki birçok noktada yeniden yapılandırmaya zorlayan kayıplara neden olduğunu belirten Assaf, yüksek maliyetlerin, bölgesel sorunların yanı sıra deniz taşımacılığına yönelik sigorta ücretlerinin artmasına sebep olduğuna işaret etti.
Katar’ın, borsada en yüksek borcu olan ülkelerden biri olduğunu belirten Assaf, “Katar, doğalgaz satarak bunu karşılamaya çalışıyor” diye konuştu. Assaf, başta Suudi Arabistan ve Birleşik Arap Emirlikleri (ABD) vatandaşları olmak üzere Katar'a en yüksek yatırımı yapan Körfez ülkelerinden yatırımcıların faaliyetlerini durdurması sonucu emlak sektörünün büyük zarar gördüğünü kaydetti. Dört Arap ülkesinin (Suudi Arabistan, BAE, Bahreyn ve Mısır) Katar’a yönelik boykotunun devam etmesinin Katarlılar için çok pahalıya mal olacağını söyleyen Assaf, çevre koşullarından dolayı artan enflasyon rakamlarıyla birlikte boykotun Katar'daki bazı sektörler üzerinde önemli bir baskı yaratacağını söyledi.



Kurşunlu benzin, ABD'de 151 milyon kişide ruh sağlığı sorunları yaratmış

Kurşunlu benzinin bazı zararları bilinse de uzun bir süre geniş çapta kullanılmaya devam edildi (Reuters)
Kurşunlu benzinin bazı zararları bilinse de uzun bir süre geniş çapta kullanılmaya devam edildi (Reuters)
TT

Kurşunlu benzin, ABD'de 151 milyon kişide ruh sağlığı sorunları yaratmış

Kurşunlu benzinin bazı zararları bilinse de uzun bir süre geniş çapta kullanılmaya devam edildi (Reuters)
Kurşunlu benzinin bazı zararları bilinse de uzun bir süre geniş çapta kullanılmaya devam edildi (Reuters)

Çocukken kurşunlu benzine maruz kalmanın, en az 151 milyon Amerikalının ruh sağlığı sorunları yaşamasıyla bağlantılı olduğu saptandı. 

1920'lerde motor performansını iyileştirdiği gerekçesiyle benzine kurşun eklenmeye başlandı. Özellikle 1960-1970'lerde çok yaygın kullanılan kurşunlu benzin pek çok sağlık sorununu da beraberinde getirdi. 

Uzmanlar kurşuna herhangi bir seviyede maruz kalmanın güvenli olmadığını söylüyor. Çok düşük seviyede bile maruz kalınca bilişsel sorunlar yaratabilen madde, çocuklar için daha büyük bir tehdit.

ABD 1996'da kurşunlu benzini yasaklarken, Avrupa ülkeleri de 2000'lerin başından itibaren benzer kararlar aldı. Türkiye de 2004'te kurşunlu benzini yasakladı.

Journal of Child Psychology and Psychiatry adlı hakemli dergide dün (4 Aralık) yayımlanan çalışmayı yürüten ekip, çocukken kurşuna maruz kalmanın ABD halkının ruh sağlığını nasıl etkilediğini masaya yatırdı. 

1940-2015 dönemine odaklanan araştırmacılar, çocukların kan değerlerindeki kurşun seviyesi, kurşunlu benzin kullanımı ve nüfus istatistiklerine ilişkin eski verilerden yararlandı.

Ekip bu verilerden yola çıkarak 2015'te sağ olan bütün Amerikalıların, hayatı boyunca kurşuna ne kadar maruz kalmış olabileceğini hesapladı.

Bilim insanları ayrıca kurşuna maruz kalma ve ruh sağlığı arasındaki ilişkiyi inceleyen diğer çalışmalardan da yararlandı.

ABD halkı genelinde, çocukken araba egzozundan kaynaklanan kurşuna maruz kalmayla bağlantılı yaklaşık 151 milyon ruh sağlığı vakası görüldüğü sonucuna vardılar. 

Bunun sonucunda depresyon, anksiyete, dikkat bozukluğu veya hiperaktivite sorunlarının ortaya çıktığı kaydedildi. Araştırmacılar ayrıca insanların ani dürtülerini kontrol etme becerisinin düştüğünü ve onları nevroza daha yatkın hale getirdiğini tespit etti.

Kurşunla bağlantılı ruh sağlığı sorunlarının en çok 1966-1986'da doğan kişilerde görüldüğü saptandı. Bu muhtemelen kurşunlu benzin kullanımının epey yaygın olmasından kaynaklanıyor. 

Duke ve Güney Karolina Tıp Üniversitesi'nde nöropsikoloji alanında çalışan Aaron Reuben, ortak yazarı olduğu çalışmanın "kurşunun zararlı olduğuna dair yeni bir bilgi sunmadığını veya neden-sonuç ilişkisini kanıtlamadığını, sadece mevcut verileri alıp tüm ABD nüfusuna uyguladığını" söyleyerek ekliyor:

Kurşunun zararını herhangi bir şekilde abarttığımızdan hiç endişe duymuyoruz.

Benzinden çıkarılsa da kurşunun bazı oyuncak ve bataryalarda hâlâ kullanıldığını belirten Reuben bu maddenin tamamen yasaklanması gerektiğini vurguluyor:

Daha iyi alternatifler var ve bunlar kullanılmalı. Ne zaman bir şirket kurşun içeren bir ürün üretse, bundan kâr elde ediyor ve bedelini herkes ödüyor. Buna bir son vermenin zamanı geldi.

Aynı ekip başka bir araştırmada, kurşunlu benzine maruz kalmanın ABD nüfusunun yaklaşık yarısının IQ'sunu düşürdüğünü saptamıştı.

Independent Türkçe, NBC News, Newsweek, Science Daily, Journal of Child Psychology and Psychiatry, PNAS, BirGün