Dünyanın en büyük amfibi türü Çin'de keşfedildi

Dünyanın en büyük amfibi türü Çin'de keşfedildi (BBC)
Dünyanın en büyük amfibi türü Çin'de keşfedildi (BBC)
TT

Dünyanın en büyük amfibi türü Çin'de keşfedildi

Dünyanın en büyük amfibi türü Çin'de keşfedildi (BBC)
Dünyanın en büyük amfibi türü Çin'de keşfedildi (BBC)

Bilim insanları yeni tanımladıkları dev semender türünün dünyanın en cüsseli amfibisi (hem suda ve karada yaşayabilen "çift yaşamlı" diye de anılan canlı türü ed.n.) olduğunu düşünüyor.
BBC'nin haberine göre, soyu tükenme tehdidi altında olan ve boyları neredeyse 2 metreye kadar uzayabilen dev Çin semenderlerinin tamamının şimdiye kadar tek bir türe ait olduğu düşünülüyordu ancak yeni yapılan araştırma bir değil üç farklı genetik kökeni bulunduğunu ortaya çıkardı. Londra Zooloji Derneği (ZSL) ve Doğa Tarihi Müzesi'nin analizlerine göre ikisine Andrias davidianus ve Andrias sligoi isimleri verilirken üçüncüsü henüz isimlendirilmemiş bu üç soyun farklı türlere mensup olacak kadar genetik farklılık taşıdığı belirlendi. A. davidianus daha önce bilinen türken ayrımı yeni yapılan türe A. sligoi ismi verildi. Bir zamanlar Londra Hayvanat Bahçesi'nde yaşamış A. sligoi'ye ait 74 yıllık numunenin incelenmesi farklı genetik dizilimini ortaya koydu. Buna göre A. sligoi'nin yeni tanımlanan üç tür içinde en büyük vücuda sahip tür olduğu düşünülüyor.
Aynı zamanda 20. yüzyılın başlarında toplanmış 16 farklı numune de incelendi. Doğal yaşamı koruma üzerine çalışan ve araştırmanın başyazarı Samuel Turvey, National Geographic dergisine şunları söyledi:
Dünyanın en büyük çift yaşamlı canlısının hangisi olduğunu ortaya çıkarmanın bu kadar zaman alması, bugünde ve çağda gerçekleşmesi hayret verici.
Dev semenderler genellikle kayalık ve dağlık akarsu sistemlerinde yaşıyor ve Çin'in merkezi, güneyi ve doğusu boyunca yayılmış durumda.
Bilim insanları, dev Çin semenderlerinin üç farklı türe ayrılmasının 3,1 milyon yıl önceyle 2,4 milyon yıl önce arasında gerçekleştiği sonucuna vardı. Bu zaman aralığı Tibet platosunun hızla yükselerek dağların oluştuğu dönemle kesişiyor. Ancak bu türlerin etleri Çin'de lezzetli bulunuyor ve geleneksel olarak tedavi edici amaçlarla kullanılıyor. Bunun bir sonucu olarak da Çin'de devasa bir dev semender yetiştirme endüstirisi yaratılmış durumda. Diğer yandan yaşam alanlarının küçülmesi ve kaçak avcılık da büyük tehdit yaratıyor.
Her ne kadar milyonlarcası çiftliklerde besleniyor olsa da, bu ağırlıklı olarak en yaygın türlerle sınırlı gibi gözüküyor. Doğada yaşayan vahşi popülasyonlar içinse yüksek yok olma riski sürüyor. Doğa Tarihi Müzesi'nden doktora araştırmacısı Melissa Marr, "Bu bulgular doğadaki dev Çin semenderlerini kurtarmak için acil müdahaleler gerektiği bir zamanda ortaya kondu" dedi. Bu yeni keşifler, varlıklarını korumak için çiftliklerdeki semenderleri doğaya salmak gibi geçmişteki çabaların diğer canlıların vahşi popülasyonları üzerinde olumsuz etkiler yaratacağını, hastalık, rekabet ve genetik melezlenme tehlikelerini artıracağını gösteriyor.



Demokrasilerin çevreciliği: Kirliliği otokrasilere ihale etmek

Phuket'te büyüyen çöp sahasında çalışanlar (Reuters)
Phuket'te büyüyen çöp sahasında çalışanlar (Reuters)
TT

Demokrasilerin çevreciliği: Kirliliği otokrasilere ihale etmek

Phuket'te büyüyen çöp sahasında çalışanlar (Reuters)
Phuket'te büyüyen çöp sahasında çalışanlar (Reuters)

Demokratik ülkeler genellikle iklim liderleri olarak görülüyor ancak yeni araştırmalar çevre dostu sicillerinin kirliliği tamamen azaltmak yerine yurtdışına kaydırmaktan kaynaklanabileceğini öne sürüyor.

Çarşamba günü PLOS Climate adlı akademik dergide yayımlanan araştırmaya göre, demokrasiler tüketimlerinin çevreye verdiği zararı otokratik devletlere kıyasla daha fazla başka ülkelere aktarma eğiliminde.

"Çevre kirliliğinin ihale edilmesi", küresel çevre yükü devam ederken kendi sınırları içindeki sera gazı emisyonlarını azaltmalarına olanak tanıyor.

Yazarlar, "Demokrasilerde yerel (bölgesel) emisyon seviyeleriyle 'kirlilik dışa aktarımının' ne kadar ilişkili olduğuna dair ilk sistematik çalışmalardan birini sunuyoruz" dedi.

Ana sonuç, kirliliğin ihale edilmesinin demokrasilerde 'evde' daha düşük sera gazı emisyonlarıyla önemli ölçüde ve temelde bağlantılı olduğu.

Çalışma, çevreye etkilerin küresel ticaret yoluyla nasıl yeniden dağıtıldığını araştırmak için sera gazı verileri, ticaret kayıtları ve demokrasi puanlarını kullanarak 1990'dan 2015'e kadar 161 ülkeyi analiz etti. Bulgular, demokratik ülkelerin sadece diğerlerinden daha fazla kirliliği dışarıya ihale etmekle kalmadığını, aynı zamanda bunun yurt içinde daha düşük kişi başına düşen emisyonlarla güçlü bir şekilde bağlantılı olduğunu gösteriyor.

sdfrg
Sierra Leone (AP)

Sera gazı emisyonları, daha az demokratik olan muadillerine kıyasla daha fazla kirliliği dışarıya aktaran demokrasilerde kişi başına ortalama 1 metrik ton daha düşüktü.

Kirliliğin yurtdışına aktarılması, ülkelerin kirletici malları kendileri üretmeyi bırakıp bunun yerine ithal ederek çevreye zararı üretici ülkelere kaydırması anlamına geliyor. Bu durum küresel ticarette, özellikle de daha zengin demokrasilerle daha zayıf çevre düzenlemelerine sahip düşük gelirli ülkeler arasında yaygın.

Araştırmacılar, Japonya ve Almanya gibi ülkelerin yurt içinde emisyonlarını azaltırken, yurtdışında, özellikle Çin gibi ülkelerden yaptıkları ithalat yoluyla, etkin bir şekilde sorumlu oldukları emisyonları nasıl artırdıklarını belgeleyen daha önceki BM raporlarına atıfta bulundu.

Önceki çalışmalar, demokrasilerin daha fazla kamusal hesap verebilirlik ve daha güçlü düzenlemeler nedeniyle çevresel ölçütlerde daha iyi performans gösterdiğini öne sürüyordu. Yeni analiz, bu ölçütlerin gerçekten neyi yakaladığı hakkında soruları gündeme getiriyor. Daha temiz iç hava ve azaltılmış yerel emisyonlar daha iyi kamu talebini ve politikasını yansıtıyor olabilir ancak aynı zamanda kirliliğin ticaret yoluyla küresel olarak yeniden dağılımını da yansıtıyor olabilir.

Yazarlar yaptığı basın açıklamasında "Bu durum, çevreyi koruma açısından demokrasilerin otokrasilere karşı ahlaki üstünlük iddialarını sorgulatıyor" dedi.

Bulgular, özellikle daha varlıklı demokrasiler Küresel Plastik Anlaşması ve COP29 gibi uluslararası iklim anlaşmalarını müzakere ederken, çevresel adalet ve sorumlulukla ilgili artan tartışmaların ortasında geldi. Bu forumlarda genellikle ulusal hedefler vurgulanırken, tüketimin küresel etkileri göz ardı ediliyor.

Bu makale, zengin ulusların yaşam tarzlarının gerçek çevresel maliyetini olduğundan düşük gösterebilen bölgesel temelli iklim hesabına meydan okuyan ve giderek artan bir araştırma grubuna katkıda bulunuyor.

Yazarlar, özellikle yüksek gelirli demokrasilerin çevre politikalarını sadece kendi sınırları içindeki emisyonları değil, aynı zamanda yurtdışındaki tüketimlerinin tüm etkilerini de hesaba katacak şekilde yeniden yönlendirmeleri gerektiğini savunuyor.

Independent Türkçe