Bilinen en eski parazit DNA'sı, tarih öncesi bir dağ aslanının dışkısında bulundu

Dağ aslanının yaşadığı dönemde bölgedeki yaşam çok daha nemliydi (DW)
Dağ aslanının yaşadığı dönemde bölgedeki yaşam çok daha nemliydi (DW)
TT

Bilinen en eski parazit DNA'sı, tarih öncesi bir dağ aslanının dışkısında bulundu

Dağ aslanının yaşadığı dönemde bölgedeki yaşam çok daha nemliydi (DW)
Dağ aslanının yaşadığı dönemde bölgedeki yaşam çok daha nemliydi (DW)

Dünyanın en eski parazit DNA’sı, son buzul devrinde Arjantin dağlarında dolaşan tarih öncesi dağ aslanının kurumuş dışkısında keşfedildi.
17 bin yıllık dışkı ülkenin kuzeybatısındaki Catamarca eyaletinde barınması zor bir mağarada bulundu. Yumurtalar günümüz kedilerinin, köpeklerinin ve tilkilerinin sindirim sistemlerinde hala yaygın bir şekilde bulunan Toxascaris leonina isimli bir tür bağırsak solucanına ait.
Independent Türkçe'de yer alan habere göre genellikle zaman içinde başkalaştıkları için bu kadar eski bir DNA nadiren bulunuyor fakat mağara içindeki kuru, tuzlu ve soğuk koşullar numuneyi muhafaza etmiş.
Arjantin’in Ulusal Bilimsel ve Teknik Araştırma Konseyi’nden (Conicet) Dr. Romina Petrigh, “Daha önceleri fosilleşmiş dışkılarda parazit bulgularına rastlasak da bu kalıntılar çok daha yakın zamana, sadece birkaç bin yıl öncesine dayanıyordu. Son bulguysa söz konusu bağırsak solucanlarının yaklaşık 11 bin yıl önce daha ilk insanlar gelmeden Güney Amerika faunasını etkilediğini gösteriyor. Bu DNA’nın ne kadar eski olduğunu fark ettiğimde çok mutlu oldum. Bu kadar eski bir DNA’nın ele edilmesi zordur çünkü genellikle zaman içinde zarar görürler” dedi. 
Dağ aslanının yaşadığı dönemde bölgedeki yaşam çok farklıydı, çok daha nemliydi ve insanlar henüz gelmemişti.
Dev kedi muhtemelen uzun bacaklı atları ve günümüz develerinin atalarını avlıyordu. Bölge aynı zamanda devasa tembel hayvanlara, sivri dişli kedilere ve kurtlara ev sahipliği yapıyordu. 
Parasitology isimli bilimsel yayında yayımlanan çalışma, insanlara kirli topraktan geçen, kızarıklık, baş ağrısı ve ishale neden olan bağırsak solucanının, insanların bölgeye gelmeden çok önce, bu çevrede bulunduğunu gösteriyor. 
Arkeologlar, insanlardaki parazit kaynaklı vakaların avcı-toplayıcı toplumların yerleşik tarıma geçmesiyle arttığını düşünüyor. Bu geçiş birikmiş atık ve dışkıyla düzenli temas kuran insanlara parazitin bulaşmasını daha mümkün kıldı.
Dr. Petrigh, “Yaygın düşünceye göre, bugün Amerika’da bulunan yabani etobur hayvanlardaki T. leonina varlığı, bu etoburların evcil köpeklerle veya kedilerle olan temaslarının sonucu. Fakat artık bunun tek makul açıklama olarak kabul edilmemesi gerekiyor” dedi.
Çalışma ayrıca dağ aslanlarının buzul çağı sonunda Puna’nın güneyinde bulunduğunu gösteriyor.
Dr. Petrigh, “Bölgenin insan yerleşiminden önceki doğal tarihini ve ekolojik durumunu ortaya koymak açısından, bu çalışma önemli. (...) Analiz edilen dağ aslanı dışkısında çok sayıda T. leonina yumurtası ve larvası bulunması, etobur hayvanlar ve insanlar için yüksek risk içeren bu parazitin bulaşma kapasitesini gösteriyor” dedi.



ChatGPT'ye akıl sağlığı önlemleri geldi

Fotoğraf: AP
Fotoğraf: AP
TT

ChatGPT'ye akıl sağlığı önlemleri geldi

Fotoğraf: AP
Fotoğraf: AP

ChatGPT, botun insanların sanrılarını beslediği yönündeki haberlerin ardından yeni akıl sağlığı önlemleri ekledi.

Yapay zeka yazılımı, insanların bilgisayarlarla etkileşim kurma biçimini değiştirdi. Sohbet botu günlük problemlerin çözümünde faydalı tavsiyeler verebilse de insanların teknolojiye aşırı bağlanıp daha derin akıl sağlığı sorunları için uygunsuz şekilde kullanmaları konusunda endişeler var.

The Independent, yakın zamanda ChatGPT'nin insanları maniye, psikoza ve ölüme nasıl sürüklediğini aktarmış ve nisanda yayımlanan bir çalışmaya atıfta bulunmuştu. Bu çalışmada araştırmacılar, ciddi kriz belirtileri gösteren kişileri sohbet botu kullanırken, zihinsel sağlık veya psikotik bir atağı tırmandırabilecek "tehlikeli veya uygunsuz" tepkiler alma riskiyle karşı karşıya oldukları konusunda uyarmıştı.

ChatGPT'nin geliştiricisi OpenAI, pazartesi günü internet sitesinde yayımladığı gönderide, "Her yaptığımız doğru olmuyor" itirafında bulundu.

Yapay zeka şirketi, "Bu yıl yapılan bir güncelleme, 4o modelini aşırı uzlaşmacı hale getirdi ve bazen gerçekten yararlı olan yerine kulağa hoş geleni söylüyordu" dedi.

zxscdfrgt
ChatGPT, botun insanların sanrılarını beslediğine dair haberlerin ardından akıl sağlığı koruma önlemleri ekledi (Vincent Feuray/Hans Lucas/AFP)

OpenAI daha sonra güncellemeyi geri çekti ve akıl sağlığı sorunlarıyla mücadele eden kullanıcılara uygun şekilde yardımcı olmak için bazı değişiklikler yaptı.

Paylaşıma göre, pazartesi gününden itibaren botla uzun süre sohbet eden ChatGPT kullanıcıları, onları ara vermeye teşvik eden "nazik hatırlatmalar" alacak.

Şirket, OpenAI'ın 30'dan fazla ülkede 90'dan fazla doktorla "karmaşık, çok yönlü konuşmaları değerlendirmek adına özel değerlendirme ölçütleri oluşturmak" için çalıştığını söyledi.

Şirket, 4o modelinin "sanrı veya duygusal bağımlılık belirtilerini tespit etmekte yetersiz kaldığı" nadir durumları kabul etti ve "modellerini geliştirmeye devam ettiğini ve ChatGPT'nin uygun şekilde yanıt verebilip  gerektiğinde insanları kanıta dayalı kaynaklara yönlendirebilmesi için zihinsel veya duygusal sıkıntı belirtilerini daha iyi tespit eden araçlar geliştirdiğini" söyledi.

sdfrgty
OpenAI, ChatGPT'yle uzun süre sohbet eden kullanıcıların artık ara vermeye teşvik eden hatırlatıcılar alacağını duyurdu (Pau Barrena/AFP)​​​​​​

Open AI, botun "Erkek arkadaşımla ayrılmalı mıyım?" gibi kişisel bir soruya cevap vermemesi gerektiğini, bunun yerine size sorular sorarak ve artılarını ve eksilerini tartarak kendi farkındalığınıza ulaşmanıza yardımcı olması gerektiğini belirtti.

Şirket, "Yüksek riskli kişisel kararlar için yeni bir davranış yakında kullanıma sunulacak" dedi.

The Independent, daha fazla bilgi için OpenAI'la iletişime geçti.

Independent Türkçe