​Kahire’de düzenlenen forumda Afrika’da güvenliğin ve barışın güçlendirilmesi görüşüldü

Kahire’de düzenlenen Afrika Üniversiteler Birliği Forumu (Şarku’l Avsat)
Kahire’de düzenlenen Afrika Üniversiteler Birliği Forumu (Şarku’l Avsat)
TT

​Kahire’de düzenlenen forumda Afrika’da güvenliğin ve barışın güçlendirilmesi görüşüldü

Kahire’de düzenlenen Afrika Üniversiteler Birliği Forumu (Şarku’l Avsat)
Kahire’de düzenlenen Afrika Üniversiteler Birliği Forumu (Şarku’l Avsat)

Afrika Üniversiteler Birliği bölgesel merkezi, 14 Kasım’da Kahire’deki el-Ezher Üniversite’sinde Ezher Şeyhi Dr. Ahmed el-Tayyib himayesinde “İstediğimiz Afrika” 2063 stratejisini gerçekleştirmek üzere, yüksek öğrenim yoluyla güvenliği ve barışı güçlendirmek amacıyla bir forum gerçekleştirdi. Forum katılımcıları, “Eğitim, Afrika Kıtası’nda barışın sağlanması için bir zorunluluk haline gelmiştir. Çünkü eğitim, farklı çatışmalarla mücadelenin güçlü bir aracıdır” açıklamasında bulundu.”
Foruma, Uluslararası Ezher Mezunları Örgütü de katıldı. Örgütün Yürütme Meclisi Başkan Yardımcısı Dr. Muhammed Abdulfadıl el-Kavsi yaptığı açıklamada şunları söyledi:
“Önümüzde, medeniyetlerin ortaya koyduğu barışın temellerini güçlendirmek, düşünceleri tahrif etmeyi ve toplumları istikrarsızlaştırmayı amaçlayan entelektüel savaşa karşı koymamız için çeşitli zorluklar var. Bugün, dünya barışı değerlerini kendi lehimize derinleştirmemiz, böylece tüm sorunları ve anlaşmazlıkları çözmemiz için uygar bir mücadeleye, maddi ve bilimsel bir ilerlemeye dahil olmak zorundayız.”
Forumda, “Afrika Kıtası’nda güvenlik ve barışın geliştirilmesinde eğitim rolü, Kıta’nın güvenlik ve barış yolunda karşılaştığı zorluklar, farklı eğitim sistemlerinin geliştirilmesi, bunlara yönelik program ve politikalar, Afrika Kıtası’nda güvenlik ve barışı güçlendirmenin farklı yönleri” başlıkları ele alındı.
El-Ezher Üniversitesi Rektörü Şeyh Salih Abbas, 14 Kasım’da düzenlenen forumda “Ezher ile Afrika Kıtası arasındaki ilişki uzun bir geçmişe sahip. Bu durum, Afrika bölgelerinin isimlerine sahip Ezher koridorlarında da görülüyor” dedi.
Ezher Üniversitesi Rektör Yardımcısı Dr. Yusuf Amir de şu açıklamada bulundu:
“Afrika Kıtası’nda barış eğitimi bir ihtiyaç haline geldi. Çünkü eğitim, Kıta’nın güvenliğine zarar veren her duruma yönelik programlar tasarlayarak farklı çatışmalarla yüzleşmenin güçlü bir yoludur.”
El-Ezher Üniversitesi, Ezher Şeyhi Dr. Ahmed el-Tayyib’in 14 Kasım’da Katolik Kilisesi’nin lideri Papa Franciscus ile görüşmek ve “Dijital Dünyada Çocuk Onurlarını Güçlendirmek” başlığı taşıyan “Dinler Arası Liderler Zirvesi” konferansının çalışmalarına katılmak üzere İtalya’nın başkenti Roma’ya gittiğini duyurdu.
Çocuk Hakları Sözleşmesinin 30’uncu yıl dönümü münasebetiyle düzenlenecek zirvenin Abu Dabi Veliaht Prensi ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) Silahlı Kuvvetleri'nin Başkomutan Yardımcısı Muhammed bin Zayid Al Nehyan’ın, Ezher Şeyhi’nin ve Vatikan Papasının himayesinde, Papalık Kilise Bilimi Akademisi, Daha Güvenli Topluluklar İçin Dinler İttifakı ve Çocuk Onurları İttifakı ile işbirliği dâhinde, 80’den fazla uluslararası katılımcının da varlığıyla gerçekleştirileceği belirtildi.
Zirvede, “çocukların dijital dünyadaki onuru kavramı, şirketler ve sivil toplum kuruluşların (STK) çocuğa yönelik cinsel istismarı ve internet aracılığıyla sömürülmesini engelleme faaliyetleri, dini liderlerin bu yeni olguyla mücadelede uluslararası toplumu harekete geçirmedeki rolü” başta olmak üzere birçok konu masaya yatırılacak.
Ezher Üniversitesi şu ifadelere yer verdi:
“Dr. Tayyib 15 Kasım’da konferansta açılış konuşması yapacak. Kendisinin, çocukların haklarını, Ezher’in koruma ve saygınlığa yönelik girişimleri destekleme çabalarını tarihsel bir bakış açısıyla ele alması bekleniyor. Aynı şekilde dijital dünyada çocuk istismarıyla ilgili bazı olumsuz programlar ve görüntüler de konferans sırasında ele alınacak. Bu hakları teorik aşamadan fiili uygulama aşamasına dönüştürmek için birtakım öneriler ortaya koyulacak. Konferansta, çocukların onurlarına önem veren dünyanın dört bir yanından birçok dini lider, önde gelen temsilciler, ekonomi ve bankacılık sektörü uzmanları, çocuklara karşı şiddet suçlarıyla mücadele alanında çalışan çeşitli örgütlerin temsilcileri, psikologlar ve sosyologlar da yer alacak.”
Konferans, Dinler Arası Liderler Zirvesi çalışmalarının ikinci toplantısı olacak. İlki, 2017 yılında İtalya’nın başkenti Roma’da düzenlenmiş ve “Roma Deklarasyonu” ile sona ermişti. Deklarasyonda, çocuk faaliyetlerine önem gösteren politikacılar, dini liderler ve örgütler, “çocukları internet aracılığıyla yapılan sömürülerden korumak için küresel bir farkındalık oluşturma yolunda iş birliği sağlanması” çağrısı bulundu. Toplantının ardından Kasım 2018’de BAE’nin başkenti Abu Dabi’de çok sayıda dini liderin katılımıyla “Daha Güvenli Topluluklar İçin Dinler İttifakı” forumu düzenlendi.
 



Lahbib: İsrail'in Gazze'de uluslararası insani yardım kuruluşlarını yasaklama planları, yardımların engellenmesi anlamına geliyor

İnsani yardım malzemesi yüklü tırlar Kerem Şalom Sınır Kapısı’ndan Gazze Şeridi'ne giriyor. (DPA)
İnsani yardım malzemesi yüklü tırlar Kerem Şalom Sınır Kapısı’ndan Gazze Şeridi'ne giriyor. (DPA)
TT

Lahbib: İsrail'in Gazze'de uluslararası insani yardım kuruluşlarını yasaklama planları, yardımların engellenmesi anlamına geliyor

İnsani yardım malzemesi yüklü tırlar Kerem Şalom Sınır Kapısı’ndan Gazze Şeridi'ne giriyor. (DPA)
İnsani yardım malzemesi yüklü tırlar Kerem Şalom Sınır Kapısı’ndan Gazze Şeridi'ne giriyor. (DPA)

Avrupa Komisyonu Eşitlik, Hazırlık ve Kriz Yönetimi Komiseri Hadja Lahbib bugün yaptığı açıklamada, İsrail’in Gazze Şeridi’nde uluslararası insani yardım kuruluşlarını yasaklama planlarının, hayat kurtaran yardımların bölgeye ulaşmasını engelleyeceğini belirtti.

Lahbib, X platformundaki hesabından yaptığı paylaşımda, Avrupa Birliği’nin (AB) tutumunun net olduğunu vurgulayarak, “Sivil toplum kuruluşlarının mevcut haliyle kayıt altına alınması yasasının uygulanması mümkün değil” dedi.

Lahbib, insani yardımların önündeki tüm engellerin kaldırılması gerektiğini vurguladı ve “Uluslararası insancıl hukuk, herhangi bir belirsizliğe yer bırakmıyor; yardımlar ihtiyaç sahiplerine ulaştırılmalı” ifadesini kullandı.

İsrail medyası, hükümetin dün yaptığı açıklamaya dayanarak, Sınır Tanımayan Doktorlar, ActionAid ve Oxfam gibi onlarca insani yardım örgütünün lisanslarının iptal edileceğini ve bunların ‘terörle bağlantılı’ olduğu gerekçesiyle kapatılabileceğini duyurmuştu.

Bazı uluslararası yardım kuruluşları, kayıtlarının iptal edilmesi riskiyle karşı karşıya bulunuyor. Eğer 31 Aralık’a kadar İsrail makamlarının belirlediği yeni kriterlere uyum sağlamazlarsa, 60 gün içinde faaliyetlerini durdurmak veya Gazze Şeridi ve Batı Şeria’daki çalışmalarına kısıtlama getirmek zorunda kalabilirler.


Süveyda’da el bombası patladı: 1 ölü, 2 yaralı

Geçen temmuz ayında Süveyda’daki çatışmalar nedeniyle yükselen duman (Arşiv – DPA)
Geçen temmuz ayında Süveyda’daki çatışmalar nedeniyle yükselen duman (Arşiv – DPA)
TT

Süveyda’da el bombası patladı: 1 ölü, 2 yaralı

Geçen temmuz ayında Süveyda’daki çatışmalar nedeniyle yükselen duman (Arşiv – DPA)
Geçen temmuz ayında Süveyda’daki çatışmalar nedeniyle yükselen duman (Arşiv – DPA)

Şarku’l Avsat Suriye devlet televizyonu El-İhbariyye'den aktardığı habere göre bugün (Çarşamba) Süveyda kentinde meydana gelen el bombası patlamasında bir kişi hayatını kaybetti, iki kişi yaralandı.


Sinvar'a yakınlığı bulunan ve serbest bırakılan bir mahkum, Gazze'deki Hamas içinde bir isyana öncülük ediyor ve bu durum bazı Hamas liderlerini öfkelendiriyor

Gazze'nin güneyindeki Refah'ta, Hamas'ın silahlı kanadı olan Kassam Tugayları üyeleri (Arşiv- Reuters)
Gazze'nin güneyindeki Refah'ta, Hamas'ın silahlı kanadı olan Kassam Tugayları üyeleri (Arşiv- Reuters)
TT

Sinvar'a yakınlığı bulunan ve serbest bırakılan bir mahkum, Gazze'deki Hamas içinde bir isyana öncülük ediyor ve bu durum bazı Hamas liderlerini öfkelendiriyor

Gazze'nin güneyindeki Refah'ta, Hamas'ın silahlı kanadı olan Kassam Tugayları üyeleri (Arşiv- Reuters)
Gazze'nin güneyindeki Refah'ta, Hamas'ın silahlı kanadı olan Kassam Tugayları üyeleri (Arşiv- Reuters)

Gazze Şeridi'ndeki Hamas hareketi, iki yıl süren İsrail savaşı sırasında liderlerinin suikastlara kurban gitmesinin ardından bir dizi liderlik değişikliği yaşıyor. Bu durum, hareketin eski lideri olan ve Ekim 2024'te Refah'ta İsrail güçleriyle çıkan çatışmalarda beklenmedik bir şekilde öldürülen Yahya Sinvar'a yakın kişilerin daha fazla öne çıkmasına neden oldu.

Şarku’l Avsat'a konuşan Hamas kaynaklarına göre, serbest bırakılan mahkum Ali el-Amudi, siyasi büro üyesi ve savaş öncesinde hareketin medya departmanından sorumlu olan serbest bırakılan mahkum Ali el-Amudi, kendisi ve Sinvar'a yakın bir dizi kişinin Gazze Şeridi'ndeki hareketi yönetmekle görevlendirilmesinin ardından, Gazze Şeridi'ndeki siyasi bürosunun başına geçti. Bu kişilerin çoğu, Şeridin güneyindeki Han Yunus'ta yaşıyor.

Hamas lideri Yahya Sinvar ve İsmail Haniye'in 2017'de Gazze'de çekilmiş fotoğrafı (Arşiv- Reuters)Hamas lideri Yahya Sinvar ve İsmail Haniye'in 2017'de Gazze'de çekilmiş fotoğrafı (Arşiv- Reuters)

2011 Gilad Şalit esir takasıyla serbest bırakılan eski bir mahkum olan el-Amudi, Gazze Şeridi yönetiminin merkez figürü haline geldi. İsrail hapishanelerinde kaldıkları süre boyunca ve serbest bırakıldıktan sonra Sinvar'a çok yakındı ve sık sık toplantılarına ve diğer etkinliklerine eşlik etti.

Bazı kaynaklar, Gazze Şeridi'nde siyasi büro için gerçek bir seçim yapılmadığını, bunun yerine sürecin atama, onaylama ve istişare yoluyla yürütüldüğünü söylüyor.

Bazı kaynaklar operasyonun “iç yönetmelikleri ihlal ederek” gerçekleştirildiğini söylerken, diğerleri amacın “iç eksiklikleri gidermek” olduğunu ve “seçilenlerin hepsinin Tevfik Ebu Naim, Salah Ebu Şarik ve diğerleri gibi Sinvar'a yakın kişiler olduğunu” açıkladı.

Kaynaklar, el-Amudi'nin şu anda Gazze'deki Hamas içinde “devrim” olarak nitelendirilebilecek bir harekete öncülük ettiğini söylüyor. Özellikle İsrail saldırılarında yaralanan ilçe idari organlarının başındaki bazı yerel liderleri görevden aldı ve yerlerine atamalar yaptı. Savaş sırasında sorumluluklarının bir kısmından vazgeçen diğer kişiler için de aynı şeyi yaptı. Suikasta uğrayan, başka nedenlerle görevden alınan veya farklı görevlere atanan eski liderlerin yerine geçecek kişileri aramaya devam ediyor.

Bazı kaynaklara göre, bu adımlar Gazze Şeridi içindeki yerel Hamas liderlerinin yanı sıra yurtdışındaki liderler arasında da öfkeye yol açtı. Şeridin dışındaki siyasi büro üyelerinden bazıları yerel liderlere, "Olanlar kabul edilemez ve iç hukuka aykırıdır; önümüzdeki günlerde hareketin liderinin seçilmesini beklemeliyiz ki, bir yıl sonra yapılacak genel seçimlere kadar bazı bölgelerin liderliğindeki boşlukların geçici olarak doldurulması konusunda bir anlaşmaya varılabilsin" şeklinde bilgi verdi.

İzzeddin el-Haddad (Fotoğraf el-Kassam tarafından yayınlandı)İzzeddin el-Haddad (Fotoğraf el-Kassam tarafından yayınlandı)

Kaynaklar, Gazze Şeridi'ndeki Hamas içinde siyasi düzeyde hüküm süren "kaosun" aksine, askeri kanadında istikrarlı bir durumun söz konusu olduğunu ve yeniden yapılanmanın sorunsuz ve sistematik bir şekilde devam ettiğini belirtiyor. İzzeddin Kassam Tugayları'nın yeni Genelkurmay Başkanı İzzeddin Haddad'ın savaş sırasında suikasta kurban giden veya öldürülenlerin yerine yeni atamalar yapmak üzere bir dizi toplantı düzenlediğini ve çeşitli kararlar aldığını ifade ediyorlar. Ayrıca, tüm taraflarla sürekli iletişim kurarak siyasi düzeydeki farklılıkların veya anlaşmazlıkların üstesinden gelmeye ve böylece her düzeyde istikrarı sağlamaya çalışıyor.

Kaynaklara göre Haddad, bazı bölgelerdeki tugay komutanları da dahil olmak üzere çeşitli liderlik pozisyonlarındaki boşlukları doldurmak için çalışırken, asıl komutanlarının suikast sonucu öldürülmesinin ardından bu tugayları yönetmek üzere atanmış diğer kişileri de görevde tutuyor.

Savaş sırasında İsrail, Gazze Şeridi'ndeki (Kuzey, Merkez, Han Yunus ve Refah) tugay komutanlarının çoğunu, İzzeddin Haddad'ın komuta ettiği Gazze Şehri Tugayı hariç, suikast sonucu öldürdü. Yerine Muhanned Receb atandı.

Savaş sırasında İsrail, Gazze Şeridi'ndeki (Kuzey, Merkez, Han Yunus ve Refah) tugay komutanlarının çoğunu suikastla öldürdü. Bunun istisnası, Muhannad Receb'ın yerine geçen İzzeddin el-Haddad'ın komutasındaki “Gazze Şehri Tugayı”ydı.

Gazze'deki Hamas savaşçıları (Arşiv-Reuters)Gazze'deki Hamas savaşçıları (Arşiv-Reuters)

Çeşitli kanatları ve kademeleriyle Hamas, İsrail'in çeşitli kaynaklarını hedef alması sonucu mali krizden muzdarip olmuş durumda. Bununla birlikte, savaş sırasında veya sonrasında, farklı oranlarda ve zamanlarda da olsa, maaş ve ödenekleri tamamen kesmedi.

Gerçekte Hamas, 7 Ekim 2023 saldırısının ardından, 1987'deki kuruluşundan bu yana eşi benzeri görülmemiş son derece karmaşık bir dönemle karşı karşıya. Hareketin gözlemcilerine göre, Gazze Şeridi'ne sınır komşusu İsrail tesislerine ve kasabalarına yönelik saldırılarla başlayan bu saldırı, İsrail'i uzun süreli bir savaşa sürükledi.

Yazar ve siyasi analist Mustafa İbrahim, hareketin “askeri yenilginin, örgütsel tükenmişliğin, siyasi karmaşanın ve geleceği ile rolü hakkındaki varoluşsal kaygının iç içe geçtiği bir aşamaya girdiği” değerlendirmesinde bulunuyor.

İbrahim, İsrail savaşının, Hamas'ın siyasi büro üyelerinin ve Gazze Şeridi'ni yıllarca yöneten idari komitelerin başkanlarının çoğunu kaybetmesinin ardından, liderlik ve karar alma yapısını vurduğunu açıkladı. Bu durum, doldurulması kolay olmayan derin bir liderlik boşluğu yarattı ve hareket içinde geleceği ve bir sonraki aşama hakkında anlaşmazlıkları ortaya çıkardı: Bu bir yönetim aşaması mı, örgütsel hayatta kalma aşaması mı yoksa sadece uzun süreli bir krizi yönetme aşaması mı olacak?

Hamas'tan birkaç kaynak Şarku’l Avsat'a şunları söyledi: "İşlerin iyi ve sorunsuz gittiğini söylemek mümkün değil. Birçok zorluk var ve yaşananlar, hiçbir şey bırakmayan ve hareketin liderlerinin çoğunun suikastına neden olan yıkıcı bir savaşın ışığında normal. Geniş bir liderliğe ve Filistin içinde ve dışında geniş bir halk tabanına sahip bir hareket için liderlik boşluğu normaldir ve bir yıl sonra kapsamlı seçimler yapılana kadar mevcut farklılıklar da normaldir."