​Filistin Ekonomi Bakanı: Filistin heyeti yakında Suudi Arabistan'ı ziyaret edecek

Filistin Ekonomi Bakanı Halid el-Usayli
Filistin Ekonomi Bakanı Halid el-Usayli
TT

​Filistin Ekonomi Bakanı: Filistin heyeti yakında Suudi Arabistan'ı ziyaret edecek

Filistin Ekonomi Bakanı Halid el-Usayli
Filistin Ekonomi Bakanı Halid el-Usayli

Filistin Ekonomi Bakanı Halid el-Usayli, Suudi Arabistan ve Filistinli işadamları arasında ticareti arttırmak amacıyla Suudi Arabistan-Filistin toplantısı yapılması için hazırlıkların devam ettiğini belirtti.
El-Usayli, Filistin hükümetinden bir heyetin, her alanda ekonomik işbirliği fırsatlarını görüşmek üzere yakında Suudi Arabistan, Kuveyt, Almanya ve İsveç'i ziyaret edeceğini bildirdi.
Bakan, Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas ile Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman arasında geçtiğimiz Perşembe günü imzalanan, iki ülke arasında Ortak Ekonomi Komitesi ve Suudi Arabistan ve Filistinli İş Adamları Konseyi kurulmasını öngören anlaşmanın önemine vurgu yaptı.
Bu adımların, Filistin’deki ticaretin yanında Arap ve dış yatırımların artmasına yardımcı olacağına dikkat çeken el-Usayli, karşılıklı yatırımları arttırma amacıyla araştırma yapılması için bir hükümet komitesi kurulacağını aktardı.
Filistin Otoritesi yakın zamanda İsrail'den ekonomik ayrılma planı başlattı. Paris Ekonomi Anlaşması kapsamında yapılan plan, Filistin Ulusal ve Merkez Konseyleri tarafından alınan kararlara dayanarak İsrail pazarını Arap pazarlarıyla değiştirmeye dayanıyor.
Paris Anlaşması’na göre İsrail hükümetinin, ticari tüm limanlar ve geçitler üzerindeki mutlak kontrolünden ötürü Batı Şeria ve Gazze Şeridi’ne ithal ettiği mal ve hizmetler için vergi toplaması, daha sonra toplam tutarın yüzde 3’ü oranında bir komisyon karşılığında aylık olarak Filistin Yönetimine göndermesi gerekiyor.
Filistin heyeti, Filistin ekonomisini destekleme konusunu görüşmek üzere daha önce Mısır, Ürdün ve Irak'ı ziyaret etmişti.
Filistinliler İsrail'den buzağı ithal etmeyi ve İsrail'e tıbbi transferleri durdurmaya kararı almıştı. Ayrıca Ürdün’de rafine edilmesi yoluyla Irak’tan petrol ithal etme talebinde bulunmuştu. Ancak İsrail, bu adımlara devam etmesi halinde cezai uygulamalar geleceği yönünde Filistin’i tehdit etmişti.



Gazze’de ateşkes görüşmeleri ne durumda?

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
TT

Gazze’de ateşkes görüşmeleri ne durumda?

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)

Filistinli yetkililere göre Gazze'de ateşkes görüşmeleri çıkmaza girdi. 

Kimliğinin açıklanmaması şartıyla BBC'ye konuşan kaynaklar, Tel Aviv yönetiminin Katar'ın başkenti Doha'daki müzakerelere, ihtilaflı konularda karar vermeye yanaşmayan bir heyet gönderdiğini savunuyor. 

Ayrıca yetkililer, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun ABD ziyaretiyle "zaman kazanmaya" çalıştığını ve süreci tıkadığını ileri sürüyor. 

Netanyahu, 7-10 Temmuz'da gerçekleştirdiği ziyarette ABD Başkanı Donald Trump'la bir araya gelmişti. Ancak beklenen 60 günlük ateşkesin sağlandığına dair bir açıklama yapılmamıştı.

Filistinli yetkililer, İsrail ordusunun Gazze'den çekilmesi ve bölgeye yardım girişleri gibi konularda uzlaşma sağlanamadığını belirtiyor. 

BBC, özellikle İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah ve Han Yunus kentlerini ayıran Morag Koridoru'nda işgali sürdürme ısrarının henüz aşılamadığını aktarıyor. İsrail ordusunun Gazze'nin 1 ila 1,5 kilometre içine giren bir alandaki "tampon bölgeleri" bırakmak istemediği ifade ediliyor.

Diğer yandan Hamas'ın tampon bölgelere ait haritaları istediği ve sözkonusu alanın söylenenden çok daha büyük olduğunun ortaya çıktığı aktarılıyor. Buna göre İsrail ordusu, bazı noktalarda Gazze'nin 3 kilometre kadar içine giren tampon bölgeler inşa etmeyi planlıyor. 

Filistinli örgütün ilk etapta bu konuda taviz vermeyi düşündüğü fakat haritaları görünce bundan vazgeçtiği ifade ediliyor. Tel Aviv yönetiminin, Gazze'nin Mısır sınırındaki Refah kentinin tamamında işgalini sürdürmeyi planladığı aktarılıyor.

Kaynaklardan biri, Netanyahu yönetiminin tutumuna dair şunları söylüyor: 

Bu görüşmeleri hiçbir zaman ciddiye almadılar. Bunları zaman kazanmak ve sahte bir ilerleme görüntüsü vermek için kullandılar.

Diğer yandan New York Times'ın (NYT) analizinde, Netanyahu'nun Gazze savaşını iktidarını sürdürmek için kullandığına dikkat çekiliyor. 

Netanyahu'nun, savaşın sürmesini isteyen Maliye Bakanı Bezalel Smotrich ve Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir gibi radikal sağcı koalisyon ortaklarını memnun etmek için ateşkese yanaşmadığı ifade ediliyor. 

Analizde, Netanyahu'nun Nisan 2024'te ateşkes yapmayı düşündüğü fakat yine aynı baskılar nedeniyle geri adım attığı belirtiliyor. Bazı Amerikalı yetkililerin, Netanyahu'yla İsrail halkının yüzde 50'sinin savaş yerine rehine takası anlaşmasını istediğine dair anket sonuçları paylaştığı, İsrail liderininse şöyle yanıt verdiği aktarılıyor: 

Evet ama bu yüzde 50'lik kesim benim seçmenlerimden oluşmuyor.

Başbakanın yargı reformu paketinin 2023'te büyük protestolara yol açtığı, hatta yedek askerlerin greve gittiği anımsatılıyor. Bunlara ek olarak Netanyahu hakkında yolsuzluk ve rüşvet suçlamalarıyla açılan davaların sürdüğü hatırlatılıyor. 

Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) de Gazze'de işlenen "savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar" nedeniyle Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında Kasım 2024'te tutuklama emri çıkarmıştı. 

Analizde, Netanyahu'nun Gazze savaşını uzatarak bu davalardan kendini korumaya çalıştığı belirtiliyor. "İsrail hiç olmadığı kadar güvensiz bir konumda" denen analizde, başbakanın hamlelerinin ülke tarihinin en karanlık sayfalarından birini oluşturduğu ifade ediliyor: 

Netanyahu, 21. yüzyılın felaketlerinden birinin mimarı ve bu felaket, İsrail'in adını muhtemelen onlarca yıl lekeleyecek.

Independent Türkçe, BBC, Times of Israel, New York Times