عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
DÜNYA

Bolivya: Morales önce Küba'ya, sonra Arjantin'e gidecek

Morales’i destekleyen yerli halkın protestoları, sağcı geçici hükümeti korkutmaya başladı (AFP)
Morales’i destekleyen yerli halkın protestoları, sağcı geçici hükümeti korkutmaya başladı (AFP)
TT
TT

Bolivya: Morales önce Küba'ya, sonra Arjantin'e gidecek

Morales’i destekleyen yerli halkın protestoları, sağcı geçici hükümeti korkutmaya başladı (AFP)
Morales’i destekleyen yerli halkın protestoları, sağcı geçici hükümeti korkutmaya başladı (AFP)

20 Ekim’deki seçim sonuçlarında hile yapıldığı gerekçesiyle ülkede patlak veren protestoların ardından Kasım’da istifa eden Bolivya Devlet Başkanı Evo Morales, Arjantin’e yerleşmeden önce geçici olarak Küba’ya gitme kararı aldı.
Eski Bolivya Sağlık Bakanı Gabriela Montano yaptığı açıklamada, Morales’in Karayipler'de tedavi gördüğünü söyledi. Meksika Dışişleri Bakanlığı'ndaki kaynaklar ise Morales’in Meksika’dan ayrıldığını, geçici olarak Küba'da kalacağını belirtti.
Meksika’dan siyası sığınma izni alan Bolivya Ekonomi Bakanı Luis Arce de Morales gibi ülkesinden ayrılacağını açıkladı. Meksika, Devlet Başkanı eski Yardımcısı Alvaro Garcia ve Gabriela Montano'ya da sığınma hakkı vermişti.
Şarku’l Avsat’ın El Pais gazetesinden aktardığı habere göre Morales’in Arjantin öncesi Küba’ya gitmek istediğini açıklamıştı. Gazete, Morales'in Bolivya’ya daha yakın olduğu için Meksika yerine Arjantin'i tercih edeceğini, böylece ülkesindeki destekçileriyle daha kolay iletişim kurabileceğini de belirtti.
Bolivya ekonomisini büyümeye doğru götüren Arce, sosyal medyada yayınlanan bir açıklamasında “Meksika hükümetine bu kardeş ülkede bana siyasi sığınma hakkı verdiği için teşekkür ediyorum” dedi.
Arce, 2006’dan beri yürüttüğü görevinde, ülkedeki yoksulluk oranının düşmesini ve ekonomik büyümenin hızlanmasını sağlamıştı. Böylece Bolivya, son yıllarda Latin Amerika'nın en hızlı büyüyen ekonomilerinden biri haline gelmişti.
Arce, periyodik muayenelerine devam etmek için Meksika’dan sonra Brezilya'ya geçmeyi planladığını da açıkladı. Eski bakan, sağlık nedenlerinden dolayı 2017'de geçici olarak istifaya zorlanmıştı. Arce, şiddetli protestolardan önce 2019’da Bolivya’da yüzde 4,5 oranında büyüme gerçekleşmesini bekliyordu.
Morales, 13 yıl süren başkanlık görevinden Kasım ayında ayrılmış, onunla beraber birçok önemli siyasetçinin istifa etmesi, Bolivya devletini arafta bırakmıştı. Yerli halkın protestoları ise ülkedeki işleri yoluna sokmaya çalışan yeni hükümeti endişelendirmeye devam ediyor. Geçtiğimiz hafta hükümet, Morales’in destekçileriyle güvenlik güçleri arasındaki çatışmaları sakinleştirmek için protesto liderleriyle anlaşmaya vardı. Söz konusu çatışmalar, yaklaşık 30 kişinin ölümüne sebep olmuştu.
Yeni Bolivya Hükümeti İsrail’den yardım istedi
Bolivya İçişleri Bakanı Arturo Morillo, Reuters’a yaptığı açıklamada, geçici hükümetin ülkedeki “terörizmle” mücadelede İsrail’den yardım talep ettiğini belirtti. Aynı zamanda “İsraillileri bize yardım etmeye çağırdık. Çünkü onlar teröristlerle uğraşmaya alışıklar; onlarla nasıl başa çıkılması gerektiğini biliyorlar. İstediğimiz tek şey barış” ifadelerini kullandı.
Morillo, Venezuela Devlet Başkanı Nicolas Maduro ve diğer solcuları bölgedeki hükümetleri istikrarsızlaştırma planı yapmakla suçladı. Aynı zamanda Bolivya polisinin Maduro ve uyuşturucu çeteleriyle irtibatta olduğundan şüphelenilen solcuları soruşturduğunu açıkladı. Bakan, bilgi alışverişinde bulunmak üzere ABD’ye gitmeyi planladığını da söyledi.
Bolivya’da ne olmuştu?
1982'den bu yana sivillerin yönetimindeki Bolivya, 2005'teki seçimleri kazanan sosyalist Devlet Başkanı Evo Morales tarafından yönetildi.
 
Morales, 2005'teki seçimleri yüzde 54, sonraki dönemde aday olabilmek için 2008'de gittiği referandumu ise yüzde 67 ile kazandı. 2009'daki seçimlerde yüzde 64'lük zafer elde eden Morales, sunduğu yeni anayasayı ise yüzde 60'la onaylatmayı başardı. 2014'te yüzde 60'la 3'üncü kez seçilen Morales, 4'üncü kez seçilebilmek için 2016'da gittiği referandumda ise yüzde 51'lik "hayır" cevabı ile karşılaştı.
Morales, referandumdaki "hayır" sonucuna rağmen Anayasa Mahkemesinin geçen yıl, "yeniden seçilmenin bir insan hakkı" olduğuna hükmetmesi sayesinde ülkeyi karıştıran son seçimde 4'üncü kez aday oldu.
Bolivya'da 20 Ekim 2019'da düzenlenen başkanlık seçimlerinin ardından muhalefet seçimlerde "hile" yapıldığını iddia etti ve taraflar karşılıklı olarak destekçilerini sokak gösterilerine çağırdı.
Tartışmalı seçim sonuçlarının ardından günlerdir seçimlerin iptal edilmesini ve tekrar seçime gidilmesini isteyen muhalifler, tekrar seçim duyurusunun ardından Morales'in katılmadığı seçimler düzenlenene kadar protestoların devam edeceğini açıkladı.
Morales, Bolivya Genelkurmay Başkanı Williams Kaliman'ın, canlı yayında okuduğu bildiriyle istifasını talep etmesi üzerine görevi bıraktı.
İstifasının ardından Morales hakkında yakalama kararı çıkarıldı.

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

"Gideon'un Savaş Arabaları"... Gazzelileri gönüllü veya zorla yerinden etme yönündeki son plan

Gazzeliler Refah'a tıkıştırılmanın Gazze Şeridi'nden çıkarılmaya açılan bir kapı olduğunu düşünüyor (- Meryem Ebu Dakka)
Gazzeliler Refah'a tıkıştırılmanın Gazze Şeridi'nden çıkarılmaya açılan bir kapı olduğunu düşünüyor (- Meryem Ebu Dakka)
TT
TT

"Gideon'un Savaş Arabaları"... Gazzelileri gönüllü veya zorla yerinden etme yönündeki son plan

Gazzeliler Refah'a tıkıştırılmanın Gazze Şeridi'nden çıkarılmaya açılan bir kapı olduğunu düşünüyor (- Meryem Ebu Dakka)
Gazzeliler Refah'a tıkıştırılmanın Gazze Şeridi'nden çıkarılmaya açılan bir kapı olduğunu düşünüyor (- Meryem Ebu Dakka)

İzzettin Ebu Ayşe

Gazzeli Hişam “Yeni askeri operasyonun adı bile dehşet verici, hele İsrail bunu sahada uygularsa çok daha kanlı olacak” ifadelerini kullandı. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun Gazze'yi işgal etmek için “Gideon'un Savaş Arabaları” adlı planının uygulanmasını onaylamasını böyle yorumladı.

Hişam, ne zaman savaşın sona erdiğini düşünsek, ölümün farklı şekillerde Gazzelileri beklediğini ve henüz deneyimlemedikleri daha fazla şiddet, ölüm ve açlık olduğunu ve İsrail ordusunun onları adı dahi dehşet verici olan ‘Gideon'un Savaş Arabaları’ planı ile tehdit ettiğini söyledi.

Genelkurmay Başkanı liderliğinde

İsrail'in siyasi ve güvenlik yetkilileri arasında yapılan uzun bir toplantının ardından Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir, kabine üyelerine ‘Gideon'un Savaş Arabaları’ adını verdiği Hamas'ı ortadan kaldırma planını anlattı. Bakanlar bu planı hızla benimseyerek onayladı.

Gideon'un Savaş Arabaları planı, başlıca üç ana kısımdan oluşuyor.  Bunlardan birinci aşama, Gazze nüfusunun büyük bir kesiminin kuzeyden güneydeki Refah kentine göç ettirilmesini, ikinci aşama, Gazze'nin tamamen ve kalıcı olarak işgal edilmesini ve üçüncü aşama ise insani yardımın İsrail ordusunun kontrolü altında sağlanmasını öngörüyor.

İsrail Ordu Sözcüsü Effie Defrin, yaptığı açıklamada, “Refah'ta uyguladığımız formülü Gazze Şeridi’nin diğer bölgelerinde de uygulayacağız. Yeni plan aşamalı olacak ve aylar sürebilir. İsrail güçleri başlangıçta Gazze Şeridi'nin bir bölgesine odaklanacak” dedi. 

Defrin, açıklamasını şöyle sürdürdü:

“Ordu, Golani ve Givati tugaylarını Gazze Şeridi'nde görev yapmak üzere çağırdı. Golani ve Givati tugayları teçhizat, silah ve savaş yöntemleri açısından en güçlü tugaylar. Bu geniş çaplı saldırı Gazze nüfusunun çoğunluğunu Hamas'tan arındırılmış bölgelere gitmeye zorlayacak” ifadelerini kullandı.

Bir korku daha

Gazzeli Nida'ya göre bu plan Gazzelilerin kalplerine daha fazla terör korkusu saldı. Gazzelileri Gazze içinde yerinden etme fikrinin korkunç olduğunu söyleyen Nida, “İsrail ordusu bizi Gazze'nin en güneyine nakletmeyi planlıyor. Bu başlı başına terörün ve aşağılanmanın zirvesi” değerlendirmesinde bulundu.

Fjfj
İsrail’den Gazzelileri yerinden etmek için yeni bir plan (Independent Arabia – Meryem Ebu Dakka)

Yüzündeki ifadeden kafasının karışık olduğu açıkça anlaşılan Nida, sözlerini şöyle sürdürdü:

“İsrail ordusu Gideon'un Savaş Arabaları planını uygularsa, daha fazla açlık ve daha şiddetli ölüm olsa da tahliye emirlerine uymayacağız ve Refah'a taşınmayacağız.”

Gideon'un Savaş Arabaları planına göre Gazzelilerin İsrail askerlerinin kontrolündeki Refah kentine gitmeleri ve buraya girmeden önce sıkı bir aramadan geçmeleri gerekiyor. Nida ise buna karşı çıkıyor, çünkü yemek yemek için İsrail askerleri tarafından aranmanın, gözaltına alınmanın ve öldürülmenin doğru olmadığına inanıyor.

Refah'a doğru yerinden edilme, yerinden edilmenin kapısı

Nazım ise ailesinin büyük acılar çektiği Gazze Şeridi'nin güneyine sürülme deneyimini tekrarlanmasını istemediğini belirterek, “Bizi Refah'a sürmek isterlerse evlerimizde öleceğiz, bizi aç bırakırlarsa bu sefer yerimizden edilmeyi göze almayacağız. Bence bu (ABD Başkanı Donald) Trump'ın Gazze planını uygulamayı amaçlayan bir plan” yorumunda bulundu.

İsrail ordusunun, onları Mısır-İsrail sınırındaki Refah'ta kıstırmak istediğini söyleyen Nazım, “Refah, Gazze'nin dünyaya açılan kapısı. Trump Gazze'nin boşaltılmasını istediğinden beri Tel Aviv bizi buraya tıkıştırıp sonra da gönüllü ya da zorla yerimizden etmeyi düşünüyor” dedi.

Şarku'l Avsat'ın İsrail resmi televizyon kanalı KAN'dan aktardığı habere göre İsrail Güvenlik Kabinesi, ABD Başkanı Donald Trump'ın planının uygulanması için Refah'a nakledilmeleri ve İsrail'in Ramon Havaalanı’ndan seyahat etmeye zorlanmaları halinde, bölge sakinlerinin gönüllü göçü fikrini desteklemeyi kabul etti.

Kalıcı işgal

Nagham ise Gideon'un Savaş Arabaları planının, Gazze topraklarını kontrol etmenin ve yerinden edilme planının uygulanmasına açılan bir kapı olduğuna şüphe olmadığını vurguladı.

Nagham, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Netanyahu'nun Gazze Şeridi'nin tamamını işgal etmekten ve bir daha çekilmemekten bahsettiğini duydum. Bu, İsrail ordusunun bizi yerimizden etmeyi düşündüğü anlamına geliyor. Bu plan uygulanırsa ne büyük bir lanet olur!”

Gazze Şeridi'ni işgal etme hedefinin savaşın hedeflerinden biri olduğunu söyleyen Nagham, “Görünen o ki, ilan edilen diğer hedeflerin arkasına gizlenen gerçek hedef bu. İsrail ilk kez Gazze Şeridi'ni işgal etmekten açıkça bahsediyor. İsrail ordusu 2,3 milyon insanla başa çıkamayacağı için bizi Gazze Şeridi'nden çıkarmaya çalışacak” ifadelerini kullandı.

Ne Gazze dışına göç etmeyi ne de Gazze içinde yerinden edilmeyi kabul eden Nagham, insani yardımların belirli bölgelere dağıtılmaması ve herhangi bir koşul olmaksızın tüm sivil halka dağıtılması gerektiğini vurguladı.

Jckck
Gazzeliler, Gazze içinde yeniden yerlerinden edilmeye karşılar (Independent Arabia – Meryem Ebu Dakka)

Refah'a gitmeleri ve sonra İsrail ordusunun orada onlara saldırmaları halinde, kendileri için tehlikenin kaçınılmaz olacağını söyleyen Nagham, “Önümüzde deniz ve sadece sınır varken tehlikeli bir durumda olacağız. Planın gönüllü ya da zorunlu göç gibi net hedefleri var ve Gazzelilerin çoğu bu plan uygulanmadan önce savaşın durmasını diliyor” dedi.

İki haftalık bir süre

Pratikte İsrail, Gideon'un Savaş Arabaları planının uygulanmasını esir takası anlaşması müzakerelerinin başarısızlığı ilan edilene kadar erteledi. Hamas'a ABD Başkanı Donald Trump'ın Ortadoğu ziyaretinin sonuna kadar süre tanındı. Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı habere göre eğer Hamas, bu sürenin sonunda Mısır'ın önerisini reddederse, İsrail ordusu büyük bir askeri saldırı düzenlemekte tereddüt etmeyecektir.

Gazze'deki hükümetin Medya Ofisi Müdürü İsmail es-Sevabite, yaptığı açıklamada, “Bu plan, Gazze Şeridi'nin resmen yeniden işgal edilmesi, İsrail ordusunun Gazze'de konuşlandırılması, trafiğin düzenlenmesi, maaşların ödenmesi ve Gazzelilerin tedavi edilmesi anlamına geliyor. Bu hiç kolay değil, sorumluluk gerektiriyor. Eğer yapılması kolay olsaydı, İsrail bunu Batı Şeria'da da uygulardı” yorumunda bulundu.

Hamas’ın planla ilgili ilk tepkilerinden biri olarak Siyasi Büro Üyesi Mahmud Merdavi ise şunları söyledi:

“Gazze Şeridi'nin işgali ve halkın sınır dışı edilmesi, sadece bir tehditten ibaret. Hamas olarak uzlaşmaya ve anlaşmaya hazırız, ancak bu kez nihai bir ateşkes sağlanmalı ve İsrail ordusu Gazze Şeridi’nden tamamen çekilmeli.”