​Jovanovich: Trump, yalanlarıyla itibarımı zedeliyor

ABD’nin eski Kiev Büyükelçisi Mary Jovanovich (AP)
ABD’nin eski Kiev Büyükelçisi Mary Jovanovich (AP)
TT

​Jovanovich: Trump, yalanlarıyla itibarımı zedeliyor

ABD’nin eski Kiev Büyükelçisi Mary Jovanovich (AP)
ABD’nin eski Kiev Büyükelçisi Mary Jovanovich (AP)

ABD’nin eski Kiev Büyükelçisi Mary Jovanovich, Başkan Donald Trump’ın azli soruşturması kapsamında halka açık bir duruşma oturumunda İstihbarat Komitesi huzurunda ifade verdi.
Demokratların egemen olduğu Temsilciler Meclisi’ndeki oturumda bazı başlıklar öne çıktı.
Başkan Trump, milyonlarca Amerikalının televizyonda canlı olarak izlediği söz konusu oturumda ifade veren 33 yaşındaki Dışişleri Bakanlığı diplomatı Jovanovich hakkında şaşırtıcı açıklamalarda bulundu.
Trump, duruşma devam ederken Twitter hesabından Jovanovich’e saldırarak “Mary Jovanovich, nereye gittiyse orda işler kötüye gitti. Somali’deydi, orada ne oldu? Ukrayna’ya gidişinde ise Ukrayna Devlet Başkanı’yla ikinci telefon görüşmemde Jovanovich hakkında olumsuz bir şekilde konuştu. ABD Başkanı’nın, idaresinde hizmet edecek büyükelçileri tayin etme hakkı vardır” ifadelerinde bulundu.
Bu açıklamaların bir kısmını okuyan Temsilciler Meclisi İstihbarat Komitesi Başkanı Adam Schiff, duruşma salonundaki herkes bu ifadelere şaşırırken, Jovanovich’ten bunlara cevap vermesini istedi. Jovanovich’in “Bu, çok korkutucu” cevabı üzerine Schiff, “Buradaki bazılarımız, şahitlerin korkutulmasını çok ciddiye alıyor” dedi.
Trump’ın söz konusu açıklamaları, Jovanovich’in Trump'ın kişisel avukatı Rudy Giuliani’nin başlattığı bir kampanya sonucunda Mayıs ayında Ukrayna’nın başkenti Kiev’den geri çağrılmasının ardından yaşadığı hayal kırıklığını anlatmasından sonra geldi.
Jovanovich, Trump’ın 25 Temmuz'da Ukraynalı mevkidaşı Vladimir Zelenskiy ile yaptığı konuşmada kendisinden bahsederek onu ‘kötü haber’ olarak nitelendirmesinden duyduğu üzüntü ve şaşkınlığı ifade etti.
Georgetown Üniversitesi'nde ders veren ve hala Dışişleri Bakanlığı çalışanı olan Jovanovich, Trump’ın kendisi hakkında bazı sıkıntılar yaşayacağını söylediğini öğrendiğinde bunu bir çeşit tehdit olarak algıladığını belirterek “Metni okuduğum o an çok kötüydü. Beni o sırada gören bir kişi, rengimin solduğunu ifade etti” dedi.
Aynı zamanda Jovanovich, Giuliani’nin Ukraynalı birkaç yolsuzluk suçlusuyla beraber neden kendisini hedef alan bir karalama kampanyası yürüttüğünü anlamadığını belirtti. Hakkındaki asılsız suçlamalar ve yanlış bilgilendirmelere kurban gittiğini ifade etti.
Trump’ı asla aleni bir şekilde eleştirmediğini belirten Jovanovich, “Başkanın, istediği zaman herhangi bir nedenden dolayı idaresinde hizmet edecek büyükelçileri tayin etme hakkı olduğu hususunda şüphe duymuyorum. Yalnızca, yalan söyleyerek beni itibarsızlaştırmasının nedenini anlamıyorum” dedi.
Cumhuriyetçi Temsilciler, 2020 Başkanlık seçimleri adayı olan Joe Biden’ın oğlu Hunter Biden hakkında sorular yöneltti. Hunter Biden babası, eski Başkan Barack Obama’nın yardımcılığını yaptığı sırada Ukraynalı ‘Borisma’ gaz şirketinin yönetim kurulundaydı. Başkan Trump da 25 Temmuz’da Zelenskiy ile yaptığı telefon konuşmasında Biden ailesinin soruşturulmasını istemişti. Jovanovich ise söz konusu soruya “Bunun bir çıkar çatışması gibi göründüğünü düşünüyorum” cevabını verdi.
Jovanovich, Kiev’den geri çağrılması hususunda Dışişleri Bakanı Mike Pompeo'dan yeterli destek alamadığı için hayal kırıklığına uğradığını belirtti.
Büyükelçi, ayrıca şu açıklamaları yaptı: “Kriz, artık sadece bireyleri değil tüm kurumu etkiliyor. Dışişleri Bakanlığı içinde küresel düzeyde karmaşık bir aşamada bir boşluk yaratılıyor. Şimdi diplomatlarımızı zayıflatma zamanı değil”.
Demokrat ve Cumhuriyetçi milletvekilleriyle avukatlar, art arda sorularını yöneltirken Jovanovich ise tutarlı ve istikrarlı bir şekilde sorulara net cevaplar verdi. Bazen sadece “Evet” ya da “Hayır” dedi.
Ancak bu konuların ailesi içindeki yankılarına cevap vermekten kaçınarak “Bu konuya girmeyi gerçekten istemiyorum, ancak sorduğunuz için teşekkürler. Açıkçası çok zor ve acı bir dönemdi. Sahip olduğumuz tek şey itibarımızdı” ifadelerinde bulundu.
Jovanovich’in ifadesini tamamlaması ve Adam Schiff’in söz konusu duruşmanın sona erdiğini ilan etmesinin ardından, salonda bulunan katılımcılardan alkış sesleri geldi. Bu, bu tür duruşmalarda nadir görünen bir durumdu.



Beyaz Saray yakınında silahlı saldırı: 2 ABD askeri vuruldu Beyaz Saray kapatıldı

Beyaz Saray (Arşiv - Reuters)
Beyaz Saray (Arşiv - Reuters)
TT

Beyaz Saray yakınında silahlı saldırı: 2 ABD askeri vuruldu Beyaz Saray kapatıldı

Beyaz Saray (Arşiv - Reuters)
Beyaz Saray (Arşiv - Reuters)

ABD medyası ABC News, Washington’da Beyaz Saray yakınında iki askerin silahlı saldırıya uğradığını bildirdi.

Beyaz Saray sözcüsü, Başkan Donald Trump’ın olay hakkında bilgilendirildiğini ve Beyaz Saray’ın kapatıldığını açıkladı.

ABD İç Güvenlik Bakanı Kristi Noem ise iki Ulusal Muhafız mensubunun Washington’da silahlı saldırıya maruz kaldığını doğruladı, ancak detay vermedi.


İran, Hamaney sonrası döneme mi hazırlanıyor?

Hamaney'in resmi internet sitesinde yayınlanan, Salı akşamı dini törenlere katılımını gösteren fotoğraf
Hamaney'in resmi internet sitesinde yayınlanan, Salı akşamı dini törenlere katılımını gösteren fotoğraf
TT

İran, Hamaney sonrası döneme mi hazırlanıyor?

Hamaney'in resmi internet sitesinde yayınlanan, Salı akşamı dini törenlere katılımını gösteren fotoğraf
Hamaney'in resmi internet sitesinde yayınlanan, Salı akşamı dini törenlere katılımını gösteren fotoğraf

Financial Times, İran’daki elit çevrelerde özellikle Batı ve Arap ülkeleriyle ilişkiler konusunda dış politikanın yeniden şekillendirilmesi gerektiğine dair tartışmaların arttığını bildirdi. Bu tartışmalar, Haziran ayında İsrail ile yaşanan 12 günlük savaşın ardından gündeme geldi.

Habere göre, İran elitleri arasında bir değişim gözlemleniyor; devrimin ikinci kuşağı, üst düzey yetkililer ve yönetim içi önemli isimler bu tartışmalara dahil. Lider Ali Hamaney’in (86) görünürlüğü, İsrailli yetkililerin suikast tehdidi sonrası azaldı ve Hamaney’in yerine geçecek liderle ilgili spekülasyonlar gündeme geldi.

İçerideki pragmatik sesler arasında yer alan Hamza Safavi, İran’ın ABD ve İsrail’e karşı tutumunu yeniden değerlendirmesi gerektiğini vurguluyor ve Çin modelinden örnek veriyor. Eski parlamento üyesi Fazile Haşimi ise Washington ile diplomatik ilişkilerin yeniden kurulmasını ve İran’ın daha açık bir sisteme doğru adım atmasını savunuyor.

Şarku’l Avsat’ın Financial Times’tan aktardığı analize göre bu tartışmaların kısa vadede sınırlı etkisi olabileceğini, ancak Hamaney sonrası dönemin temel fikir ve nüfuz mücadelesini şimdiden şekillendirdiğini belirtiyor. Halkın, ideolojik çatışmaların ekonomik ve yaşam standartları üzerindeki etkilerinden endişeli olduğu vurgulanıyor.


Katz–Zamir geriliminin tırmanmasının nedeni Netanyahu’nun gizli planı mı?

İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz (solda) ve Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir (İsrail Savunma Bakanlığı)
İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz (solda) ve Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir (İsrail Savunma Bakanlığı)
TT

Katz–Zamir geriliminin tırmanmasının nedeni Netanyahu’nun gizli planı mı?

İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz (solda) ve Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir (İsrail Savunma Bakanlığı)
İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz (solda) ve Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir (İsrail Savunma Bakanlığı)

İsrail Savunma Bakanı Yoav Katz ile Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir, Başbakan Binyamin Netanyahu’nun ofisinde düzenlenen uzlaşı toplantısında bir araya gelmiş olsalar da aralarındaki gerilim dinmedi. Tartışma, İsrail kamuoyunda büyük tepki yaratırken yorumcular bunu “öğretmenin çocukların kavgasından keyif aldığı bir anaokulu”na benzetiyor.

Anlaşmazlık, Zamir’in 7 Ekim 2023’te Hamas’ın saldırısı sırasında yaşanan “büyük başarısızlıktan” sorumlu tuttukları üst düzey subaylara ceza vermesiyle başladı. Savunma Bakanı Katz ise bu kararların kendisine danışılmadan alındığını söyleyerek uygulamayı reddetti. Uzmanlara göre konu artık yalnızca iki isim arasındaki bir çekişme değil; hükümet ile güvenlik kurumları arasındaki güç mücadelesine dönüşmüş durumda.

Netanyahu’nun bu krizi kendi lehine kullanmaya çalıştığı belirtiliyor. Başbakanın, yaklaşan Likud iç seçimleri öncesinde Katz’ın parti içindeki konumunu zayıflatmak, aynı zamanda Zamir’in ordudaki konumunu da tartışmalı hâle getirmek istediği ifade ediliyor.

Gerilim son olarak dün gece doruğa ulaştı. Netanyahu, iki tarafı barıştırmak için Katz ve Zamir’i birlikte toplantıya çağırdı. Ancak Katz toplantıya zamanında gelmedi ve iki ayrı görüşme yapılmasını tercih ettiğini bildirdi. Netanyahu’nun da bu talebi kabul ettiği aktarıldı.

Netanyahu’dan iki tarafa da mesajlar

Başbakanlık çevreleri, basına yapılan sızıntılarla iki tarafa da mesajlar iletti. Medyaya yansıyan haberlere göre Netanyahu, Katz’ın “Genelkurmay Başkanıyla gereksiz çatışma çıkardığını ve aşırı şekilde saygısız davrandığını” düşünüyor. Öte yandan başka sızıntılarda Netanyahu’nun, “Zamir’in atanmasının hata olduğunu düşündüğü, bağımsız hareket ettiği ve görev öncesi verdiği sözlerden döndüğü” iddia edildi.

fgthy
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve Savunma Bakanı Yisrael Katz, bir ordu karargahındabir araya geliyor. (İsrail hükümeti)

Bu sızıntılar kamuoyunda tartışma yaratınca, bu kez “askerî çevrelerin kasıtlı olarak gerilimi artırmak için bilgi sızdırdığı” iddia edildi. Netanyahu’ya yakın isimler, başbakanın Katz’ı da Zamir’i de görevden almayı planlamadığını savundu.

Çatışmanın kökeni

Gerilim, Zamir’in Hamas saldırısı sırasında güney cephesinden sorumlu komutanlara disiplin cezaları vermesi ve terfi listesini bakanlığa danışmadan hazırlamasıyla büyüdü. Katz, buna karşılık terfileri askıya aldı ve ordu içi incelemelerin yeniden araştırılmasını içeren başka bir komisyon kurdu.

Zamir, yapılan tüm atama ve cezaların “profesyonel askerî kararlar” olduğunu savunurken, Katz bunu “otoriteye başkaldırı” olarak niteliyor. Netanyahu ise hem Zamir’i “bakanı yok saymakla”, hem de Katz’ı “gerilimi tırmandırmakla” eleştirdi.

Orduyu suçlama stratejisi

Haaretz gazetesi, yaşananları “7 Ekim hükümetinin tüm sorumluluğu orduya yükleme çabasının” bir parçası olarak değerlendirdi. Gazete, hükümetin “kamuoyunun orduya güvenini sarsmayı, atamaları siyasallaştırmayı ve Genelkurmay Başkanı’nı küçük düşürmeyi” amaçladığını iddia etti.

Strateji uzmanı Efrahim Ganor da Maariv’e yaptığı açıklamada, yaşananların “devlet güvenliğini tehlikeye atan bir skandal” olduğunu belirterek, “Gerçek bir devlet adamı önceliğini güvenliğe ve ülkenin geleceğine verirdi” dedi.

Lapid’den Netanyahu’yu sıkıştıracak hamle

İsrail muhalefet lideri Yair Lapid, gelecek hafta ABD Başkanı Donald Trump’ın Gazze krizinin çözümü ve rehinelerin serbest bırakılması için sunduğu 20 maddelik planı Knesset’e oylatacağını açıkladı. Lapid’in amacı, bu plana karşı çıkan koalisyon partilerini zor durumda bırakarak Netanyahu’yu ABD yönetimi karşısında sıkıştırmak.

Lapid, muhalefetteki ortağı Avigdor Liberman’ı da plana destek vermeye ikna etmeye çalışıyor. “İsrail halkı, Başkan Trump’ın rehinelerin serbest bırakılması için yürüttüğü cesur girişime minnettardır” diyen Lapid, tüm partilere plana destek çağrısı yaptı.