Dorian Kasırgası Bahamalar’da 5 can aldı… Florida’ya ilerliyor

Florida sakinleri, eyaletin doğu kıyısındaki rüzgârların etkisi ile sahil boyu yürürken (AP)
Florida sakinleri, eyaletin doğu kıyısındaki rüzgârların etkisi ile sahil boyu yürürken (AP)
TT

Dorian Kasırgası Bahamalar’da 5 can aldı… Florida’ya ilerliyor

Florida sakinleri, eyaletin doğu kıyısındaki rüzgârların etkisi ile sahil boyu yürürken (AP)
Florida sakinleri, eyaletin doğu kıyısındaki rüzgârların etkisi ile sahil boyu yürürken (AP)

Dorian Kasırgası, Bahamalar’ı vururken, ABD sahillerine doğru ilerleyişini sürdürüyor. Kasırga dün, beş kişinin hayatını kaybetmesine sebep olurken, birçok ev aşırı yağışlar nedeniyle sular altında kaldı. Reuters haber ajansına göre yetkililer, bir milyonu aşkın kişiye tahliye emri verildi.
ABD Ulusal Kasırga Merkezi, Dorian Kasırgası’nın şimdiye kadarki en güçlü Atlantik kasırgalarından biri olduğunu ve kasırganın 36 saat boyunca Bahamalar adasında kaldığını duyurdu. Kasırga Merkezi, vatandaşları evlerinden çıkmaması konusunda uyarırken, kuvvetli rüzgârlardan oluşabilecek sorunlar nedeniyle dikkatli olmaya çağırdı.
Bahamalar Başbakanı Hubert Milles düzenlediği basın toplantısı sırasında yaptığı açıklamada, kasırga sebebi ile en az 5 kişinin hayatını kaybettiğini söyledi. Başbakan açıklamasında, Bahamalar’da felaket yaşandığını belirterek, tek odak noktalarının arama kurtarma çalışmaları olduğuna değindi. Milles, ABD Sahil Güvenlik Birimi’nin Abaco’da konuşlandırıldığını ve bazı olaylara ise müdahale edildiğini belirtti. Bahamalar Başbakanı, kasırga sebebi ile yaralananların Bahamalar’ın en kalabalık adası olan New Profidence’deki hastanelere nakledildiğini ifade etti.
Ulusal Kasırga Merkezi, Dorian Kasırgası’nın Bahamalar’daki su seviyesini 4 ila 5 metre yükselterek tsunami dalgaları oluşturulabileceği konusunda uyarıda bulundu. Kasırga Merkezi tarafından yapılan açıklamada dün sabah saatlerinde Bahamalar’da etkili olan ve saatte 240 kilometreyi geçen kasırga 4’üncü kategoriye düştü. Açıklamada, Dorian Kasırgası’nın bugün kuzeybatı yönüne ilerleyerek Florida, Güney Karolina ve Georgia eyaleti sahillerine ulaşması beklendiği aktarıldı.
Ulusal Kasırga Merkezi tarafından açıklanan raporlarda, Florida eyaletinin doğu sahillerinde meydana gelecek kuvvetli rüzgârların West Palm Beach’e 170 kilometre uzakta olabileceği belirtildi.
Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Federasyonu’na göre, Doran Kasırgası 13 bini aşkın eve ciddi zarar verirken, Beyaz Saray Basın Sözcüsü Stephanie Grisham, ABD Başkanı Donald Trump’ın konu ile ilgili 24 saat bilgilendirildiğini söyledi.
Tahliye emirleri
Florida’nın 9 bölgesinde zorunlu tahliye emri verildi. Bu bölgeler arasında Jacksonville ve Palm Beac gibi iki önemli şehirde bulunuyor. Florida Valisi Ron de Santis, kıyı bölgelerinde yaşayan vatandaşların evlerini tahliye etmesi gerektiğini belirtti.
Kasırga Florida’nın doğu kıyısındaki turistler için kaosa neden olurken, bazı havaalanları ve benzin istasyonları ise kapandı. Güney Karolina Valisi Henry McMaster, dün öğleden sonra başlayan Kasırga için yaklaşık 8 sahil ilçesine zorunlu tahliye emri verdi. Acil durum yetkilileri, tahliye emirlerinin Charleston ve eyaletteki diğer kıyı kesimlerinden 830 bini aşkın kişiyi içerdiğini söyledi.
Georgia Valisi Brian Kemp, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, Savannah kenti de dâhil olmak üzere eyalete bağlı 6 sahil kentinde acil durum ilan edildiğini duyurdu. Virginia Valisi Ralph Northam ise, kasırganın önümüzdeki günlerde eyaletin güneydoğu sahillerine ulaşabileceği beklentisi ile acil durum ilan edildiğini duyurdu.
Ulusal Kasırga Merkezi’ne göre Dorian, 1988 tarihli Gilbert, 2005 tarihli Wilma ve 1935 İşçi Bayramı kasırgalarıyla aynı şiddette değerlendiriliyor. 1980'deki Allen Kasırgası, saatte 306 kilometre hızda eserek ABD'yi vuran en güçlü kasırga olarak tarihe geçmişti.
Öte yandan bilim adamları, iklim değişikliğinin kasırgaları daha şiddetli hale getirebileceği konusunda uyardı. Uzmanlar, küresel ısınmanın okyanus yüzeyinin sıcaklığını artırdığını, bu durumun fırtınaların gücüne etki ettiğini belirtti. Bu etkinin ise karaya şiddetli rüzgârlı yağış olarak dönüş yapabildiği ifade edildi.



Antik Maya kentinin ilk hükümdarının mezarı keşfedildi

Hükümdarın mezarı, antik Maya kenti Caracol'da bir zamanlar tapınak olan Caana Piramidi'nin yanında bulundu (Caracol Arkeoloji Projesi/Houston Üniversitesi)
Hükümdarın mezarı, antik Maya kenti Caracol'da bir zamanlar tapınak olan Caana Piramidi'nin yanında bulundu (Caracol Arkeoloji Projesi/Houston Üniversitesi)
TT

Antik Maya kentinin ilk hükümdarının mezarı keşfedildi

Hükümdarın mezarı, antik Maya kenti Caracol'da bir zamanlar tapınak olan Caana Piramidi'nin yanında bulundu (Caracol Arkeoloji Projesi/Houston Üniversitesi)
Hükümdarın mezarı, antik Maya kenti Caracol'da bir zamanlar tapınak olan Caana Piramidi'nin yanında bulundu (Caracol Arkeoloji Projesi/Houston Üniversitesi)

Kritik öneme sahip Maya kenti Caracol'un ilk hükümdarı olduğu düşünülen birine ait mezar keşfedildi. Mezarda bulunan eserler dönemin büyük kentleri arasındaki ilişkiye ışık tutuyor.

Maya dünyasının en büyük ve en önemli şehirlerinden Caracol'un nüfusunun zirve döneminde 100 bine ulaştığı tahmin ediliyor. Ancak diğer pek çok Maya şehrinde olduğu gibi, bilinmeyen nedenlerle MS 900 civarında çöküşe geçti.

Kalıntıları Belize'de yer alan antik kentin harabelerindeki kazılar en az 40 yıldır sürüyor. Fakat bugüne kadar yapılan çalışmalarda hiçbir kraliyet üyesine ait mezara rastlanmamıştı. 

Kazılara liderlik eden Houston Üniversitesi arkeologları Diane ve Arlen Chase, etkileyici bir keşifle bu durumu değiştirdi. 

İlk kez Caracol'da bir kraliyet mezarı ortaya çıkaran ekip, bunun kentin bilinen ilk hükümdarına ait olduğunu düşünüyor.

Houston Üniversitesi'nden yapılan açıklamaya göre Te K'ab Chaak adlı kralın mezarı yaklaşık MS 350'ye tarihlendi. Araştırmacılar tahta 331'de çıkan Te K'ab Chaak'ın hanedanının en az 460 yıl varlığını sürdürdüğünü söylüyor.

Field Museum'dan arkeolog Gary Feinman, yer almadığı çalışmanın bulguları hakkında "Çok erken bir döneme ait hükümdar buldular, ki bu çok önemli ve bir hanedanın kurucusu olduğu iddia ediliyor" diyerek ekliyor: 

Bu büyük bir bulgu.

Araştırmacılar mezarda bulunan kalıntılara dayanarak Te K'ab Chaak'ın 1,7 metre boyunda ve öldüğünde dişi olmayan yaşlı bir adam olduğunu tespit etti.

Chase çifti kalıntılarla birlikte gömülen seramik kapların tarzından mezarın son derece eski olduğu sonucuna vardı. Kırmızı zincifre mineraliyse, çok yüksek statüye sahip birine ait olduğunu anlamına geliyordu.

Arlen Chase "Eşyalar zincifreyle kaplanmışsa kraliyet ailesinin en üst seviyedeki kişileri sözkonusu demektir" diye açıklıyor.

Ekip mezarda yeşim taşından yapılmış üç set kulak süsü de buldu. Maya elitlerinin kullandığı bu değerli eşyalara pek sık rastlanmıyor. 

ghyjudcfv
Çömlek kaplar üzerinde daha önce görülmeyen tasvirler bulundu (Houston Üniversitesi)

Ayrıca mozaik bir ölüm maskesi de keşfeden araştırmacılar bunun çok daha nadir olduğunu belirtiyor. Chase çifti daha önce sadece bir adet ölüm maskesi bulmuştu.

Arkeologlar mezarda gördükleri çömleklerin de etkileyici olduğunu ifade ediyor. Bu kaplarda Mayaların ticaret tanrısı, bir sinek kuşu ve mızrak tutan bir hükümdarla ona adak adayan kişiler resmedilmişti. Bazılarında maymun, baykuş ve nasua gibi hayvanlar tasvir edilmişti. 

Arlen Chase bazı tasarımlar için "Bunları daha önce hiç görmemiştik" diyor.

Araştırmacılar mezardaki bazı eserlerin, yine MS 350'lere tarihlenen diğer iki Caracol mezarındakilere çok benzediğini söylüyor. Bunlar arasında Meksika'nın orta kesiminden gelen yeşil obsidyen bıçaklar ve mızrak fırlatmak için kullanılan bir alet de vardı. 

Ekip bu aletlerin genellikle Caracol'un 1200 kilometre uzağındaki Teotihuacán kentiyle ilişkilendirildiğini belirtiyor. 

Chase çiftine göre bu durum iki kent arasındaki büyük mesafelere rağmen erken Maya halkının, Orta Meksika topluluklarıyla sanılandan onlarca yıl önce ilişki kurduğuna işaret ediyor. Te K'ab Chak zamanında Teotihuacán'dan Caracol'a yürümek muhtemelen en az 150 gün sürüyordu.

İkili, ellerindeki bulgulara dayanarak kentler arasında ticari ve diplomatik ilişkiler kurulduğunu düşünüyor. Öte yandan bazı uzmanlar net çıkarımlar yapmadan önce daha net kanıtlara ihtiyaç duyulduğunu belirtiyor.

Independent Türkçe, Live Science, New York Times, Smithsonian Magazine, Houston Üniversitesi