Fransa, Türkiye'nin askeri harekâtına karşı koalisyon arayışında

Fransız komando güçleri
Fransız komando güçleri
TT

Fransa, Türkiye'nin askeri harekâtına karşı koalisyon arayışında

Fransız komando güçleri
Fransız komando güçleri

Türkiye’nin aylar öncesinden dile getirdiği ve dün başlattığı Suriye’nin kuzeydoğusuna askeri operasyondan vazgeçmesinin kısa vadede mümkün olmadığı ifade edilirken, Fransa ve Avrupa dâhil dünyanın farklı ülkelerinden harekâta yönelik tepkiler gelmeye devam ediyor. Bu konuda en dikkat çeken ülke ise Fransa.
Fransa'nın Avrupa İşlerinden Sorumlu Devlet Bakanı Amelie de Montchalin, Paris’in operasyonu şiddetle kınadığını belirterek, ülkesinin Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nden (BMGK) acil durum toplantısı talep ettiğini ve gelişmeleri dikkate aldığını söyledi. Fransa operasyon konusunda tek başına hareket etmek istemezken, ortak bir Avrupa eylemi ile uluslararası toplumu Türkiye’ye diplomatik ve politik baskı uygulamaya çağırıyor. Fransız bakan dün Ulusal Meclisi Dış İlişkiler Komitesi önünde yaptığı konuşmada, Paris, Berlin ve Londra’nın Ankara’nın gerçekleştirdiği operasyonunu “güçlü ve kesin bir kınama ile onayladıklarını açıkça belirten ortak bildirgeye” atıfta bulunarak, bu üç başkentin, BMGK’yı acil toplanmaya ve mümkün olan en büyük koalisyonu oluşturma çağrısı yaptığını dile getirdi. Fransa, Avrupalı ortakları ile toplu cevap üzerinde çalışarak tüm seçenekleri ele almayı isterken, Avrupa Komisyonu Başkanı Jean Claude Juncker, Türkiye'yi Suriye'nin kuzeyindeki harekâtı durdurmaya çağırdı.
BM’de görevli diplomatların açıklamalarına göre, 15 üyeli BMGK, İngiltere, Fransa, Almanya, Belçika ve Polonya’nın talebiyle acil olarak yarın bir araya gelecek.
Fransa Parlamentosu Dışişleri Komisyonu Başkanı Marielle de Sarnez, operasyonun Suriye’nin kuzeydoğusundaki güvenliği tehdit edebileceğini ifade etti. Sarnez açıklamasında, “Paris’in dostları olarak gördüğü kişilere karşı yapılan Türk operasyonunun yanında durmayacağını” belirterek, son yıllarda onları Ankara’ya karşı savunmaya çalıştıklarını itiraf etti.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron önceki gün Elysee Sarayı’nda düzenlenen toplantıda, Suriye Demokratik Konseyi Başkanı İlham Ahmed ile yaptığı görüşmede, ülkesinin Suriye Demokratik Güçleri’ne (SDG) verdiği desteği yineledi. Elysee kaynakları, Macron’un DEAŞ’ın yenilgiye uğratılmasında payı olan SDG’ye teşekkürlerini ilettiğini belirterek, Türk yetkililerle görüşme yapabileceğini aktardı.
Paris’in uluslararası diplomasiyi harekete geçirebileceği ve BMGK’nın daimi bir üyesi olarak konumundan yararlanabileceği ifade edildi. Daha önce Şarku’l Avsat’a konuşan Fransız kaynaklar, SDG’nin kontrol ettiği bölgelerde yüzlerce unsurun bulunduğunu ve ABD’nin geri çekilmesi halinde onların da geri çekileceğini söyledi. Fransa’nın, ABD Başkanı Donald Trump'ın geçtiğimiz yıl sonunda tüm ABD birliklerini hızlı bir şekilde Suriye’den geri çekme niyetini açıkladığındaki planını değiştirmeye zorlamada rol oynadığına inanılıyor. Fransızlar ayrıca, ABD’nin Suriye’deki politikasındaki belirsizlik ve değişkenlikten şikâyet ediyor. Şarku’l Avsat’a konuşan Avrupa kaynakları, Fransa’nın hiçbir şekilde Türk operasyonu karşısında tek başına ayakta durmak niyetinde olmadığını belirtirken, Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi'nde (AKPM) yaşananlar sebebi ile Türkiye- Fransa ilişkilerinin şuan için kriz durumunda olduğunu ifade etti. Fransa Cumhurbaşkanı AKPM’de yaptığı açıklamada, “Hiçbir şart altında Suriye politikamız Türkiye'nin baskıları altında şekillenmemelidir” ifadelerini kullanırken, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ise bu eleştirilere cevaben “Macron'un konuşmalarını ayakları pislik içinde gömülüyken, öten horoza benzetiyorum” dedi.
Kaynaklara göre, Fransa, SDG’yi yalnızca DEAŞ’ı mağlup etme rolünden değil, aynı zamanda örgütün geri dönüşünü engelleme konusu sebebi ile de korumak istiyor. Fransa ayrıca, hali hazırda SDG’nin elinde bulunan cihatçıların ailelerinin Türk operasyonu sonrasında Avrupa’ya dönme olasılığı konusunda endişe duyuyor.
Geçtiğimiz Perşembe günü Fransa’nın başkenti Paris'te bulunan polis merkezine bıçaklı bir saldırı gerçekleştirildi. Terör saldırısında aralarında bir kadının bulunduğu 4 polis hayatını kaybetti. Paris şimdiye dek radikallerin ülkeyi dönmelerini reddederek, onları suç işledikleri yerde soruşturulmasını istedi.

 


Putin: İran ile ilişkilerimiz olumlu yönde gelişiyor

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Moskova'daki görüşme sırasında İranlı mevkidaşı Mesud Pezeşkiyan ile tokalaşırken (Reuters)
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Moskova'daki görüşme sırasında İranlı mevkidaşı Mesud Pezeşkiyan ile tokalaşırken (Reuters)
TT

Putin: İran ile ilişkilerimiz olumlu yönde gelişiyor

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Moskova'daki görüşme sırasında İranlı mevkidaşı Mesud Pezeşkiyan ile tokalaşırken (Reuters)
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Moskova'daki görüşme sırasında İranlı mevkidaşı Mesud Pezeşkiyan ile tokalaşırken (Reuters)

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin bugün Türkmenistan’da düzenlenen uluslararası bir forum kapsamında İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan ile yaptığı görüşmede, Moskova ile Tahran arasındaki ilişkilerin ‘son derece olumlu bir şekilde geliştiğini’ söyledi.

Şarku’l Avsat’ın Rus haber ajansı Sputnik’ten aktardığına göre Putin, görüşmede, Rusya’nın Birleşmiş Milletler’de (BM) İran’ın nükleer programı konusunda Tahran ile yakın koordinasyon içinde çalıştığını ifade etti.

dfrgt
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (AFP)

Putin, iki ülkenin Buşehr Nükleer Santrali başta olmak üzere çeşitli alanlarda iş birliği yürüttüğünü, ayrıca Uluslararası Kuzey-Güney Ulaştırma Koridoru gibi altyapı projelerinde birlikte çalıştıklarını belirtti. Rus lider, gaz ve elektrik sektörlerinde ortaklık imkanlarının da değerlendirildiğini dile getirdi.

Pezeşkiyan ise görüşmede, Tahran’ın Moskova ile imzalanan kapsamlı stratejik ortaklık anlaşmasının tüm maddelerine bağlı olduğunu vurguladı.


Fildişi Sahili, El Kaide ile bağlantılı militanlara karşı koymak için ABD casus uçaklarını görevlendirmeyi planlıyor

Casus uçak
Casus uçak
TT

Fildişi Sahili, El Kaide ile bağlantılı militanlara karşı koymak için ABD casus uçaklarını görevlendirmeyi planlıyor

Casus uçak
Casus uçak

Fildişi Sahili’nden iki güvenlik yetkilisi, ülkenin ABD Başkanı Donald Trump yönetiminden, El Kaide bağlantılı militanlara karşı sınır ötesi operasyonlarda kullanılmak üzere ülkenin kuzeyine Amerikan keşif uçakları konuşlandırmasını talep ettiğini söyledi. Yetkililer, Washington’dan gelecek kararın gelecek yıl netleşmesini beklediklerini belirtti.

Terörle mücadelede görevli üst düzey bir yetkili, Abidjan ile Washington’ın bölgesel güvenlik ihtiyaçları konusunda mutabakata vardığını, ancak zamanlamanın hâlâ kesinleşmediğini ifade etti.

Beyaz Saray yorum talebine yanıt vermezken, Pentagon şu anda Fildişi Sahili’nde operasyon planı olmadığını açıkladı. ABD Dışişleri Bakanlığı ise değerlendirme yapmaktan kaçındı, ancak “Amerikan çıkarlarıyla bağlantılı olduğunda terörle mücadele hedeflerimizi sürdürmeye devam edeceğiz” açıklamasını yaptı.

Fildişi Sahili Savunma Bakanlığı da yorum talebine yanıt vermedi.

Washington, geçen yıl Batı Afrika’daki ana üssünü kaybetmişti. Nijer’in güvenlik desteği için Rusya’ya yönelmesi üzerine ABD, 100 milyon dolar değerindeki insansız hava aracı (İHA) üssünden çıkarılmıştı.

Bu üs, Sahel bölgesinde El Kaide ve DEAŞ bağlantılı gruplara ilişkin kritik istihbarat sağlıyordu. Küresel Terörizm Endeksi’ne göre, geçen yıl bölgede bu gruplarla bağlantılı faaliyetler nedeniyle 3 bin 885 kişi hayatını kaybetti. Bu sayı, dünya genelindeki terör kaynaklı ölümlerin yarısına denk geliyor.


Taliban’dan Pakistan’a fetvalı güvence

Afganistan'da Perşembe günü Celalabad'da düzenlenen mezuniyet töreninde polis memurları (EPA)
Afganistan'da Perşembe günü Celalabad'da düzenlenen mezuniyet töreninde polis memurları (EPA)
TT

Taliban’dan Pakistan’a fetvalı güvence

Afganistan'da Perşembe günü Celalabad'da düzenlenen mezuniyet töreninde polis memurları (EPA)
Afganistan'da Perşembe günü Celalabad'da düzenlenen mezuniyet töreninde polis memurları (EPA)

Afganistan’daki Taliban yönetimi, iki ülke arasında günler önce yeniden alevlenen sınır çatışmalarının ardından, Pakistan’a yönelik dolaylı güvence mesajlarını yoğunlaştırdı. Kabil, kırılgan ateşkesi koruma çabalarının sürdüğü bir dönemde hem dinî hem de siyasi bir dizi taahhüdü arka arkaya açıkladı.

Başbakan Ahund ve üst düzey isimlerin katıldığı, binden fazla din adamını bir araya getiren toplantıda yayımlanan fetva, Afgan topraklarının hiçbir ülkeye karşı kullanılmayacağını ilan etti. Siyasi–fiqhî bildiri, sınır ötesi çatışmalara müdahil olanlara karşı yaptırım uygulanacağını vurguladı.

Bildirinin ardından Dışişleri Bakanı Emirhan Muttaki, hükümetin fetvadaki taahhütlere “tam bağlılık” göstereceğini açıkladı. Açıklama, Pakistan içini hedef alan ve sorumluluğu başta Pakistan Talibanı (TTP) olmak üzere çeşitli gruplara atfedilen saldırıların ardından yükselen gerilimi yatıştırma girişimi olarak değerlendirildi.

Sınırdaki son saldırıda, salı günü Afganistan sınırına yakın Kurram bölgesindeki bir güvenlik noktasının hedef alınması sonucu 6 Pakistan askeri hayatını kaybetmişti. İslamabad, saldırıların Afgan topraklarını kullanan silahlı gruplarca planlandığını savunurken, Kabil bu iddiaları reddediyor ve TTP ile operasyonel bağları olmadığını öne sürüyor.

dfgt
3 Aralık 2025'te Afganistan sınırında düzenlenen saldırıda hayatını kaybeden Pakistanlı güvenlik görevlileri için düzenlenen cenaze töreninden bir kare (AFP)

Din adamları kurultayının sonunda yayımlanan bildiride, Afgan hükümetinin ülke topraklarının hiçbir devlete karşı kullanılmaması taahhüdünü “şer’î bir sorumluluk” olarak üstlendiği belirtildi. Açıklamada, bu taahhüdü ihlal edenlerin asi sayılacağı ve gerekli işlemlerin uygulanacağı ifade edildi.

Bildiride, ülke egemenliğini savunmanın dinî bir görev olduğu vurgulanırken, aynı zamanda “Afgan topraklarının başka herhangi bir devlete zarar vermek için kullanılmasının caiz olmadığı” yeniden teyit edildi. Ayrıca Afgan vatandaşlarının sınır ötesindeki askerî faaliyetlere katılmak üzere ülke dışına gitmesinin yasak olduğu, bunu yapanların “muhalif ve asi” kabul edileceği kaydedildi.

Toplantıda Başbakan Ahund’un yanı sıra Yüksek Mahkeme Başkanı, İyiliği Emretme ve Kötülükten Sakındırma Bakanı, Yükseköğrenim Bakanı ve diğer üst düzey isimlerin bulunması, Taliban yönetiminin Pakistan’a hem dinî hem de siyasi nitelikte çift katmanlı güvence sunma çabasının işareti olarak değerlendirildi. Kabil yönetimi, özellikle sınır aşan silahlı gruplar konusunda artan uluslararası baskıyla karşı karşıya.

hyju
Afganlar, 6 Aralık 2025'te Pakistan güçleriyle sınır çatışmalarında öldürülen bir adam için yas tutuyor (AFP)

Dışişleri Bakanı Muttaki, devlet medyasına yaptığı açıklamada, ülke genelindeki din alimlerinin “İslami düzenin korunmasına yönelik birleşik fetvalarını” yenilediklerini belirterek, Afganistan’ın hiçbir ülkeye zarar verecek bir faaliyete izin vermeyeceğini yineledi. Muttaki, “Bu, alimlerin tavsiyesidir ve tüm Müslümanlar için yerine getirilmesi gereken bir görevdir” dedi.

Muttaki, fetvayı ihlal ederek sınır ötesi faaliyetlerde bulunanlara karşı Afgan yönetiminin gerekli adımları atma hakkına sahip olduğunu vurguladı. Bu ifade, TTP’ye katılan Afgan unsurlara yönelik üstü kapalı bir mesaj olarak değerlendirildi.

Açıklamasının sonunda “birlik ve fitneden uzak durma” çağrısı yapan Muttaki, Afgan halkının tarih boyunca din alimlerinin fetvalarına uyduğunu ve bugün de bu çizginin sürdürüleceğini belirtti.

Gözlemcilere göre fetva, siyasi bildiri ve resmî açıklamaların tamamı, son haftalarda tırmanan saldırılar nedeniyle artan Pakistan tepkisini yatıştırmaya ve Kabil’in güvenlik taahhütlerine bağlılık gösterdiğini ispatlamaya yönelik koordineli bir çabanın parçası niteliğinde. Geçen cuma yaşanan ve 4 kişinin ölümüne yol açan sınır çatışması, iki ülke arasındaki gerilimi yeniden tırmandırmıştı.