Irak'ın eski Başbakanı Nuri el-Maliki: İsrail'in bombaladığı tespit edilirse güçlü bir şekilde karşılık veririz

Irak'ın eski Başbakanı Nuri el-Maliki: İsrail'in bombaladığı tespit edilirse güçlü bir şekilde karşılık veririz
TT

Irak'ın eski Başbakanı Nuri el-Maliki: İsrail'in bombaladığı tespit edilirse güçlü bir şekilde karşılık veririz

Irak'ın eski Başbakanı Nuri el-Maliki: İsrail'in bombaladığı tespit edilirse güçlü bir şekilde karşılık veririz

Irak’ın eski Başbakanı Nuri el Maliki, Haşdi Şabi üslerine yönelik hava saldırılarının arkasında İsrail’in olduğu tespit edilmesi halinde güçlü bir şekilde karşılık vereceklerini söyledi.
Irak’ta Şii milis gücü Haşdi Şabi birliklerine ait cephanelik ve karargâhlara son 2 ayda 4 kez saldırılmasının ardından hükümet soruşturma açmıştı.
Maliki, Twitter hesabı üzerinden yaptığı paylaşımda şu ifadeleri kullandı;
“İsrail'in Irak'ı hedef almaya devam etmesi halinde Irak, İran dâhil birçok ülkenin katılımıyla geniş bir çatışma alanına dönüşecektir. Hava saldırılarının arkasında İsrail'in olduğunun tespit edilmesi durumunda, Bağdat, güçlü bir şekilde karşılık verecek” diye yazdı.
Haşdi Şabi Heyeti Başkan Yardımcısı Ebu Mehdi Muhendis, geçtiğimiz Çarşamba günü yaptığı açıklamada, üslerine yönelik saldırılardan ABD'yi sorumlu tutarak, İsrail'e ait 4 insansız hava aracının (İHA) Azerbaycan üzerinden ABD'nin Irak'taki filosuna bu yıl dahil edildiğini ve askeri üsleri üzerinde uçtuğunu belirtti.
Bu açıklamanın ardından, Haşdi Şabi Heyeti Başkanı Falih el-Feyyad, saatler sonra yayınladığı yazılı açıklamada, Mühendis'in ifadelerinin Haşdi Şabi'nin resmi görüşünü yansıtmadığını ifade etmişti.
Irak kaynakları, İran’ın Feyyad ile Muhendis arasındaki kriz hattına girdiğini belirtiyor. Söz konusu kaynakların aktardığına göre Muhendis ile yaşanan anlaşmazlığın görüşülmesi amacıyla Irak Başbakanlık Ofisi Müdürü Ebu Cihad el-Haşimi ve Feyyad’ı taşıyan özel İran uçağı, Tahran’a doğru hareket etti.
Muhendis ile Feyyad arasında cephaneliklerin bombalanması hususundaki gerginliğin, iki tarafın yaptığı çelişkili açıklamalarla birlikte yeni bir boyuta ulaştığını söyleyen kaynaklar, ‘Feyyad’ın açıklamasının Haşdi Şabi resmi sitesi üzerinde yayınlanmasının Muhendis tarafından engellediğine’ dikkati çektiler.
Irak Başbakanı Adil Abdulmehdi başkanlığında önceki gün düzenlenen Milli Güvenlik Kurulu (MGK) toplantısının ardından yapılan yazılı açıklamada, Abdulmehdi’nin daha önce yayınladığı kararnamenin uygulanmasının gerekliliği vurgulandı.
Abdulmehdi’nin 16 Ağustos’ta imzaladığı kararname doğrultusunda, Irak semalarında yapılacak uçuşların artık Irak Silahlı Kuvvetler Başkomutanı sıfatıyla Abdulmehdi’nin veya onun yetkilendireceği kişinin onayına bağlı olduğu ve mühimmat depolarının güvenli bir şekilde şehirlerin dışına taşınması konusunda gerekli adımların atılması öngörülüyor.
Açıklamada, terörle mücadelede ve Irak şehirlerinin terörden kurtarılmasında büyük rol oynayan Haşdi Şabi dâhil bütün askeri kurumların korunması yükümlülüğünün hükümete ait olduğu belirtildi.
MGK toplantısında, ayrıca Savunma Bakanlığı’na mevcut ve gelecekteki durumu göz önünde bulundurarak, Hava Savunma Komutanlığı’nın silahlandırılması için uygun plan ve prosedürleri hazırlaması talimatının verildiği bildirildi.
Haşdi Şabi üslerine yönelik 19 Temmuz'dan bu yana gerçekleştirilen saldırıları Şarku’l Avsat’a değerlendiren Iraklı güvenlik uzmanı Fadıl Ebu Ragif, “Irak’ın çeşitli bölgelerinde Haşdi Şabi üslerine yönelik saldırılarda dış faktör aktif konumdaydı” dedi.
Ragif, açıklamasının devamında şunları kaydetti;
“ABD şemsiyesi altındaki İsrail, İran’ın sınır üzerinden balistik füze ve silahları Haşdi Şabi’nin depolarına emanet ettiğini düşünüyor. İsrail, kendi kanaatince Haşdi Şabi’yi ulusal güvenliği için bir tehdit olarak görüyor. Bu nedenle İHA’ları bu depolara yönlendiriyor. İsrail, 2016’dan bu yana Irak sahasında yaklaşık 17 saldırı gerçekleştirdi. Hava Savunma Komutanlığı, göklerde sadece Irak uçaklarının uçuşlarına hâkim, Uluslararası Koalisyona ait uçaklar bu kapsama girmiyor. ABD, S-400 hava savunma sistemine karşı çıkıyor çünkü Irak böyle bir durumda zapt edilemez bir güç haline gelecek. İHA’lar 60 bin fitin üzerinde uçuyor ve Irak bunları tespit edebilecek gelişmiş hava radarlarından yoksun. Bu haliyle bırakırsak, yakın gelecekte bu ve benzeri tehlikelere şahit olacağız.”
Öte yandan New York Times gazetesine konuşan ABD’li yetkililer, İsrail’in Haşdi Şabi’ye ait mühimmat depolarını vurduğunu söyledi.
Gazetenin haberine göre İran’ın Irak’taki silah depolarını, Suriye’deki Hizbullah örgütüne silah sevkiyatında kullandığı belirtildi.
Üst düzey bir Ortadoğu istihbarat yetkilisi, gazeteye verdiği demeçte, İran Devrim Muhafızları’nca kullandığı ileri sürülen Haşdi Şabi mühimmat deposunun, 19 Temmuz'da havaya uçması da dâhil, İsrail'in bölgede birçok saldırı gerçekleştirdiğini belirtti.
Yetkili, saldırılarda 125 mil (200 kilometre) menzilli güdümlü füzelerin imha edildiğini ifade etti.



Gizli belgelerde Batı’yı kararsız bırakan seçimin 30. yıldönümü: Zerval’ın Cezayir zaferi

Eski Cezayir Cumhurbaşkanı Liamin Zeval, 1997 parlamento seçimlerinde oyunu kullanıyor (AFP)
Eski Cezayir Cumhurbaşkanı Liamin Zeval, 1997 parlamento seçimlerinde oyunu kullanıyor (AFP)
TT

Gizli belgelerde Batı’yı kararsız bırakan seçimin 30. yıldönümü: Zerval’ın Cezayir zaferi

Eski Cezayir Cumhurbaşkanı Liamin Zeval, 1997 parlamento seçimlerinde oyunu kullanıyor (AFP)
Eski Cezayir Cumhurbaşkanı Liamin Zeval, 1997 parlamento seçimlerinde oyunu kullanıyor (AFP)

Bugün, Liamin Zerval’ın Cezayir’de Cumhurbaşkanlık seçimlerini kazanmasının 30. yıldönümü. 1991’de Kurtuluş Cephesi’nin kazandığı seçimlerin iptalinin ardından yaşanan krizin ardından, Zerval’ın sandığa gitme kararı Cezayir siyasetinde bir dönüm noktası oldu. O dönemde muhalifler, ordu destekli yönetimin halk desteğinden yoksun olduğunu belirtiyordu. Zerval ise bu argümanı ortadan kaldırdı.

Bu karar büyük bir risk içeriyordu. Kan gölüne dönen Cezayir’de silahlı gruplar oy kullanacakları tehdit ediyor, ana muhalefet partileri ise seçimleri boykot çağrısıyla sabote etmeye çalışıyordu. Buna rağmen Zerval meydan okudu. Cumhurbaşkanlığı kazan sürpriz olmasa da, halkın tehditlere rağmen sandığa gitmesi ve yüksek katılım sağlaması büyük bir sürprizdi. Bu, “terör korkusunu” yıkmak anlamına geliyordu.

Zerval, böylece Cezayir yönetimine bir tür “meşruiyet” kazandırarak terör dönemini sona ermeye başladı. Ertesi yıl düzenlenen parlamento seçimleriyle 1991’de iptal edilen seçimlerin etkisi tamamen silindi. Ordu, silahlı grupları yenilgiye uğrattı ve çoğu, Zerval’ın halefi Buteflika’nın 1999’da çıkardığı af yasasından yararlandı.

Bugün genç kuşaklar, 1990’ların kanlı dönemini ve Zerval’ın seçim zaferinin önemini hatırlamayabilir. “Şarku’l Avsat”, İngiltere Ulusal Arşivi’nden ortaya çıkan belgeler ışığında, 1995 Kasım’ında Zerval’ın zaferini mercek altına alıyor.

de
1995 Cezayir seçimlerinin sonuçlarına ilişkin İngiliz belgesinin bir kopyası (Şarku’l Avsat)

Gizli belgeler, Zerval’ın zaferinin Batı’da kafa karışıklığı yarattığını gösteriyor. Fransa, resmi olarak “tebrik” mesajı göndermekten kaçındı; İngiltere ise Kraliçe II. Elizabeth’in mesaj göndermesini uygun bulmadı, ancak Başbakan bir tebrik iletecekti.

17 Kasım 1995 tarihli bir İngiliz belgesine göre, Zerval oyların %61,34’ünü alarak kesin bir zafer kazandı. Belgede, üç yıldır süren terör ve baskıya rağmen katılımın %75 ile beklentilerin çok üzerinde gerçekleştiği belirtiliyor. Katılım özellikle kadınlar ve gençler arasında yüksekti; bu da yönetim için açık bir mesaj taşıyordu: “Sessiz çoğunluk, laik bir devlette barış içinde yaşamak istiyor.”

Rakip aday Mahfuz Nahnah ise oyların yalnızca %25,38’ini alabildi; yani seçmenlerin büyük çoğunluğu İslami yönetimi reddetti. Ana muhalefet partilerinin boykot çağrısı işe yaramadı; aksine, rejim bu durumdan fayda sağladı. Seçimin meşruiyeti beklenenden daha güçlüydü ve boykot eden partiler uzlaşma mesajları verdi.

Seçimlerin güvenli ve düzenli geçmesi için geniş çaplı askeri ve polis önlemleri alındı. Bazıları seçimlere hile karıştırıldığını iddia etse de, belgeler sürecin dürüst ve şeffaf olduğunu, sonuçların teknik olarak doğru olduğunu gösteriyor. Ancak analistler, Zerval’ın askeri desteğin gölgesinden çıkıp çıkamayacağı konusunda temkinliydi.

Belgeler göre , Zerval’ın hem diyalog hem de terörle mücadeleye dayalı ikili politikayı sürdüreceğini, ancak önceliğinin terörle mücadele olacak. 1996 parlamento seçimleri, boykot eden muhalefet için bir teşvik unsuru olabilirdi, ancak İslami Kurtuluş Cephesi’nin yeniden rehabilitasyonu uzak durdu. Uzun vadeli istikrar konusunda sosyal ve ekonomik sorunların çözülmemiş olması endişe yarattı.

Uluslararası tepkiler “temkinli iyimserlik” şeklindeydi. Avrupa Birliği, yüksek katılım ve şiddetsiz seçimlerden memnundu ve reform programlarına desteğini sürdürmeyi planlıyordu.

Fransa, resmi olarak ılımlı bir tepki verdi; Chirac mesaj gönderecek, ama “tebrik” kelimesini kullanmayacaktı. Özel olarak, Fransız hükümeti sonuçtan memnundu; yüksek katılım, İslami Kurtuluş Cephesi ve Sosyalist Güçler Cephesi’ni zayıflatmıştı.

İngiltere başbakanı tebrik mesajında siyasi diyaloğa başlama isteği ve İngiliz şirketlerinin (BP’nin milyar dolarlık ihaleye girmesi) çıkarlarına değindi. Kraliçe’nin mesaj göndermesi ise askeri rejimin sicili nedeniyle uygun görülmedi.

Zerval’ın 30 yıl önceki zaferi, Cezayir’de terör korkusunu aşan bir halk iradesinin simgesi olarak tarihe geçti.


Trump'ın Afrika'dan Sorumlu Kıdemli Danışmanı Boulos: Sudan'daki savaş dünyanın en büyük insani krizi

Faşir’in HDK’nın eline geçmesinin ardından kentten kaçan Sudanlılar (AFP)
Faşir’in HDK’nın eline geçmesinin ardından kentten kaçan Sudanlılar (AFP)
TT

Trump'ın Afrika'dan Sorumlu Kıdemli Danışmanı Boulos: Sudan'daki savaş dünyanın en büyük insani krizi

Faşir’in HDK’nın eline geçmesinin ardından kentten kaçan Sudanlılar (AFP)
Faşir’in HDK’nın eline geçmesinin ardından kentten kaçan Sudanlılar (AFP)

ABD Başkanı Donald Trump'ın Afrika'dan Sorumlu Kıdemli Danışmanı Massad Fares Boulos, Sudan'daki savaşı ‘dünyanın en büyük insani krizi’ olarak tanımladı. Boulus, Fransız Haber Ajansı AFP’ye yaptığı açıklamada diplomatik çabaların barışa doğru ilerleme sağlamasını umduğunu söyledi.

Sudan’da 2023 yılının nisan ayında Abdulfettah el-Burhan liderliğindeki ordu ile eski yardımcısı Muhammed Hamdan Dagalu (Hamideti) liderliğindeki Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasında savaşın patlak vermesinden bu yana, on binlerce kişi hayatını kaybetti ve yaklaşık 12 milyon kişi yerinden edildi.

HDK, geçtiğimiz ekim ayı sonlarında, Sudan’ın Darfur bölgesinin batısında yer alan stratejik öneme sahip olan Faşir şehrini 18 ay süren kuşatmanın ardından ele geçirdi. Bu süreçte toplu katliamlar ve cinsel şiddet olayları yaşandığına dair haberler basına yansıdı.

dsfrg
Faşir’deki çatışmalardan kaçarak Tavile’deki bir mülteci kampına sığınan çocuklar, 3 Kasım 2025 (AP)

Boulos, Katar’ın başkenti Doha'da AFP’ye, Sudan'daki çatışmanın ‘günümüz dünyasındaki en büyük insani kriz ve en büyük insani felaket’ olduğunu söyledi.

Trump'ın Afrika'dan Sorumlu Kıdemli Danışmanı, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Faşir’de özellikle son iki-üç hafta içinde yaşananları ve o videoları hepimiz gördük. O haberleri gördük. Bu zulümler kesinlikle kabul edilemez. Bu durum bir an önce sona ermeli.”

Washington, savaşan tarafları Sudan'da ateşkes ilan etmeye çağırdı.

Ordu yanlısı Sudan hükümeti, ABD'nin ateşkes önerisiyle ilgili toplantının ardından savaşa devam edeceğini açıkladı.

HDK ise arabulucuların insani ateşkes önerisini kabul ettiğini duyururken, savaşmaya devam ediyor.

ABD'nin Sudan'daki arabulucu ortaklarıyla birlikte her iki tarafı da ‘üç aylık insani ateşkes’ üzerinde anlaşmaya çağırdığını söyleyen Boulos, ‘ateşkesin tartışıldığı ve müzakere edilmek üzere olduğunu’ belirterek, Tarafları bu öneriyi kabul etmeye ve gecikmeksizin derhal uygulamaya koymaya çağırdıklarını söyledi.

xssadf
Faşir’deki HDK üyeleri (AFP)

ABD, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Mısır, geçtiğimiz eylül ayında, önce insani yardım için ateşkes, ardından kalıcı ateşkes ve sivil yönetime geçiş için ortak bir bildiri yayınladı. Ancak bildiride savaşan tarafların hiçbirinin geçiş sürecine katılmayacağı belirtildi.

Boulos, ABD’nin ortaklarıyla birlikte, sivil yönetime geçiş de dahil olmak üzere daha geniş kapsamlı plan konusunda ‘önümüzdeki haftalarda bazı ilerlemeler kaydetmeyi’ umduğunu belirtti.

ABD’li yetkili, ‘en büyük önceliğin insani boyut ve insani ateşkes olmaya devam ettiğini’ vurguladı.


Irak’ın yeni parlamentosunda ‘siviller’ yok

IKBY’deki bir sandıkta oy kullanan bir seçmen (AFP)
IKBY’deki bir sandıkta oy kullanan bir seçmen (AFP)
TT

Irak’ın yeni parlamentosunda ‘siviller’ yok

IKBY’deki bir sandıkta oy kullanan bir seçmen (AFP)
IKBY’deki bir sandıkta oy kullanan bir seçmen (AFP)

Irak’ta geçtiğimiz hafta yapılan genel seçimlerde sadece Basra'daki Fav-Zaho İttifakı adayının bir sandalye kazandığı muhalefet kanadındaki üç ittifakın ezici bir yenilgiye uğramasıyla yeni parlamentoda sivil güçlerin temsiliyeti tamamen ortadan kalktı.

Sivil ittifaklar arasında Bedil, Sivil Demokratik Hareket, Fav-Zako ve Medeniyyun yer alıyordu ve yaklaşık 389 aday vardı. Ancak bu adayların çoğu, ittifak liderlerinin ‘sıfır’ olarak nitelendirdiği sonuçlar aldı.

Adaylar, geleneksel partilerin sahip olduğu etki ve finansman ağlarının belirleyici bir rol oynadığını, sivil güçlerin ise iç çekişmelerden ve zayıf organizasyon ve finansmandan şikayet ettiğini söylediler. Ayrıca, destekçileri arasındaki güven eksikliği ve katılımın azalmasının kazanma şanslarını düşürdüğünü de eklediler.

Adaylar, yenilgilerinin ‘seçimler adaletsizliğin olması’, siyasi finansmanın denetlenmemesi ve nüfuzlu grupların seçmenler üzerinde baskı kurmasından kaynaklandığını söylediler.