​Bilim ‘hareket eden taşların’ sırrını açıklıyor

Bilim adamları, taşların hareket etmesine neden olan faktörün buz olduğunu düşünüyorlar. (The Sun)
Bilim adamları, taşların hareket etmesine neden olan faktörün buz olduğunu düşünüyorlar. (The Sun)
TT

​Bilim ‘hareket eden taşların’ sırrını açıklıyor

Bilim adamları, taşların hareket etmesine neden olan faktörün buz olduğunu düşünüyorlar. (The Sun)
Bilim adamları, taşların hareket etmesine neden olan faktörün buz olduğunu düşünüyorlar. (The Sun)

Taşların hareket etmesi bilim adamlarını şaşırtan jeolojik bir olgu. Bir bilim araştırma ekibi, ‘kendiliğinden hareket eden’ taşların ilk örneğini bulduğunu ve buldukları taşın milyonlarca yıl öncesine dayandığını açıkladı.
Şarku’l Avsat’ın İngiltere merkezli The Sun gazetesinden aktardığı habere göre, hareket eden taşlar şaşırtıcı bir olgu olarak görülüyor çünkü bu taşlar toprak üzerinde hareket ediyor gibi görünüyorlar ve herhangi bir insanın ya da hayvanın müdahalesi olmadan uzun mesafeler katediyorlar.
ABD’nin Kaliforniya eyaletindeki Death Valley’de bulunan Racetrack Playa adlı kurumuş gölde, hareketli taşlar bulunuyor.
Buzun, rüzgarın hatta bakterilerin, ağır taşların hareket etmesinin sebebi olduğu düşünülüyor. Bilim adamları, taşları ve onların katettikleri mesafeleri inceliyorlar. Son zamanlarda ise araştırmacılar, iyi bir şekilde muhafaza edilmiş, 200 milyon yaşındaki dinozorun ayak izlerinin fosillerini inceleyerek taş yollardan birini gözlemlediler.
Colombia Üniversitesi’nde paleontolog olan Paul E. Olsen ve ekibi daha önce üzerinde durulmamış, uzun taş yolu hakkında, dinazorların ayak izleri arasında yaptıkları araştırmanın sonuçlarını paylaştı ve 1896 yılından kalma bir fosil gösterdi.
Araştırmacılar, dinazorların ayak izleri arasında taşların hareket etme ve yer değiştirme şeklini inceledi ve ulaştıkları sonucun, Erken Jura döneminin başlarında kısa bir donma döneminin kanıtı olup olmayacağı hakkında bir tartışma yürüttüler.
Elde edilen bu sonuçlar, hareket eden taşların bulunduğu bölgede buz oluştuğunda, taşların bir yerden diğerine hareket ettikleri teorisi ile uyuşuyor. Buzun erimesiyle birlikte buharlaşan suyun, katılaşan çamurda bir yol oluşturduğu ve bunun da taşın hareket etmesine sebep olduğu düşünülüyor.
Rüzgarla hareket eden su dalgaları, kayaların hareket etmesinin sebeplerinden biri olabilir, ancak araştırmacılar, bu eski taşların rüzgarla hareket ettiğini reddederek buz teorisinin daha muhtemel olduğunu düşündüklerini açıkladılar. Araştırmacılar, yaptıkları çalışmada milyonlarca yıldan beri iklimde yaşanan sert değişikliklere dair kanıtlar buldular ve bunları yaklaşık 201 milyon yıl önce meydana geldiği düşünülen volkanik bir faaliyetten kaynaklanan toplu bir soy tükenme olayının yaşanması ile ilişkilendirdiler.
Çalışmadan elde edilen sonuçlar, San Francisco’da 9-13 Aralık tarihleri arasında düzenlenen Amerikan Jeofizik Birliği toplantısında sunuldu.



İnternetin kuralları değişiyor: Yapay zekanın sızamayacağı altyapı geliştirildi

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash
TT

İnternetin kuralları değişiyor: Yapay zekanın sızamayacağı altyapı geliştirildi

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash

İnternetin büyük bölümüne güç sağlayan internet altyapısı şirketi Cloudflare, "internetin kurallarını değiştirdiğini" söylüyor. 

Şirket, yapay zeka firmalarının internetten veri toplamasını engellemek amacıyla yapay zeka tarayıcılarını doğrudan engelleyecek.

ChatGPT gibi büyük dil modelleri, performanslarını artırmak için muazzam miktarda eğitim verisine ihtiyaç duyuyor. Bu şirketlerin çoğu, sistemleri eğitmek adına farklı internet sayfalarına erişip içeriklerini depolayan  tarayıcılar kullanıyor.

Artık Cloudflare, bu yapay zeka tarayıcılarının doğrudan engelleneceğini söylüyor. Bu, sözkonusu otomatik sistemlerin "izin veya ücret" olmaksızın sayfalara erişemeyeceği anlamına geliyor.

Bu internet sitelerinin yayıncıları, yapay zeka tarayıcılarına sitelerine erişim izni verebilecek. Cloudflare, yapay zeka şirketlerinin ödeme yapıp yapmamayı seçebileceği bir "taramaya göre ödeme" ücreti seçeneği ekleyeceğini söylüyor.

Yapay zeka sistemlerini eğitmek için çevrimiçi yazıların kullanılması, süregelen yapay zeka çağının en bölücü konularından biri haline geldi. Birçok yayıncı, içeriklerinin sistemleri eğitmek amacıyla izinsiz kullanıldığını öne sürerek yapay zeka şirketlerine karşı hukuki yollara başvurdu.

Bu çatışma 2023'te artarken Cloudflare, ilk başta internet sayfalarına özel bir etiket ekleyerek yapay zeka sitelerinden erişmemesini istemesine izin vereceğini söylemişti ancak bu uygulanamazdı. Geçen yıl, bu tür yapay zeka botlarını tespit eden bir teknoloji geliştirerek internet sitelerinin bunları otomatik olarak engellemesine imkan tanımaya başladı.

Artık ikinci araç varsayılan olarak açık hale gelecek.

Cloudflare CEO'su Matthew Prince, New York Times'a, "Cloudflare'ın internetin kurallarını tamamen değiştirdiğini" söyledi. Prince bu hamlenin, yapay zeka şirketlerinin interneti kazıyarak içeriğe serbestçe erişmesinin, insanların yeni yazılar ya da diğer içerik türlerini yayımlamaya teşvik edilmesini engelleyeceği endişesinden kaynaklandığını söyledi.

Independent Türkçe