Facebook'tan ABD seçimleri hamlesi: 'Deepfake' videolarını kaldırıyor

 (AFP)
(AFP)
TT

Facebook'tan ABD seçimleri hamlesi: 'Deepfake' videolarını kaldırıyor

 (AFP)
(AFP)

Sosyal medya devi Facebook, ABD’deki başkanlık seçimleri öncesi yanlış bilgilerin yayılmasını önleme amacıyla “deepfake” videolarını kaldıracağını duyurdu.
Deepfake terimi yapay zeka ya da derin öğrenme (deep learning) gibi teknikler kullanılarak genellikle zarar verme amacıyla gerçekliğin manipüle edildiği videolar için kullanılıyor. Bu videolarda siyasiler ya da diğer önemli kişiler söylemedikleri sözleri ifade edermiş gibi gösterilebiliyor ya da yüzleri başka insanların bedenlerine yerleştirilebiliyor.
Şirketten yapılan açıklamada hiciv ya da parodi amacı taşımayan deepfake videolarının ve diğer manipüle edilmiş videoların platformdan silineceği belirtildi.
Independent Türkçe'de yer alan habere göre, California merkezli şirket bloğundan 6 Ocak’ta yaptığı açıklamada gerçek sanılması amacıyla yapay zeka benzeri bir teknolojiyle bir videodaki içeriğe “birleştirme, yer değiştirme veya ekleme” yapılan yanlış yönlendirici medya içeriklerinin silineceği ifade edildi.
Açıklamada şu ifadeler yer aldı:
Bu politika hiciv ya da parodi amaçlı içerikleri ya da  sadece sözlerin  çıkarıldığı ya da yerinin değiştirildiği videoları kapsamıyor.
Deepfake içeriklerine yönelik yasak ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi'nin manipüle edilmiş bir videosunun geçen yaz sosyal medya platformlarında yayılmasının ardından geldi. Facebook'ta epey görüntülenen videoda Pelosi'nin konuşması azaltılmış ve sözlerini tekrar tekrar tökezler gibi söylediği sağlanarak Demokrat siyasetçinin tutarsız olduğu gösterilmeye çalışılmıştı.
Ancak Facebook, Reuters'e yaptığı açıklamada bu videonun kaldırılmayacağını çünkü videoda yapay zeka teknolojisinin kullanılmadığını ifade etti. Şirket videonun yalan olduğunun fark edilmesi sonrası yayılmasının önlendiğini ve paylaşan kişilere uyarı gönderildiğini açıkladı. 
ABD'de Başkanlık seçimleri Kasım ayında yapılacak.
Deepfake konusunda Twitter da kendi politikasını oluşturmaya çalışıyor. Şirketin gelecekte bu konudaki yeni düzenlemeler için kullanıcılardan geri besleme istediği ifade edildi. 



İlk kez bir Antik Mısırlının tam genomu çözüldü

Üç boyutlu taramayla yüzü oluşturulan kişinin, ileri yaşlarda hayatını kaybettiği saptandı (Caroline Wilkinson/Liverpool John Moores Üniversitesi)
Üç boyutlu taramayla yüzü oluşturulan kişinin, ileri yaşlarda hayatını kaybettiği saptandı (Caroline Wilkinson/Liverpool John Moores Üniversitesi)
TT

İlk kez bir Antik Mısırlının tam genomu çözüldü

Üç boyutlu taramayla yüzü oluşturulan kişinin, ileri yaşlarda hayatını kaybettiği saptandı (Caroline Wilkinson/Liverpool John Moores Üniversitesi)
Üç boyutlu taramayla yüzü oluşturulan kişinin, ileri yaşlarda hayatını kaybettiği saptandı (Caroline Wilkinson/Liverpool John Moores Üniversitesi)

Bilim insanları ilk kez bir Antik Mısırlının tüm genomunu diziledi. Yaklaşık 4 bin 500 yıl önce yaşayan adamın kalıntıları, antik uygarlıktan gelen en eski genetik veriyi de sunuyor.

Uzmanlar, bölgenin sıcak iklimi DNA'nın kolayca bozunmasına yol açtığı için Antik Mısır'dan genetik kayıtlar bulmanın epey zorlu bir iş olduğunu söylüyor. Ayrıca bu toplumda yaygın olan mumyalama da yumuşak dokuları muhafaza etmesine karşın DNA'nın düzgün bir şekilde korunmasını engelliyor.

Bugüne kadar Antik Mısır'dan sadece üç kişinin genomunun bir kısmı dizilenmişti. Ayrıca bu kişiler uygarlığın daha geç dönemlerinde yaşamıştı. 

Bulguları önde gelen hakemli dergi Nature'da dün (2 Temmuz) yayımlanan çalışmadaysa, bu örneklerden en az bin yıl daha önceye ait bir genom ilk kez tamamen dizilendi. 

Kahire'nin güneyindeki Nuwayrat köyünde 1900'lerin başında bulunan kalıntılar, kayaya oyulmuş bir mezarın içine yerleştirilmiş bir çömlek kabın içindeydi.

Liverpool John Moores Üniversitesi'nden Dr. Adeline Morez Jacobs liderliğindeki araştırmacılar, 4 bin 500 ila 4 bin 800 yıl önce yaşamış kişinin kemiklerini inceledi. Ayrıca dişinden aldıkları örneklerle genomunu dizileyen ekip, Antik Mısırlı hakkında eşsiz bilgiler elde etti.

VFDGH
Adamın kalıntılarını içeren çömlek 1902'de keşfedilmişti (Garstang Arkeoloji Müzesi/Liverpool Üniversitesi)

İlk piramitler inşa edilirken yaşayan kişinin kalıntıları, 44-64 yaşında ölen bir erkek olduğuna işaret ediyor. Makalenin yazarlarından Joel Irish, MÖ 2855 ila 2570'de hayatını kaybeden adam hakkında "Öldüğünde muhtemelen 60'lı yaşlarındaydı, ki bu o dönem için inanılmaz derecede ileri bir yaş" diyor.

Bilim insanları kişinin genetik materyalinin yüzde 80'inin beklendiği gibi Kuzey Afrika kökenine sahip olduğunu tespit etti. Ancak yüzde 20'si, Batı Asya ve Mezopotamya bölgesindeki insanlara dayanıyordu.

Araştırmacılar Antik Mısır ve Mezopotamya halkları arasında bir ilişki olduğunu uzun zamandır düşünüyordu. Arkeolojik bulgular bu etkileşime güçlü kanıtlar sunsa da bugüne kadar genetik bir veri elde edilememişti. 

Harvard Üniversitesi'nden Iosif Lazaridis, yer almadığı çalışmanın bulguları hakkında "Bu örnek bize, bu kadar erken bir tarihte Mısır'da çoğunlukla Kuzey Afrikalı soyundan gelen ancak Mezopotamya'dan da bir miktar soy katkısı olan insanlar olduğunu söylüyor" diyor: 

Bu coğrafi açıdan mükemmel derecede mantıklı.

Araştırmacılar bulunan kemiklerde artrit ve osteoporoz belirtilerinin yanı sıra yaşamının büyük bölümünde aşağı baktığını ve öne doğru eğildiğini gösteren işaretler tespit etti. Ayrıca kollarını uzun süre önünde tuttuğunu, ağır malzemeler taşıdığını ve sert yüzeylere oturduğunu gösteren bulgulara rastlandı. 

Ekip bu verilere dayanarak bu kişinin ağır işçilik yaptığı ve muhtemelen çömlekçi olduğu sonucuna vardı. Irish çömlekçi çarkının da Mısır'a bu dönemde geldiğini söyleyerek ekliyor:

Öte yandan bir çömlekçiye genellikle böyle üst sınıf bir cenaze töreni düzenlenmez. Belki de olağanüstü yetenekli ya da başarılı olduğu için sosyal statüsü yükselmişti.

Bilim insanları Antik Mısır ve Mezopotamya ilişkisine ışık tutan yeni çalışmanın sadece tek bir genom örneğine dayandığına ve daha fazla kanıt bulmayı beklediklerine değiniyor. Bu sayede iki bölgede yakın zamanda ortaya çıkan yazının kökenlerini ve farklı toplumlar arasındaki göçleri daha iyi anlamayı umuyorlar.

Makalenin ortak yazarı Dr. Linus Girdland-Flink "Bu, insan genetik varyasyonu bulmacasının sadece bir parçası: Bugüne kadar yaşamış her insan ve onların genomu bu bulmacanın benzersiz bir parçasını oluşturuyor" diyerek ekliyor:

Hiçbir zaman herkesin genomunu dizileyemeyeceğiz ancak insanlık tarihinde bugün kim olduğumuzu şekillendiren önemli olayları doğru bir şekilde yeniden yapılandırmak için dünyanın dört bir yanından yeterince çeşitli örnek toplamayı umuyoruz.

Independent Türkçe, CNN, New Scientist, Nature