Satürn'ün uydusu Enseladus'ta yeni organik bileşikler keşfedildi

Uydudan elde edilen buz parçalarının içindeki moleküllerin azot ve oksijen taşıyan bileşikler içerdiği anlaşıldı (NASA)
Uydudan elde edilen buz parçalarının içindeki moleküllerin azot ve oksijen taşıyan bileşikler içerdiği anlaşıldı (NASA)
TT

Satürn'ün uydusu Enseladus'ta yeni organik bileşikler keşfedildi

Uydudan elde edilen buz parçalarının içindeki moleküllerin azot ve oksijen taşıyan bileşikler içerdiği anlaşıldı (NASA)
Uydudan elde edilen buz parçalarının içindeki moleküllerin azot ve oksijen taşıyan bileşikler içerdiği anlaşıldı (NASA)

Dünya dışı yaşam arayışlarında çığır açan yeni bir keşif yapan NASA, yabancı bir uyduda "yeni tür organik bileşikler" bulunduğunu duyurdu.
Satürn'ün uydusu Enseladus'ta keşfedilen bu yeni bileşikler, canlılığın yapı taşlarından amino asitlerde yer alıyor.
Independent Türkçe'de yer alan habere göre, bilim insanları yeni bulguyu, Güneş sistemimizin başka bir yerinde yaşam olup olmadığı "bulmacasının önemli bir parçası" diye tarif ediyor.
Enseladus, geniş çevrelerce Güneş sistemimizde yaşam bulmak için en iyi adaylardan biri kabul ediliyor ve bu yeni keşif, gizemli yüzeyinin altında nelerin gizlendiğine dair heyecanı bir adım ileri taşıyacak gibi duruyor.
Yeni bulgular, NASA'nın Cassini isimli uzay görevinden elde edildi. Bu görev Eylül 2017'de uzay gemisi Satürn atmosferinin derinliklerine girdiğinde tamamlandı. Cassini bundan önce Ensedelus'un yüzeyinden fışkıran gayzerlerin içinden uçmuş ve topladığı verileri Dünya'ya göndermişti. Bilim insanları bu verileri incelemeyi hala sürdürüyor.
Bu gayzerler ilk olarak uydunun çekirdeğindeki maddeleri püskürten güçlü hidrotermal bacalardan yükseliyor. Ardından suyla karışarak uzaya su buharı ve buz parçacıkları halinde fışkırıyor. NASA'nın aracı da bunları inceledi.
Buz parçalarının içinde bulunan moleküllerin azot ve oksijen taşıyan bileşikler içerdiği keşfedildi.
Dünya yüzeyinde bu tür bileşikler, etkin biçimde kimyasal tepkimelere katılarak amino asitleri üretebiliyor. Amino asitler yaşamın yapı taşlarından biri ve bu süreç, Dünya'daki tüm canlıların oluşumuna ön ayak oldu.
Dünya okyanuslarının tabanında da bu önemli tepkimeleri besleyen ve gerekli enerjiyi veren benzer hidrotermal bacalar bulunuyor. Enseladus'taki bu bacalar da amino astilerin oluşumuna yarım ederek aynı şeyi yapıyor olabilir ve bu da uydunun yüzeyinin altında yaşamın ortaya çıkıp çıkamayacağına dair olumlu düşünceleri güçlendiriyor.
Berlin Özgür Üniversitesi'nden araştırmayı gerçekleştiren ekibe öncülük eden Nozair Khawaja şunları ifade etti: "Koşullar uygunsa, Enseladus'un derin okyanusundan gelen bu moleküller, Dünya'da gözlediğimize benzer bir tepkime yolağını takip ediyor olabilir. Dünya dışındaki yaşamın amino asitlere ihtiyaç duyup duymadığını henüz bilmiyoruz ancak amino asitleri oluşturabilecek bu molekülleri bulmak bulmacanın önemli bir parçası."
Bulgular 2 Ekim'de hakemli bilim dergisi Monthly Notices of the Royal Astronomical Society'de yayımlandı .
Bilim insanları daha önce uydu okyanusunun üzerinde yüzdüğü düşünülen, büyük, suda çözünmeyen ve karmaşık organik moleküller keşfetmişti. Bu yeni araştırma, burada amino asitleri oluşturmak için gereken içeriklerin de bulunduğunu ortaya koydu.
Makalenin ortak yazarlarından Jon Hillier şöyle konuştu:
Burada daha küçük ve (suda) çözünebilir organik yapı taşları keşfediyoruz. Bunlar, amino asitler ve Dünya'daki yaşam için gerekli diğer bileşenler için olası öncül moleküller (prekürsör).
Başka bir ortak yazar Frank Postberg de şunları ekledi:
Bu çalışma, Enseladus okyanusunun çok miktarda reaktif yapı taşı içerdiğini ve Enseladus'un yaşanabilirliğinin araştırılması için başka bir yeşil ışık yaktığını gösteriyor.



Çekya, siber güvenlik endişeleri nedeniyle devlet yönetiminde DeepSeek kullanımını yasakladı

Çekya Çin merkezli DeepSec'in ürünlerini yasakladı (Reuters)
Çekya Çin merkezli DeepSec'in ürünlerini yasakladı (Reuters)
TT

Çekya, siber güvenlik endişeleri nedeniyle devlet yönetiminde DeepSeek kullanımını yasakladı

Çekya Çin merkezli DeepSec'in ürünlerini yasakladı (Reuters)
Çekya Çin merkezli DeepSec'in ürünlerini yasakladı (Reuters)

Çekya’daki yetkililer dün yaptıkları açıklamada, siber güvenlik endişeleri nedeniyle Çinli yapay zeka (AI) startup'ı DeepSeek'in herhangi bir ürününün devlet yönetiminde kullanılmasını yasakladıklarını duyurdu.

Şarku'l Avsat'ın DPA'dan aktardığına göre Çekya Başbakanı Petr Fiala, hükümetin Ulusal Siber Güvenlik Kurumu'ndan, şirketin Çinli resmi makamlarla iş birliği yapmak zorunda olması nedeniyle kullanıcı verilerine yetkisiz erişim tehdidine işaret eden bir uyarı aldıktan sonra bu kararı aldığını söyledi. Bu hamle, ocak ayında chatbot'a erişimi yasaklayan İtalya ve Avustralya da dahil olmak üzere diğer ülkeler tarafından kullanıcıların verilerini korumak için atılan benzer adımları takip ediyor.

Çek hükümeti 2018 yılında, güvenlik tehdidi oluşturdukları uyarısının ardından Çinli telekom şirketleri Huawei ve ZTE tarafından üretilen donanım ve yazılımları kullanmayı bıraktı.

DeepSeek 2023 yılında Çin'in Hangzhou kentinde kuruldu ve aynı yıl ilk büyük ölçekli yapay zeka dil modelini piyasaya sürdü.