Astronomlardan çığır açan keşif: Yeni bir kara delik sınıfı bulundu

Kara delikler öyle büyük bir çekim kuvvetine sahip ki ışık dahil hiçbir şey onlardan kaçamıyor (NASA)
Kara delikler öyle büyük bir çekim kuvvetine sahip ki ışık dahil hiçbir şey onlardan kaçamıyor (NASA)
TT

Astronomlardan çığır açan keşif: Yeni bir kara delik sınıfı bulundu

Kara delikler öyle büyük bir çekim kuvvetine sahip ki ışık dahil hiçbir şey onlardan kaçamıyor (NASA)
Kara delikler öyle büyük bir çekim kuvvetine sahip ki ışık dahil hiçbir şey onlardan kaçamıyor (NASA)

Bilim insanları mümkün olduğu düşünülenden daha küçük bir kara delik sınıfı keşfetti. 
Astronomlar yıllardır, kara deliklerin Güneş kütlesinin en az 5 katı olması gerektiğine inanıyordu. Ancak,'in kütlesinin 3,3 katı bir kara delik keşfettiler. Bu kütle onu Samanyolu'nun bilinen en küçük kara deliği yapıyor. 
Ohio Eyalet Üniversitesi'nden astronomi profesörü Todd Thompson, “Bu ipucuyla birlikte, kara delik arayışında henüz gerçekten incelemediğimiz başka bir popülasyon olduğunu gösterdik” diye konuştu.
“İnsanlık süpernova patlamalarını, süper kütleli kara deliklerin nasıl patladığını, elementlerin süper kütleli yıldızlarda nasıl oluştuğunu anlamaya çalışıyor" diyen Thompson, sözlerini şöyle sürdürdü:
Eğer yeni bir kara delik popülasyonunu ortaya çıkarabilirsek, bize hangi yıldızların patladığını, hangilerinin patlamadığını, hangilerinin kara delikleri ve hangilerinin nötron yıldızlarını oluşturduğunu söyler. Yeni bir çalışma alanı açar.
Independent Türkçe'de yer alan habere göre, kara delikler öyle büyük bir çekim kuvvetine sahip ki ışık dahil hiçbir şey onlardan kaçamıyor. Yıldızların ölmesi, büzülmesi ve ardından patlamasıyla oluşuyorlar. Kara deliklerden daha hafif nötron yıldızlarıysa yıldızların ölmesi ve içine çökmesiyle ortaya çıkıyor. 
Gökbilimciler yıllardır, yalnızca Güneş kütlesinin 5-15 katı kara delikleri biliyordu. Nötron yıldızlarının Güneş kütlesinin 2,5 katına çıktığı durumda bir kara deliğe çökececeğine inanıyordu. 
Astronomlar 2017'de, 1,8 milyar ışık yılı uzaklıktaki galakside birleşen iki kara deliği tespit etmek için Lazer İnterferometre Kütle Çekim Dalga Gözlemevi (LIGO) kullandı. Bu kara deliklerden biri Güneş'in kütlesinin 31 katı, diğeriyse 25 katıydı. 
Bu da kara deliklerin daha önce kaydedilenden daha büyük kütlelere sahip olabileceğini gösterdi.
Araştırmacılar böylece, boyutları en küçük kara delikle en büyük nötron yıldızı arasında olan kara delikler keşfedebileceklerini düşünmeye başladı. 
Science dergisinde yayımlanan makaleye göre astronomlar, Samanyolu'ndaki yaklaşık 100 bin yıldızdan ışık spektrumları toplayan Apache Point Gözlemevi'nin Galaktik Evrim Deneyi'nden gelen verileri inceledi ve Güneş'in 3,3 katı kütledeki düşük kütleli bir kara delik keşfetti. 
Profesör Thompson, “Burada yaptığımız şey, kara delik araştırmaları için yeni bir yöntem bulmaktı. Fakat aynı zamanda, gökbilimcilerin hiç bilmediği, yeni bir düşük kütleli kara delikler sınıfının ilk örneğini (potansiyel olarak) keşfettik" diye konuştu.
Nesnelerin kütleleri, oluşumları ve evrimi hakkında bilgi verir; bize doğalarını anlatır.

 


Meta insanüstü yapay zeka için yeni laboratuvar kurdu

Fransa'nın Bretonya bölgesinde 11 Nisan 2025'te Meta'nın yapay zeka logosu bir telefonda görünüyor (Vincent Feuray/Hans Lucas/Hans Lucas/AFP)
Fransa'nın Bretonya bölgesinde 11 Nisan 2025'te Meta'nın yapay zeka logosu bir telefonda görünüyor (Vincent Feuray/Hans Lucas/Hans Lucas/AFP)
TT

Meta insanüstü yapay zeka için yeni laboratuvar kurdu

Fransa'nın Bretonya bölgesinde 11 Nisan 2025'te Meta'nın yapay zeka logosu bir telefonda görünüyor (Vincent Feuray/Hans Lucas/Hans Lucas/AFP)
Fransa'nın Bretonya bölgesinde 11 Nisan 2025'te Meta'nın yapay zeka logosu bir telefonda görünüyor (Vincent Feuray/Hans Lucas/Hans Lucas/AFP)

Mark Zuckerberg, insan zekasını aşan yapay zeka geliştirmeye odaklanacak yeni bir yapay süper zeka biriminin Meta'da kurulduğunu duyurdu.

Meta Süper Zeka Laboratuvarı, teknoloji devinin yapay zekayı Facebook, Instagram ve WhatsApp gibi tüm ürünlerine entegre etme yolunda büyük çaba sarf ettiği bir dönemde kuruldu.

Bu son girişim, ChatGPT'nin yaratıcısı OpenAI'dan birkaç üst düzey araştırmacının transfer edilmesiyle şimdiden tartışmalara yol açtı.

OpenAI CEO'su Sam Altman'a göre Zuckerberg, ChatGPT çalışanlarına şirketine katılmaları için 100 milyon dolara kadar teklifte bulundu ve birkaç kişi yeni süper zeka laboratuvarında işe alındı.

Meta Süper Zeka Laboratuvarı'na katılan eski OpenAI çalışanları arasında Shuchao Bi, Huiwen Chang, Ji Lin, Hongyu Ren, Jiahui Yu ve Shengjia Zhao yer alırken, yeni atananlar arasında eski Google ve Anthropic araştırmacıları da var.

Meta'nın patronu pazartesi günü çalışanlarına gönderdiği bilgi notunda, yeni yetenek dalgasının milyarlarca kullanıcıya "kişisel süper zeka" sunmayı sağlayacağını söyledi.

İlk kez CNBC'nin bildirdiği notta "Yapay zekanın ilerleme hızı arttıkça süper zekanın geliştirilmesi de ufukta beliriyor. Bunun insanlık için yeni bir çağın başlangıcı olacağına inanıyorum ve Meta'nın bu yola öncülük etmesi için ne gerekiyorsa yapmaya kararlıyım" diye yazdı.

Meta dünyaya süper zeka sunmak için eşsiz bir konumda. Daha küçük laboratuvarlara kıyasla çok daha büyük bilgi işlem kapasitesini destekleyen güçlü bir altyapımız var. Milyarlarca kişiye ulaşan ürünler oluşturup büyütme konusunda daha derin deneyime sahibiz. Çok hızlı büyüyen yapay zeka gözlükleri ve giyilebilir cihazlar kategorisine öncülük ve liderlik ediyoruz. Ve şirket yapımız muazzam bir inanç ve cesaretle hareket etmemizi sağlıyor.

Yeni laboratuvar, Meta'nın ScaleAI adlı girişimine 14,3 milyar dolar yatırım yapmasının ardından şirkete katılan Meta'nın baş yapay zeka sorumlusu Alexandr Wang tarafından yönetiliyor.

Zuckerberg çalışanlarına gönderdiği notta, Meta'nın "aşağı yukarı gelecek bir yıl içinde" süper zekanın "sınırına ulaşmasını" beklediğini söylerken bu, Altman'ın benzer tahminlerini yansıtıyor.

Meta'nın yeni süper zeka laboratuvarı, çeşitli uygulamalarında Meta yapay zekasına güç veren Llama modellerini geliştirmek için de çalışacak.

Independent Türkçe