Uluslararası camiada DEAŞ endişesi
Rola Yusuf
DEAŞ’ın kuşatma altına alınıp hezimete uğratılmasının ardından uluslararası toplumda özellikle de Avrupa’da geri dönüşüne dair endişeler artış göstermeye devam ediyor. Uluslararası bağlamda istihbarat teşkilatları, Suriye savaşı devam etmekte iken örgütün geleceğinin ne olacağını öğrenmek için birbiriyle yarışıyor. Rusya Federasyonu Güvenlik Konseyi Sekreteri Nikolay Patruşev, kaçak teröristlerin Suriye’de yeniden ortaya çıkma ihtimalleri olduğuna dikkat çekti.
Brezilya’da 18 Ekim Cuma günü Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika'dan oluşan BRICS'in güvenlik yetkililerinin katıldığı toplantıda Suriye ve Irak’tan kaçan teröristlerin nereye kaçtıklarında dair açıklamalarda bulunan Patruşev, Afganistan başta olmak üzere Kuzey Afrika, Asya ve Pasifik'teki ülkelere gittiklerini söyledi. Rus güvenlik görevlisi, bunların dünya ülkeleri için tehdit teşkil edeceğini söyledi.
Sınır çizgileri
Irak Ulusal Güvenlik Danışmanı Falih Fayyad'ın Şam'a gelmesini takiben gerçekleştirdiği kapalı toplantılar ve Suriye Rejim Lideri Beşşar Esed'le görüşmesi, özellikle Suriye'den herhangi bir terörist grubun sızmasını engellemek için iki ülke arasında üst düzey güvenlik koordinasyonu konusunda kuşku olmadığını gösteriyor.
İki ülke, Türklerin Suriye’nin kuzeydoğusundaki topraklarında askeri operasyon gerçekleştirmeye başlamasından önce el-Kaim Sınır Kapısı’nın açılması ile ön plana çıkan bir güvenlik koordinasyonu içindeydi.
İlginç olan şu ki; Bağdat’ın sınırında bulunan ve dünyanın en tehlikeli teröristlerinin bulunduğu hapishanenin duvarlarının yıkılmasından endişe etmesi nedeniyle Irak, Suriye ile işbirliği yapmakla yetinmeyerek Türklerle de iletişimi sürdürdü. Irak Güvenlik Danışmanı Şam’dan yaptığı açıklamada, "Gelişmeler teröristlerin sızmasını önlemek için Suriye ve Türkiye ile koordinasyonu gerekli kıldı” dedi.
Koruma altında
Ön bilgiler, Suriye’nin, Suriye Demokratik Güçleri (SDG) ile yapılan anlaşmadan sonra DEAŞ’lıların bulunduğu cezaevlerinin korumasını sağlamaya hazır olduğunu gösteriyor. Öte yandan rejim ordusu, Ayn el-Arab ve Menbiç’ten geçerek SDG’nin kalesi olan Rakka iline kadar ilerledi.
Ayrıca rejim ordusu birliklerinin beş yıldan fazla bir süredir ilk kez bölgelere girmek üzere Kürtlerle anlaşma yapmasının ardından Rus devriyelerinin yardımı ile Türk ordusu ile mücadelenin yürütüldüğü temas noktalarına müdahale ettiği bildirildi.
Öte yandan Rusya, Türkiye ile doğrudan çatışma veya sürtüşmeye girilmemesi konusunda uyarılarda bulunuyor. Ayrıca militanların bulunduğu cezaevlerinin Suriye tarafından koruma altında bulunduğu ifade edildi.
Uluslararası endişeler
Binlerce militanın kaçışı ve bunun ardından uyuyan hücreler oluşturmalarının büyük tehlikesi konusundaki uluslararası endişeler artmaya devam ediyor. Ayrıca ABD kuvvetleri, en tehlikeli iki suçluyu bölgedeki cezaevinden çıkarıp daha güvenli bir yere yerleştirmişti.
Bu, ABD’nin Suriye arenasından çekilerek Suriyeli Kürtleri terk etmesi ve onları İstanbul ile mücadele etme konusunda kendi kaderlerine terk etmesidir. Bu da Türkiye’nin 9 Ekim’de fitilini tutuşturduğu askeri harekâta hız vermesine neden oldu. Kartları yeniden karıştıran bu harekât, DEAŞ’ın dönüşünü müjdeleyebilir.
Alman İç İstihbarat Dairesi Başkanı Thomas Haldenfang, Der Spiegel dergisine verdiği röportajda örgütün üyelerinin kaçarak Avrupa'ya geri dönmelerinden ve en kötü ihtimalle gizlice ülkeye girmelerinden endişe duyduklarını belirtti. Berlin, Alman vatandaşlığına sahip 84 DEAŞ üyesi olduğunu açıklamıştı.
Buna karşılık, Fransa Cumhurbaşkanlığı, Türk operasyonunun başlamasından günler sonra, örgüt üyelerinin kaçışı konusunda tehlike çanlarının çaldığına dair bir açıklama yayınladı.
Açıklamada, DEAŞ teröristlerinin yakalanmalarının ardından Türk taarruzu nedeniyle kaçabileceklerini göz önüne alarak, bu bağlamda ulusal bölge güvenliğinin arttırılması için önlemler alınması gerektiği ifade edildi.
Öte yandan Cumhurbaşkanı Sözcüsü İbrahim Kalın 7 Ekim’de Twitter hesabından yaptığı açıklamada, Ankara’nın harekâtını haklı göstererek, “Türkiye DEAŞ’a karşı mücadelesini sürdürecek ve asla geri dönüşüne izin vermeyecek” ifadelerini kullanmıştı.
Cezaevinin dehlizinde
SDG de bu konudaki endişesini gizlemiyor. Görevlendirilen ve temas hatlarına yerleştirilen Kürt örgütlerinin, tutuklularla dolu hapishaneleri izlemek için gerekli tüm araçlara sahip olmaması endişeyi artırıyor. Öte yandan sık sık Türklerin cezaevlerini hedef aldığına dair haberler yayılıyor.
SDG Sözcüsü Mustafa Bali, yaptığı açıklamada, uyuyan DEAŞ hücrelerinin Rakka kentinden çoktan harekete geçtiğini söyledi. Ayrıca SDG’nin militanlar ve ailelerinin serbest kalmasına olanak sağlayacak bir saldırıdan endişe ettiğini de dile getirdi.
Örgütün uyuyan hücreleri, mahsulleri yakarak, petrol tedarik hatları ve hatta Moskova'nın çıkarmaya söz verdiği fosfat madeninde çalışacak taşıma araçlarını hedef alan saldırılar gerçekleştirerek Cezire bölgesi ve Suriye Çölü sakinlerinin rahatını bozdu.
