​Sistani’nin baskısı sonuç verdi: Irak Başbakanı Abdulmehdi istifa kararı aldı

Irak Başbakanı Adil Abdulmehdi, Iraklı Şiilerin en üst dini mercii Ali es-Sistani’nin meclise hükümetten güvenoyunu çekme çağrısından kısa bir süre sonra parlamentoya istifasını sunacağını belirtti. Ancak bu açıklama ülkede akan kanın durmasını engelleyemedi.

Sistani, gösterilerin başlangıcından bu yana ilk kez net bir tavır ortaya koyarak, hükümetten güvenoyunun çekilmesi yönünde çağrıda bulundu.

Sistani’nin sözlerini Cuma hutbesinde aktaran sözcüsü Ahmed es-Safi şu ifadeleri kullandı;

“Görevdeki hükümeti ortaya çıkaran parlamento, tercihlerini yeniden değerlendirmeli ve Irak'ın çıkarlarının gerektirdiğini yapmalı.”

Sistani’nin çağrısından saatler sonra Abdulmehdi, istifa ettiğine ilişkin resmi yazıyı parlamentoya göndereceğini bildirdi.

AFP’nin haberine göre Bağdat’taki Tahrir Meydanı’ndaki protestocular, Abdulmehdi’nin istifa edeceğini açıklamasının ardından kutlamalara başladı.

AFP’ye konuşan bir gösterici, “Bu, bizim ilk zaferimizdir. Diğerlerine karşı da zafer kazanacağız. Bu aynı zamanda şehitlerin zaferidir” ifadelerini kullandı.

AFP’nin sağlık ve güvenlik kaynaklarından aktardığına göre, ülkede Ekim ayından bu yana yapılan hükümet karşıtı protestolarda 400 kişi yaşamını yitirirken, binlercesi yaralandı.

Sağlık kaynaklarından edinilen bilgiye göre, Irak’ın güneyindeki Zikar vilayetinin merkezi Nasıriye kentinde dün güvenlik güçleriyle göstericiler arasındaki çatışmalarda 10 gösterici hayatını kaybetti.

Zikar’da yaşanan kanlı olaylar sonrasında art arda istifalar geldi. Zikar Valisinin istifası ve kriz masasında yer alan General Celil eş-Şammari'nin görevden alınmasının ardından Nasıriye Emniyet Müdürü de dünkü kanlı çatışmaların ardından istifa ettiğini açıkladı.

Abdulmehdi’nin istifa kararının, güneydeki kentlerde aşiret mensuplarının hayatını kaybettiği şiddet olaylarını sonlandırması muhtemel görünmüyor.

Irak’ın çeşitli kentlerinde Perşembe günü gösterilerde hayatını kaybeden 46 kişi için güneydeki Divaniye kentinde gıyabi cenaze namazı kılındı.

Abdulmehdi’nin istifa kararına sevinen göstericiler, ‘sorunlarının sadece Abdulmehdi’nin görevi bırakması olmadığını bilakis siyasi yüzlerin tamamen değişmesini istediklerini’ dile getiriyorlar. Ülkede elektrik, su, sağlık, ulaşım gibi temel kamu hizmetlerinin yetersiz olması, işsizlik ve yolsuzlukların ileri boyutlara ulaşması, zengin petrol kaynaklarının gelirinin halk düzeyinde hissedilememesi siyasilere karşı öfkenin kaynağını oluşturuyor.

Bağdat’ın güneyindeki Kut meydanında gösterilere katılan 35 yaşındaki Avukat Seccad Hüseyin, “Bu istifa göstericilerin taleplerinin karşılanması, siyasi sürecin düzeltilmesi ve kanın durmasının başlangıcı olacaktır” ifadelerini kullandı.

Nasıriye kent merkezinde yer alan El Hububi Meydanı’ndaki gösterilere katılan Ali Hüseyin, “Bu adımın (Abdulmehdi’nin istifası) Nasıriye’de yaşanan kanlı günlerin ardından geç olsa da atılması önemlidir” dedi.

Şii mercinin çağrısı siyasi partiler başta olmak üzere birtakım çevreler tarafından memnuniyetle karşılandı.

Nasr Koalisyonu Haydar el-İbadi, dünkü açıklamasında, “Dini mercinin yaptığı çağrıya binaen, meclise hükümetten güvenoyunun çekilmesi ve yeni bağımsız hükümetin kurulması için yarın (bugün) olağanüstü oturum gerçekleştirmesi çağrısında bulunuyorum” ifadelerini kullandı.

İbadi, adil bir seçim yasasının çıkarılması ve Birleşmiş Milletler gözetiminde erken seçimlere gidilmesi için bağımsız seçim komisyonun kurulması gerektiğini kaydetti.

Iraklı Şii lider Mukteda es-Sadr’ın, Parlamentoya Abdulmehdi’nin istifasını onaylaması için bugün olağanüstü toplanması çağrısında bulundu.

Sadr, dünkü açıklamasında, bir sonraki hükümetin dış müdahalelerden uzak kalmasını, gelecek seçimlere hazırlık yapmasını ve seçim komisyonu üyelerinin değişmesini talep ettiklerini ifade etti.

İran yanlısı Haşdi Şabi’nin siyasi kanadı ve Irak Parlamento’sunda ikinci büyük parti konumundaki Fetih Koalisyonu da dini mercinin pozisyonunu desteklediğini ilan etti.

Asaib Ehli Hak lideri ve Haşdi Şabi’nin önde gelen yöneticilerinden Kays el-Hazeli de, Twitter hesabından paylaştığı mesajda, Sistani’nin çağrısına atıfta bulunarak, “Emrinize tabiyiz” ifadesini kullandı.

Vataniyye Koalisyonu lideri İyad Allavi, mevcut siyasi süreçten çekilme kararı aldığını ve çok kanın dökülmesi sebebiyle bu süreci barışçıl bir biçimde yeniden tesis etmeye çalışacağını söyledi.

Iraklı kaynaklardan edinilen bilgiye göre Allavi, İran’ın Irak’a yönelik müdahalelerini İslam İşbirliği Teşkilatı’na (İİT) şikayet etmeye hazırlandığını söyledi.

Ülkede 2003’te Saddam Hüseyin rejiminin düşmesinin akabinde İran’ın siyaset ve ekonomi alanındaki etkisinin giderek arttı. Protestoların bastırılmasına rağmen göstericiler ‘yönetimdeki tüm yüzlerin değişmesi’ taleplerinden vazgeçmiyor.

Irak’ın güney kentleri başta olmak üzere birçok bölgede sivil itaatsizlik ilanı nedeniyle okul ve kamu binaları kapalı kaldı. Ülkedeki dev petrol kaynaklarına rağmen her 5 kişiden biri yoksulluk sınırının altında yaşıyor.

Iraklı hukuk uzmanı ve Milletvekili Ahmed el-İbadi, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, “Hükümetin görevden alınması için bir mekanizma mevcut. Anayasanın 81’inci maddesine göre, bu mekanizmanın işlemesi için parlamentonun mutlak çoğunluğu gerekiyor. Söz konusu mekanizma uyarınca Cumhurbaşkanı (Berhem Salih) boşalan başbakanlık koltuğuna oturabilir” dedi.

İbadi, “Cumhurbaşkanı’nın 76’ıncı maddeye göre 15 gün içerisinde hükümeti kurması için bir adayı görevlendirmesi gerekiyor. Milletvekillerinin beşte biri, Başbakan hakkında Parlamento Başkanlığı’na gensoru önergesi verebilir. Parlamentonun mutlak çoğunluğuyla, Başbakan’ın görevden alınması durumunda hükümet düşmüş oluyor” diye konuştu.

Güçler Birliği Koalisyonu milletvekillerinden Muhammed el-Kerbuli, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, “(Parlamento Başkanı Muhammed el-Halbusi liderliğindeki) Güçler Birliği Koalisyonu daha önce Abdulmehdi’yi kan dökmesi halinde siyasi sonunu hızlandıracağı konusunda uyardı. Abdulmehdi’nin kalması siyasi intihardı. Ayrıca biz Iraklıların kanını döken bu hükümetin kalmasını istemiyoruz” ifadelerini kullandı.