Tutankhamun'un ölüm nedeni 2020 yılında açıklanacak

Luksor’daki mezarın içindeki Tutankhamun mumyası
Luksor’daki mezarın içindeki Tutankhamun mumyası
TT

Tutankhamun'un ölüm nedeni 2020 yılında açıklanacak

Luksor’daki mezarın içindeki Tutankhamun mumyası
Luksor’daki mezarın içindeki Tutankhamun mumyası

M.Ö. 1336 ile 1327 yılları arasında hüküm sürmüş Mısır Firavunu Tutankhamun’un (Tutankamon)   gizemi Mısır’da bilim insanlarını şaşırtmaya devam ediyor. “Altın Kral” olarak bilinen Firavunun neden genç yaşta öldüğünü tespit etmek için araştırmacılar mumya üzerinde ileri düzeyde bazı testler gerçekleştirecek. Tutankhamun’un kesin ölüm sebebi ile ilgili sonucun ise gelecek yıl açıklanması bekleniyor. Mısır Tarihi Eserler İdaresi Başkanı Arkeolog Dr. Zahi Havas, bir İtalyan televizyon kanalına verdiği röportajda, “Mısır’ın batısındaki Luksor’da bulunan Krallar Vadisi’ndeki mezarlıkta mumya üzerinde gerçekleştirilecek testlerin ardından önümüzdeki yıl Tutankhamun’un ölüm nedenini öğreneceksiniz” dedi.
Şarku’l Avsat’a konuşan Havas, 250 bin dolar değerindeki yeni cihazların kullanımı ile gerçekleştirilecek olan projede uygulanacak olan testlerin önümüzdeki ay başlayacağını belirterek, ölüm nedeninin kırık bir ayak mı yoksa iltihap sebebi ile mi meydana geldiğini veya başka bir sebep ile mi gerçekleştiğinin tespit edileceğini söyledi. Arkeolog Havas açıklamasında, daha önce gerçekleştirilen mumya testlerinde Tutankhamun’un yumru ayak hastalığından mustarip olduğunun ortaya çıktığını ve sıtma geçirdiğini belirtti.
Arkeologlar, Tutankhamun’un mezarı içerisinde Kral’ın yürürken dayandığı 130 adet koltuk değneği buldu. Havas, bu değneklerden birinin otururken avlanmak için firavun tarafından yapıldığını belirtirken, yapılan testler sonucunda bacağın birinin kırık olduğuna işaret etti. Tutankhamun’un savaş aracı kullanırken yaşanan kaza sonucu bacağını kırdığı düşünülüyor.
Yıllardır bilim insanları, genç Firavunun mumyasından yasa dışı örnekler alan İngiliz arkeolog Harrison tarafından başlatılan girişim dâhil Tutankhamun’un ölüm gizemini ortaya çıkarmaya çalışıyor. Harrison yaptığı araştırmalar sonucu "Tutankhamun’un yanarak öldüğü"nü iddia etmişti. Howard Carter ise,  Krallar Vadisi’ndeki Altın Kral mumyasını keşfeden ilk isim.
Tutankhamun’un koleksiyonlarından bazıları çeşitli ülkelerdeki açık hava müzelerinde sergileniyor. Önümüzdeki yılın dördüncü çeyreğinde açılması planlanan Büyük Mısır Müzesi’nde genç kralın kalıntılarının tamamen sergilenmesi planlanıyor.
Fransa’nın başkenti Paris’te düzenlenen Tutankhamun Sergisi, rekor sayıda ziyaretçi çekti. Mısır Tarihi Eserler İdaresi Başkanı, Tutankhamun Sergisi’nin geçtiğimiz Mart ayında Paris’te açıldığı ve bu ay sona erdiğini belirterek, bir buçuk milyon gibi rekor ziyaretçi sayısına ulaşıldığını belirtti. Bu rakam, Fransa tarihindeki arkeolojik sergilerde elde edilen en fazla ziyaretçi anlamına geliyor.
Başkan açıklamasında, Tutankhamun’un hikâyesinin dünyayı cezbettiğini belirterek, bu konunun bilim insanlarının araştırma yapmasına sebep olduğunun altını çizdi. Havas, Tutankhamun’un hayatını anlatan operanın Eylül ayı içerisinde 10 kez sanatseverlerle buluşacağını söyleyerek, gelirin Büyük Müze için ayrıldığını belirtti.
Mumya taraması, kraliyet mumyalarının DNA’sının kullanılarak gerçekleştirilen teste yönelik bir proje olup, 2006 yılında Dr. Zahi Havas başkanlığında, Tutankhamun’un annesi dâhil tüm mumyaların incelenmesi ile başladı.
Havas açıklamasında ayrıca, Mısır’da bulunan müzelerde DNA testleri ile mumya taramasının yapıldığı iki laboratuvarın olduğunu ve Mısırlı uzmanlardan oluşan bir ekibin bu konuda kapsamlı çalışmalar yaptığını söyledi.



Meclis Başkanı'nın ‘Irak'ın kimliği’ konusundaki açıklamaları siyasi krize yol açtı

 Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)
Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)
TT

Meclis Başkanı'nın ‘Irak'ın kimliği’ konusundaki açıklamaları siyasi krize yol açtı

 Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)
Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)

Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani'nin açıklamaları, yardımcısı Muhsin el-Mendelavi ile yaşadığı tartışmanın ardından siyasi krize yol açarak dün yapılması planlanan oturumun ertelenmesine neden oldu.

El-Meşhedani, ‘Irak'ın kimliği’ olarak tanımladığı şeyin anayasa metninde belirtildiği gibi ‘Arap Birliği'nin kurucu üyesi’ olmakla ilişkilendirilmesini kınamış ve açıklamasında ‘bu kimliğin binlerce yıl öncesine dayandığını’ belirtmişti.

Söz konusu kimliğin bu bağlantıyla nitelendirilmesine ilişkin bir soruya cevaben el-Meşhedani, bu bağlantıyı tamamen uygunsuz bularak ‘saçma’ kelimesini kullandı ve siyasi bir krize yol açtı.

Oturumun ertelenmesine, yapılmaması konusunda ısrar etmesine ve açıklamalarını geri çekmemesine rağmen el-Meşhedani bugün X platformunda “Gerçek bir sınav anında Sünni bloklar başkan etrafında kenetleniyor” diye yazdı ve meclis başkanına destek vermek için parlamento merkezinde toplanan Sünni milletvekillerine atıfta bulundu.

Irak'ın siyasi geleneğine göre meclis başkanlığı Sünni güçlerin elindeyken, Kürtler cumhurbaşkanlığı, Şiiler ise başbakanlık koltuğuna oturuyor.

Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani'nin liderliğindeki İnşa ve Kalkınma Bloğu, yardımcısıyla patlak veren krizi kontrol altına almak amacıyla Sünni kampı dışından el-Meşhedani'ye desteğini açıklayan ilk siyasi bloklardan biri oldu.

İnşa ve Kalkınma Bloğu Sözcüsü Firas el-Meslemavi yaptığı basın açıklamasında, “Cabbar el-Kenani, Muhammed es-Sayhud, Kazım et-Tuki ve Murtaza es-Saadi'nin de aralarında bulunduğu 5 milletvekilinden oluşan blok liderliği, oturumu etkileyen sözlü tartışmalarla ilgili olarak parlamento içinde yaşananların koşullarını belirlemek üzere Temsilciler Meclisi Başkanlığı ile kapalı bir toplantı gerçekleştirdi” dedi.

El-Meslemavi, “Yaşananlar, meclis başkanlığının toplu olarak sorumlu olduğu bir emsal teşkil ediyor. Çünkü en yüksek yasama otoritesi olan yasama kurumunun başkanlığını ve üyelerini düzenleyen usul kuralları ve Temsilciler Meclisi yasası vardır. Bu nedenle bir blok olarak çözümlerle birlikteyiz ve oturumları düzenlemek ve önemli yasaları geçirmek için uygun yolları destekliyoruz” ifadelerini kullandı.

Sudani liderliğindeki İnşa ve Kalkınma Bloğu’nun el-Meşhedani ve yardımcılarıyla görüşmesi, parlamentodaki Sünni blokların el-Meşhedani'yi destekleyici bir tutum sergilemek üzere bir araya gelmesinin ardından gerçekleşti.

 Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani arasında Bağdat'ta gerçekleşen bir görüşmeden (hükümet medyası)Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani arasında Bağdat'ta gerçekleşen bir görüşmeden (hükümet medyası)

Yanlış anlama

Sünni bir siyasetçiye göre, ‘el-Meşhedani'nin açıklamaları herhangi bir belirsizlik içermiyor, ancak Şii güçlerin yardımcısını bu yöne iten kasıtlı bir iradesi olduğu anlaşılıyor’.

Adının açıklanmaması kaydıyla Şarku'l Avsat'a konuşan Sünni siyasetçi, “El-Meşhedani ile pek çok konuda aynı fikirde olmasam da, Irak'ın kimliği ve anayasal olarak Arap Birliği üyeliğiyle ilişkilendirilmesi konusunda söyledikleri doğru. Hatalı olan Irak anayasasını hazırlayan taraftır” dedi.

Söz konusu tartışma, Temsilciler Meclisi Başkan Yardımcısı Muhsin el-Mendelavi’nin el-Meşhedani'yi telefonla arayarak “Irak'a hakaret ettin” demesiyle başladı.

Telefon görüşmesiyle yetinmeyen el-Mendelavi tartışmayı sürdürmek üzere el-Meşhedani'nin ofisine gitti ve ‘Irak'ın kimliği’ hakkındaki açıklamalarına itiraz etti. El-Meşhedani ise “Irak, Arap Birliği kurumundan daha büyüktür, 7 bin yıllıktır ve kimliğini onlarca yıllık bir kurumdan alması makul değildir” şeklinde yanıt verdi.

El-Meşhedani'nin Arap Birliği'ne ilişkin açıklamaları, meclis başkanlığı ile ilişkilerde bardağı taşıran son damla gibi görünse de el-Meşhedani televizyonda yaptığı açıklamalarda, Irak'ta önümüzdeki ay gösteriler düzenleneceğini ve bir güvenlik sorunu yaşanması halinde ‘acil durum hükümetine’ gidilebileceğini söylemek gibi başka önemli konuları da gündeme getirdi. ABD'nin Halk Seferberlik Güçleri (Haşdi Şabi) ile ilgili olarak tüm siyasi liderlere mesaj gönderdiğini de doğrulayan el-Meşhedani, ABD'nin yaklaşımının Halk Seferberlik Güçleri’ni yapılandırmak değil, güvenlik güçlerine entegre etmek olduğunu belirtti.

‘Boşluğu doldurmak’

Araştırmacı Yahya el-Kubeysi Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada şöyle dedi: “Devlet içindeki Sünni temsiliyeti sadece bir boşluğu dolduruyor, çünkü bu boşluğu Şii siyasi aktörler yönlendiriyor.”

El-Kubeysi'ye göre bu durum, Federal Yüksek Mahkeme'nin Irak Temsilciler Meclisi eski Başkanı Muhammed el-Halbusi'yi görevinden alma ve parlamentodan ihraç etme kararına kadar uzanıyor.

El-Kubeysi, “Bu karar anayasal ya da yasal bir argümana dayanmıyordu; daha ziyade siyasi bir karardı. Federal Yüksek Mahkeme de bu kararı almak için bir araçtı” ifadelerini kullandı.

Araştırmacı Seyf es-Saadi'ye göre ‘Temsilciler Meclisi'nin krizi 61. madde ve fıkralarında öngörülen yasama sürecinden sapması ve siyasi bloklar ile liderlerinin meclisin genel gidişatını kontrol etmesidir. Tüm sorumluluk meclis başkanlığına atfedilemez; aksine Temsilciler Meclisi Başkanı’nın sorumluluğu milletvekillerinin sorumluluğunu tamamlayıcı niteliktedir. Milletvekillerinin çoğu kendi bloklarının direktiflerini takip etmekte ve başkanlarının kararlarına uymamakta, bu da parlamento içinde tıkanıklığa yol açmaktadır.’

Es-Saadi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte, ‘beşinci parlamento döneminin sona erdiğini ve halen yürütme makamının performansını denetleyecek anayasal bir dayanaktan yoksun olduğunu’ ifade etti.