Honduras ve Bolivya: İki darbede aynı ABD lobi şirketi

Manuel Zelaya ve Evo Morales görevlerini bırakmak zorunda kalmıştı (İHA)

2009 Honduras ve 2019 Bolivya darbeleri arasındaki benzerlikler dikkat çekerken, iki ülkede de ordu müdahalesi sonrası gelen geçici yönetimlerin aynı ABD’li lobi firmasından danışmanlık hizmeti aldığı ortaya çıktı.
Bolivya’da kasım ayında geçici devlet başkanlığına getirilen Jeanine Anez, geçen hafta 3 Mayıs’taki genel seçimlerde aday olma kararı aldığını duyurdu, dün yaptığı açıklamayla da seçim öncesi bütün bakanların istifasını talep etmeye karar verdiklerini belirtti.
Evo Morales’in darbeyle görevinden alındığı iddialarını reddeden ve muhaliflerine göz açtırmadığı iddia edilen Anez’in devrik liderin yokluğunda hükümetin kontrolünü ele geçiren sağcı muhalif güçlerin yönetimini sağlamlaştırmak için yeni seçim çağrısı yaptığı konuşuluyor.
Intercept sitesinin yaptığı bir haberse Bolivya’nın geçirdiği bu süreçle 2009’da darbe tecrübesi yaşamış Honduras’ta olanlar arasındaki benzerlikleri ortaya koyuyor.
Honduras’ı 27 Ocak 2006-28 Haziran 2009 tarihlerinde yöneten solcu Devlet Başkanı Manuel Zelaya ordu tarafından görevden alınmış, yerine tartışmalı seçim süreciyle iktidarını hızla sağlamlaştıran sağcı muhaliflerin idaresinde geçici bir yönetim getirilmişti.
Intercept’e göre Honduras’taki geçici hükümetin Amerikan desteğini sağlamak için anlaştığı Washington merkezli danışmanlık şirketi, Anez yönetimine de hizmet sunmak için de kolları sıvadı.
Bolivya, yeni seçimler ve ABD hükümetiyle kurulacak iletişim konusunda “stratejik iletişim danışmanlığı” hizmeti almak için CLS Strategies adlı firmayla geçen yıl aralık ayında imzaları attı.
Lobi şirketinin adımları
Önceleri Chlopak, Leonard, Schechter & Associates isimleriyle bilinen lobi şirketi, görünüşe bakılırsa Honduras’ta Zelaya’nın devrilmesi sonrası yerine getirilen geçici hükümet için verdikleri (yeni seçimlere giderken Amerikalı siyasetçilerin ve medyanın desteğini almak gibi) benzer bir desteği Bolivya’dakilere de sundu.
Darbe sonrası Honduras’a giden ABD’li Cumhuriyetçi Senatör Jim DeMint’e geçici hükümetle görüşmelerinde CLS Strategies’ten Juan Cortinas şahsi tercüman olarak eşik etmişti. Lobi firmasından bir ekip, Zelaya’nın dönüşüne muhalefeti desteklemek için basın mensuplarına yaklaşarak gazetelerin köşelerinde yer almaya çalışmış ve röportajlar ayarlamıştı.
Intercept’in haberinde aynı firmanın Bolivya’daki geçici hükümet adına ABD’deki kamu görevlilerine, devlet kurumlarına, gazetelere ve sivil toplum örgütlerine ulaşma amacını taşıdığı kaydedildi.
Honduras meselesinde Senatör DeMint’in tercümanlığını yapan Cornitas’ın şimdi de Bolivya hükümetine hizmet vereceği belirtildi.
Bolivya’daki krizle Honduras darbesi arasında başka açılardan da benzerlikler görülüyor.
Küba detayı
Independent Türkçe'de yer alan habere göre, gerek Morales gerekse Zelaya, Küba’yla ilişkilerini geliştirmiş, asgari ücret sınırını yukarı çekmiş, sosyal hizmetleri artırmış ve belli başlı sanayi dallarında özelleştirmeye karşı çıkmıştı.
Ancak solcu liderler makamlarında demokratik olmayan yollarla kalmaya teşebbüs ettikleri gerekçesiyle eleştirilere de maruz kalmıştı.
Zelaya anayasaya aykırı olmasına rağmen ikinci dönem göreve devam edebilmek için referandum arayışına girişmişti.
Morales’in 4. dönem adaylığıysa partisinin Bolivya’da iktidarını sağlamlaştırma çabası olarak görülmüştü.
Her iki liderin devrilmesinde de ordu kritik rol oynamıştı.
Zelaya askeri yetkililerin silah zoruyla 28 Haziran 2009’da istifasını vermiş, Morales de seçimlere hile karıştığı iddiasıyla patlak veren halk gösterilerinin ardından 10 Kasım 2019’da Genelkurmay Başkanı Williams Kaliman'ın istifa çağrısı üzerine görevi bırakıp ülkeyi terk etmişti.