Türk sinemasında yeni dönem! Sinema sektörüne önemli düzenlemeler

Türk sinemasında yeni dönem! Sinema sektörüne önemli düzenlemeler
TT

Türk sinemasında yeni dönem! Sinema sektörüne önemli düzenlemeler

Türk sinemasında yeni dönem! Sinema sektörüne önemli düzenlemeler

Yeni Sinema Kanunu’nun uygulanmasına ilişkin esasların yer aldığı “Sinema Filmlerinin Değerlendirilmesi ve Sınıflandırılmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik” 22 Ekim 2019 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
“Sinema Filmlerinin Değerlendirilmesi ve Sınıflandırılmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik" sinema sektörü için birçok önemli düzenleme yer alıyor. Yapılan düzenleme ile sinema salonu işletmecilerinin sinema salonlarına, gösterilen filmlere ve sinema biletlerine ilişkin bilgileri Bakanlığa iletmeleri zorunlu hale getirildi.
Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından hazırlanan ve ülke genelinde satılan tüm bilet bilgilerinin eş zamanlı olarak toplandığı uygulama sektör paydaşlarının kullanımına açılacak. Bu sayede bilgi paylaşımı hususunda şeffaflık sağlanırken paydaşların güvenilir bir ortamda faaliyetlerini sürdürmelerine katkı sağlanacak. Ayrıca elde edilen istatistikler sektörel raporlamalarda ve gelecek öngörülerinde kullanılacak, sektörel planlamada önemli bir kaynak olacak.
Reklam süreleri 10 dk. ile sınırlandırılıyor
Düzenleme ile sinema izleyicileri tarafından sıklıkla şikâyet konusu edilen reklam süreleri 10 dakika ile sınırlandırılıyor. Ayrıca sinema seyircisinin sinemaya gitme tercihlerini etkileyen ve filmlerin tanıtımına imkân sağlayan fragmanların film öncesinde en az üç dakika gösterimi zorunlu hale getiriliyor.
Sinema salonu işletmecileri ile yapımcılar arasında krize sebep olan, kamuoyunda “mısır savaşları” olarak bilinen sorun yönetmelikte yer alan “Sinema salonu işletmecileri ya da sinema filmi bileti satan diğer gerçek veya tüzel kişiler, sinema filmi bileti ile birlikte başka bir ürünün satışını aynı anda yapamaz, sinema biletini başka bir ürün veya hizmetin satın alınması şartına bağlayamaz” düzenlemesi ile son buluyor. Sinema salonu işletmecileri bilet ve diğer ürün fiyatlarında ayrı ayrı indirimler yapabilecek, ancak sinema bileti ile birlikte başka bir ürünü paket halinde satamayacak.
Sinema bileti indirim türleri çeşitlendiriliyor
Sinema salonu işletmecileri, filmin yapımcısı veya dağıtımcısı arasında yapılan sözleşmeler çerçevesinde “Belirli yaş ve üzeri bileti”, “Engelli bileti”, “Şehit yakını ve gazi bileti”, “Halk günü bileti”, “İnternet bileti”, “Kamu meslek grubu bileti”, “Öğrenci bileti” ve “Sabah seansı bileti” türlerinde indirim yapabilecek.
Sinema seyircisinin büyük rağbet gösterdiği halk günü bundan böyle haftada iki gün olarak uygulanabilecek.
Sinema filmleri için yaş sınıfları değişiyor
Ülke içinde üretilen veya ithal edilen sinema filmleri için çocukların korunması amacıyla uygulanan yaş sınıfları, çocukların fiziki ve psikolojik gelişimleri, uluslararası uygulanmalar ve uzman görüşleri çerçevesinde “Genel izleyici, 6A, 6+, 10A, 10+, 13A, 13+, 16+ ve 18+” olarak yeniden düzenlendi.
Fragmanlar da sınıflandırılacak
Kamuoyundaki özellikle çocuk filmleri öncesinde yetişkinler için uygun bulunan fragmanların gösterilmesi hususunda duyulan rahatsızlık “Sinema filmi öncesinde veya arasında gösterilen fragmanların, gösterimi yapılan sinema filmi için belirlenmiş işaret ve ibarelere uygun olması zorunludur.” hükmü ile son buluyor. Bundan böyle fragmanlar da sinema filmleri gibi sınıflandırılacak ve aileler çocuk filmlerinde korku filmi fragmanları görmeyecekler.
Sinema ile diğer platformlarda eş zamanlı gösterime son
Yönetmelikte “Sinema salonlarında ilk kez ticari dolaşıma girecek değerlendirme ve sınıflandırması yapılmış sinema filmleri, gösterime girdiği tarihten itibaren ücretli yayın yapılan kablo, uydu, karasal, internet ve diğer ortamlarda beş ay geçmeden, ücretsiz yayın yapılan uydu, karasal, internet ve diğer ortamlarda altı ay geçmeden ticari amaçla yayınlanamaz veya umuma iletilemez” hükmü yer alıyor.
Sinema sektörünün korunması amacıyla yapılan düzenleme ile sinema filmleri gösterim tarihinden itibaren 5 ay geçmeden ücretli yayın yapan platformlarda, 6 ay geçmeden ücretsiz yayın yapan platformlardan gösterilemeyecek.

 


İlk kez "eceline susamış bir gezegen" keşfedildi

HIP 67522 b, manyetik alan çizgileri boyunca yıldızının yüzeyine doğru enerji dalgası göndererek patlamaları tetikliyor (Danielle Futselaar)
HIP 67522 b, manyetik alan çizgileri boyunca yıldızının yüzeyine doğru enerji dalgası göndererek patlamaları tetikliyor (Danielle Futselaar)
TT

İlk kez "eceline susamış bir gezegen" keşfedildi

HIP 67522 b, manyetik alan çizgileri boyunca yıldızının yüzeyine doğru enerji dalgası göndererek patlamaları tetikliyor (Danielle Futselaar)
HIP 67522 b, manyetik alan çizgileri boyunca yıldızının yüzeyine doğru enerji dalgası göndererek patlamaları tetikliyor (Danielle Futselaar)

Bilim insanları ilk kez "eceline susamış bir gezegen" keşfetti. İlk kez bir gezegenin, yıldızını bu şekilde etkilediği gözlemlendi. 

Dünya'dan yaklaşık 400 ışık yılı uzaktaki HIP 67522 adlı yıldız ve yörüngesindeki iki gezegen uzun zamandır takip ediliyor. Sadece 17 milyon yaşındaki yıldız, 4,5 milyar yaşındaki Güneş'e kıyasla daha büyük ancak daha soğuk. 

Yıldızın HIP 67522 b adlı gezegeni, şaşırtıcı derecede yakın bir yörüngede dönüyor. Ötegezegen yıldızın etrafındaki bir turunu sadece 7 günde tamamlıyor; yani gezegende bir yıl, Dünya zamanıyla sadece bir hafta sürüyor.

Hollanda Radyo Astronomi Enstitüsü'nden Ekaterina Ilin, "Daha önce HIP 67522 gibi bir sistem görmemiştik; gezegen bulunduğunda, yıldızının yörüngesinde 10 günden daha kısa bir sürede döndüğü bilinen en genç gezegendi" diyor.

Ilin ve ekip arkadaşları bu nedenle NASA'nın Geçiş Halindeki Ötegezegen Araştırma Uydusu (Transiting Exoplanet Survey Satellite / TESS) ve Avrupa Uzay Ajansı'nın ötegezegen uydusu CHEOPS'u kullanarak sistemi daha yakından incelemeye karar verdi. 

Araştırmacılar HIP 67522 b'nin yıldızıyla  kurduğu sıkı etkileşim nedeniyle kendi sonunu hazırladığını tespit etti. 

Devasa plazma topları olan yıldızların yüklü parçacıkları, yüzeydeki hareketleriyle güçlü manyetik alanlar yaratıyor. Manyetik alan çizgileri birbirini kesemediğinden, bazen bunlar düğümlenip aniden koparak güneş patlamaları adı verilen radyasyon patlamalarına yol açıyor.

Bilim insanları, Dünya gibi pek çok gezegenin de manyetik alanı olduğu için yıldızına yakın gezegenlerin, yıldızlardaki manyetik alan patlamalarını tetikleyip tetiklemediğini merak ediyordu. 

HIP 67522 sistemini inceleyen ekip, yıldızdaki patlamaların gezegen onun önünden geçerken sıklaştığını saptadı. Araştırmacılar bu nedenle patlamaları gezegenin tetiklediği sonucuna vardı. 

Normalde yıldızların, yörüngelerindeki gezegenlerden etkilenmediği düşünülüyordu. Ancak araştırmacılar HIP 67522'nin yaşı nedeniyle ve güçlü bir manyetik alanı olması durumunda bunun mümkün olduğunu söylüyor.

Bulguları hakemli dergi Nature'da dün (2 Temmuz) yayımlanan çalışmaya göre gezegen yakın yörünge dönüşü sırasında enerji biriktiriyor ve bunun bir kısmını, yıldızın manyetik alan çizgileri boyunca bir kırbaç misali, dalgalar halinde geri gönderiyor. Bu şok dalgası, manyetik alandan yıldızın yüzeyine geçtiğinde muazzam bir patlama yaşanıyor.

Ancak bu güçlü kozmik ışınların büyük bir kısmı uzaya savrulmak yerine gezegene geri dönüyor. Bilim insanları HIP 67522 b'nin bugüne kadar bulunan ilk "eceline susamış gezegen" olduğunu söylüyor. 

Ilin "Gezegen özellikle enerji yüklü patlamaları tetikliyor gibi görünüyor" diyerek ekliyor: 

Gezegenin, yıldızın manyetik alan çizgileri boyunca gönderdiği dalgalar belirli anlarda patlamaları başlatıyor. Ancak patlamaların enerjisi dalgaların enerjisinden çok daha yüksek. Dalgaların oluşmaya hazır patlamaları tetiklediğini düşünüyoruz.

Araştırmacılar halihazırda yaklaşık Jüpiter büyüklüğündeki HIP 67522 b'nin, 100 milyon yıl içinde Neptün'e yakın bir boyuta geleceğini tahmin ediyor.

Bilim insanları sistemi incelemeye devam ederek patlamalarda ne tür enerji salındığını anlamayı umuyor. Ayrıca bu türden benzer sistemlerin var olup olmadığını araştırmak için çalışmalarını genişletmeyi planlıyorlar.

Ilin, "Aklımda milyonlarca soru var çünkü bu tamamen yeni bir fenomen, dolayısıyla ayrıntılar hâlâ net değil" diyor.

Independent Türkçe, Popular Science, Live Science, NASA, Nature