Erdoğan, Macron'un ateşkes süresini uzatma çağrısını reddetti

Suriye'nin kuzeyindeki Tel Abyad şehrinde Türkiye'ye ait zırhlı araçlar (AFP)
Suriye'nin kuzeyindeki Tel Abyad şehrinde Türkiye'ye ait zırhlı araçlar (AFP)
TT

Erdoğan, Macron'un ateşkes süresini uzatma çağrısını reddetti

Suriye'nin kuzeyindeki Tel Abyad şehrinde Türkiye'ye ait zırhlı araçlar (AFP)
Suriye'nin kuzeyindeki Tel Abyad şehrinde Türkiye'ye ait zırhlı araçlar (AFP)

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’e yaptığı telefon görüşmesinde, Türkiye'nin Suriye'deki ‘ateşkesi’ uzatması yönündeki önerisini reddetti.
Fransa Cumhurbaşkanı Macron, Rusya Devlet Başkanı Putin ile yaptığı telefon görüşmesinde, Suriye’nin kuzeyinde bu akşam sona erecek olan ateşkesin uzatması gerektiğini söylemişti.
Erdoğan, Soçi Zirvesi’ne katılmak üzere yapacağı Rusya ziyareti öncesinde Ankara Esenboğa Havaalanı'nda yaptığı açıklamada, “Macron'dan şahsıma gelmiş herhangi bir teklif yok. Macron zaten bu tür şeyleri teröristlerle görüşüyor. Herhalde teröristlerin ona yaptığı teklifi de dolaylı yoldan bize iletmek istedi” diyerek tepki gösterdi.
ABD ile varılan mutabakata göre YPG’nin bölgeden çekilmesi için verilen sürenin bugün dolacağını hatırlatan Erdoğan, "Bu gece saat 22.00 itibariyle süre bitiyor. İlgili birimlerimiz süreci sahada takip ediyor. ABD’nin ülkemize verdiği sözler tutulmazsa harekatımızı kaldığı yerden bu sefer çok daha büyük kararlılıkla devam ettireceğiz” diye konuştu.
Erdoğan ve Putin, bugün Soçi’de bir araya gelerek, Suriye’deki askeri operasyonun geleceği hakkında görüşmelerde bulunacak.
Kremlin’den Erdoğan-Putin görüşmesine dair açıklama
Kremlin, Erdoğan ve Putin’in bugün Soçi’de yapacakları görüşmelerde Suriye’nin kuzeydoğusundaki durumun normalleştirilmesine odaklanacağını belirtti.
Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, “Putin ve Erdoğan’ın bugün konuşacakları konular olacak. Suriye’nin kuzeydoğusundaki gelişmeler ele alınacak. Görüşme, son gelişmeler hakkında Türkiye’nin planlarını daha iyi anlamamıza yardımcı olacak” dedi.
Lavrov’dan DEAŞ iddiası
Rusya Savunma Bakanı Sergey Lavrov, Putin ve Erdoğan’ın görüşmesinden bir gün önce yaptığı açıklamada, Türkiye’nin Suriye’nin kuzeyine yönelik askeri operasyonunun gözaltında tutulan DEAŞ unsurlarının kaçmasını sağladığını ve teröristlerin Rusya da dahil kendi ülkelerine dönebilecekleri yönünde korkuyu artırdığını dile getirdi.
ABD’li senatörlerden yaptırım çağrısı
ABD'li Senatörler, Barış Pınarı Harekatı nedeniyle Türkiye’ye yaptırım uygulama çabalarını sürdürürken, Demokratik Suriye Meclisi Eş Başkanı İlham Ahmed, ABD Başkanı Donald Trump'a Kürtlere yönelik etnik temizliği durdurma çağrısında bulundu.
Demokrat Senatör Chris Van Hollen, dün düzenlediği basın toplantısında, “Katliamı durdurmamız gerekiyor. DEAŞ’ın tekrar ortaya çıkmamasını sağlamamız gerekiyor” dedi.
Demokrat Senatör Chris Van Hollen ve Cumhuriyetçi Lindsey Graham, öncülük ettikleri Türkiye’ye yaptırım öngören karar tasarısına destek için daha fazla imza toplamaya çalışıldığını belirtti.
Graham da, “Herkesten çok Türkiye’yi suçluyorum. Türkiye’nin işgali Halifeliğin (DEAŞ) mağlubiyetini riske attı” ifadelerini kullandı.
Cumhuriyetçi Senatör, Türkiye ile Kürt unsurlar arasında uluslararası güçler tarafından izlenen silahsızlaştırılmış bir bölge görmek istediğini söyleyerek, ABD’nin, Suriye'nin güneyindeki petrol sahalarını korumak ve izlemek amacıyla Kürt unsurlarla ortaklığının devam etmesi gerektiğini belirtti. Fakat öncelikle Ankara'nın geri çekilmesi gerektiğini açıkça vurguladı.
Senatörler Lindsey Graham ve Chris Van Hollen, geçtiğimiz Perşembe günü, Suriye'nin kuzeyine düzenlediği harekat nedeniyle Türkiye’ye yaptırım uygulanmasını öngören tasarıyı açıklayarak, 5 günlük ateşkes ilan edilmesine rağmen bu konuya devam edeceklerini ifade etmişti.
Ünlü Kürt siyasetçi İlham Ahmed ise, Chris Van Hollen ve Lindsey Graham ile Washington’da bir araya geldi.
Ahmed, iki hafta önce ABD birliklerini geri çekme kararından vazgeçmesi yönünde ikna etmek için ABD Başkanı Donald Trump’a telefon açtığını dile getirdi.
Kürt siyasetçi, "Bize saldırmak istiyorlar. Yüz binlerce kişiyi öldürmek istiyorlar" diye konuştu.
Demokrat Senatör Richard Blumenthal da, petrol sahaları hakkında konuşmanın ülkede devam eden insani felakete karşı dikkatleri dağıttığını söyledi.
SOHR:300 bin kişi evlerini terk etti
Suriye İnsan Hakları Gözlemevi (SOHR) tarafından Pazar günü yapılan açıklamada, Barış Pınarı Harekatı nedeniyle 300 bin kişinin evlerini terk etmek zorunda kaldığı bildirilerek, 120 sivilin hayatını kaybettiği bilgisi verildi.
SOHR ayrıca, Suriye Demokratik Güçleri (SDG) saflarında 470 kişinin öldürüldüğünü de belirtti.
Türkiye ise Barış Pınarı Harekatı kapsamında 765 ‘teröristin’ öldürüldüğünü ve hiçbir sivil kayıp olmadığını ifade etti.



Ortadoğu'nun umudu Yeni Araplar

Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, gelecekteki Ortadoğu'yu yeni Avrupa olarak tanımlarken, Avrupa’nın Ortadoğu'ya dönüştüğünü söylüyor (AFP)
Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, gelecekteki Ortadoğu'yu yeni Avrupa olarak tanımlarken, Avrupa’nın Ortadoğu'ya dönüştüğünü söylüyor (AFP)
TT

Ortadoğu'nun umudu Yeni Araplar

Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, gelecekteki Ortadoğu'yu yeni Avrupa olarak tanımlarken, Avrupa’nın Ortadoğu'ya dönüştüğünü söylüyor (AFP)
Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, gelecekteki Ortadoğu'yu yeni Avrupa olarak tanımlarken, Avrupa’nın Ortadoğu'ya dönüştüğünü söylüyor (AFP)

Velid Fares

 

Francis Fukuyama'nın 1991'de yazdığı gibi, Soğuk Savaş sonrası “tarihin sonu” vaatlerine rağmen Ortadoğu'da savaşlar ve çatışmalar genişliyor. Bu arada Batı'da gözler, birbirini takip eden aşamaların özelliklerini keşfetmek için ve reform yapabilecek, barışa doğru ilerleyebilecek sakin, yenilenmiş bir güç bulma umuduyla, onlarca yıldır dünyanın en fazla patlamalar yaşayan bölgesine çevriliyor. Bölgedeki savaş ve çatışmaların çoğuna yol açan hareketlerin birçoğunun arkasında Arap dünyasındaki radikal güçler vardı. Halklarına sosyal, ekonomik ve kalkınma alanında bir ilerleme sunamayan da bunlardı. Dünyanın diğer bölgelerinde de çok sayıda çekişme ve şiddetli çatışmanın yaşandığı açık ve bunların sonuncusu hâlâ bitmeyen Ukrayna savaşıdır. Ancak büyük ve küçük, eski ve yeni, karmaşık ve basit, çözülebilir ve çözülemez çatışmaların en çok yaşandığı bölge, Arap dünyası ve “Büyük Ortadoğu” olarak adlandırılan bölge olmaya devam ediyor.

Bu jeopolitik alan, dünyanın diğer bölgelerine kıyasla sayısız krizle öne çıkıyor. Bu krizlerin başında da kontrol ettikleri ülkelerin sınırlarını genişleterek, bölgesel ve bazıları kıtalararası imparatorluklar kurmayı hedefleyen ideolojik akımlarda vücut bulan yarı-sömürgeci yayılmacı projeler geliyor. Bunların en önemlileriyse Humeynici ve İslamcı projeler (Batı'da cihatçılık olarak adlandırılır), Baasçılık, Arap milliyetçiliği ve diğerleridir. Bunlar hilafet, saltanat gibi kadim imparatorluklar veya Baasçı ulus-devlet, komünizm ve benzeri devletlerin kurulmasına ya da yeniden canlandırılmasına odaklandılar. Ülke sınırları dışında yürüttükleri savaşları, darbeleri ve seferleri, önce kendi ülkesini sonra başka ülkeleri yıkmaya çalışan totaliter tipler gibi, tavizsiz inançlarına bağlılıklarıyla meşrulaştırdılar. Totaliter projeler, rejimi genellikle katı olan kapsamlı bir bölgesel devlet kurmayı amaçlar ve diğer bölgesel ve küresel güçlerle çatışmalara girerler.

Soğuk Savaş döneminde ve sonrasında buna tanık olduk. Batı'da sorgulanan ise bölgenin geleceği ve Batı toplumuyla ilişkileridir. Aynı soru diğer bölgeler için de geçerli. Batılı çevreler, Arap toplumlarının siyasi kültürlerinde yeni eğilimler üretmelerine nasıl yardımcı olabilecekleri konusuna odaklandılar. Kalkınma ve düşünce kuruluşları, Batı Avrupa'da iki dünya savaşından sonra, Doğu Avrupa'da ise Soğuk Savaş'tan sonra olduğu gibi, programlarının yeni bir Arap coğrafyası kuracağına inanarak, çatışma ülkelerinde “yeni bir kültür” yaymak için hızla harekete geçtiler. Ancak radikallerin Batı kurumlarına sızması ve Arap toplumlarını yönlendirmekten sorumlu kurumlara ulaşması nedeniyle bu yaklaşım başarısız oldu. Böylece Ortadoğu'da radikaller artık gençlerin yetiştirilmesini kontrol eder hale geldiler ve onları açık ve özgürleşmiş “yeni Araplar” olarak tasvir ettiler. Ancak sözde Arap Baharı, bu kusuru ortaya çıkardı. Zira İhvan (Müslüman Kardeşler) ve Humeyni tarafından “yeni Arapları” temsil etmek üzere yönlendirilenler ve devrimci olarak adlandırılanlar, eski radikal madalyonun yeni bir kisve altında ortaya çıkan yüzüydü ve bu durum Mısır, Libya, Tunus, Ürdün, Yemen, Suriye ve diğer yerlerde hızla gün yüzüne çıktı. Bu ülkelerin çoğunda iç savaşlar çıktı ve hâlâ sürüyor. Batı da bölgede yeni bir olgu üretmekte başarısız oldu ta ki bölge kendi kalkınma projelerini üretmeye ve terörle mücadele etmeye başlayana kadar.

Gerçek “Yeni Araplar” yeni kılıklı radikallerden farklı kriterlerle ayrılırlar. Birincisi, onlar gerçek köklerine ve gerçek tarihlerine bağlıdırlar; tekfircilerin, mollaların ve aşırı milliyetçilerin bu tarihe dair yorumlarına değil. Daha da önemlisi, Yeni Araplar toplumlarının tarihini geliştirici bir biçimde okurlar, yani geçmişin değerlerini ödünç alırlar ve zaman içinde farklı halkların deneyimlerinden yararlanırlar. Fanatikler yeniden şekillendirdikleri bir geçmişe takılıp kalmışken, yenilikçiler geleceğe bakarak bugünü şekillendirirler.  Söylemleri belirleyen ve kararları alanlar onlardır, tutsak bir ideoloji ile kendisinin ve kitlelerin umutlarıyla uyum olmayan bir şimdiki zaman arasında sıkışıp kalanlar değil.

İkincisi, Yeni Araplar, yani ılımlı Araplar, ulus-ötesi doktrinleri benimsemezler. Yani kendi ülkelerinden daha geniş bir “ulus” hayalini gerçekleştirmek için rejimleri devirmeye çalışmazlar. Bu Araplar, halklarının ne istediğini ve gençlerinin neyi hayal ettiğini biliyorlar ve gerçekleştirmek için çabalıyorlar. Arzulanan beklentiler, artık egemenlik, ulusal güvenlik ve istikrardır, radikallerin elinde olan geçmişin kabusları değil. Yeni Araplar öncelikle kendi vatanlarına, ardından kendi bölgelerine ve dünyaya aittirler.

Üçüncüsü, Yeni Araplar, adaletsiz, hüzünlü ve baskıcı bir rejim kurarak kendilerini, dünyayı ve istikrarı tehdit edenlere değil, kendi halklarının çıkarlarına ve mutluluğuna hizmet ediyorlar. Yeniler toplumlarını kuşatmak yerine açıyorlar, radikaller ise insanları korkutuyor ve gericiliğin derinliklerinde yalnızlığa sürüklüyorlar.

Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı habere göre Yeni Araplar terörizm ile mücadele konusunda kararlılar ve terörü yaymıyorlar, radikaller ise radikalizmi yayıyorlar, takiyye yapıyorlar ve aldatmada ustalar.

Avrupa, tek bir yüzyıl içinde milliyetçi imparatorluklardan ve Bolşevik saltanatından kurtuldu. Peki Yeni Araplar aynı sıçramayı gerçekleştirebilecekler mi?

Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman'ın sözlerine kulak verirsek, gelecekteki Ortadoğu'yu yeni Avrupa olarak tanımlarken, Avrupa'nın Ortadoğu'ya dönüştüğünü söylüyor. BAE Dışişleri Bakanı Şeyh Abdullah bin Zayed Al-Nahyan da bir gün daha büyük bir terörizmin Ortadoğu'dan değil Avrupa'dan geleceği uyarısında bulundu.

Batı'ya ve uluslararası topluma daha iyi bir gelecek için eşlik edebilecek Yeni Arapların kimliğini tanımlamak istersek, onlar halklarının ve gelecek nesillerin çıkarlarını güvence altına almak için çalışan Araplardır. Onlar savaşları sona erdirdiler, terörizm ile mücadele ettiler, kurumlarını geliştirdiler, eğitimi yeniden düzenlediler, çabalarını birleştirdiler ve bölgenin geleceği için ılımlı ve ümit verici bir söylem ortaya koydular. Riyad, Kahire, Abu Dabi, Manama, Ürdün ve Rabat'ta karar alma merkezlerinde, Bingazi, Aden ve diğer yerlerdeyse geçici olarak bulunuyorlar. Yeni Araplar, Arap dünyasında ve yeni Ortadoğu'da barışın, güvenliğin ve geleceğinin anahtarıdır.