Mars'a ulaşmamız ne kadar vakit alacak?

Mars'ta astronotları ve insan yaşam alanlarını tasvir eden bir konsept çalışma (NASA)
Mars'ta astronotları ve insan yaşam alanlarını tasvir eden bir konsept çalışma (NASA)
TT

Mars'a ulaşmamız ne kadar vakit alacak?

Mars'ta astronotları ve insan yaşam alanlarını tasvir eden bir konsept çalışma (NASA)
Mars'ta astronotları ve insan yaşam alanlarını tasvir eden bir konsept çalışma (NASA)

Uzay insanlık tarihi kadar uzun süredir ilgi çeken ve merak uyandıran bir yer. Güneş Sistemi'nin gizemleri tamamen anlaşılmaktan çok uzak ve üstesinden gelinmesi gereken pek çok zorluk barındırıyor.
Ay'a ulaşılmasından bu yana onlarca yıldır Mars insanlığın yeni hedefi haline geldi. İşte Mars'ın uzaklığı ve neden henüz kızıl gezegene ulaşamadığımızla ilgili bilmeniz gerekenler:
Mars'a ulaşmak ne kadar sürüyor?
NASA'nın kesintisiz çabalarına karşın kızıl gezegene astronot yollamak yakın zamana kadar uzak bir hedef gibi görünüyordu.
Ancak artık uzay ajansına göre gelecek 20 yıl içinde Mars'a astronot indirmeyi başarabiliriz.
Gezegenin kendisine ulaşmak bile başlı başına bir mücadele çünkü Mars'ın Dünya'ya uzaklığı iki gezegenin Güneş etrafındaki yörüngelerine bağlı olarak 55 milyon kilometre ila 400 milyon kilometre arasında değişiyor.
NASA'ya göre bu Dünya'yla Mars arasındaki mesafenin ortalama 200 milyon kilometre olması anlamına geliyor.
NASA'nın Goddard Uzay Uçuş Merkezi'nin internet sitesine göre eğer Mars'a mevcut uzay araçlarının hızıyla ulaşmak isterseniz bu yaklaşık 9 ay sürüyor.
Mars'a yolculuk yapan insansız uzay araçlarının kızıl gezegene ulaşması 128 ila 333 gün arasında vakit alıyor.
Kaliforniya Üniversitesi, San Diego'dan fizik profesörü Craig Patten'e göre böyle bir yolculuk daha fazla yakıt harcayarak kısaltılabilir ancak bu çok akla yatkın değil.
Uzay ajansı, astronotları gezegene ulaştırmak için şu anda 5 aşamalı bir planı takip ediyor ancak bu plana göre Mars'a ulaşıp geri gelmek en az 3 yıllık bir süre alacak gibi görünüyor.
Mars'a ayak basacak astronotların karşılaşabileceği diğer zorluklar nedir?
Mars'a gidecek astronotların sağlığı bilim insanları ve araştırmacılar için birkaç nedenden ötürü başlıca zorluklardan birini oluşturuyor.
Translational Research Institute for Space Health'in (Uzay Sağlığı için Translasyonel Araştırmalar Enstitüsü) yöneticisi Dorit Donoviel'e göre ilk neden bu yolculuğun uzunluğu.
Astronotlar yaklaşık üç yıl boyunca uzakta olacakları için, ortaya çıkacak herhangi bir sağlık sorunuyla Dünya'dan uzakta baş edilebilmeleri gerekecek ve bu en küçük hastalıkların bile endişe yaratacağı anlamına geliyor.
Donoviel şunları söylüyor:
Örneğin uzayda basit bir böbrek taşına sahip olmak bile yaşamı tehdit edici olabilir. Herhangi bir uzay görevinde gerçekleşebilecek bu sıradan sıkıntıların yanı sıra uzayın ve uzay aracının son derece tehlikeli ortamında bulunacaklar. Dolayısıyla kendi sağlık bakımlarını sağlamaları gereken bir durumla uğraşmamız gerekecek.
Araştırmacılar aynı zamanda astronotların küçük bir alanda uzun zaman bulunmalarının neden olabileceği yolculuğun psikolojik etkilerini de hesaba katmak zorunda.
Astronotlar gezegene ulaştıklarında Mars'ın uç noktalarda gezen ve günlük 170 dereceye varan sıcaklık değişimleri nedeniyle uzay kıyafetlerinde kapalı kalmaya devam edecek.
Tüm bunların yanı sıra ortalama sıcaklığın sıfırın altında bulunması ve gezegen atmosferinin büyük oranda karbondioksitten oluşması gibi sorunlar da var.



İnternetin kuralları değişiyor: Yapay zekanın sızamayacağı altyapı geliştirildi

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash
TT

İnternetin kuralları değişiyor: Yapay zekanın sızamayacağı altyapı geliştirildi

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash

İnternetin büyük bölümüne güç sağlayan internet altyapısı şirketi Cloudflare, "internetin kurallarını değiştirdiğini" söylüyor. 

Şirket, yapay zeka firmalarının internetten veri toplamasını engellemek amacıyla yapay zeka tarayıcılarını doğrudan engelleyecek.

ChatGPT gibi büyük dil modelleri, performanslarını artırmak için muazzam miktarda eğitim verisine ihtiyaç duyuyor. Bu şirketlerin çoğu, sistemleri eğitmek adına farklı internet sayfalarına erişip içeriklerini depolayan  tarayıcılar kullanıyor.

Artık Cloudflare, bu yapay zeka tarayıcılarının doğrudan engelleneceğini söylüyor. Bu, sözkonusu otomatik sistemlerin "izin veya ücret" olmaksızın sayfalara erişemeyeceği anlamına geliyor.

Bu internet sitelerinin yayıncıları, yapay zeka tarayıcılarına sitelerine erişim izni verebilecek. Cloudflare, yapay zeka şirketlerinin ödeme yapıp yapmamayı seçebileceği bir "taramaya göre ödeme" ücreti seçeneği ekleyeceğini söylüyor.

Yapay zeka sistemlerini eğitmek için çevrimiçi yazıların kullanılması, süregelen yapay zeka çağının en bölücü konularından biri haline geldi. Birçok yayıncı, içeriklerinin sistemleri eğitmek amacıyla izinsiz kullanıldığını öne sürerek yapay zeka şirketlerine karşı hukuki yollara başvurdu.

Bu çatışma 2023'te artarken Cloudflare, ilk başta internet sayfalarına özel bir etiket ekleyerek yapay zeka sitelerinden erişmemesini istemesine izin vereceğini söylemişti ancak bu uygulanamazdı. Geçen yıl, bu tür yapay zeka botlarını tespit eden bir teknoloji geliştirerek internet sitelerinin bunları otomatik olarak engellemesine imkan tanımaya başladı.

Artık ikinci araç varsayılan olarak açık hale gelecek.

Cloudflare CEO'su Matthew Prince, New York Times'a, "Cloudflare'ın internetin kurallarını tamamen değiştirdiğini" söyledi. Prince bu hamlenin, yapay zeka şirketlerinin interneti kazıyarak içeriğe serbestçe erişmesinin, insanların yeni yazılar ya da diğer içerik türlerini yayımlamaya teşvik edilmesini engelleyeceği endişesinden kaynaklandığını söyledi.

Independent Türkçe