Suudi Arabistan'da çocuk evliliği yasaklandı

Suudi bir kadın, Riyad'daki bir alışveriş merkezinde bir vitrinde gelinliklere bakıyor (AFP)
Suudi bir kadın, Riyad'daki bir alışveriş merkezinde bir vitrinde gelinliklere bakıyor (AFP)
TT

Suudi Arabistan'da çocuk evliliği yasaklandı

Suudi bir kadın, Riyad'daki bir alışveriş merkezinde bir vitrinde gelinliklere bakıyor (AFP)
Suudi bir kadın, Riyad'daki bir alışveriş merkezinde bir vitrinde gelinliklere bakıyor (AFP)

Suudi Arabistan, dün, iki yıl önce Muhammed bin Selman’ın Veliaht Prens olmasından bu yana başlatılan bir başka sosyal reformla birlikte çocuk evliliklerine yasak getirdi.
Adalet Bakanlığı mahkemelere, 18 yaşın altındaki bir kimseyle yapılacak herhangi bir evlilik başvurusunun özel bir mahkemeye havale edilmesi gerektiğine dair bir emir yayınladı.
Emir, krallığın Ocak ayında Şura Konseyi tarafından kabul edilen ve 15 yaşın altındaki çocuk evliliklerini tamamen yasaklamayı ve 16-18 yaşları arasında yeni kurallar koymayı amaçlayan Çocuk Koruma Kanunu’nda yapılan bir takım değişiklikten sonra geldi.
Çocuk evlilikleri genellikle kızları eğitimden uzaklaştırıyor, sağlıklarını tehlikeye atıyor ve çocukların yoksulluk ve şiddet döngülerine maruz kalmasına neden oluyor.
Suudi Hükümeti’nin atmış olduğu bu adım ise krallıktaki kadınların haklarını geliştirmek için yapılan en son hamle olarak dikkatleri çekiyor.
Kadınlara yönelik reformlar
Ekim ayında Kral Selman, kadınların erkek izni olmadan seyahat etmesine veya pasaport almasına izin veren bir kararname imzaladı. Kararname sayesinde  kadınların evlilik, pasaport başvurusu ve yurtdışına çıkmak için bir vasiden izin alması mecburiyetini ortadan kaldırdı.  Aynı şekilde, kadınların silahlı kuvvetlere katılmasına izin verildi.
Yapılan değişiklikler kadınlara ayrıca çocuğun doğumunu, evliliğini veya boşanmasını kaydettirme ve resmi aile belgeleri çıkarma ve reşit olmayan çocuklara vasi olma hakkını da veriyor. Kapsamlı değişiklikler, Haziran 2018’de Kral Salman’ın kadınların araba kullanmasına izin verileceğini açıklamasıyla başladı ve beraberinde kadın izleyicilerin futbol maçlarına gidebilmesinin yolu açıldı. Suudi kadınların artık üniversitede okumak, ameliyat olmak ya da iş bulmak için erkek bir vasinin iznini almaya ihtiyaçları bulunmuyor.



Hacılara kutsal mekânlarda hizmet veren ‘akıllı teknolojiler’

Akıllı saat, acil bir durumda hızlı yanıt verebilmek için hacı adayının coğrafi konumunu doğru bir şekilde belirlemek gibi çeşitli görevleri yerine getiriyor. (Şarku’l Avsat)
Akıllı saat, acil bir durumda hızlı yanıt verebilmek için hacı adayının coğrafi konumunu doğru bir şekilde belirlemek gibi çeşitli görevleri yerine getiriyor. (Şarku’l Avsat)
TT

Hacılara kutsal mekânlarda hizmet veren ‘akıllı teknolojiler’

Akıllı saat, acil bir durumda hızlı yanıt verebilmek için hacı adayının coğrafi konumunu doğru bir şekilde belirlemek gibi çeşitli görevleri yerine getiriyor. (Şarku’l Avsat)
Akıllı saat, acil bir durumda hızlı yanıt verebilmek için hacı adayının coğrafi konumunu doğru bir şekilde belirlemek gibi çeşitli görevleri yerine getiriyor. (Şarku’l Avsat)

İbrahim el Kureşi

Kutsal mekânlarda, inanç yolculukları sırasında hacılara en iyi hizmeti sunmak için yapay zekâ teknolojileriyle ilgili birçok girişim var. Bunlar arasında akıllı saatler, modern teknolojiyle donatılmış kameralar aracılığıyla ‘vücut dilini’ analiz ederek hacıların memnuniyetini ölçen cihazlar, interaktif ekranlar ve sorulara yanıt veren ‘robotlar’ da yer alıyor.

Tur şirketlerinden biri tarafından bu yılki Hac sezonunda ilk kez uygulanan ‘akıllı saat’ uygulaması, hacıların herhangi bir yerden yardım talep etmesini sağlayan elektronik bir devreye bağlı bir yanıt düğmesi sağlarken, interaktif ekranlar hacıların geri bildirim ve şikayetlerini iletmelerini sağlıyor. Robotlar genel sorulara yanıt verirken, son teknoloji ürünü kameralar aracılığıyla vücut dili analizi kullanılarak hacının memnuniyeti ölçülüyor.

İkram ed-Dayf’ın CEO yardımcısı Dr. Adil el-Cuheni, hacılara hizmette yapay zekâ kullanımının şirket olarak üzerinde çalıştıkları önceliklerden biri olduğunu söyledi. İlk aşamada bu yılki Hac'da Tunus'tan gelen 260'tan fazla hacı adayına dağıtılan akıllı saatlerin, kaybolma olgusunu azaltmak için tam coğrafi konumu bilmenin yanı sıra acil bir durumda nerede olurlarsa olsunlar yardım istemek için hızlı bir yanıt düğmesi sağlama özelliğine sahip olduğunu belirtti.

Şarku’l Avsat'a özel bir röportaj veren el-Cuheni, akıllı saatin hacıların yaşamsal belirtilerinin tespit edilmesini sağlayan bir elektronik devreye bağlı olduğunu ve herhangi bir sağlık sorunu ortaya çıktığında, doğrudan hacıların adının ve coğrafi konumunun tanımlandığı ekranda bir alarmın belirdiğini, böylece destek ekiplerinin dakikalar içinde kendisine gittiğini ve hızlı yanıt düğmesinden talep etmese bile ona bakım sağladığını açıkladı.

Misafir hizmetleri departmanında mevcut olan çoklu rollere ek olarak hacılara hizmet vermek için kullanılan interaktif ekranlar (Şarku’l Avsat)Misafir hizmetleri departmanında mevcut olan çoklu rollere ek olarak hacılara hizmet vermek için kullanılan interaktif ekranlar (Şarku’l Avsat)

Saatteki modern teknolojinin hacıların güzergahının gerçek zamanlı olarak izlenmesine olanak tanıdığını ve Cemerat'a giden rotadan sapanların tespit edilmesini sağladığını belirtti.

El-Cuheni, saatin pil ömrünün kesintisiz 10 saat olduğunu ve pil bittiğinde saatin hacı adayının bulunduğu son konumda göründüğünü açıkladı. Saatin, şirketin ekranında her hacının hayati göstergeleri hakkında ayrıntılı bir rapor sunduğunu, basınç, nabız ve sıcaklık ölçümlerini ve durumun normal olup olmadığını veya hacıya bakım sağlamak için yanlarında bulunan destek kuruluşları tarafından müdahale edilmesi gerekip gerekmediğini gösterdiğini belirtti.

Rehlat W Menafe Dijital Dönüşüm Direktörü Bera Haşifati, beden dili analizi yoluyla hacıların memnuniyetini ölçme girişiminin, yapay zekâ kameraları aracılığıyla konuklara sunulan hizmetlerin kalitesini iyileştirme ve memnuniyetlerini değerlendirme çalışmaları bağlamında geldiğini söyledi.

Bir dizi alanda bulunan robotların misyonunun ise bir misafir hizmetleri çalışanı olarak hareket etmek olduğunu belirten Haşifati, interaktif ekranların rolünün, hacıların Mina'daki ikametgahlarından, geri bildirimlerinin dikkate alınacağı izleme ekibi aracılığıyla soru sormalarını veya şikayetlerini iletmelerini sağlamak olduğunu açıkladı.

Rehlat W Menafe CEO'su Muhammed el-Huzami, Hac'da yapay zekâ kullanımının lojistik hizmetleri geliştirmenin yanı sıra gerçek zamanlı veri analizi ve ortaya çıkan zorluklara hızlı bir şekilde yanıt vererek herkes için sorunsuz ve güvenli bir Hac deneyimi sağlamak için bir fırsat olduğunu söyledi. El-Huzami, dünya çapında 3 kıtada 10 ülkeden yaklaşık 100 bin hacıya hizmet verdiklerini belirtti.