Afganistan lideri Eşref Gani’den DEAŞ açıklaması

Afganistan, bağımsızlığının 100’üncü yıl dönümünü kutluyor (AFP)
Afganistan, bağımsızlığının 100’üncü yıl dönümünü kutluyor (AFP)
TT

Afganistan lideri Eşref Gani’den DEAŞ açıklaması

Afganistan, bağımsızlığının 100’üncü yıl dönümünü kutluyor (AFP)
Afganistan, bağımsızlığının 100’üncü yıl dönümünü kutluyor (AFP)

Afganistan’ın bağımsızlığının 100’üncü yıl dönümünde, ülkenin doğusundaki Celalabad’da patlamalar meydana geldi.
Nangarhar Vali Sözcüsü, Celalabad’da gerçekleşen 6 patlamada, 4’üncü bölgede 17 sivilin yaralandığını açıkladı. Celalabad’daki güvenlik güçlerinin ayrıca şehirde 6 bomba tespit ettiğini ve bombaları patlamadan önce etkisiz hale getirdiği bilgisini verdi.
Afganistan Sağlık Bakanlığı’na göre Celalabad’daki patlamalardan bir gün önce de başkent Kabil’de bir düğün salonunda patlama yaşandı, 63 kişi öldü, 182 kişi de yaralandı. Afgan hükümeti ve Taliban hareketi, Kabil’deki patlamayı kınarken Afganistan Devlet Başkanı ise saldırıdan DEAŞ’ı sorumlu tuttu. Taliban da patlamayı Afgan sivilleri hedef alan barbarca bir eylem olarak niteledi.
Afganistan lideri Eşref Gani, ülkesinin bağımsızlık günü dolayısıyla yaptığı açıklamada “Sivillerin akan her damla kanının intikamını alacağız. DEAŞ’a karşı mücadelemiz devam edecek. Onların köklerini kazıyacağız” dedi. Uluslararası topluma da hükümetinin çabalarını destekleme çağrısı yapan Afganistan Devlet Başkanı ayrıca Pakistan sınırı boyunca silahlı grupların ve DEAŞ örgütünün kendilerine güvenli sığınaklar bulduğuna dikkat çekti. Gani, Pakistan halkına da söz konusu sığınakları tespit etmede Afgan hükümetine yardımcı olma çağrısı yaptı.
Eşref Gani, Taliban’ı da eleştirerek geçen yıllar boyunca teröristlere kanlı saldırılar için yol açtıklarını söyledi.
ABD Başkanı Donald Trump, ülkesinin hem Afgan hükümetiyle hem de Taliban ile başarılı ve olumlu diyaloglar ve görüşmeler yaptığını duyurdu. Trump, New Jersey’de gazetecilere yaptığı açıklamada yönetiminin Afgan hükümeti ve Taliban ile olumlu görüşmelerde bulunduğunu söyleyerek, “Ne olacağını, Afganistan’da kalmaya mı yoksa kuvvetlerimizi nihai olarak geri çekmeye mi karar vereceğiz göreceğiz” dedi.
Trump, ABD Ulusal Güvenlik Konseyi ve ABD idaresindeki üst düzey yetkililerle düzenlenen görüşmelerin ardından ABD ve Taliban arasındaki barış görüşmelerine ilişkin açıklama yaptı. Trump, Washington’ın Afganistan’ın yeniden teröre ve savaşa geri dönmesini istemediğine dikkati çekti. ABD Başkanı, açıklamasında şu ifadeleri kullandı:
“Afganistan’ın terör için bir üreme alanı olmaması için oraya gittik. Bunu durdurduk. Oldukça ciddi bir iş çıkardık. Afganistan’daki istihbarat varlığımız bizim açımızdan önemli.”
Afgan hükümeti, başkent Kabil’in güneyindeki Çar Asyab ilçesindeki yerel halk ile iş birliği yaparak Taliban’a mensup 1 komutanı öldürdü. Afganistan İçişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, güvenlik güçlerinin Taliban komutanının gece operasyonunda tasfiye edildiği kaydedildi. Afganistan hükümeti, kuvvetlerinin Kabil’deki Taliban mevziilerine baskın düzenlediğini, Deh Sebz ilçesinde Taliban ve DEAŞ unsurlarından 4’ünü öldürdüğünü, operasyon sırasında bir silah deposunun da imha edildiğini bildirdi. Aynı şekilde Mussahi bölgesinde de Taliban’a mensup 1 militanın gözaltına alındığı, aynı bölgede bir hava saldırısında 2 Taliban militanının öldürüldüğü kaydedildi.
Afgan hava kuvvetleri de yayınladığı bir bildiride Logar ve Gazne vilayetlerinde hava saldırıları düzenlendiğini ve Taliban’a mensup 9 militanın öldüğünü duyurdu. Afganistan ordusuna bağlı Feylek-ul Raad tarafından yapılan yazılı açıklamaya göre, vilayet merkezindeki Pul-i Alem bölgesinde Taliban mevziileri hedef alındı ve 5 Taliban militanı öldürüldü. Açıklamada ayrıca Gazne vilayetindeki baskınlarda da Taliban’a mensup 4 militanın öldürüldüğü bilgisi verildi.
Taliban hareketi de Afganistan’ın güneyindeki Helmand vilayetinin Nehr-i Serrac bölgesinde Taliban’a mensup bir keskin nişancı tarafından 2 Afgan askerinin öldürüldüğünü duyurdu. Hareket tarafından yapılan açıklamaya göre aynı bölgedeki Muhtar Kala bölgesinde de bir polis öldürüldü. Taliban’a mensup silahlı unsurlar ayrıca Helmand vilayetindeki hükümet güçlerinin bir komutanına da suikast düzenledi.
Taliban, hükümet güçlerini ülkenin kuzeybatısındaki Faryab vilayetinin Hayber kasabasındaki Ebu Zer el-Gıfari Camii’ni yıkmakla suçladı. Taliban ayrıca 5 hükümet personelinin ölmesinin ardından başkent Kabil’in batısındaki Vardak vilayetinde de 2 güvenlik merkezinin kontrolünü ele geçirdiklerini açıkladı. Başkentin güneyindeki Logar vilayetinin Pul-i Alem kasabasında 3 istihbarat unsurunun Taliban kuvvetleri tarafından pusuya düşürülerek öldüğü belirtildi. Yapılan açıklamalar söz konusu saldırıda 4 askerin de yaralandığı yönünde.



Putin'e baskı ve ‘nükleer denizaltıların’ konuşlandırılması... Trump'ın çifte uyarısının arkasında ne var?

ABD Başkanı Donald Trump ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (Reuters)
ABD Başkanı Donald Trump ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (Reuters)
TT

Putin'e baskı ve ‘nükleer denizaltıların’ konuşlandırılması... Trump'ın çifte uyarısının arkasında ne var?

ABD Başkanı Donald Trump ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (Reuters)
ABD Başkanı Donald Trump ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (Reuters)

ABD Başkanı Donald Trump, Moskova'nın alaycı tavırlarına yanıt olarak iki nükleer denizaltıyı ‘uygun bölgelere’ gönderme emri vereceğini açıklayarak, Rusya ile ABD arasındaki güç gösterisinde çıtayı yükseltti.

Trump'ın sosyal medya platformu Truth Social’de yaptığı paylaşım, güvenlik bağlamında alışılmadık bir durum değildi. Şarku’l Avsat’ın The Times gazetesinden aktardığına göre, ABD'nin 71 nükleer denizaltısından yaklaşık 20'si her an denizde görev yapıyor ve özellikle gerginliğin arttığı dönemlerde rutin olarak Rusya'ya yakın bölgelere sevk ediliyor. Ancak olağandışı olan, ABD'nin bunu açıklaması. Bu ise Trump'ın paylaşımının gerçek amacını ortaya koyuyor. Söz konusu paylaşım iki mesaj içeriyor: Birincisi, Trump'ın eylem adamı olduğunu kanıtlamak, ikincisi ise mesaj vermek.

Rusya Güvenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Dmitry Medvedev (AP)Rusya Güvenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Dmitry Medvedev (AP)

Medvedev'e yanıt ve Putin'e işaret

Trump için bu adım, provokasyona sert tepki verme şeklindeki alışılmış tavrının bir parçası.

Trump, özellikle Rusya'da başkanlık görevinden ayrıldıktan sonra tartışmalı rolüyle tanınan Dmitriy Medvedev'e yanıt veriyordu. Trump'ın Moskova'ya Ukrayna'da ateşkes sağlanması için verdiği süreyi kısaltmasının ardından Medvedev sosyal medya hesabı üzerinden yaptığı paylaşımda, “Her yeni uyarı bir tehdit ve savaşa doğru adımdır. Rusya ile Ukrayna arasında değil; kendi ülkenle. Uyuyan Joe'nun yolunu izleme!” ifadelerini kullandı.

The Times’ın haberine göre bu açıklamaların amacı, sürekli olarak Üçüncü Dünya Savaşı’nın patlak vereceği konusunda uyarıda bulunan Trump'ı korkutmak. Öyle ki Trump, Oval Ofis'teki meşhur sözlü tartışmada Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy'i ‘kumar oynamakla’ suçlamıştı. Ancak, Rusya'da bile abartılı bir kişilik olarak görülen Medvedev, Trump'ın Putin'e yönelik söyleminin son aylarda giderek sertleştiği göz önüne alındığında, bu mesajın hedefi değil.

ABD Başkanı Donald Trump ve Rus mevkidaşı Vladimir Putin (Arşiv - Reuters)ABD Başkanı Donald Trump ve Rus mevkidaşı Vladimir Putin (Arşiv - Reuters)

İhtiyatlı eleştiri

Trump, Putin'i giderek daha fazla eleştiriyor, ancak onu doğrudan kışkırtmaktan da kaçınıyor; çünkü aralarında iyi bir dostluk ve iş ilişkisi olduğunu düşünmeye devam ediyor. Bu durum, Medvedev'in pazartesi günü yaptığı açıklamadan açıkça anlaşılıyor. Putin ise Trump'ın barış için belirlediği son tarihi, dün yaptığı paylaşımdan yaklaşık bir saat önce reddetmişti.

Trump kendini usta bir müzakereci olarak görüyor. Bu nedenle, ABD donanmasında başkomutan olarak emrinde bulunan çeşitli gemi türlerini kapsayacak şekilde ‘nükleer denizaltılar’ ifadesini belirsiz bir şekilde kullandı.

ABD'nin 71 adet nükleer denizaltısı varken, bunların 14'ü Ohio sınıfı balistik füze denizaltılarıdır ve 20 adede kadar Trident II füzesi taşıyabilirler. Bu füzeler nükleer başlıklarla donatılabilir. ABD’nin sahip olduğu nükleer silahlı denizaltılardan sekiz ila on tanesi her an dünya çapında devriye görevindedir.

Resim  Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (Arşiv-AFP)Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (Arşiv-AFP)

Beyaz Saray, Putin'in Trump'ın denizaltılarla ilgili diplomasisinin provokatif olmadığını, Dmitriy Medvedev'in tek bir provokatif açıklaması üzerine nükleer söylemlerin yeniden alevlenmesini önlemek için olduğunu anlayacağına inanıyor. Zira filonun görevi saldırı amaçlı değil; savunma amaçlı.

Müttefiklere yönelik yaptırımlar ve gümrük tarifeleri

Bununla birlikte, Trump'ın Putin'e yönelik söylemi belirgin şekilde sertleşti. Trump geçen hafta, “Yaptıkları şey iğrenç” dedi ve Putin'i ‘yalan söylemekle’ suçladı.

Trump ayrıca, Rus enerjisini satın alanlara ikincil yaptırımlar uygulamakla tehdit etti ve Hindistan'ı yüzde 25'lik genel gümrük vergisiyle hedef aldı. Trump, “Zaten zor durumdaki ekonomilerini birlikte mahvedebilirler” dedi.

Rusya'dan petrol alımına yönelik bu cezai gümrük vergisinin oranını doğrudan açıklamamasına rağmen, nihai gümrük vergisi sistemi ile ilgili görüşmeler kritik aşamaya yaklaşırken, benzer bir yaklaşım daha sonra Çin'e de uygulanabilir.

Rus gazının en büyük alıcısı olmaya devam eden Avrupa Birliği (AB) de yaptırımların hedefinde olabilir. Macaristan, Belçika, Fransa ve Slovakya en büyük ithalatçılar.

Geçtiğimiz günlerde gümrük vergilerini yüzde 15'e düşüren bir ticaret anlaşması imzalayan Trump'ın, Rusya'yı cezalandırması için kendisine baskı yapan Avrupa ülkelerine yaptırım uygulaması ironik olacak, ancak Trump’ın izlediği yol bu.