Sudan'da doğrudan müzakereler başladı

Sudan Başbakanı Abdullah Hamduk
Sudan Başbakanı Abdullah Hamduk
TT

Sudan'da doğrudan müzakereler başladı

Sudan Başbakanı Abdullah Hamduk
Sudan Başbakanı Abdullah Hamduk

Sudan'da 17 Ekim tarihinde Geçiş Hükümeti heyeti ve Devrimci Cephe’nin silahlı hareketleri arasında doğrudan bir müzakere turu başladı. Cuba’daki müzakerelerle eş zamanlı olarak Arabuluculuk Konseyi, Sudan Halk Kurtuluş Hareketi- Kuzey Örgütü’nün (SPLM-N) bugün (18 Ekim) müzakere masasına döndüğünü açıkladı.
Sudanlı taraflar ilk oturumda Güney Sudan Hükümeti’nin aracılık ettiği barış sürecinin geleceğini tanımlayan bir yol haritası ve müzakere gündeminin yanı sıra geçen ay Cuba’da imzalanan İlkeler Bildirgesi’ni incelemek ve değerlendirmek için ortak bir komite kurma hususunda uzlaşı sağladı.
Arabuluculuk Konseyi Başkanı ve Güney Sudan Devlet Başkanı Danışmanı Tut Gulwak, Cuba’da gazetecilere yaptığı açıklamada şunları söyledi;
“Sudan Hükümeti heyeti ve Devrimci Cephe arasında doğrudan bir diyalog oturumu gerçekleştirdik. Cuba Bildirgesi'ni gözden geçirmek ve değerlendirmek, barış ve müzakere süreci için bir yol haritası geliştirmek üzere ortak bir komite oluşturulmasına karar verildi.”
Devrimci Cephe Koalisyonu Başkanı Hadi İdris, ilk doğrudan müzakere oturumlarının ardından gazetecilere yaptığı açıklamada Koalisyon ve Sudan hükümetine mensup heyetleri bir araya getiren oturumun güven inşa etmeyi hedeflediğini, Devrimci Konseyi’n barışa ve çerçeve belgeye olan bağlılığını yinelediğini belirterek Cuba’nın müzakere bölgesi olarak desteklendiğine dikkat çekti.
İdris açıklamasını şöyle sürdürdü;
“Barışa ve Cuba Bildirgesi’ne olan bağlılığımızı yineledik. Sudan hükümeti heyeti ile olan müzakerelerin ilk oturumu, güven inşa etmek ve müzakerelere zemin hazırlamak üzere İlkeler Bildirgesi’ni gözden geçirmek üzere düzenlendi. Barış görüşmeleri rotasını belirlemek için yol haritası oluşturacağız.”
Aynı şekilde Sudan Egemenlik Konseyi üyesi ve hükümet heyeti sözcüsü Muhammed el-Teayişi de gazetecilere yaptığı açıklamada hükümetin barış yolunda ilerleme kaydedilmesi konusundaki kararlılığını yinelediğini aktarddı.
Teayişi konuya dair şunları söyledi;
“Bu toplantı, hükümet ve Devrimci Cephe heyetleri arasında gerçekleşen ilk doğrudan görüşmedir. Cuba Bildirgesi’ni gözden geçirmek, gündemi belirlemek, müzakere için bir yol haritası oluşturmak ve iki tarafın da kısa süre içerisinde atılım yapmasını sağlayacak tartışma konularını belirlemek için ortak bir komitenin kurulmasıyla sona erdi.”
Güney Sudan Devlet Başkanı Danışmanı Tut Gulwak, 17 Ekim’de Cuba’da düzenlediği basın toplantısında, Abdulaziz Adem el-Hulu liderliğindeki SPLM-N hareketinin müzakerelere geri dönmeye karar verdiğini söyledi. İki taraf arasında anlaşmazlıkların olduğuna dikkati çeken Gulwak, Sudan’daki tüm taraflar arasında sağlanan barış sürecinin ülkede kapsamlı bir barışın sağlanması yönünde olumlu adımlara tanık olduğunu vurguladı.
Gulvak ayrıca geçici hükümet ve Halk Hareketi heyetleri arasındaki ilk müzakere oturumunun bu sabah başladığını duyurdu.
Aynı şekilde Halk Hareketi Genel Sekreteri de hareketin herhangi bir vakitte geçiş hükümeti ile müzakere etme niyetinde olduğunu belirterek Egemenlik Konseyi tarafından atılan olumlu adımlara övgüde bulundu. 
Hükümete bağlı müzakere heyeti, Egemenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Muhammed Hamdan Daklu tarafından yönetiliyor. Heyette Sudan Askeri Konsey Sözcüsü Şemseddin Kabaşi, Askeri Geçiş Konseyi üyeleri Yasir el-Ata, Muhammed Hasan et-Teayişi ve Egemenlik Konseyi Sözcüsü Muhammed el-Fekki Süleyman da yer alıyor. Devrimci Cephe heyetinin başkanlığını ise Hadi İdris üstlenirken heyette Yasir Arman ve hareketten birçok yetkili de bulunuyor.
Başbakan Abdullah Hamduk sürece ilişkin olarak İngiltere Başbakanı Boris Johnson’dan bir mektup aldı. Mektupta, İngiltere’nin Sudan’a demokratik dönüşüm sağlama yolunda destek verdiği ifade edildi.



Suriye'de istikrarın sağlanması konusunda Türkiye-Irak ittifakı

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan dün Ankara'daki Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani'yi kabul etti. (Türkiye Cumhurbaşkanlığı)
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan dün Ankara'daki Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani'yi kabul etti. (Türkiye Cumhurbaşkanlığı)
TT

Suriye'de istikrarın sağlanması konusunda Türkiye-Irak ittifakı

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan dün Ankara'daki Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani'yi kabul etti. (Türkiye Cumhurbaşkanlığı)
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan dün Ankara'daki Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani'yi kabul etti. (Türkiye Cumhurbaşkanlığı)

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani arasındaki üst düzey görüşmeler, başta Suriye'nin istikrara kavuşturulması olmak üzere her iki ülkeyi de ilgilendiren ulusal güvenlik konularında Ankara ve Bağdat'ın tutum ve görüşlerinin yakınlaştığını yansıttı.

Dün Ankara'da Sudani ile ortak basın toplantısı düzenleyen Erdoğan, Türkiye ve Irak'ın güvenlik konuları ve tüm terör örgütleriyle mücadelede iş birliği konusundaki tutumlarının örtüştüğünü söyledi. Erdoğan, Irak Başbakanı ile yaptığı görüşmelerde ulusal güvenlik konularını ve PKK, DEAŞ ya da FETÖ olsun tüm terör örgütleriyle mücadelede iş birliğini ele aldıklarını ifade etti.

Erdoğan, Irak Başbakanı'nın ‘bilgeliği’ olarak nitelendirdiği Irak'ın bölgede istikrarın sağlanmasında oynadığı rolü memnuniyetle karşıladı.

İlişkilerde büyük ivme

Türkiye'nin Irak ile iş birliğini güçlendirmeye devam edeceğini ve iki ülke arasındaki ilişkilerin geçen yıl nisan ayında Bağdat'a yaptığı ziyaretin ardından büyük bir ivme kazandığını vurgulayan Erdoğan, Sudani ile terörle mücadele, güvenlik iş birliği, ekonomik ve ticari ilişkilerin geliştirilmesi konularını ele aldıklarını kaydetti.

Görsel kaldırıldı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani, Ankara'daki ortak basın toplantısı sırasında (Türkiye Cumhurbaşkanlığı)

İki ülke arasındaki ticaret hacminin geçen yıl 18 milyar dolara ulaştığını belirten Erdoğan, Irak ile elektrik sektöründeki iş birliğini genişletmeyi ve Irak'tan Türkiye üzerinden Avrupa ve diğer ülkelere petrol ve doğalgaz taşımayı umduğunu ifade etti.

Kalkınma Yolu Projesi’ne ve bu projenin uygulanmasının nasıl hızlandırılacağına ve katılımcı ülkeler arasındaki ortak iş birliğine odaklanıldığını sözlerine ekleyen Erdoğan, tüm ülkeleri projenin altyapısına katılmaya çağırdı.

Erdoğan, “İster Bağdat'ta ister Ankara'da olsun imzalanan tüm anlaşmaları yürürlüğe koyma ve sağlık, eğitim ve diğer çeşitli alanlarda birlikte çalışma ve ilişkileri geliştirme konusunda mutabık kaldık” dedi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, başta Suriye meselesi ve Suriye'de güvenlik ve istikrarın sağlanması ihtiyacı olmak üzere bölgedeki birçok konuda Irak ile görüşlerinin örtüşmesinden duyduğu memnuniyeti dile getirerek, Suriye'nin yeniden inşası ve istikrarına katkıda bulunma ihtiyacı konusunda Irak ile mutabık kaldıklarını belirtti.

Erdoğan ayrıca, ‘İsrail'in ihlalleri ve Gazze Şeridi'ne karşı yürüttüğü acımasız savaş, ateşkes ihtiyacı ve Filistin halkı için bölgeye insani yardım girişinin sağlanması, iki devletli çözüm temelinde barışa ulaşmak için çalışmak ve İsrail'in bölgenin güvenlik ve istikrarını tehdit eden uygulamalarını durdurmak’ konularında iki ülke arasındaki görüşlerin örtüştüğünü vurguladı.

Terörizmle mücadele

Irak-Türkiye ilişkilerinin ‘iki halk arasında sağlam temellere dayandığını ve binlerce yıldır devam ettiğini’ belirten Sudani, ‘komşuluk bağları, çıkarlar, tarih, sosyal ve dini ilişkilerin koşullar, politikalar ve hükümetler değişse de devam ettiğini’ kaydetti.

Erdoğan ile ‘ilişkilerin güvenlik boyutu ve iki ülkenin terörizm nedeniyle karşı karşıya kaldığı zorluklarla ilgili temel ayaklarını’ ele aldıklarını söyleyen Sudani, ülkesinin ‘sağlam ve net’ tutumunu yineleyerek, ‘iki ülkenin ulusal güvenliğinin tek bir bütün olduğunu’ ifade etti.

Görsel kaldırıldı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani, ortak basın toplantısının sonunda el sıkıştı. (Türkiye Cumhurbaşkanlığı)

PKK konusunda ise Sudani, Bağdat'ın bu örgütü ‘yasaklı grup’ olarak sınıflandırdığını ve ‘hiçbir tarafın Irak topraklarını komşu ülkelere karşı saldırganlık için bir sıçrama tahtası olarak kullanmasına izin vermediğini’ vurguladı.

Sudani, Suriye konusunda, ülkesinin Irak ve Türkiye'ye komşu olan Suriye’de güvenlik, istikrar, yeniden yapılanma ve kalkınmanın sağlanması konusundaki istekliliğini vurgulayarak, Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şera'ya ülkedeki tüm mezhep ve azınlıkların eşit haklara sahip olması için çalışılması gerektiğini söylediğini hatırlattı.

Irak Başbakanı Gazze Şeridi'ne insani yardım girişine izin verilmesinin önemini vurguladı ve İsrail'in bölgenin güvenlik ve istikrarını tehdit eden uygulamalarına son vermesi gerektiği konusunda Türkiye ile hemfikir olduğunu ifade etti.

Sudani, görüşmeler ve anlaşmaların imzalanmasını içeren Türkiye ziyaretinin, Erdoğan'ın geçen yıl nisan ayında Irak'a yaptığı ziyaretin devamı niteliğinde olduğunu belirtti.

Mutabakat zabıtları

Türkiye ile Irak arasındaki Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi'nin dördüncü toplantısı, dün Ankara'ya gelen ve Erdoğan tarafından Cumhurbaşkanlığı Külliyesi'nde resmî törenle karşılanan Sudani ve Erdoğan'ın başkanlığında başkent Ankara'da gerçekleştirildi.

Görsel kaldırıldı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani başkanlığında düzenlenen Türkiye-Irak Yüksek Düzeyli Stratejik İşbirliği Konseyi'nin dördüncü toplantısından (Türkiye Cumhurbaşkanlığı)

Toplantının sonunda Erdoğan ve Sudani, savunma sanayi ve uzman değişimi alanlarında iş birliği, Irak vatandaşlarının Türkiye'den gönüllü geri dönüşleri için standart operasyon prosedürleri, yasal alanlarda iş birliği ve yasadışı uyuşturucu kaçakçılığıyla mücadele, güvenlik eğitimi, acil durum ve afet yönetimi, ölçüm ve kalibrasyon faaliyetleri ve Bağdat ve Basra'da Türk üniversitelerinin şubelerinin açılmasına ilişkin iş birliği protokolü gibi bir dizi mutabakat zaptının imzalanmasına tanıklık etti.

Ticaret borsası

Ticaret Bakanı Ömer Bolat, ülkesinin özel sektörünün Irak'taki yeniden yapılanma ve kalkınma çabalarına aktif olarak katkıda bulunmaya hazır olduğunu açıkladı.

Irak Ticaret Bakanı Etir el-Greyri ile Ankara'da düzenlenen Türkiye-Irak yuvarlak masa toplantısına katılan Bolat, Irak'ın Türkiye'nin İslam dünyasındaki en önemli ticaret ortaklarından biri olduğunu, iki ülke arasındaki ticaret hacminin 2024 yılında yaklaşık 18 milyar dolara ulaştığını ve Erdoğan ile Sudani'nin bu hacmi 30 milyar dolara çıkarma konusunda ortak bir hedef belirlediğini ifade etti.

Görsel kaldırıldı.
Ticaret Bakanı Ömer Bolat ve Iraklı mevkidaşı Etir el-Greyri, dün Ankara'da bir yuvarlak masa toplantısı gerçekleştirdi. (Ticaret Bakanı Ömer Bolat’ın X hesabı)

Yatırımcılar için daha cazip bir yasal ortam yaratacak olan karşılıklı yatırımların teşvik edilmesi, korunması ve çifte vergilendirmenin önlenmesi gibi anlaşmaların uygulanmasının önemine işaret eden Bolat, Türk müteahhitleri için üçüncü büyük küresel pazar olan Irak'ta Türk şirketlerinin bugüne kadar 35,3 milyar dolar değerinde proje gerçekleştirdiğini açıkladı.

Irak Ticaret Bakanı Etir el-Greyri ise ülkesinin vize sorunlarını çözerek ve para transfer mekanizmalarını geliştirmek için çalışarak Türk iş adamlarının girişini kolaylaştırma kararlılığını yineledi.

El-Greyri ayrıca, Kalkınma Yolu Projesi’nin her iki ülkeden ihracatçılar ve yatırımcılar için umut verici bir yatırım fırsatı sunduğunu kaydetti.