​Mısır ve BAE'den dış müdahalelere karşı ortak tavır

Şeyh Muhammed bin Zayed, Mısır Cumhurbaşkanı’na Zayed Nişanı'nı verdi. (WAM)
Şeyh Muhammed bin Zayed, Mısır Cumhurbaşkanı’na Zayed Nişanı'nı verdi. (WAM)
TT

​Mısır ve BAE'den dış müdahalelere karşı ortak tavır

Şeyh Muhammed bin Zayed, Mısır Cumhurbaşkanı’na Zayed Nişanı'nı verdi. (WAM)
Şeyh Muhammed bin Zayed, Mısır Cumhurbaşkanı’na Zayed Nişanı'nı verdi. (WAM)

Mısır ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE), bölge ülkelerinin güvenliğini ve istikrarını tehdit eden, ülkelerin iç işlerine yönelik dış müdahalelerin devam etmesini kınadı. Bölgedeki yabancı müdahaleleri reddettiklerini bir kez daha dile getiren taraflar, Arapların kuzeydoğu Suriye’deki son Türk operasyonunu kınama kararını vurguladı. Operasyonun uluslararası hukuk ilkelerinin açık bir ihlali olduğunu öne sürüldü.
Abu Dabi Kraliyet Prensi ve BAE Silahlı Kuvvetleri Yüksek Komutan Yardımcısı Şeyh Muhammed bin Zayed Al Nahyan ile BAE’ye iki günlük bir ziyarette bulunan Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah Sisi arasında gerçekleşen toplantının ardından yapılan ortak açıklamada, seyrüsefer özgürlüğünün ve güvenliğinin sağlanmasında uluslararası toplumun üzerine düşen sorumluluğu yerine getirmesi gerektiğini belirtildi. Açıklamada ayrıca uluslararası boğazdaki seyrüsefer özgürlüğünün temin edilmesinin ve Arap Körfezi, Umman Körfezi ve Kızıldeniz'deki enerji tesislerinin güvenliğinin sağlanmasının önemi vurgulandı.
Taraflar, Yemen hükümeti ile Güney Geçiş Konseyi arasında yakın zamanda imzalanan Riyad Anlaşması’nı memnuniyetle karşıladıklarını ifade ederek Suudi Arabistan'ın kilit rolünü ve Kral Selman bin Abdülaziz’in çabalarını takdir etti. Yemen halkının çıkarlarına hizmet edecek olan, ülkenin birliğini ve egemenliğini korumaya yönelik bütün çabaları destekleyeceklerini dile getiren taraflar, ülkedeki dış müdahalelerin sona erdirilmesi için gerekli sorumluluğu üstleneceklerini belirtti.
Taraflar, dün gerçekleştirilen toplantı sırasında Arapların temel gündem maddesi olan Filistin meselesine dair önemli gelişmeleri de ele aldı. Arap Barış Girişimi’nin uygulanması çerçevesinde Doğu Kudüs'ün başkent olduğu bir Filistin devletinin kurulmasıyla adil, kapsamlı ve kalıcı bir çözüme ulaşmanın önemini vurguladılar.
Her iki ülkeden de üst düzey heyetlerin katıldığı toplantıda taraflar, bölge ülkelerinin yaşadığı çeşitli krizler karşısında benzer tutumlara sahip olmalarından dolayı duydukları memnuniyeti dile getirdi. Bölgedeki çatışmaların barışçıl yollarla çözülmesi için ortak hareket etmenin önemine dikkat çektiler. Taraflar, Körfez’deki güvenlik ve istikrarın önemine de değinerek buranın güvenliğinin bölgedeki güvenlik ve istikrarın temel taşı olduğunu vurguladı.
BAE ve Mısır arasındaki farklı alanlarda yapılan iş birliğine övgüde bulunan taraflar iki ülke arasındaki ikili istişarelerin ve koordinasyonun artırılması ile daha geniş kalkınma ve ilerleme ufuklarına doğru ilerlemek istediklerini dile getirdi. Ayrıca 2018’de iki ülke arasındaki ticaret hacminde kaydedilen ve tarihi bir seviyeyi gören büyümeden duydukları memnuniyeti ifade ederek ülkeler arasındaki ikili ekonomik iş birliğinin geliştirilmesinin ve gerek mevcut yatırımların desteklenmesi gerekse de gelecek dönemde yeni yatırımların çekilmesi için her iki ülkedeki yatırımcıları teşvik edecek bir biçimde yatırım ortamını iyileştirmeye çalışmanın önemine dikkat çektiler.
Taraflar ayrıca Libya’daki aşırılık yanlısı militanların ve silahlı terörist grupların çoğalması konusundaki endişelerini de dile getirdi. Libya'da terörle mücadelenin öneminin vurgulandığı açıklamada BM himayesinde siyasi sürece yeniden başlamaları için tüm taraflara çağrıda bulunuldu. Taraflar, BM Libya Özel Temsilcisi Gassan Salame’nin krize çözüm bulma çabalarını bütünüyle desteklediklerini kaydetti.
Nahda Barajı krizi ile ilgili Washington'da gerçekleştirilen toplantıda kaydedilen ilerlemelerden dolayı memnuniyet duyduklarını dile getiren taraflar, Nil havzası ülkelerinin haklarını güvence altına alan bir anlaşmaya varmanın önemini vurguladı. Ayrıca Washington toplantılarında kararlaştırıldığı üzere en geç 2020'nin ocak ayının ortasına kadar bu soruna nihai bir çözüm bulmanın önemine dikkat çektiler.
BAE’nin İran tarafından işgal edilen Arap Körfezi'ndeki Tunb Adaları ve Ebu Musa Adası üzerindeki egemenliğini bir kez daha teyit eden taraflar, ya doğrudan müzakereler yoluyla ya da Uluslararası Adalet Divanı'na gidilerek bu soruna barışçıl bir çözüm bulunması yönündeki BAE’nin davetine cevap vermesi için İran’a çağrıda bulundu.
Şeyh Muhammed bin Zayed ve Cumhurbaşkanı Sisi arasındaki görüşme, Abu Dabi Kalkınma Holding ve Mısır Devlet Fonu aracılığıyla, BAE ve Mısır arasında ekonomik ve sosyal alanlarda hayati projeler yürütmek üzere 20 milyar dolarlık Stratejik Yatırım Platformu'nun kurulmasına da sahne oldu. Söz konusu ortaklıkla birlikte gayrimenkul, turizm, sağlık, lojistik, finansal hizmetler, altyapı, yenilenebilir enerji, teknoloji ve gıda gibi birçok sektöre yatırım yapılması için ortak stratejik yatırım projeleri oluşturulmasının amaçlandığı belirtildi.
Ortaklık anlaşması, BAE Devlet Bakanı Sultan Ahmed Al Cabir ile Mısır Planlama, İzleme ve İdari Reform Bakanı Dr. Hala es-Saeed tarafından imzalandı.
“Bu anlaşma iki ülke arasındaki seçkin ilişkileri güçlendirmek için atılan bir adımdır” diye konuşan Dr. Cabir, söz konusu girişimin ortak stratejik yatırımların uygulanması yoluyla yenilikçi bir vizyon sunmayı amaçladığını ifade etti. Anlaşmanın ortaklık formülü için resmi bir çerçeve belirlediğini dile getiren Bakan, hedeflenen proje ve girişimler söz konusu olduğunda bu anlaşmanın fiili çalışmaların yolunu açtığına dikkat çekti.
Bakan Dr. Hala es-Saeed de Abu Dabi Kalkınma Holding ile yapılan anlaşmanın Mısır Devlet Fonu için bir ilk olduğunu söyledi.
Şeyh Muhammed bin Zayed ve Cumhurbaşkanı Sisi'nin görüşmesinde, iki ülke arasındaki çalışma ve koordinasyon seviyesini geliştirmeyi ve iş birliğinin çeşitli yönlerini çerçevelemeyi amaçlayan bir dizi anlaşma ve mutabakat zaptı da imzalandı.
Şeyh Muhammed bin Zayed, Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah es-Sisi’nin iki ülke arasındaki yakın tarihsel kardeşlik ilişkilerini ve ortak stratejik iş birliğini desteklemedeki rolünü takdir ederek kendisine devlet başkanlarına verilen en yüksek madalya olan Zayed Nişanı’nı takdim etti.



Trump-Veliaht Prens zirvesinden ne bekleniyor?

ABD Başkanı Donald Trump’ın Mayıs 2025'te Riyad'a yaptığı ziyarette Suudi Arabistan Veliaht Prensi tarafından karşılandı (Reuters)
ABD Başkanı Donald Trump’ın Mayıs 2025'te Riyad'a yaptığı ziyarette Suudi Arabistan Veliaht Prensi tarafından karşılandı (Reuters)
TT

Trump-Veliaht Prens zirvesinden ne bekleniyor?

ABD Başkanı Donald Trump’ın Mayıs 2025'te Riyad'a yaptığı ziyarette Suudi Arabistan Veliaht Prensi tarafından karşılandı (Reuters)
ABD Başkanı Donald Trump’ın Mayıs 2025'te Riyad'a yaptığı ziyarette Suudi Arabistan Veliaht Prensi tarafından karşılandı (Reuters)

Suudi analistler bölgesel gelişmeler ve Suudi Arabistan ile ABD’nin beklentileri ışığında Veliaht Prens Muhammed bin Selman’ın Washington ziyareti sonrası çıkacak sonuçların etkili olacağını belirtiyorlar.  Bu ziyaret, iki ülke arasındaki doksan yıllık ilişkilerin tarihinde önemli bir dönüm noktası olacak.

Zirvede öne çıkması beklenen başlıklar arasında ikili ilişkilerin güçlendirilmesi ve daha geniş bir çerçeveye taşınması yer alıyor. Taraflar, önceden yürütülen görüşmelerin ardından gerçekleştirilmesi planlanan geniş kapsamlı dosyaları ele almayı hedefliyor. Ayrıca bölgedeki krizlerin barışçıl çözümlerle ele alınması her iki taraf için öncelikli olacak.

df
Başkent Riyad'da Suudi Arabistan ve ABD bayrakları dalgalanıyor (AFP)

Geçtiğimiz haftalarda, Suudi yetkililer Washington’a giderek ABD’li yetkililerle bir dizi görüşme gerçekleştirdi ve zirvenin çerçevesini çizecek dosyaları görüştü. Washington’a yapılan ziyaretler kapsamında, Savunma Bakanı Prens Halid bin Selman, Devlet Bakanı ve Ulusal Güvenlik Danışmanı Dr. Musaid el-Ayban, Ekonomi ve Planlama Bakanı Faysal el-İbrahim, İletişim ve Bilgi Teknolojileri Bakanı Abdullah el-Sevaha ile Kamu Yatırım Fonu Başkanı Yasir Al-Rumayyan ABD tarafıyla stratejik ortaklık, bölgesel ve uluslararası gelişmeler, ortak ilgi alanları, ileri teknoloji ve yapay zekâ alanlarındaki iş birliği, ortak yatırımlar ve sürdürülebilir kalkınma gibi konuları ele aldı.

Bölgesel Krizler

Yazar ve siyasi analist Munif el-Harbi, Şarku’l Avsat’a verdiği demeçte, bu ziyaretin birçok boyutu olacağını ve Filistin-İsrail çatışmasından Gazze'deki ateşkese, Suriye'deki istikrarın desteklenmesine ve Sudan birçok bölgesel meselenin ele alınacağını ifade etti.

frgt
Suudi Veliaht Prensi ve ABD Başkanı, Trump'ın Suudi Arabistan'a yaptığı son ziyaret sırasında iki taraf arasında anlaşmalar imzalandı (Getty)

Harbi’ye göre, Riyad-Washington stratejik ortaklığının derinleştirilmesi temel gündem maddesi olacak. Filistin meselesi, “iki devletli çözüm” ve Filistin devletinin kurulması gibi konular öne çıkacak. Ayrıca Suriye, Sudan, Yemen ve Lübnan gibi bölgesel krizler, Rusya-Ukrayna savaşı gibi küresel meseleler de görüşmelerde yer alacak. Harbi, Suudi Arabistan’ın tarafsız ve yapıcı rolünün, bölgesel ve küresel krizlerin çözümünde önem kazandığını vurguladı.

Savunma Ortaklığı

ABD ilişkileri uzmanı Ahmed el-İbrahim, Suudi Arabistan’ın hava, kara ve deniz kuvvetleri ile hava savunma sistemleri için en modern Amerikan silahlarını almasının önemine değindi. Ekonomik ilişkilerin güçlendirilmesi, yatırımların artırılması, özellikle yapay zekâ alanında iş birliği ve iki ülke arasında ticaret hacminin artırılması gibi başlıkların da zirvede ele alınacağını belirtti.

sd
F-35 uçağı (AP)

İbrahim, ABD ile Suudi Arabistan arasındaki siyasi müzakerelerin Filistin dosyasını destekleyeceğini ve “iki devletli çözüm” yolunda önemli bir adım oluşturacağını ifade etti.

Bölgede etkileri olacak anlaşmalar

İbrahim, Trump-Muhammed bin Selman zirvesinden çıkacak sonuçların olağanüstü olabileceğini ve bölgede önümüzdeki yıllarda güvenlik, yatırım ve teknoloji alanlarında önemli etkiler yaratacağını kaydetti.

efrgt
Trump, 2017'de Suudi Arabistan Krallığı'na yaptığı ilk ziyaret sırasında Kral Selman ile anlaşmaları imzalarken çekilen bir  kare (AFP)

 Washington’daki yetkili çevreler, bu ziyareti sadece ikili ilişkiler açısından değil, Suudi Arabistan’ın bölgedeki gücünü ve Veliaht Prens’in “Ortadoğu’nun geleceğine yön veren bir lider” kimliğini yeniden teyit eden bir adım olarak görüyor.


İngiliz ajansı: Bir tanker rotasından saptı ve İran sularına yöneldi

Bab el-Mandeb yakınlarında Arap Denizi'nde seyreden bir gemi (Arşiv- EPA)
Bab el-Mandeb yakınlarında Arap Denizi'nde seyreden bir gemi (Arşiv- EPA)
TT

İngiliz ajansı: Bir tanker rotasından saptı ve İran sularına yöneldi

Bab el-Mandeb yakınlarında Arap Denizi'nde seyreden bir gemi (Arşiv- EPA)
Bab el-Mandeb yakınlarında Arap Denizi'nde seyreden bir gemi (Arşiv- EPA)

Birleşik Krallık Deniz Ticaret Operasyonları Kuruluşu (UKMTO), bugün Birleşik Arap Emirlikleri'ndeki Khor Fakkan'ın 20 deniz mili doğusundaki bir olayla ilgili raporlar aldığını bildirdi.

Olayı şüpheli olarak nitelendiren yetkili, yetkililerin soruşturma yürüttüğünü bildirdi. Kısa bir süre önce, Marshall Adaları bayraklı bir ham petrol tankerinin Acman'dan İran karasularına, Hürmüz Boğazı üzerinden Singapur'a doğru giderken üç küçük teknenin gemiye yaklaştığını açıkladı.

Tankerin Umman Körfezi'ni geçerken aniden rotasını değiştirdiğini ve İran karasularına doğru yöneldiğini ifade etti.


Suudi Arabistan Hac ve Umre Bakanı: Hacılara olağanüstü bir deneyim yaşatmak için erken adımlar

Suudi Arabistan devlet kurumları, hacı adaylarına hizmet vermek için en son projelerini ve kalkınma programlarını sundu. (Şarku’l Avsat)
Suudi Arabistan devlet kurumları, hacı adaylarına hizmet vermek için en son projelerini ve kalkınma programlarını sundu. (Şarku’l Avsat)
TT

Suudi Arabistan Hac ve Umre Bakanı: Hacılara olağanüstü bir deneyim yaşatmak için erken adımlar

Suudi Arabistan devlet kurumları, hacı adaylarına hizmet vermek için en son projelerini ve kalkınma programlarını sundu. (Şarku’l Avsat)
Suudi Arabistan devlet kurumları, hacı adaylarına hizmet vermek için en son projelerini ve kalkınma programlarını sundu. (Şarku’l Avsat)

Suudi Arabistan Hac ve Umre Bakanı Dr. Tevfik er-Rabia, kutsal mekânlarda bir milyondan fazla hacı için sözleşme işlemlerinin tamamlandığını duyurdu. Rabia, bu adımı ‘sezon başlamadan altı ay önce elde edilen benzeri görülmemiş bir başarı’ olarak nitelendirerek, bunun Krallığın yüksek hazırlık düzeyini ve hacıların yolculuğunu kolaylaştırmak, Rahman’ın misafirlerine istisnai bir deneyim sunmak amacıyla benimsediği erken planlama yaklaşımını yansıttığını belirtti.

Bu açıklama, Cidde kentindeki Superdome salonunda ‘Mekke’den Dünyaya’ sloganıyla düzenlenen 2025 Hac Konferansı ve Fuarı’nın kapanışında yapıldı. Etkinlik, 150’den fazla ülkeyi temsilen gelen heyetlerin yanı sıra kamu, özel ve kâr amacı gütmeyen kuruluşların geniş katılımıyla, hac ve umre hizmetlerine odaklanan en büyük uluslararası buluşma oldu.

Rabia, konferansın beşinci edisyonunun Vizyon 2030’u somutlaştırdığını vurguladı. Bu vizyonun, hac ve umre sistemini tüm sektörler arasındaki entegrasyon yoluyla geliştirmeyi hedeflediğini belirtti. Ayrıca, fuarda devlet kurumlarının Rahman’ın misafirlerine hizmet için yürüttükleri en yeni projelerini ve geliştirme programlarını tanıttıklarını, özel sektörün de dünya genelindeki hizmet sağlayıcılarla 3 binden fazla anlaşma imzalayarak büyük katkı sağladığını söyledi.

Rabia, konferans ve fuar ziyaretçi sayısının 160 bini aştığını, bunun geçen yıla göre yaklaşık yüzde 33 artış anlamına geldiğini açıkladı. Bu durumun, Suudi Arabistan’ın hac tecrübesine yönelik artan küresel ilgiyi, onu yönetim, organizasyon ve modern teknoloji açısından bir model haline getirdiğini gösterdiğini ifade etti. Ayrıca, bakanlık olarak 77 ülke ile hac organizasyonlarını düzenlemeye yönelik iş birliği anlaşmaları imzaladıklarını belirtti.

df
Suudi Arabistan Hac ve Umre Bakanı Dr. Tevfik er-Rabia, Hac Konferansı ve Fuarı’nın kapanışında basın mensuplarına açıklamalarda bulundu. (Şarku’l Avsat)

Rabia, bu yılki konferansın Kral Abdulaziz Vakfı’nın katılımıyla öne çıktığını belirtti. Vakıf, ‘Hac ve Haremeyn Tarihi Forumu’ aracılığıyla, hac tarihini ve Suudi Arabistan’ın asırlardır iki kutsal mabede hizmet konusundaki çabalarını belgeleyen bilgi içerikleri sundu. Rebia ayrıca, Kral Abdulaziz Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Prens Faysal bin Selman bin Abdulaziz’in etkin katılımını ve vakfın hacla ilgili tarihi ve kültürel farkındalığı zenginleştirmedeki rolünü övgüyle andı.

Üç gün süren konferans boyunca, kalabalık yönetimi konusundaki en önemli uluslararası deneyimler ele alındı ve hac ve umre deneyimini geliştirmeyi hedefleyen dijital dönüşüm projeleri tanıtıldı. Ayrıca, akıllı ulaşım, saha hizmetlerinin yönetimi ve yapay zekâ destekli elektronik izin sistemlerinin geliştirilmesi gibi alanlarda 100’den fazla teknolojik girişim sergilendi. Bu çalışmalar, verimliliği, güvenliği ve hizmetlerin kolaylığını artırmayı amaçlıyor.

Eş zamanlı düzenlenen fuarda ise 200’den fazla kurum ve kuruluşun saha sunumları yer aldı. Katılımcılar arasında, ulaşım, konaklama ve akıllı rehberlik alanlarında yenilikçi çözümler sunan teknoloji girişimleri de bulunuyordu. Ayrıca, lojistik hizmetler ve dijital dönüşüm alanlarında uluslararası iş birliğini güçlendirmek üzere birçok mutabakat zaptı imzalandı. Bu gelişmeler, konferansın dünya genelindeki yenilikleri ‘Rahman’ın misafirlerine hizmet’ amacı etrafında birleştiren bir platform olarak konumunu pekiştirdi.

Konuşmasının sonunda Rabia, önümüzdeki ocak ayında Medine’de Umre ve Ziyaret Forumu’nun düzenleneceğini duyurdu. Forumun, ziyaretçilere ve umrecilere hizmet eden kurumlar arasındaki entegrasyonu güçlendirmeyi, hizmet sistemini geliştirmeyi ve Vizyon 2030’un hedefleriyle uyumlu bir yapıya ulaşmayı amaçladığını ifade etti.