ABD'den DEAŞ militanlarını geri alması için Avrupa'ya baskı

ABD Dışişleri Bakanlığı Terörle Mücadele Koordinatörü Nathan Sills
ABD Dışişleri Bakanlığı Terörle Mücadele Koordinatörü Nathan Sills
TT

ABD'den DEAŞ militanlarını geri alması için Avrupa'ya baskı

ABD Dışişleri Bakanlığı Terörle Mücadele Koordinatörü Nathan Sills
ABD Dışişleri Bakanlığı Terörle Mücadele Koordinatörü Nathan Sills

ABD, dün, DEAŞ’lı vatandaşlarını ülkelerine geri alması için Avrupa ülkelerine yönelik diplomatik bir kampanya başlattı.
Washington, örgüte katılanların soruşturulması için Avrupa ülkelerine baskı yapmak adına Brüksel’deki yetkililer ile görüşmeye başladı. ABD Dışişleri Bakanlığı Terörle Mücadele Koordinatörü Nathan Sills, ABD’nin Avrupalı müttefiklerine, militanların ülkelerine dönmelerinin onlarla mücadelenin en etkili yolu olacağına dair güvence verdiğini söyledi.
Atılan bu adım, ABD ile Avrupa ülkeleri arasında Suriye’de tutulan binlerce DEAŞ’lının kaderinin ne olacağına dair yapılan tartışmaların ardından geldi. Türkiye, Suriye’nin kuzeyinde başlattığı harekâtın ardından gözaltında tutulan yabancı militanları ülkelerine geri göndermeye başladı. NATO üyesi olan Türkiye’nin bu adımı Avrupalı müttefiklerini kızdırdı. Fransa, yabancı uyruklu DEAŞ militanlarının yargılanması konusunda Irak ile görüşmelere başlarken, ABD, bu durumun Irak’a haksız bir yük yüklediğini savunarak, bu stratejinin “sorumsuzca” olduğunu kaydetti. Washington, Batılı ülkelerin, bu davaları daha iyi çözebilecek yargı sistemleri olduğunu düşünüyor.
Önceki gün Brüksel’de yetkililer ile bir araya gelerek görüşmeler yapan Sills, daha sonra yaptığı açıklamada, “Hepimiz teröristlere karşı sert olunması gerektiğinin farkındayız. Teröristlere karşı yöntemin, onları soruşturmak gerektiği olduğuna inanıyoruz. Bütün devletlerin işlenen suçlar için vatandaşlarını geri alma ve soruşturma zorunluluğu var. Hala ülkeye dönmek için bir aciliyet duygusunun olduğu düşünülüyor” ifadelerini kullandı.
ABD Dışişleri Bakanlığı Terörle Mücadele Koordinatörü açıklamalarında, “Onları çölde bırakmak etkili bir çözüm değil. Bu durum onları savaş alanına geri döndürme yollarını olası kılıyor, bu tehdit terörizme dönüşün kabul edilmesi. Bölgedeki ülkeler zaten dolu. Bu vatandaşları denetleyerek, toplumla yeniden bütünleşmeleri için doğru olan şeyi yapacağız. Onlara, bu kişilerin sorunlarını çözmeleri için ek bir yük yükleyemeyiz” dedi.
DEAŞ’lı yabancı militanlar konusundaki tartışma, geçtiğimiz hafta Washington’da düzenlenen DEAŞ’a karşı Uluslararası Koalisyon toplantısı sırasında yaşandı. Toplantı, ABD Başkanı Donald Trump’ın geçtiğimiz ay Suriye’deki birliklerini geri çekme kararı ile Fransa tarafından önerilmişti.
Fransa ve İngiltere örgüt üyesi vatandaşları istemiyor
Öte yandan, Fransa ve İngiltere gibi Avrupalı ülkeler, DEAŞ’lı vatandaşlarının ülkelerine geri dönmelerini istemiyor.
İngiltere dâhil olmak üzere bazı Avrupa ülkeleri, DEAŞ saflarında çatışan vatandaşlarını, vatandaşlıktan çıkardı. ABD bu stratejinin ise büyük riskler taşıdığı konusunda uyarıda bulundu. Sills konu ile ilgili açıklamasında, “Vatandaşlıktan çıkarılma konusunun terörizmle mücadele alanında etkili bir araç olduğuna inanmıyoruz” dedi. Yaşanan bu durum, Avrupa Birliği (AB) üyesi 28 ülkenin yabancı militanlar konusunda fikir ayrılığı yaşamasına neden olurken, DEAŞ militanlarının ülkelerine geri dönmesiyle yasal yükümlülükler yetkililer tarafından tekrar gözden geçiriliyor.



İsrail-İran çatışmaları: Tahran siyasi mahkumlara baskıyı artırdı

İsrail'in saldırısı sonucunda Evin Hapishanesi'nin bir kısmı çökmüştü (AP)
İsrail'in saldırısı sonucunda Evin Hapishanesi'nin bir kısmı çökmüştü (AP)
TT

İsrail-İran çatışmaları: Tahran siyasi mahkumlara baskıyı artırdı

İsrail'in saldırısı sonucunda Evin Hapishanesi'nin bir kısmı çökmüştü (AP)
İsrail'in saldırısı sonucunda Evin Hapishanesi'nin bir kısmı çökmüştü (AP)

İsrail'le 12 günlük çatışmanın ardından İran ülke içindeki baskıyı artırıyor.

Guardian'ın haberinde, 13 Haziran'da İsrail'in saldırısıyla başlayan ve İran'ın misillemesinin ardından 24 Haziran'da ABD'nin arabuluculuğunda ateşkes ilan edilen çatışmaların, İran'da "geniş çaplı bir iç baskı dalgasını" tetiklediği belirtiliyor.

İsrail'in 23 Haziran'da Evin Hapishanesi'ne düzenlediği saldırıda 71 kişinin hayatını kaybettiği anımsatılıyor. Hayatta kalan bazı mahkumların da daha kötü koşullardaki cezaevlerine nakledildiği yazılıyor.

Mahsa Emini protestolarına katıldığı gerekçesiyle hapse atılan aktivist Rıza Handan'ın, bombalamadan sonra daha kötü şartlardaki bir hapishaneye gönderildiği belirtiliyor. 60 yaşındaki aktivistin kızı şunları söylüyor:

Ne babamın ne de diğer mahkumların yatağı var, yerde uyumak zorunda kalıyorlar. Bir keresinde uyandığında battaniyesinin içinde 6 ya da 7 tahtakurusu bulmuştu.

Kadın mahkumların da yanlarına kişisel eşyalarını bile alamadan Karçak Hapishanesi'ne gönderildiği belirtiliyor. İdam cezasına çarptırılan Kürt yardım çalışanı Pakşan Azizi'den en az iki gündür haber alınamadığı aktarılıyor. Af Örgütü'ne göre Azizi, "barışçıl insani yardım ve insan hakları faaliyetleri" nedeniyle cezalandırıldı. Tahran yönetimiyse kendisini "devlete karşı silahlı isyanla" suçluyor.

Savaş sonrası İran genelinde bir güvenlik baskısı dalgası başlatıldığı da ifade ediliyor. Kolluk kuvvetlerinin kontrol noktaları oluşturduğu ve sosyal medya paylaşımları nedeniyle birçok kişinin tutuklandığı aktarılıyor.

İsrail-İran çatışmalarında Mossad'ın Tahran'da gizli bir drone üssü kurduğu ortaya çıkmıştı. Ayrıca istihbarat teşkilatına bağlı komandoların saldırıdan aylar önce başkente sızarak operasyon sırasında İran'ın hava savunma sistemlerini imha ettiği belirlenmişti. Mossad da casusların saldırılarda yer aldığını doğrulamıştı.

İran devlet medyasında geçen ay çıkan haberlerde, İsrail istihbaratı adına çalıştığı iddia edilen 700 kişinin yakalandığını duyurulmuştu. ABD merkezli İran İnsan Hakları Merkezi'nin (CHRI) verilerine göre 6 kişi casusluk iddiasıyla idam edildi. CHRI'dan Hadi Gayemi şu iddiaları paylaşıyor:

İranlı yetkililer, insanları hiçbir gerekçe göstermeden ve avukatlarına erişim hakkı vermeden gözaltına alıyor, ardından ‘ulusal güvenlik' suçlamalarıyla idam ederek halkı sindirmeye ve kontrolü yeniden kurmaya çalışıyor.

New York Times'ın analizinde de Evin Hapishanesi'nin "insan hakları ihlalleriyle" gündem olduğu hatırlatılıyor. Haberde, 12 günlük çatışmaların ardından Tahran yönetiminin tarihsel bir kavşakta olduğu yazılıyor. İran'ın ileride içerideki baskıyı artırmakla ülkenin dönüşümüne yönelik politikaları uygulamak arasında bocalayabileceği ifade ediliyor.

Independent Türkçe, Guardian, New York Times