عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

Sudan Dostları Konferansı ile geçici hükümete ekonomik ve siyasi destek verilecek

Sudan Dostları Konferansı, Başbakan Abdullah Hamduk’un açılış konuşması ve 24 ülkenin katılımıyla başlıyor (Reuters)
Sudan Dostları Konferansı, Başbakan Abdullah Hamduk’un açılış konuşması ve 24 ülkenin katılımıyla başlıyor (Reuters)
    İstanbul/Şarku'l Avsat
TT
TT

Sudan Dostları Konferansı ile geçici hükümete ekonomik ve siyasi destek verilecek

Sudan Dostları Konferansı, Başbakan Abdullah Hamduk’un açılış konuşması ve 24 ülkenin katılımıyla başlıyor (Reuters)
Sudan Dostları Konferansı, Başbakan Abdullah Hamduk’un açılış konuşması ve 24 ülkenin katılımıyla başlıyor (Reuters)

Mustafa İsmail Ali
Sudan'ın başkenti Hartum, bugün Sudan Dostları Konferansı’na ev sahipliği yapıyor. Sudan Başbakanı Abdullah Hamduk’un açılış konuşmasını yapacağı konferansa, ABD, İngiltere, Almanya, Fransa ve Norveç başta olmak üzere 24 ülkenin üst düzey temsilcileri katılacak.
Konferans, Sudan’daki geçici hükümete ekonomik ve siyasi destek sağlamayı amaçlıyor. Bu kapsamda 15 milyar dolarlık 2020 bütçesinin finanse edilmesi ve Merkez Bankası'ndaki döviz rezervlerinin artırılmasının yanı sıra hayati tesisler ve hizmet alanlarında 20 projenin hayata geçirilmesi planlanıyor.
Başbakan Hamduk, Washington'a gerçekleştirdiği resmi ziyaretin ardından yaptığı basın açıklamasında, konferansın Sudan’a destek olunmasını amaçlayan bir ortaklık toplantısı olduğuna işaret ederek, ülkenin konferansa ev sahipliği yapmaya hazır olduğunu vurguladı. Ayrıca geçiş dönemi için planlanan stratejik ve hayati projelerin grup tarafından finanse edileceğini ifade eden Hamduk, bağışçıların bu projelere verdikleri destek konusundaki iyimserliğini dile getirdi.
Reform programı
Sudan Dostları Grubu, geçtiğimiz haziran ayında 100'den fazla protestocunun hayatını kaybettiği ve binlercesinin yaralandığı oturma eylemi sırasında yaşanan şiddet olaylarının ardından kuruldu. Berlin’de 21 Haziran’da ilk toplantısını gerçekleştiren grup, Beşir rejiminin devrilmesinden sonra iktidara gelen askeri konseye sivillerle bir anlaşma yapması yönünde baskı yaptı.
Grupta ABD, Almanya, Norveç, İngiltere, Fransa, Birleşmiş Milletler (BM), Afrika Birliği (AfB), Etiyopya, Birleşik Arap Emirlikleri, Suudi Arabistan, Mısır ve Katar yer alıyor. Grubun ikinci toplantısı geçtiğimiz ekim ayında Washington'da yapıldı. Toplantı sırasında ekonomik reform programının desteklenmesi için bir fon kurulması kararlaştırıldı. Ayrıca Washington, toplantıda Sudan hükümeti ile ülkenin terörü finanse eden devletler listesinden çıkarılması için görüşmelere başladığını açıkladı.
Dahili kaynakların seferber edilmesi
Toplantıda Sudan’a ekonomik olarak destek olunması meselesine odaklanıldı. Maliye Bakanı İbrahim el-Bedevi, hükümetin, hizmetlerde ve işsizliğin üstesinden gelinmesinde hızlı bir değişim sağlamak için iç ve dış kaynakların seferber edilmesine odaklanan ekonomik planını açıkladı. Bedevi, ayrıca uzun vadeli bir kalkınma için yapılacak ekonomik reformlara dair çalışmalardan bahsetti.
Grup, Sudan halkının hükümetin gerçekleştirmeye çalıştığı hedeflerden haberdar olması için şeffaflığın gerekliliğini vurguladı. Toplantı sırasında Sudan hükümetiyle koordineli bir şekilde hareket edilmesi ve Hartum’un önümüzdeki yıl için talep ettiği yardımlar hakkında bilgi alışverişinde bulunulması istendi. Bir dizi katılımcı, Sudan’ın terörü finanse eden ülkeler listesinde bulunmasının ve bunun yatırım, borç ve finansman konularındaki etkilerine dikkat çekti. Bunun üzerine Washington, Sudan'ın terörü finanse eden ülkeler listesinden çıkarılması için müzakerelere başladığını belirtti.
Sudan Maliye Bakanı, Sudan'ın terörü finanse eden ülkeler listesinden çıkarılması konusunda iyimser olduğunu dile getirerek, bunun şu an için sadece bir zaman meselesi olduğunu belirtti. Atlantik Konseyi Araştırma Merkezi tarafından düzenlenen bir toplantıya katılan bakan, Sudan’ın bu listede yer almasının geçiş hükümetinin Uluslararası Para Fonu (IMF) ve Dünya Bankası fonuna erişim kabiliyetini felç ettiği değerlendirmesinde bulundu. Ayrıca Sudan hükümetinin güvenlik kaygılarını gidermek üzere çalıştığını ve iç gelirleri artırmak için adımlar attığını vurguladı.
Barış ve kalkınma
Nisan ayında gerçekleştirilen halk devrimiyle eski Devlet Başkanı Ömer el-Beşir rejiminin yıkılmasının ardından kararlaştırılan 2020 Sudan bütçesinin en önemli dayanaklarını, çatışmadan etkilenen bölgelerin pozitif bir ayrımcılıkla gözetilmesi, vatandaşların yararına olacak şekilde sosyal koruma programlarının sıkılaştırılması, barış, kalkınma ve ekonomide istikrar oluşturuyor.
Sudan Maliye Bakanı İbrahim el-Bedevi’nin açıklamasına göre bu bütçe, eğitim, sağlık ve altyapının yanı sıra sürdürülebilir kalkınma hedefleriyle ilgili tüm alanlara dair öncelikleri yansıtıyor. Ayrıca el-Bedevi, bakanlık tarafından oluşturulan çalışma grubunun muafiyetler verme hususundaki başarısızlığın üstesinden gelmek ve devlet gelirlerini halihazırdaki yüzde 6 seviyesinin üstüne çıkarmak adına 38 öneriden oluşan bir paket hazırladığını açıkladı.
Vatandaşlara destek
Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia kaynaklı haberine göre Sudan Maliye Bakanı, IMF ve Dünya Bankası’nın Washington’da gerçekleştirdiği yıllık toplantılarda, ülkesinin 2030’a kadar devam edecek olan ekonomik programının üç aşamasının sunumunu yaptı. Eylül 2019’da başlayan ve Haziran 2020'ye kadar devam edecek ilk aşamada, ekonomik durum, bütçe açığı ve bankacılık sektörünün yapısı ele alınıyor. Gelecek yılın temmuz ayında başlayacak ve yıl sonuna kadar devam edecek olan ikinci aşama ise GSYİH'nın yüzde 10 artırmak için kaynakların ve gelirlerin artırılması yönündeki finansal çabaları içeriyor. 2021 yılının başında devreye girecek üçüncü ve son aşamada, bütçe kalemlerinin gözden geçirilmesi, harcamaların düzenlenmesi ve bankalardan borçlanmanın azaltılması hedefleniyor.
Sudan Bilim ve Teknoloji Üniversitesi İktisat Profesörü Süleyman el-Menhel, Sudan Dostları tarafından 2020 bütçesinin finanse edilmesinin herhangi bir zorluk olmaksızın gerçekleşeceğini ifade etti. Ayrıca bunun kredi şeklinde değil, geri ödemesiz hibeler olarak gerçekleşeceğini ifade eden el-Menhel, bunlarla doğrudan bir dizi projenin hedeflendiği belirtti. Bununla birlikte Sudan Dostları’nın bu hususta önemli bir rol oynayabileceğine dikkat çeken el-Menhel IMF, Dünya Bankası ve bağışçılar grubunun şartları açısından Sudan ekonomisinin karşı karşıya kalabileceği birtakım zorluklara değindi. Bu bağlamda el-Menhel, yeniden yapılandırma, özelleştirme ve sübvansiyonların kaldırılması gibi hususların Sudan'ın ekonomisini karmaşıklaştıracağını ve sosyal, ekonomik, politik ve güvenlik sorunlarına neden olacağını belirtti.

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

Suriye'de istikrarı bozan İsrail saldırılarının zamanlaması dikkat çekiyor

TT
TT

Suriye'de istikrarı bozan İsrail saldırılarının zamanlaması dikkat çekiyor

Suriye'de istikrarı bozan İsrail saldırılarının zamanlaması dikkat çekiyor

Suriye Dışişleri Bakanlığı tarafından dün yapılan açıklamada, İsrail, Suriye'nin güneyindeki son saldırılar ve bunların sonuçlarından tamamen sorumlu tutuldu.

Bakanlığın açıklamasında, istisnasız tüm vatandaşlarını korumaya özen gösterdiği ve bunların başında Dürzi vatandaşların geldiği vurgulandı.

Dışişleri Bakanlığı, dün sabah ülkenin güneyinde İsrail'in düzenlediği saldırılarda çok sayıda asker ve güvenlik görevlisi ile sivilin öldüğünü belirtti.

Bakanlık açıklamasında, saldırıların ‘ulusal istikrarı sarsmak ve Suriye'nin birliğini bozmak amacıyla, devletin güvenliği sağlamlaştırmaya ve savaşın etkilerini ortadan kaldırmaya çalıştığı kritik bir dönemde, dikkatlice planlanmış ve şüpheli bir bağlamda gerçekleştiğini’ belirtti.

Devletin tüm Suriyelileri istisnasız olarak korumaya özen gösterdiği ve bunların başında Dürzilerin geldiği vurgulanan açıklamada, Suveydalılara ‘devletlerinin ve ordularının arkasında durmaları ve şüpheli projeler ya da kargaşaya yol açacak çağrılara kapılmamaları’ çağırısı yapıldı.

Suriye'nin güneyinde nüfusunun çoğunluğunu Dürzilerin oluşturduğu Suveyda’da, bazı kaçırma olaylarının ardından Dürziler ile Bedevi aşiretleri arasında son iki gün içinde kanlı çatışmalar yaşandı. Çatışmalarda en az 90 kişi öldü, yüzlerce kişi de yaralandı.

Öte yandan Suriye Cumhurbaşkanlığı tarafından yapılan açıklamada, tüm kamu ve özel kurumların yanında sivil ve askeri kurumların ‘her türlü aşırılığı veya ihlali önleme’ konusunda kararlı olmaları gerektiği vurgulandı.

Suriye resmi haber ajansı SANA tarafından yayınlanan açıklamada, ‘İlgili denetim ve yürütme makamları, rütbesi veya konumu ne olursa olsun, ihlalde veya suistimalde bulunduğu kanıtlanan herkese karşı derhal yasal işlem başlatmakla yükümlüdür’ ifadesi yer aldı.

Çatışmalar devam ediyor

Suriye İçişleri Bakanlığı ise yaptığı açıklamada, ülkenin güneyindeki Suveyda’nın bazı mahallelerinde çatışmaların devam ettiğini, hükümetin kent önderleriyle koordineli olarak tam kontrolü yeniden sağlamak ve güvenliği kontrol altına almak için çaba gösterdiğini belirtti.

Açıklamada, daha önce şehir önderleriyle mutabakat sağlandığı, ancak ‘yasa dışı’ silahlı grupların bu anlaşmaları ihlal ederek ‘polis ve güvenlik güçlerini hedef alan hain saldırılar düzenlediği’ ve güvenlik ortamını sarsarak mutabakatı bozmak istediği belirtildi.

İsrail hava kuvvetlerinin bu silahlı grupları desteklemek için güvenlik güçlerinin ve askeri polisin konuşlandığı yerleri hedef alan hava saldırıları düzenlediğini açıklayan Bakanlığa göre bu saldırılar sonucunda çok sayıda güvenlik gücü ve ordu mensubu hayatını kaybetti. Açıklamada, hükümetin tam kontrolü yeniden sağlamak ve güvenlik ve istikrarı sağlamak için önde gelen isimlerle birlikte çaba sarf etmesine rağmen, bazı mahallelerde çatışmaların devam ettiği belirtildi.

İsrail saldırıları

İsrail, Suriye'nin güneyindeki Suveyda’da yaşanan gelişmelere yeniden askeri müdahalede bulundu. İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ve Savunma Bakanı Yisrael Katz, Suriye'nin Suveyda ilinde konuşlandırılan Suriye ordu güçlerini, ‘Suriye'nin güneyine asker ve silah sokulmasını yasaklayan silahsızlanma politikasına aykırı olduğu ve İsrail'e tehdit oluşturduğu’ gerekçesiyle ‘vur emri’ verdiklerini açıkladılar. Bu emir, Suriye hükümet güçlerini hedef alan hava saldırıları ile hemen uygulamaya konuldu.

İsrail ordusu, Suveyda’da Suriye ordusuna ait askeri araçları vurmaya başladığını açıkladı. İsrail Ordu Sözcüsü Avichay Adraee, X hesabından yaptığı açıklamada, “Siyasi düzeyden gelen emirlerle, Savunma Ordusu kısa bir süre önce Suriye'nin güneyindeki Suveyda bölgesinde Suriye rejimine ait askeri araçlara saldırmaya başladı. Bu saldırı, dün Suveyda bölgesine doğru hareket eden zırhlı personel taşıyıcı ve tank konvoylarının tespit edilmesinin ardından gerçekleşti. Savunma Ordusu, dün zırhlı araçlar, tanklar, zırhlı personel taşıyıcılar ve roketatarların yanı sıra, bölgeye ulaşımlarını engellemek için yolları da bombaladı.”

Netanyahu ve Katz’ın verdiği emir sonrası yapılan yazılı açıklamada ayrıca “İsrail, Suriye'deki Dürzilere zarar gelmesini önlemeye kararlı. Bu kararlılık, İsrail'deki Dürzilerle olan derin kardeşlik ve Suriye'deki Dürzilerle olan ailevi ve tarihi bağlarımızdan kaynaklanıyor” denildi.

Dera kırsalı hedef alındı

SANA daha sonra, İsrail’in düzenlediği hava saldırılarının Suriye'nin güneyinde bulunan Dera kırsalındaki İzraa kenti çevresini hedef aldığını bildirdi. Suriye devlet televizyonu, saldırıların kentteki 12. Tugay mevzilerini hedef aldığını duyurdu.

Suriye devlet televizyonu, yerel kaynakların verdiği bilgiye göre İsrail uçaklarının Suveyda kentinin çevresine 4 hava saldırısı düzenlediğini ve Suriye ordusunun geri çekilen araçlarının geçiş yolu olarak kullandığı düşünülen çeşitli noktaları hedef aldığını bildirdi. Kaynaklar, İsrail hava saldırıları sonucunda Suriye askerleri arasında ölen ve yaralananların olduğunu bildirdi.

İsrail'in saldırıları, Suriye Savunma Bakanı Murhaf Ebu Kasra’nun Suveyda’nın önde gelenleriyle yapılan anlaşma sonrasında Suveyda'da ateşkes ilan etmesinden kısa bir süre sonra gerçekleşirken, olay, İsrail'in şiddetli çatışmalar ve bombardımanlarla eş zamanlı olarak Suriye ordusunun şehre girmesinden birkaç saat sonra meydana geldi.

Bakan Kasra X hesabından yaptığı açıklamada, “Suveyda’da faaliyet gösteren tüm birimlere, şehrin ileri gelenleriyle yapılan anlaşma uyarınca, ateşkesin tamamen durdurulduğunu ve sadece şehrin Dürzi çoğunluklu bölgelerinde ateş açanlara karşılık verileceğini bildiriyoruz” ifadelerini kullandı. Bakan Kasra, Suveyda’da askeri hareketliliği denetlemek ve işlenen ihlallerin hesabını sormak için askeri polisin konuşlandırılmaya başlandığını doğruladı.

Suriye hükümeti güçlerinin girişiyle eş zamanlı olarak Suveyda’da şiddetli çatışmalar yaşandı. Bu gelişme, yetkililer tarafından duyurulduktan ve dini kurumlar tarafından memnuniyetle karşılandıktan sonra gerçekleşti.

Dürzi ruhani liderler, silahlı Dürzilere silahlarını teslim etmeleri ve Suriye ordusuna direnmemeleri çağrısında bulundu. Bunlar arasında, hükümet güçlerinin girişini memnuniyetle karşılayan, ancak daha sonra hızla geri adım atan ve ‘bu barbarca harekata mevcut tüm araçlarla karşı koyulması’ çağrısında bulunan önde gelen Dürzi şeyhi Hikmet el-Hicri de vardı.

Daha sonra paylaşılan bir videolu açıklamada Hicri, şunları söyledi:

Ailelerimizin ve çocuklarımızın güvenliği için bu aşağılayıcı açıklamayı kabul etmemize rağmen, onlar anlaşmayı ve sözlerini bozdular ve savunmasız sivillere yönelik rastgele bombardımanlara devam ettiler.

Bu açıklamanın kendilerine Şam tarafından dayatıldığını ve dış ülkelerin baskısıyla, Dürzilerin evlatlarının kanının dökülmesini önlemek için yapıldığını söyleyen Hicri, Dürzilerin ‘toplu bir soykırım savaşına’ maruz kaldığını belirtti.

Şarku’l Avsat’ın Suriye basınından aktardığına göre Suveyda'nın birçok mahallesinden doğu ve güney kırsal bölgelere yoğun bir göç yaşanıyor.

Resmi haber ajansı SANA, İsrail hava kuvvetlerinin hükümet güçlerinin Suveyda’ya girmesiyle eş zamanlı olarak Suveyda şehrini hedef aldığını bildirdi.

Dürzilerin Ruhani Liderliği

Dürzilerin Ruhani Liderliği, hükümet güçlerinin Suveyda’ya girişini memnuniyetle karşıladı ve silahlı gruplara ‘hükümetle iş birliği yapmaları, hükümet güçlerinin şehre girişleri karşısında direnmemeleri ve silahlarını İçişleri Bakanlığı'na teslim etmeleri’ çağrısında bulundu.

Dürzi Ruhani Lideri Hikmet el-Hicri'ye yakın olan Dürzilerin Ruhani Liderliği, dün sabah yaptığı açıklamada, “İçişleri Bakanlığı güçlerinin girişini memnuniyetle karşılıyoruz” diyerek, Suveyda'daki tüm silahlı grupları hükümetle iş birliği yapmaya çağırdı.

Açıklamada, “Suriye hükümeti ile diyalog kurulmasını, olayların etkilerini gidermek ve eyalet sakinleriyle iş birliği içinde devlet kurumlarını etkinleştirmek için çağrıda bulunuyoruz” ifadeleri yer aldı.

sdfghyj
Suriye askeri polisi, Bedevi aşiretleri ile Dürzi nüfusun yoğun olduğu Suveyda’daki yerel militanlar arasında çıkan çatışmaların ardından ed-Dur beldesi girişinde konuşlandı (EPA)

Öte yandan Süveyda İç Güvenlik Güçleri Komutanı Ahmed el-Dalati, Dürzilerin Ruhani Liderliği’nin tutumunu memnuniyetle karşıladığını belirterek, ülkedeki dini otoritelerden İçişleri Bakanlığı'nın attığı adımları destekleyen ‘tek bir milli tutum’ sergilemelerini istedi. Dalati, “Yasa dışı silahlı grupların ve fraksiyonların liderlerine, İçişleri Bakanlığı ve Savunma Bakanlığı güçlerinin girişini engelleyen her türlü eylemi durdurmaları ve iç barışı korumak için silahlarını yetkili makamlara teslim ederek, tam iş birliği yapmaları çağrısında bulunuyoruz” ifadelerini kullandı.

Suriye güçleri Suveda'ya girdi

Suriye güçleri, dün sabah son iki gün boyunca çatışmaların yaşandığı, nüfusunun çoğunluğu Dürzi olan Suveyda’ya girdi. Böylece Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara’nın geçtiğimiz yılın sonlarında iktidara gelmesinden bu yana hükümet güçleri ilk kez Suveyda’da konuşlandırıldı.

Suriye güçleri, Dürzi ruhani liderlerin Dürzi silahlı gruplara silahlarını bırakıp hükümet güçlerinin girmesine izin vermeleri çağrısında bulunmalarının ardından konuşlandırıldı.

Süveyda İç Güvenlik Güçleri Komutanı Dalati yaptığı açıklamada, İçişleri ve Savunma bakanlıklarına bağlı güçlerin Suveyda’nın merkezine girmeye başlayacağını söylemişti. Dalati, ‘bir sonraki duyuruya kadar şehir sokaklarında sokağa çıkma yasağı’ ilan edildiğini açıkladı.

İçişleri Bakanlığı yaptığı açıklamada, ‘dini otoriteler ve silahlı grupların liderlerini’ tam iş birliği yapmaya çağırdı.

Top ve patlama sesleri

Fransız Haber Ajansı AFP muhabiri, Suveyda'nın dışındaki Mazraa köyünde top ve patlama sesleri duyulduğunu ve Suveyda şehri çevresine giren askeri konvoyları gördüğünü bildirdi. AFP’nin aktardığına göre Savunma ve İçişleri bakanlıklarına ait roketatarlar ve ağır toplar da şehir çevresine konuşlandırıldı.

AFP muhabiri, bazı beldelerde çatışmaların devam ettiğini ve askeri birliklerin şehre girmeye hazırlandığını aktardı.

Suveyda, son iki gün içinde eski Devlet Başkanı Beşşar Esed'in devrilmesinden sonra en şiddetli çatışmalardan birine tanık oldu. Çatışma, hükümet güçlerinin müdahalesinden önce silahlı Bedevi gruplar ile Dürzi silahlı gruplar arasında yaşandı.

8ıo9l
Suveyda'daki çatışmaların ardından bir cesedin yanından geçen Suriye güvenlik güçlerinin bir üyesi (EPA)

Suveyda’da bazı kaçırma olaylarının ardından pazar günü patlak veren çatışmalarda, 18’i Savunma Bakanlığı’na bağlı güvenlik görevlisi olmak üzere en az 90 kişi hayatını kaybetti.

İsrail, bölgedeki ‘birkaç tanka’ saldırdığını açıkladı, ancak İsrail Savunma Bakanı Yisrael Katz daha sonra Dürzileri hedef almamaları konusunda uyarıda bulundu.

Geçtiğimiz mayıs ayından bu yana, yerel gruplar ve yetkililer arasında yapılan anlaşma uyarınca, Suveyda’nın güvenliğini Dürzi silahlı gruplar sağlıyor. Ancak, ilin kırsal kesimlerinde Sünni Bedevi aşiretlerinden silahlı gruplar da bulunuyor.

ıı89o
Suriye ordusu ve güvenlik güçleri, Suveyda dışında yaşayan Bedevi aşiretleri ile yerel silahlı gruplar arasında çıkan çatışmaların ardından bölgeye konuşlandırıldı (EPA)

Suriye’de muhalif grupların iktidarı devralmasından sonra Şam'ı ziyaret eden uluslararası toplum ve Batılı delegeler, özellikle mezhepsel şiddet ve çeşitli bölgelerdeki ihlallerin ardından dışlanmalarından endişe duydukları azınlıkların korunması ve geçiş döneminin yönetimine katılımlarının sağlanması için yetkililere çağrıda bulundu.