Trump: Suudi petrol tesisleri daha büyük bir saldırı ile karşı karşıya kalabilir

ABD Başkanı Donald Trump, Pazartesi günü yaptığı açıklamada, Suudi Arabistan’daki iki petrol tesisine ‘benzeri görülmemiş’ saldırıya yanıt vermeye hazır olduklarını açıklarken, Riyad'ın kullanılan silahların İran’a ait olduğunu açıklamasının ardından Washington ile Tahran arasındaki askeri çatışma endişesi daha da şiddetlendi. Trump, gazetecilere verdiği demeçte, “Bu çok büyük bir saldırıydı. Daha büyük bir saldırı ile karşı karşıya kalınabilir” dedi.
Suudi Arabistan petrol şirketi Saudi Aramco'ya ait dünyanın en büyük petrol işleme noktaları Abkayk (Abqaiq) ve Hurays'ta (Khurais) bulunan tesislerini hedef alan saldırılar, değişken küresel pazarlarda ham petrol fiyatlarında rekor bir artış yaşanmasına neden oldu.
ABD Başkanı Trump, saldırıya yanıt verme hazırlığında olduklarını belirtirken, dün durumu ele almak için ekibiyle bir toplantı gerçekleştirdi. Trump, gazetecilere yaptığı açıklamada, “Bu çok büyük bir saldırıydı. Daha büyük bir saldırı ile karşı karşıya kalınabilir. Büyük bir şekilde karşılık verilebilir. Bu ülkemiz için oldukça kolay olacaktır” dedi.
Esper: İşaretlerin çoğu İran’ı gösteriyor
ABD Başkanı’nın açıklamasından önce Savunma Bakanı Mark Esper, ABD ordusunun Suudi Arabistan’ı hedef alan saldırılara “yanıt hazırlığında” olduğunu bildirmişti. Esper, ABD’nin İran’ın baltalamaya çalıştığı ‘uluslararası düzeni’ savunacağını söyledi.
ABD Savunma Bakanı, dün yaptığı açıklamada, “Şu an iyi biliyoruz ki işaretlerden çoğu aktörün İran olduğunu gösteriyor” dedi. Bahreyn Veliaht Prensi Selman bin Hamad bin İsa Al Halife ile Beyaz Saray’da gerçekleştirdiği görüşmenin ardından açıklamalarda bulunan Esper, “Kesin olarak kimin yaptığını bilmek istiyoruz” dedi.
ABD Başkanı, Suudi Arabistan’a yardımcı olma konusunda kararlı olduğunu vurgularken, Pazar günü yaptığı açıklamada, Riyad'ın saldırıdan kimin sorumlu olduğunu tespit etmesini beklediğini söylemdi.
Arap Koalisyonu: İran menşeli silahlar
Yemen’deki meşru hükümeti destekleyen Suudi Arabistan öncülüğündeki Arap Koalisyonu Sözcüsü Albay Turki el-Maliki, Riyad’da gerçekleştirdiği haftalık basın toplantısında, Abkayk ve Hurays tesislerine yapılan terör saldırıları ile ilgili ilk araştırma sonuçlarına göre kullanılan silahların, İran’a ait olduğunu ifade etti. Maliki, “Bu terör saldırısı Husi milislerinin iddia ettiği gibi Yemen’den gerçekleştirilmedi. Husi milisleri İran Devrim Muhafızları Ordusu’nun (DMO) elindeki araçlardan yalnızca biri” dedi.
Yemen’de İran destekli darbeci Husiler, 10 silahlı insansız hava aracı (SİHA) ile Suudi Arabistan’daki petrol tesislerini hedef aldıklarını açıklamıştı. Ancak New York Times gazetesi, ABD’li yetkililerin saldırıyı gösteren uydu görüntülerine sahip olduğunu aktarmıştı. Saldırının uçak ve seyir füzeleri kullanılarak yapıldığına dikkat çekildi. Yemen’in, Suudi Arabistan’ın güneyinde yer aldığına vurgu yapılırken, saldırıların başlangıç noktasının İran veya Irak olduğu tahmin ediliyor.
Irak iddiaları reddetti
Hafta sonu Bağdat tarafından yapılan açıklamada, petrol tesislerini hedef alan saldırıların Irak topraklarından yapıldığı iddiaları reddedildi. Irak Başbakanı Adil Abdulmehdi, ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo ile dün bir telefon görüşmesi gerçekleştirdi. Irak hükümetinden dün yapılan açıklamaya göre Mike Pompeo, Irak Başbakanı Abdulmehdi’ye, ABD’nin Suudi Arabistan’daki petrol tesislerini hedef almak için Irak topraklarının kullanılmadığını bildiğini iletti.
Suudi Arabistan’daki petrol tesisleri son yıllarda birçok saldırının hedefi oldu. Ancak Abkayk (Abqaiq) ve Hurays tesislerine gerçekleştirilen saldırıların büyüklüğü ve etkisi hepsinden farklı oldu.

Çin yapay zeka yarışında öne geçmek için milyarlarca dolarlık yatırım yapıyor.

Çinli firmalar, 10 yılı aşkın süredir yapay zeka, elektrikli araç ve güneş panelleri gibi stratejik sektörlerde yerli üretimi artırmaya çalışıyor.

New York Times, Çinli şirketlerin Pekin yönetiminin sağladığı fonlarla özellikle yapay zeka alanında ABD’li firmaları geçmek için yatırımları artırdığını yazıyor.

ABD’de yapay zeka altyapısının büyük ölçüde özel sektör yatırımlarıyla geliştiğine, Çin’deyse veri merkezleri, sunucular ve yarı iletkenler gibi kritik altyapıların devlet tarafından finanse edildiğine dikkat çekiliyor.

Pekin yönetimi, 2014’ten bu yana sadece yarı iletken sanayisine 100 milyar dolar yatırım yaptı.

Bu yıl nisanda alınan kararla, yeni yapay zeka girişimlerine destek için 8,5 milyar dolarlık fon ayrıldı.

Bunlara ek olarak ABD merkezli OpenAI ve Google ücretli, kapalı sistemler sunarken, Çinli firmalar açık kaynak sistemlerle dünya genelindeki mühendislerin ilgisini çekmeyi hedefliyor.

Alibaba, ByteDance, Huawei ve Baidu gibi büyük Çinli şirketler, son bir yılda üst düzey açık kaynak modeller yayımladı. Bu stratejiyle sadece teknik ilerleme değil, küresel nüfuz artışı da hedefliyor.

Yapay zeka teknolojilerine yatırım yapan ABD merkezli serbest yatırım fonu Interconnected Capital'in kurucusu Kevin Xu, şunları söylüyor:

Açık kaynak, teknolojik anlamda yumuşak güçtür. Teknolojinin Hollywood’u veya Big Mac'i gibidir.

Diğer yandan analizde, devlet yönlendirmesinin baskın olması nedeniyle yapay zeka sektörünün bazı teknolojik değişimlere adaptasyonunun geciktiğine dikkat çekiliyor. Çinli şirketlerin uzun süre yüz tanıma gibi geleneksel yapay zeka sistemlerine odaklandığı, üretken yapay zeka modellerindeki sıçramalara ilk etapta yetişemediği aktarılıyor.

Analizde, iki ülke arasındaki rekabetin ideolojik bir boyutu olduğu değerlendirmesi de paylaşılıyor. Popüler yapay zeka destekli sohbet botlarından ChatGPT’yi tasarlayan OpenAI’ın kurucusu Sam Altman, Amerikan ve Çinli şirketler arasındaki rekabeti “demokratik ve otoriter yapay zeka” mücadelesi gibi gördüğünü söylemişti.

Independent Türkçe, New York Times, Washington Post

Trump: Suudi petrol tesisleri daha büyük bir saldırı ile karşı karşıya kalabilir