Dünyanın en dayanıklı canlısı su ayısının zayıf noktası keşfedildi

Su ayıları ilk kez 1777'de italyan biyolog Lazzaro Spallanzani tarafından tanımlandı (AP)
Su ayıları ilk kez 1777'de italyan biyolog Lazzaro Spallanzani tarafından tanımlandı (AP)
TT

Dünyanın en dayanıklı canlısı su ayısının zayıf noktası keşfedildi

Su ayıları ilk kez 1777'de italyan biyolog Lazzaro Spallanzani tarafından tanımlandı (AP)
Su ayıları ilk kez 1777'de italyan biyolog Lazzaro Spallanzani tarafından tanımlandı (AP)

Tardigradlar ya da su ayıları koşullar kötüleştiğinde kuruyarak vücutlarını yeniden ayarlıyor ve biyolojik işlevlerini geçici olarak yıllar boyu durdurabiliyor. 
1300 bilinen türü olan bu mikroskobik yaratıklar (0.3-0.5 milimetre uzunluğundalar) dondurucu derecelerde, oksijensiz ortamlarda, yüksek basınç koşullarında, uzay boşluğunda, kaynatıldıklarında ve kozmik radyasyona maruz kaldıklarında yaşamlarını sürdürebiliyor. 
Tardigradlar hem tatlı su hem de tuzlu suda yaşıyor. Ekvatordan kutuplara kadar neredeyse her yerde bulunuyorlar. 8 bacaklı bu canlının aktif halde kalması için suya ihtiyacı var. Kış uykusuna yattıklarındaysa bacak ve kafalarını içeri çekerek kurumaya başlıyorlar.
Aşırı uzun sürelere varabilen bu kış uykusu o kadar etkili ki bu canlı dünya genelindeki 5 kitlesel yokoluştan kurtulmayı başardı. 2017'de yapılan bir araştıma tardigradları yok edebilmenin tek yolunun dünyadaki tüm okyanusları kaynatmak olduğunu ortaya koymuştu.
İklim değişikliği tardigradları olumsuz etkiliyor
Ancak şimdi bilim insanları bu canlıların zayıf noktasını bulmuş olabilir.  Araştırmayı yapan bilim insanları küresel iklim değişikliğinin dünyanın en dayanıklı canlısı üzerinde bile olumsuz etkisi olduğunu vurguladı. 
2018'deki bir araştırma Antarktika'da yaşayan bir tardigrad türü olan Acutuncus antarcticus'un neslinin iklim değişikliği nedeniyle tükenme riski olduğunu duyurmuştu.  Yeni araştırmada ikinci bir tür, Ramazzottius varieornatus'un da benzer bir zayıflığı gösterdiği keşfedildi. 
Scientific Reports adlı bilimsel yayında yayımlanan araştırmaya göre, bu minik organizmalar kurudukları sırada bile uzun süreli yüksek sıcaklıklara maruz kalırsa hayatta kalma şansları azalıyor. 
Independent Türkçe'de yer alan habere göre, Danimarka'daki Kopenhag Üniversitesi'nden biyolog Ricardo Neves "Çalışmada kullanılan türler Danimarka, Niva'daki bir evin yağmur oluğundan alındı. Tardigradları hem aktif oldukları hem de kurudukları sırada yüksek sıcaklıklara maruz bırakarak etkilerini gözlemledik. Aynı zamanda aktif olan hayvanların kısa iklime alışma evrelerinin etkisini de inceledik" dedi. 
Araştırmada yüksek sıcaklıklarda iklime alıştırılmayan 4 aktif tardigrad, 37.1 santigrat derecede 24 saat bekletildi. Bu hayvanlarda ölüm oranı yüzde 50'ye ulaştı.
30 santigrat derecede iki saatlik iklime alışma evresinin ardından iki saat boyunca 35 santigrat derecede bekletilenlerdeyse ölüm eşiği 37.6 santigrat dereceye yükseldi. Yani iklime alıştırma işleminin bu canlıların hayatta kalma oranlarını iyileştirdiği tespit edildi. 
Kuru haldeki tardigradlarınsa çok daha yüksek sıcaklıklara dayandığı belirtildi. 63.1 santigrat derecede 24 saat bekleyen hayvanlarda ölüm oranı yüzde 50 oldu. Daha sonra yapılan ek deneyler bu yaratıkların da sıcaklık daha fazla yükseltilince daha çabuk öldüğünü gösterdi. 
2006'daki bir araştırma kurumuş haldeki tardigradların yaklaşık yarım saat boyunca 150 santigrat dereceye kadar sağ kalabildiğini ortaya koymuştu. Yeni çalışmaysa bu canlıların yaşam oranlarının sıcaklığın sağlıklı olmayan uzun süreler boyunca yüksek tutulması halinde düştüğünü gösterdi. 
Neves "Bu çalışmayla birlikte aktif tardigradların yüksek sıcaklıklara karşı kırılgan olduğunu söyleyebiliriz yine de bu canlılar doğal yaşam alanlarında artan sıcaklıklarda iklime alışabilir. Kurumuş haldeki tardigradlarsa çok daha dirençli ve aktif olanlara kıyasa çok daha yüksek sıcaklıklara dayanabilirler. Ancak maruz kaldıkları süre açıkça onların yüksek sıcaklıklara karşı toleransını sınırlandıran bir faktör" ifadelerini kullandı.

 


Yıldız aktristen heyecanlandıran sinyal: Beni ara

Gillian Anderson'ın The Crown'da sergilediği Margaret Thatcher performansı beğeni toplamıştı (AFP)
Gillian Anderson'ın The Crown'da sergilediği Margaret Thatcher performansı beğeni toplamıştı (AFP)
TT

Yıldız aktristen heyecanlandıran sinyal: Beni ara

Gillian Anderson'ın The Crown'da sergilediği Margaret Thatcher performansı beğeni toplamıştı (AFP)
Gillian Anderson'ın The Crown'da sergilediği Margaret Thatcher performansı beğeni toplamıştı (AFP)

Günahkarlar (Sinners) adlı yeni projesiyle hem eleştirmenleri hem de seyircileri heyecanlandıran Ryan Coogler, X-Files'ı devam ettirmeye hazırlanıyor. 

1993-2002'de 9 sezon boyunca çekilen The X-Files, iki film ve bir spinoff'un yanı sıra 2016 ve 2018'de iki sezonla geri dönmüştü. 

Seride FBI ajanı Fox Mulder'ı canlandıran David Duchovny, başrolleri meslektaşı Dana Scully'yi oynayan Gillian Anderson'la paylaşıyordu. 

Ancak yeni projenin yeni kadro ve hikayeler üzerinden yürüyeceği tahmin ediliyor. 

ITV1'deki This Morning programına katılan Gillian Anderson'a Coogler'ın X-Files'ı soruldu:

Onunla konuştum ve 'Eğer biri bunu başaracaksa sen tam olarak bu iş için biçilmiş kaftansın. En iyi dileklerim seninle. Beni ara' dedim.

56 yaşındaki aktrise X-Files dünyasına dönüp dönmeyeceği sorusu yöneltildiğinde "Bir noktada telefon çalar ve doğru bir zamanda iyi bir teklif gelirse, belki" yanıtını verdi. 

38 yaşındaki Amerikalı yönetmen de geçen ay Anderson'la temasa geçip geçmediği sorusunu cevaplandırmıştı. 

10 Ekim'de vizyona girmesi beklenen Tron: Ares'in çekimlerini bitirirken onunla konuştuğunu söyleyen yönetmen, "O muhteşem" demişti.

Rocky dünyasını 2015'te Creed'le yeniden canlandıran Coogler, Black Panther serisiyle de başarı göstermişti. 

Eleştirmenlerin Günahkarlar'a yönelik ilk tepkileri de, iki kere Oscar'a aday gösterilen Coogler'ın beklentileri karşıladığını gösteriyor. 18 Nisan'da vizyona giren korku filmi, eleştiri derleme sitesi Rotten Tomatoes'da yüzde 98 beğeni oranı elde etti. Bu, yönetmenin kariyerindeki en yüksek skor. 

Independent Türkçe, Hollywood Reporter, Variety