Dick Cheney: İran bölge için ciddi bir tehdit oluşturuyor

ABD’nin eski Başkan Yardımcısı Dick Cheney
ABD’nin eski Başkan Yardımcısı Dick Cheney
TT

Dick Cheney: İran bölge için ciddi bir tehdit oluşturuyor

ABD’nin eski Başkan Yardımcısı Dick Cheney
ABD’nin eski Başkan Yardımcısı Dick Cheney

ABD’nin eski Devlet Başkanı George Bush’un yardımcısı Dick Cheney, İran’ın bölgesel güvenliği ciddi şekilde tehdit ettiğini söyledi. Cheney, İran’ın nükleer silah arayışını, halkına daha fazla baskı uygulamasını ve bölgesel güvenliği tehdit etmesini sağlayacak gelişmiş sistemlere sahip olduğunu vurguladı. 
Cheney dün Dubai’de gerçekleşen 12. Arap Strateji Forumu kapsamında düzenlenen ve Dubai Emiri Şeyh Muhammed bin Raşid Al Maktum’un da katıldığı oturumda yaptığı konuşmasında şunları söyledi:
“Washington için Tahran ile ilişkisindeki en doğru karar, ABD Başkanı Donald Trump’ın nükleer anlaşmayı bıraktığını ve İran’ın terörist grupları desteklemeyi bıraktırmasını sağlayacak şartlara bağlılığını ilan etmesiydi.”
İran rejiminin bölgedeki güvenlik ve istikrar rotasını değiştirmesi gerektiğini vurgulayan Cheney, İran’ın Rusya’dan silah satın almak istemesi ihtimalinin uzak olduğunu, zirâ bunun onu daha fazla şiddete iteceğini belirtti.
Cheney, ABD’nin bölgedeki yaklaşımında kendine güvendiğini ve olası çatışmalardan kendisini uzak tuttuğuna, bunun yerine bölgedeki müttefiklerinin çıkarlarını koruyarak bunları olumlu yönde etkileyen kararlar almak için çalıştığına vurgu yaptı.
ABD ile Çin ilişkileri de değinen Cheney, Pekin’in hükümetlerin kontrolündeki ekonomi yerine piyasa mekaniklerine güvendiğini söyledi. Cheney, Çin’in bu stratejiyle ters yönde yol almaya çalıştığını belirtti. “Çin'in ekonomik kalkınmasına ve refahına rağmen politikaları umduğumuz gibi değişmedi” ifadelerini kullandı.
Cheney’in açıklamalarına cevap Çin’in eski Dışişleri Bakanı Li Zhaoxing’den geldi. Li Zhaoxing, Çin’in Birleşmiş Milletler’in temsil ettiği uluslararası toplumun temel ilkelerine uymaya çalışan dinamik bir ülke olduğunu söyledi. Çin-ABD ticari anlaşmazlığını yorumlayan Li Zhaoxing, ülkesinin küresel ekonomiye hükmetmeye ya da buna uygun ekonomik modeller getirmeye çalışmadığını belirtti. Aynı zamanda tüm dünya halklarının çıkarlarını gözettiğini, bunu da stratejik ortaklarının sayısı ve dünyanın çeşitli ülkeleriyle yaptığı iş birliğiyle gösterdiğini vurguladı.
Li Zhaoxing, ABD'nin Çin’deki halk hareketine dair konumunun kendi dış politikasına zarar verdiğini belirterek ABD'yi kendisini bir süper güç olarak konumlandırmak yerine geçmiş hatalarından ders almaya, vaatlerine bağlı kalmaya ve uluslararası iş birliğine dikkat etmeye çağırdı.
Arap Strateji Forumu Başkanı Muhammed El-Gergavi de küresel ve bölgesel üç büyük dönüşümün belirlenerek bunlara odaklanmanın gerekliliğine değindi. Gergavi’nin dikkat çektiği dönüşümler yeni bir dünya ekonomik haritası oluşturmak, teknolojinin gittikçe artan etkileri ve Arap dünyasının geleceğiydi.
Gergavi, birçok Arap ülkesi ekonomisinin bundan 40-50 yıl önce diğer ülkelerle rekabet ettiğine, para birimlerinin değerli, altyapılarının gelişmiş, bilim, kültür ve sanatlarının da çok iyi olduğuna dikkat çekti. Şu an ise Arap ülkelerindeki ticaret hacminin yüzde 10’u geçmediğini, bunun da yarısını petrol ticaretinin oluşturduğunu kaydetti.



Rusya tepkili: "Hindistan'da üretilen mühimmat Ukrayna'ya gidiyor"

Ukrayna, Kursk'ta harekat başlattıktan sonra Rusya da Donetsk'te kritik öneme sahip Pokrovsk şehrine doğru ilerliyor (AP)
Ukrayna, Kursk'ta harekat başlattıktan sonra Rusya da Donetsk'te kritik öneme sahip Pokrovsk şehrine doğru ilerliyor (AP)
TT

Rusya tepkili: "Hindistan'da üretilen mühimmat Ukrayna'ya gidiyor"

Ukrayna, Kursk'ta harekat başlattıktan sonra Rusya da Donetsk'te kritik öneme sahip Pokrovsk şehrine doğru ilerliyor (AP)
Ukrayna, Kursk'ta harekat başlattıktan sonra Rusya da Donetsk'te kritik öneme sahip Pokrovsk şehrine doğru ilerliyor (AP)

Avrupalı firmaların, Hindistan'daki silah üreticileri aracılığıyla son bir yıldır Ukrayna'ya top mermisi tedarik ettiği bildiriliyor.

Birleşik Krallık merkezli haber ajansı Reuters, Rusya'nın transferlere tepki gösterdiğini fakat Hindistan'ın bunları durdurmak için herhangi bir adım atmadığını yazıyor. 

Kimliğinin açıklanmasını istemeyen Avrupalı ve Hindistanlı yetkililere göre, Hindistan'da üretilen top mermilerini Ukrayna'ya gönderen ülkeler arasında İtalya ve Çekya yer alıyor. Ürettiği top mermileri cephede kullanılan firmalardan biri de Hindistan devletine ait Yantra India.

İsveç merkezli düşünce kuruluşu Stockholm Uluslararası Barış Araştırmaları Enstitüsü'nün verilerine göre Hindistan 2018-2023'te en az 3 milyar dolarlık silah ihracatı yaptı. 

Hindistan Savunma Bakanı Rajnath Singh, 30 Ağustos'ta yaptığı açıklamada, savunma sanayisindeki ihracatın geçen mali yılda 2,5 milyar doları aştığını ve 2029'a kadar bu rakamı 6 milyar dolara çıkarmak istediklerini söylemişti. 

Reuters'ın incelediği gümrük kayıtlarına göre, 2020'den savaşın başladığı Şubat 2022'ye kadar Hindistanlı üç büyük mühimmat üreticisi Yantra India, Munitions India ve Kalyani Strategic Systems; İtalya, Çekya, İspanya ve Slovenya'ya 2,8 milyon dolarlık mühimmat ihraç etmişti.

Ancak Şubat 2022-Temmuz 2024'te bu rakamın 135,25 milyon dolara yükseldiği bildiriliyor. 

Analizde, dünyanın en büyük silah ithalatçısı konumundaki Hindistan'ın, Avrupa'da uzayan savaşı bir fırsat olarak gördüğü yorumu paylaşılıyor. 

ABD'nin prestijli üniversitelerinden Stanford'da görev yapan savunma uzmanı Arzan Tarapore, Yeni Delhi yönetiminin silah ihracatını genişletmek istediğini ve söz konusu artışın bu politikayla ilgili olduğunu belirtiyor. 

Diğer yandan Yeni Delhi'nin silah ithalatının yüzde 60'ından fazlasını karşılayan Rusya, Hindistan için değerli bir ortak. Hindistan Başbakanı Narendra Modi, üçüncü dönem için seçilmesinin ardından temmuzda yaptığı ilk uluslararası gezide Moskova'ya gitmişti. 

Modi, görüşmenin ardından barış için diplomatik çözüm çağrısı yaparken, Rusya lideri Vladimir Putin de Modi'ye ülkenin en önemli devlet nişanı olarak bilinen Aziz Andreas Nişanı'nı takdim etmişti.

Reuters, aynı ay Kazakistan'daki bir toplantıda Hindistan Dışişleri Bakanı Subrahmanyam Jaishankar'la Rus mevkidaşı Sergey Lavrov'un mühimmat meselesini görüştüğünü de aktarıyor. 

Kaynaklar, Lavrov'un bazıları Hindistan devletine ait firmalar tarafından üretilen mühimmatların Ukrayna cephesinde kullanılmasından rahatsızlık duyduklarını dile getirdiğini söylüyor. Diğer yandan Jaishankar'ın Lavrov'a ne yanıt verdiğine dair bilgi paylaşılmıyor.

Reuters, Rusya ve Hindistan yönetimlerinin yorum taleplerini reddettiğini aktarıyor. Aynı şekilde Ukrayna, İspanya, İtalya ve Çekya da yorum yapmayı reddediyor.

Soğuk Savaş boyunca Hindistan'la Sovyetler Birliği arasında güçlü bir stratejik, askeri, ekonomik ve diplomatik ilişki sürdürülmüştü. Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra da iki ülke arasındaki yakın bağlar korundu. 

BRICS'in ortak kurucu üyelerinden Rusya ve Hindistan, "özel ve ayrıcalıklı bir stratejik ortaklığa" sahip. Ayrıca Hindistan; Çin, Rusya, Kazakistan, Kırgızistan ve Tacikistan'ın 1996'da kurduğu Şanghay İşbirliği Örgütü'ne de 2017'de katılmıştı.

Independent Türkçe, Reuters, Hindustan Times