​Bilim ‘hareket eden taşların’ sırrını açıklıyor

Bilim adamları, taşların hareket etmesine neden olan faktörün buz olduğunu düşünüyorlar. (The Sun)
Bilim adamları, taşların hareket etmesine neden olan faktörün buz olduğunu düşünüyorlar. (The Sun)
TT

​Bilim ‘hareket eden taşların’ sırrını açıklıyor

Bilim adamları, taşların hareket etmesine neden olan faktörün buz olduğunu düşünüyorlar. (The Sun)
Bilim adamları, taşların hareket etmesine neden olan faktörün buz olduğunu düşünüyorlar. (The Sun)

Taşların hareket etmesi bilim adamlarını şaşırtan jeolojik bir olgu. Bir bilim araştırma ekibi, ‘kendiliğinden hareket eden’ taşların ilk örneğini bulduğunu ve buldukları taşın milyonlarca yıl öncesine dayandığını açıkladı.
Şarku’l Avsat’ın İngiltere merkezli The Sun gazetesinden aktardığı habere göre, hareket eden taşlar şaşırtıcı bir olgu olarak görülüyor çünkü bu taşlar toprak üzerinde hareket ediyor gibi görünüyorlar ve herhangi bir insanın ya da hayvanın müdahalesi olmadan uzun mesafeler katediyorlar.
ABD’nin Kaliforniya eyaletindeki Death Valley’de bulunan Racetrack Playa adlı kurumuş gölde, hareketli taşlar bulunuyor.
Buzun, rüzgarın hatta bakterilerin, ağır taşların hareket etmesinin sebebi olduğu düşünülüyor. Bilim adamları, taşları ve onların katettikleri mesafeleri inceliyorlar. Son zamanlarda ise araştırmacılar, iyi bir şekilde muhafaza edilmiş, 200 milyon yaşındaki dinozorun ayak izlerinin fosillerini inceleyerek taş yollardan birini gözlemlediler.
Colombia Üniversitesi’nde paleontolog olan Paul E. Olsen ve ekibi daha önce üzerinde durulmamış, uzun taş yolu hakkında, dinazorların ayak izleri arasında yaptıkları araştırmanın sonuçlarını paylaştı ve 1896 yılından kalma bir fosil gösterdi.
Araştırmacılar, dinazorların ayak izleri arasında taşların hareket etme ve yer değiştirme şeklini inceledi ve ulaştıkları sonucun, Erken Jura döneminin başlarında kısa bir donma döneminin kanıtı olup olmayacağı hakkında bir tartışma yürüttüler.
Elde edilen bu sonuçlar, hareket eden taşların bulunduğu bölgede buz oluştuğunda, taşların bir yerden diğerine hareket ettikleri teorisi ile uyuşuyor. Buzun erimesiyle birlikte buharlaşan suyun, katılaşan çamurda bir yol oluşturduğu ve bunun da taşın hareket etmesine sebep olduğu düşünülüyor.
Rüzgarla hareket eden su dalgaları, kayaların hareket etmesinin sebeplerinden biri olabilir, ancak araştırmacılar, bu eski taşların rüzgarla hareket ettiğini reddederek buz teorisinin daha muhtemel olduğunu düşündüklerini açıkladılar. Araştırmacılar, yaptıkları çalışmada milyonlarca yıldan beri iklimde yaşanan sert değişikliklere dair kanıtlar buldular ve bunları yaklaşık 201 milyon yıl önce meydana geldiği düşünülen volkanik bir faaliyetten kaynaklanan toplu bir soy tükenme olayının yaşanması ile ilişkilendirdiler.
Çalışmadan elde edilen sonuçlar, San Francisco’da 9-13 Aralık tarihleri arasında düzenlenen Amerikan Jeofizik Birliği toplantısında sunuldu.



Çığır açıcı gen tedavisi, işitme kaybını tek dozla düzeltti

Araştırmacı, sağırlığa yönelik bu tür bir tedavinin "sadece başlangıç" olduğunu söylüyor
Araştırmacı, sağırlığa yönelik bu tür bir tedavinin "sadece başlangıç" olduğunu söylüyor
TT

Çığır açıcı gen tedavisi, işitme kaybını tek dozla düzeltti

Araştırmacı, sağırlığa yönelik bu tür bir tedavinin "sadece başlangıç" olduğunu söylüyor
Araştırmacı, sağırlığa yönelik bu tür bir tedavinin "sadece başlangıç" olduğunu söylüyor

Vishwam Sankaran Bilim ve Teknoloji Muhabiri 

Yeni bir araştırmaya göre, çığır açan bir gen tedavisi tek bir enjeksiyonla insanlardaki işitme kaybını birkaç hafta içinde tersine çevirebiliyor.

İsveç'in Karolinska Enstitüsü'nden araştırmacılar son teknoloji tedavinin, doğuştan sağırlığı veya ileri derecede işitme bozukluğu olan çocuk ve yetişkinlerin işitme yetisini iyileştirdiğini ve klinik bir deneyde 7 yaşındaki bir çocuğun duyma becerisini neredeyse tamamen geri kazandığını açıkladı.

Hakemli dergi Nature Medicine'da detaylandırılan klinik çalışma, OTOF geninin sağlıklı bir kopyasının iç kulağa enjekte edilmesiyle 10 katılımcının tümünün işitmesinin gelişme gösterdiğini ortaya koydu.

Küçük ölçekli deney, OTOF adı verilen bir gendeki mutasyonlar sonucu genetik sağırlık veya ileri seviye işitme bozukluğundan muzdarip kişileri içeriyordu.

Bu mutasyonlar, ses sinyallerinin kulaktan beyne iletilmesinde kilit rol oynayan otoferlin proteininin eksikliğine neden oluyor.

Araştırmacılar tedavinin en çok çocuklarda işe yaradığını belirtse de yetişkinlere de fayda sağlayabileceğini söylüyor.

Deneyde adeno ilişkili virüsün sentetik ve zararsız bir versiyonu kullanılarak düzgün işleyen bir OTOF geni tek bir enjeksiyonla iç kulağa verildi.

Tedavinin etkileri hastaların çoğunda belirgin biçimde görülürken, işitme yetisi sadece bir ay sonra hızla iyileşti.

Araştırmacılar 6 ay sonra tüm katılımcılarda işitmede önemli ölçüde iyileşme kaydedildiğini ve algılanabilir ortalama ses seviyesinin 106 desibelden 52 desibele düştüğünü belirtiyor.

Çalışmada tedaviye en iyi yanıt verenlerin 5 ila 8 yaşındakiler olduğu tespit edildi.

7 yaşındaki bir kız çocuğu işitme yetisini neredeyse tamamen hızla geri kazandı ve 4 ay sonra annesiyle günlük konuşmalar yapabilmeye başladı.

Karolinska Enstitüsü'nden çalışmanın ortak yazarı Maoli Duan, "Bu yöntem ilk kez ergenler ve yetişkinlerde test edildi" diyor.

Katılımcıların çoğunda işitme duyusunun büyük ölçüde iyileşmesi, yaşam kaliteleri üzerinde derin bir etki yaratabilir. Şimdi bu etkinin ne kadar kalıcı olduğunu görmek için bu hastaları takip edeceğiz.

Araştırmacılar ayrıca tedavinin güvenli olduğunu ve iyi tolere edildiğini de saptadı. Katılımcılar 6-12 aylık takip süresinde herhangi bir ciddi yan etki bildirmedi.

En yaygın reaksiyon, bir tür akyuvar olan bağışıklık sistemi nötrofillerinin sayısındaki azalmaydı.

"OTOF sadece başlangıç" diyen Dr. Duan, araştırmacıların GJB2 ve TMC1 gibi diğer yaygın sağırlık genleri üzerinde de çalıştığını ekliyor.

Bunların tedavisi daha karmaşık ancak bugüne kadarki hayvan deneyleri umut verici sonuçlar ortaya koyuyor. Farklı genetik sağırlık türlerinden muzdarip hastaların bir gün tedavi görebileceğine güvenimiz tam.

Independent Türkçe, independent.co.uk/news