Trump, Abdulmehdi'nin 3 görüşme talebini neden reddetti?

Irak Başbakanı Adil Abdulmehdi, Bakanlar Kurulu toplantısına başkanlık etti (Irak Başbakanlık Basın Ofisi)

Muhammed Naci
ABD Başkanı Donald Trump, Irak Başbakan Adil Abdulmehdi’nin 3 görüşme talebini de reddetti.
Bağdat’taki kaynaklar Independent Arabia’ya yaptıkları açıklamada, Irak’ın ABD yönetimine yaptığı, Başbakan Abdulmehdi’nin Beyaz Saray'da Başkan Trump ile görüşme talebinin üç kez reddedildiğini belirttiler. Kaynaklar bunun, ABD yönetiminin bölgedeki gerginlikler sırasında Abdulmehdi’nin İran tarafında yer almasına kızgın olmasından kaynaklandığını söylediler. Irak Cumhurbaşkanı Berhem Salih, geçen hafta Beyaz Saray’da Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurul Görüşmeleri ile ilgili bir toplantıda Trump ile yan yana görüntü verirken Başbakan Adil Abdulmehdi, ABD şirketlerinin Irak'taki çıkarlarına zarar verebilecek ekonomik anlaşmalar imzalamak üzere Çin’de bulunuyordu.
İsrail’e yönelik suçlamalar
Irak Başbakanı Adil Abdulmehdi’nin İsrail'in iki ay boyunca gerçekleşen Haşdi Şabi güçlerine ait karargah ve silah depolarını hedef alan saldırılara karışmadığı şeklindeki tutumundan uzaklaşması, ABD ile İran arasındaki anlaşmazlıkta yeni pozisyonlara neden olabilir.
Irak Başbakanı, daha önce birçok kez İsrail'in söz konusu saldırılara karışmadığını açıklamıştı. Ancak Pazartesi günü bu tutumundan vazgeçen Abdulmehdi, yapılan araştırma ve incelemelerde farklı sonuçlara ulaşıldığını belirtti. Irak Başbakanı açıklamasında, “Yapılan araştırma ve incelemeler, Haşdi Şabi'ye yönelik saldırıların arkasında İsrail'in olduğunu gösteriyor” ifadelerini kullandı.
Öte yandan İsrail ordusu Abdulmehdi'nin suçlamaları karşında herhangi bir açıklama yapmaktan kaçındı.
“İntikam almak için yakılan yeşil ışık”
Buna karşın Haşdi Şabi, Başbakan Abdulmehdi'nin açıklamasını, saldırıların kaynağına karşılık verilmesi sinyali olarak değerlendirmekte gecikmedi.
Haşdi Şabi içinde yer alan gruplardan biri olan Seyyid eş-Şuheda Tugayları liderlerinden Ebu Ala el-Velai, (ABD’ye yönelik sert tutumları ve İran’a yakınlığıyla biliniyor) yaptığı açıklamada, “Abdulmehdi’nin İsrail’in Haşdi Şabi karargahı ve silah depolarının bombalanmasının arkasında olduğunu duyurması, intikam almak için yakılan yeşil ışıktır” şeklinde konuştu.
Yine Haşdi Şabi bünyesindeki gruplardan biri olan Asaib Ehli Hak üyesi Hasan Salim ise açıklamasında, “Siyonist İsrail’in Haşdi Şabi’ye ait konumları bombalanmasının ardında olmasının anlaşılmasıyla müdahale zorunlu hale geldi” dedi. Irak hükümetini, ABD ile olan güvenlik anlaşmasını iptal etmeye çağıran Salim, “Çünkü Irak hava sahasını ihlal etti ve koruyamadı. Hatta Siyonistlerin silahlı insansız hava araçları (SİHA) Irak'taki ABD üslerinden havalandı. Başbakan’ı araştırma sonuçlarını cesurca açıklamasından dolayı tebrik ediyorum” diye konuştu.
İlgili bağlamda Ebu Mehdi el-Mühendis olarak da bilinen Haşdi Şabi’nin önde gelen liderlerinden Cemal Cafer daha önce yaptığı bir açıklamada, ABD’nin Irak’a bir takım saldırılar düzenlemek üzere İsrail’e ait dört savaş uçağının Azerbaycan’dan havalanmasını kolaylaştırdığını söylemişti. Bu açıklama, konuya ilişkin beklemeyi tercih eden Haşdi Şabi Heyet Başkanı Falih Feyyad ile Mühendis arasında büyük anlaşmazlıklara yol açmıştı.
İran yangını körüklüyor
Irak hükümetinin güvenlik danışmanı olan Silahlı Örgütler Uzmanı Hişam Haşimi, Başbakan Abdulmehdi’nin Haşdi Şabi karargahı ve silah depolarını hedef alan saldırıların sorumluluğunu İsrail’e yüklemesi, İran’ın bu alanda istediği bir çizgiye gelinmesine neden olabilir. Çünkü bu tür suçlamalar, Irak topraklarından saldırılar düzenlenmesi için bahane olarak kullanılabilir” dedi.
Gözlemciler, Irak Başbakanı’nın müttefiki İsrail’i suçlayarak ABD ile ilişkilerinde çarpıcı bir gerilemeye neden olduğuna inanıyor.
Abdulmehdi İran’a boyun eğiyor
Irak’ın ABD ile İran arasında bir savaş arenası haline gelme endişeleri çerçevesinde tarafsız olarak geçirdiği bir dönemin ardından yaşanan bu gelişmeler, günlerdir kulislerde yapılan; ‘Irak Başbakanı’nın görevde kalmak için İran'ın isteklerine boyun eğmek ve onun tarafında yer almaktan başka çaresi olmadığı’ şeklindeki konuşmaların büyük bir bölümünü açıklıyor.
Öte yandan Şarku'l Avsat'ın Independent Arabia'dan çevirdiği haberine göre gözlemciler, Başbakan Abdulmehdi’nin İsrail’i suçlamasının, ABD’den giderek uzaklaşmasına neden olabileceğini ve bunun da Irak’ta zaten kırılgan olan siyasi istikrarın bozulmasından çekinen Washington’ın Bağdat’ı Tahran’ın baskısından kurtarmaya yönelik hesaplarına ters düşebileceğini düşünüyorlar.
İstenmeyen arabuluculuk
Irak Başbakanı Abdulmehdi, Suudi Arabistan’a yaptığı ve Suudi yönetiminin Irak’ın bölgedeki tansiyonu düşürme çabasına verdiği olumlu karşılığı ‘başarılı’ olarak nitelediği ziyaretin ardından İsrail’e yönelik suçlamalarını duyurdu.
Suudi Arabistan Kralı ve Veliaht Prens ile bölgedeki duruma ilişkin gelişmeleri değerlendirdiğini belirten Abdulmehdi, ziyaretin ardından İran'la arabuluculuk konusunda herhangi bir açıklama yapmadı.
Abdulmehdi’nin yakın çevresinde bulunan siyasetçiler, Başbakan’ın Suudi Arabistan'dan sonra İran’ı ziyaret edeceği şeklinde açıklamalar yapsa da İran Dışişleri Bakanlığı, Irak'ın yönettiği arabuluculuğa dair herhangi bir bilginin kendilerine ulaşmadığını bildirdi.
Gözlemciler, bölgedeki belirsizliğin Irak Başbakanı’nın Tahran ve Riyad arasında arabuluculuk yapma girişimini zorlaştırdığını ve görünüşe göre Abdulmehdi’nin başarısızlık olarak yargılanabilecek bir sonuca ulaştığını göremediğini, dolayısıyla İsrail’in Haşdi Şabi’ye ait konumların bombalanmasının arkasında olduğu şeklindeki açıklamayı yapmasına kapı araladığını söylüyorlar.