Dünyanın en büyük amfibi türü Çin'de keşfedildi

Dünyanın en büyük amfibi türü Çin'de keşfedildi (BBC)
Dünyanın en büyük amfibi türü Çin'de keşfedildi (BBC)
TT

Dünyanın en büyük amfibi türü Çin'de keşfedildi

Dünyanın en büyük amfibi türü Çin'de keşfedildi (BBC)
Dünyanın en büyük amfibi türü Çin'de keşfedildi (BBC)

Bilim insanları yeni tanımladıkları dev semender türünün dünyanın en cüsseli amfibisi (hem suda ve karada yaşayabilen "çift yaşamlı" diye de anılan canlı türü ed.n.) olduğunu düşünüyor.
BBC'nin haberine göre, soyu tükenme tehdidi altında olan ve boyları neredeyse 2 metreye kadar uzayabilen dev Çin semenderlerinin tamamının şimdiye kadar tek bir türe ait olduğu düşünülüyordu ancak yeni yapılan araştırma bir değil üç farklı genetik kökeni bulunduğunu ortaya çıkardı. Londra Zooloji Derneği (ZSL) ve Doğa Tarihi Müzesi'nin analizlerine göre ikisine Andrias davidianus ve Andrias sligoi isimleri verilirken üçüncüsü henüz isimlendirilmemiş bu üç soyun farklı türlere mensup olacak kadar genetik farklılık taşıdığı belirlendi. A. davidianus daha önce bilinen türken ayrımı yeni yapılan türe A. sligoi ismi verildi. Bir zamanlar Londra Hayvanat Bahçesi'nde yaşamış A. sligoi'ye ait 74 yıllık numunenin incelenmesi farklı genetik dizilimini ortaya koydu. Buna göre A. sligoi'nin yeni tanımlanan üç tür içinde en büyük vücuda sahip tür olduğu düşünülüyor.
Aynı zamanda 20. yüzyılın başlarında toplanmış 16 farklı numune de incelendi. Doğal yaşamı koruma üzerine çalışan ve araştırmanın başyazarı Samuel Turvey, National Geographic dergisine şunları söyledi:
Dünyanın en büyük çift yaşamlı canlısının hangisi olduğunu ortaya çıkarmanın bu kadar zaman alması, bugünde ve çağda gerçekleşmesi hayret verici.
Dev semenderler genellikle kayalık ve dağlık akarsu sistemlerinde yaşıyor ve Çin'in merkezi, güneyi ve doğusu boyunca yayılmış durumda.
Bilim insanları, dev Çin semenderlerinin üç farklı türe ayrılmasının 3,1 milyon yıl önceyle 2,4 milyon yıl önce arasında gerçekleştiği sonucuna vardı. Bu zaman aralığı Tibet platosunun hızla yükselerek dağların oluştuğu dönemle kesişiyor. Ancak bu türlerin etleri Çin'de lezzetli bulunuyor ve geleneksel olarak tedavi edici amaçlarla kullanılıyor. Bunun bir sonucu olarak da Çin'de devasa bir dev semender yetiştirme endüstirisi yaratılmış durumda. Diğer yandan yaşam alanlarının küçülmesi ve kaçak avcılık da büyük tehdit yaratıyor.
Her ne kadar milyonlarcası çiftliklerde besleniyor olsa da, bu ağırlıklı olarak en yaygın türlerle sınırlı gibi gözüküyor. Doğada yaşayan vahşi popülasyonlar içinse yüksek yok olma riski sürüyor. Doğa Tarihi Müzesi'nden doktora araştırmacısı Melissa Marr, "Bu bulgular doğadaki dev Çin semenderlerini kurtarmak için acil müdahaleler gerektiği bir zamanda ortaya kondu" dedi. Bu yeni keşifler, varlıklarını korumak için çiftliklerdeki semenderleri doğaya salmak gibi geçmişteki çabaların diğer canlıların vahşi popülasyonları üzerinde olumsuz etkiler yaratacağını, hastalık, rekabet ve genetik melezlenme tehlikelerini artıracağını gösteriyor.



Bolivya'nın eski cumhurbaşkanı yolsuzluk davasında tutuklandı

Bolivya'nın eski Cumhurbaşkanı Luis Arce (Arşiv-AFP)
Bolivya'nın eski Cumhurbaşkanı Luis Arce (Arşiv-AFP)
TT

Bolivya'nın eski cumhurbaşkanı yolsuzluk davasında tutuklandı

Bolivya'nın eski Cumhurbaşkanı Luis Arce (Arşiv-AFP)
Bolivya'nın eski Cumhurbaşkanı Luis Arce (Arşiv-AFP)

Bolivya hükümetinin açıklamasına göre, eski Bolivya Devlet Başkanı Luis Arce, ekonomi bakanı olduğu dönemdeki yolsuzluk iddialarına ilişkin soruşturma kapsamında dün La Paz'da tutuklandı.

62 yaşındaki Arce, ağustos ayındaki seçimlerde yeniden aday olmamıştı.

Eski devlet başkanı Jaime Paz Zamora'nın (1989-1993) oğlu 58 yaşındaki Rodrigo Paz, başkanlığı kazandı.

Paz'ın cumhurbaşkanlığı seçimindeki zaferi, ülkedeki büyük bir siyasi değişimi yansıttı. Bu zafer, 26 yıl boyunca Evo Morales (2006-2019) tarafından kurulan ve yönetilen Sosyalizm Hareketi (MAS) partisinin yirmi yıllık egemenliğine son verdi; Arce ise Morales'in mirasını sürdürdü.

Arce'nin cumhurbaşkanlığı, özellikle yakıt ve döviz kıtlığı gibi ciddi krizlerle gölgelendi ve bu durum protestolara yol açtı.

Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgiye göre yolsuzluk soruşturması, Arce'nin Morales döneminde ekonomi bakanı olduğu zamana kadar uzanıyor.

Arce, kamu hazinesinden siyasi liderlerin kişisel hesaplarına para transferine izin vermekle suçlanıyor. Bu transferlerden faydalandığı şüphelenilenler arasında, geçen hafta aynı davada yaklaşık 100 bin dolar domates yetiştirme projesi için aldığı şüphesiyle tutuklanan eski solcu milletvekili Lydia Paty de bulunuyor.


ABD Temsilciler Meclisi, Suriye’ye uygulanan Sezar yaptırımlarının kaldırılmasını onayladı

ABD Senatosu (AFP)
ABD Senatosu (AFP)
TT

ABD Temsilciler Meclisi, Suriye’ye uygulanan Sezar yaptırımlarının kaldırılmasını onayladı

ABD Senatosu (AFP)
ABD Senatosu (AFP)

ABD Temsilciler Meclisi dün, 2026 yılı savunma bütçesinin tartışılması kapsamında Suriye'ye uygulanan Caesar (Sezar) yaptırımlarının kaldırmasını öngören bir tasarıyı onayladı.

ABD’li Temsilci Joe Wilson, Temsilciler Meclisi'nin Caesar Yasası'nın tamamen kaldırılmasını onaylamasından dolayı şükranlarını dile getirdi. Wilson, önümüzdeki günlerde Senato'nun da tasarıyı onaylamasını ve ABD Başkanı Donald Trump’ın imzalamasını beklediğini söyledi.

Wilson, sosyal medya platformu X hesabından yaptığı açıklamada şunları söyledi:

“Bu ay Temsilciler Meclisi'nde tam iptal yasasını sunmaktan ve son altı ay boyunca Mecliste bu çabayı yönlendirmekten dolayı minnettarım.”

Wilson, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Bunu gerçeğe dönüştürmemde Başkan Trump, Büyükelçi (Tom) Barrack ve Senatör (Jeanne) Shaheen’in desteğine de minnettarım. Senato'nun önümüzdeki günlerde bunu onaylamasını ve ardından Suriye'yi yeniden büyük yapmak için Başkan Trump'ın imzasına sunmasını sabırsızlıkla bekliyorum.”

Wilson dün, Suriye ile ilgili sorunların çözülmesine ve Suriye'nin rolünü yeniden kazanmasına yardımcı olmak için ABD'nin Suriye Özel Temsilcisi Thomas Barak ile birlikte çalıştığını açıkladı.

Suriye haber ajansı SANA'ya göre yasanın iptali kapsamlı ve koşulsuzdu ve ABD’nin 2026 yılı savunma bütçe yasasında yer alan bir maddeye dahil edildi. Suriye hükümetinin yoğun diplomatik çabaları, Suriye toplumu ve Washington'da faaliyet gösteren Suriye-ABD kuruluşlarının desteği ve Suriye halkına ağır yük olan bu yaptırımların kaldırılması için çalışan kardeş ve dost ülkelerin desteği sonucunda bu karar alındı.

frgt
Beyaz Saray önünde Caesar Yasası'nın yürürlükten kaldırılmasını talep eden bir pankart taşıyan protestocular, 10 Kasım 2025 (AFP)

Suriye'nin resmi televizyonu el-İhbariyye'ye göre ABD Kongresi, 2019 yılında Beşşar Esed rejimini Suriyelilere karşı işlediği savaş suçları ve insanlığa karşı suçlardan dolayı cezalandırmak için Caesar Yasası'nı kabul etti. Yasa, eski rejimin hapishanelerinde işkence altında ölen tutukluların binlerce korkunç fotoğrafını sızdıran “Sezar” kod adlı Ferid el-Mezhan'a atıfla bu adla anılıyor. Yasa, Esed rejimiyle bağlantılı kişi, şirket ve kurumları hedef alan geniş kapsamlı yaptırımların uygulanmasını sağladı.


ABD ve İsrail’in “Yeni Suriye” anlaşmazlığı derinleşiyor

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Suriye ile olan tampon bölgeyi, üst düzey savunma, dışişleri ve güvenlik yetkilileri eşliğinde ziyaret etti, 19 Kasım 2025 (İsrail Hükümeti Basın Ofisi)
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Suriye ile olan tampon bölgeyi, üst düzey savunma, dışişleri ve güvenlik yetkilileri eşliğinde ziyaret etti, 19 Kasım 2025 (İsrail Hükümeti Basın Ofisi)
TT

ABD ve İsrail’in “Yeni Suriye” anlaşmazlığı derinleşiyor

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Suriye ile olan tampon bölgeyi, üst düzey savunma, dışişleri ve güvenlik yetkilileri eşliğinde ziyaret etti, 19 Kasım 2025 (İsrail Hükümeti Basın Ofisi)
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Suriye ile olan tampon bölgeyi, üst düzey savunma, dışişleri ve güvenlik yetkilileri eşliğinde ziyaret etti, 19 Kasım 2025 (İsrail Hükümeti Basın Ofisi)

ABD yönetiminin yeni Şam yönetimi ile güvenlik alanındaki iş birliğini genişletme yolu, İsrail'in sahadaki yaklaşımıyla çelişiyor ve iki geleneksel müttefik arasında Suriye devletinin geleceği konusunda bir anlaşmazlık olduğunu ortaya koyuyor.

İsrail Dışişleri Bakanı Gideon Sa'ar dün, Suriye ile anlaşmaya varma şansının azaldığını açıklayarak, iki tarafın ‘birkaç hafta öncesine göre anlaşmaya daha uzak’ olduğunu ve ‘yeni taleplerle birlikte iki taraf arasındaki uçurumun genişlediğini’ belirtti.

ABD gazetesi Wall Street Journal (WSJ), Beşşar Esed rejiminin düşüşünden bir yıl sonra Washington ve Tel Aviv arasında Suriye'nin geleceği konusunda bir anlaşmazlık olduğunu ve bunun nadir görüldüğünü bildirdi.

Öte yandan ABD Merkez Komutanlığı (CENTCOM) Komutanı Amiral Brad Cooper, Washington'ın ortak güvenlik tehditlerine karşı koymak için Suriye ordusuyla ‘giderek daha fazla’ iş birliği yaptığını açıkladı. Amiral Cooper’a göre ABD ordusu Suriye ordusuna ekim ayından bu yana, DAEŞ'e karşı 20'den fazla operasyonda ‘danışmanlık, yardım ve destek’ sağlarken Lübnan Hizbullahı'na gönderilen silah sevkiyatlarını engelledi. Amiral Cooper, bu kazanımların ‘Suriye hükümet güçleriyle yakın iş birliği içinde ancak elde edilebileceğini’ vurguladı.