Genetiği değiştirilmiş bebekler devrimi iki yıldan kısa sürede gerçekleşebilir

İHA
İHA
TT

Genetiği değiştirilmiş bebekler devrimi iki yıldan kısa sürede gerçekleşebilir

İHA
İHA

Sözüm ona genetiği tasarlanmış bebeklerin yaratılmasının iki yıl içinde başlayabileceğini belirten yeni bir araştırma yayımlandı.
İskoçya’nın Dundee kentindeki Abertay Üniversitesi’nden biyoetik uzmanı Dr. Kevin Smith, gen düzenlemenin insan embriyolarıyla kullanılmasına yönelik risklerin şu anda yeterince düşük olduğunu ileri süren bir analiz yayımladı.
Öğretim görevlisi Smith, genetiği tasarlanmış bebek yaratmanın hem “etik açıdan doğru” hem de “fazlasıyla istendiğini” belirtti ve söz konusu tekniğin genetiği değiştirilmiş insanlar üretmede devrim başlatabileceğini öngördü.
Bioethics adlı bilimsel yayında yer alan makalede Dr. Smith, bu alandaki araştırmanın gelecekteki çocuklarına ciddi genetik hastalık geçirme riski taşıyan ebeveynlere umut verebileceğini kaydetti.
Dr. Smith şunları söyledi:
"İnsanların germ hattı mükemmellikten uzak, evrim bize ilerleyen yaşlarımızda baş gösterme eğilimde olan kardiyovasküler hastalıklar, kanser ve bunamayı da içeren hastalıklarından minimal koruma sağladı. Genetiği değiştirme teknikleri gelecekteki insanları bunlar ve diğer yaygın hastalıklara karşı koruma olasılığı sunuyor."
Dr. Smith bunun daha önce hayvanlar üzerindeki genetiği değiştirme deneylerinde bir dereceye kadar başarıldığını ve genetiği değiştirilmiş insanlarla yaygın hastalıkların önlenmesi veya geciktirilmesi durumunda ortalama hastalıksız yaşam süresinin “önemli derecede uzayabileceğini” belirtti. Üniversitenin biyomedikal bilim derslerinin program yöneticisi de olan Dr. Smith, halkın güveni kazanılacaksa etik bir yaklaşımın tüm gelişmelerin merkezinde bulunması gerektiği uyarısında bulundu.
Dr. Smith şunları söyledi:
"Toplum büyük ölçüde genetiği değiştirilmiş insanlara karşı çıkıyor ve geçen yıl Çin’de etik açıdan problemli ilk kez genetiğiyle oynanmış bebeklerin üretilmesinin neden olduğu olumsuz tanıtım birçok genetikçi ve etik uzmanı tarafından şiddetle eleştirildi ve dahası sözüm ona ‘genetiği tasarlanmış bebeklerin” yaratılmasına karşı tutumu sertleştirdi. Fakat genetik hastalıkları azaltabileceğimiz bir dünyaya doğru etik olarak yerinde bir adımı geciktirerek hastalıklardan ve sakat bırakıcı durumlardan sıkıntı çekenleri yüzüstü bırakıyoruz."
Independent Türkçe'de yer alan habere göre, gelişmeyi tüp bebek yöntemiyle karşılaştıran Dr. Smith, eğer 1970’lerde biyomedikal inovasyona ilişkin olumsuz tutumlar ağır bassaydı, söz konusu gelişmenin ve tüp bebek kullanımının “ciddi şekilde gecikmiş olacağını ve gerçekten hiçbir zaman da meyve vermemiş olabileceğini” ileri sürdü.
HIV virüsüne dirençli kılmak için genetiği değiştirilmiş ilk bebekler geçen yıl Çin’de dünyaya gelmişti.
Birçok ülkede gerçekleştirilmesi yasak olan araştırmada Profesör He Jiankui ve ekibi, doğurganlık tedavisi gören 7 çiftin embriyolarını değiştirdiklerini söylemişti.
Bu tedavinin sonucundaki başarılı hamilelik, bu bilim insanlarının HIV virüsüne doğuştan dirençli olduklarını iddia ettikleri ikiz kızların bu ay içinde doğmasıyla sonuçlanmıştı.
Geniş çapta eleştiri alan gelişmeyi bazıları “canavar” insan denemesi diye adlandırdı.
Bu makale, tıbbi etik yayını Bioethics'te yer aldı.



Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
TT

Batılı teknoloji devleri, Çin üretimi yapay zekaya yöneliyor

Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)
Çin'de geliştirilen DeepSeek, Batı'da "veri casusluğu" endişesi yaratmıştı (Reuters)

Batılı ülkelerdeki büyük firmalar, Çin üretimi yapay zeka modellerini kullanmaya yöneliyor.

Wall Street Journal’ın (WSJ) analizinde, Amazon Web Services, Microsoft ve Google gibi Amerikan devlerinin, müşterilerine DeepSeek’i bir seçenek olarak sunmaya başladığını yazıyor.

Bu durumun, ABD hükümetinin veri güvenliği nedeniyle Çinli DeepSeek firmasının bazı uygulamalarını devlet cihazlarında yasaklamasına rağmen gerçekleştiğine işaret ediliyor.

Analiz firması Sensor Tower’ın verilerine göre, ABD’li OpenAI firmasının ürettiği ChatGPT en popüler yapay zeka destekli sohbet botu olma özelliğini koruyor. Küresel çapta uygulamanın 910 milyon kez indirildiği belirtiliyor. Çinli mühendislerin tasarladığı DeepSeek ise 125 milyon kez indirildi.

Harvard Üniversitesi’nin haziranda yayımladığı bir çalışmada, Çin’in yapay zekada öne çıkmasını sağlayan iki temel unsurun veri zenginliği ve insan sermayesi olduğu belirtilmişti.

WSJ’nin analizine göre de Amerikan şirketleri daha çok “yapay genel zeka” (AGI) gibi devrimsel ilerlemelere yoğunlaşırken, Çinli firmalar pratik uygulamalarla günlük sorunları çözmeye odaklanıyor. Çinli şirketler aynı zamanda modellerini açık kaynak olarak sunuyor. Bu sayede kullanıcılar modelleri kendi ihtiyaçlarına göre uyarlayabiliyor.

Alibaba’nın “Qwen” adlı açık kaynak modelinin dünya genelinde 100 binden fazla türevi geliştirildi. Haberde, Japonya Ekonomi Bakanlığı için özel yazılımlar geliştiren Tokyo merkezli Abeja şirketinin Google ve Meta yerine Qwen’i tercih ettiğine dikkat çekiliyor.

DeepSeek, diğer yapay zeka şirketlerine kıyasla düşük maliyetle ve az sayıda çip kullanarak geliştirdiği açık kaynaklı yeni modeli DeepSeek-R1'i, 20 Ocak'ta piyasaya sürmüştü. ABD’li şirketlerle yarışan modelleri daha ucuza geliştirip sattığını öne süren DeepSeek, Nvidia'dan Microsoft'a kadar teknoloji devlerinin yüzlerce milyar dolar değer kaybetmesine neden olmuştu.

Batılı ülkeler, DeepSeek’in siber güvenliği ihlal ettiğini ve verilerin Pekin yönetimiyle paylaşılmasını sağladığını öne sürmüş, firmaysa iddiaları yalanlamıştı.

Güney Afrika’daki Witwatersrand Üniversitesi, DeepSeek’in diğer yapay zeka modellerine göre daha iyi veri güvenliği sağladığını savunuyor. Üniversite yetkililerinden Tarık Surtee, “Açık kaynaklı olması ve çevrimdışı kullanılabilmesi, verilerimizi koruyor” diyor.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, RT