Mars'ta beklenmedik oksijen dalgalanmaları keşfeden NASA: Şaşkınlık verici

NASA, Mars’taki oksijende beklenmedik ve açıklanamayan değişimler keşfetti.

Yeni keşif, uzay ajansının Curiosity yer aracını Mars'ın Gale kraterindeki atmosfer gazlarının mevsimsel değişimini ölçmek için ilk defa kullanmasıyla gerçekleşti.

Ancak gezegenden ulaşan veriler araştırmacıları şaşkına çevirdi. Bilim insanları gezegendeki bu olağandışı oksijen düzeyi dalgalanmalarının bilinen hiçbir açıklaması olmadığını ifade ediyor.

Ann Arbor'daki Michigan Üniversitesi'nden iklim ve uzay bilimleri profesörü Sushil Atreya, "İlk gördüğümüzde, bu tam anlamıyla şaşkınlık vericiydi" dedi. 

Araştırmacılar bir yandan kızıl gezegendeki metan gazının gizemiyle uğraşmaya devam ederken, şimdi de oksijen baş gösterdi. Gazın miktarı rastgele yükselip alçalıyor gibi görünüyor ve bilim insanları bunun nedenini bilmiyor.

Üç Mars yılı ya da neredeyse altı Dünya yılı boyunca Mars'taki havayı analiz eden aracın kullanıldığı çalışma boyunca, araştırmacılar azot ve argon gibi gazların yıl içinde öngörülebilir şekilde değişimler yaşadığını saptadı. Araştırmacılar diğer gazların oranı, Mars atmosferinin yüzde 95'ini oluşturan karbondioksitin artış ve azalışlarına uygun biçimde değiştiği için oksijen gazında da benzer değişimler gözleneceğini düşünüyordu. Ancak gerçekte bahar ve yaz boyunca gerçekleşen artış sırasında atmosferdeki oksijenin değişen oranlarını fark edince hayrete düştüler çünkü bu, gazın üretiliyor ve ardından havadan uzaklaştırılıyor olduğunu gösteriyordu.

Bulgularla birlikte şaşkına dönen araştırmacıların ilk yaptıkları şey verileri toplamak için kullandıkları cihazın doğruluğunu kontrol etmek oldu ama cihaz düzgün çalışıyordu. Mars atmosferi hakkında bildiklerimize dayanan diğer olası açıklamalar da değerlendirildi ancak hiçbiri geçerli değildi.

Independent Türkçe'de yer alan habere göre, NASA'nın Maryland, Greenbelt'teki Goddard Uzay Uçuş Merkezi'nden, araştırmaya öncülük eden gezegen bilimci Melissa Trainer şunları ifade etti:

Bunu açıklamak için çabalıyoruz. Oksijen hareketlerinin her mevsim birebir tekrarlanmadığı bilgisi, bizi bunun atmosfer dinamiklerine bağlı bir durum olmadığını düşünmeye itiyor. Henüz açıklamasını yapamadığımız bazı kimyasal kaynaklar ve azaltıcılar bulunmalı.

Bilim insanları Mars'taki metan ve oksijen gazı değişimleri arasındaki gizemli benzerliğin rastlantıdan ibaret olmayabileceği üzerine de kafa yoruyor. (Bu konunun üzerinde durulma sebebi, bildiğimiz canlılığın hem oksijen hem de metanı üretiyor ve kullanıyor olmaları - ç.n.)

İkisinin de henüz belirlenmemiş ortak bir kaynağa sahip olması da ihtimallerden biri olabilir.
Atreya şunları söyledi:

Mars yılının önemli bir kısmı boyunca metan ve oksijen arasındaki bu ilgi çekici örtüşmeyi görmeye başladık. Bunda bir şeyler olduğunu düşünüyorum. Sadece henüz cevaplara sahip değilim. Kimse değil.

Bilim insanları artık oksijenin anlaşılmazlığını sınamak ve çözmek için atmosferdeki ölçümleri sürdürmeyi hedefliyor.
Trainer şunları ekledi:

İlk kez bu ilginç hareketleri birkaç yıl üst üste görüyoruz. Bunu hiçbir şekilde kavrayamadık. Bence bu, ilgi duyan tüm akıllı insanlara yapılan açık bir çağrı: Bakalım neler öne süreceksiniz?