Penguen dili insanlarınkiyle aynı kurallara bağlı

Gözlüklü Penguen ya da Afrika pengueni yalnızca Afrika'nın güney sularında yaşayan bir penguen türüdür (AFP)
Gözlüklü Penguen ya da Afrika pengueni yalnızca Afrika'nın güney sularında yaşayan bir penguen türüdür (AFP)
TT

Penguen dili insanlarınkiyle aynı kurallara bağlı

Gözlüklü Penguen ya da Afrika pengueni yalnızca Afrika'nın güney sularında yaşayan bir penguen türüdür (AFP)
Gözlüklü Penguen ya da Afrika pengueni yalnızca Afrika'nın güney sularında yaşayan bir penguen türüdür (AFP)

Bilim insanları, penguen diyaloglarının insanlar arasındaki sohbetle aynı ilkeleri izlediğini keşfetti.
Uçamayan bu kuşların, tek eşlilik, eşcinsel beraberlik ve bazı araştırmalara göre de fahişelik gibi insanlarla bir dizi ortak özellik sergilediği biliniyor.
Şimdiyse, Torino Üniversitesi'nde yapılan yeni bir araştırma göre, penguenlerin insanlarla aynı dilbilim kurallarının bazılarına uyduğu keşfedildi.
Hayvanlar iki temel kanunu izliyor: Sık kullanılan kelimeler daha kısayken, (Zipf'in kısalık kanunu) daha uzun kelimeler daha fazla ancak daha da kısa hecelerden oluşuyor (Menzerath-Altmann kanunu).
Söz konusu kanunların primatlar haricinde ilk kez gözlemlendiğini belirten bilim insanları, hayvan seslendirmelerinde kısalık ve verimlilik yönünde ekolojik bir baskının olduğunu söylüyor.
Bilginin sıkıştırılması insan dilinin genel ilkelerinden biridir.
Biology Letters adlı bilimsel yayında yayımlanan çalışmaya göre, nesli tükenme tehdidi altındaki Afrika penguenlerinin çiftleşme şarkıları hem Zibf'nin kısalık kanununa hem de Menzerath-Altmann kanununa uyuyor.

Araştırma, Lyon/Saint-Etienne Üniversitesi Duyumsal Nöroetoloji Ekibi liderliğinde gerçekleştirildi.
Torino Üniversitesi'nden Dr. Livio Favaro ve meslektaşları, bunun primat olmayan bir türün ses dizilerinde evrensel sıkıştırma ilkelerine uyuma dair ilk kanıt olduğunu belirtiyor.
Araştırmacılar, İtalya'daki hayvanat bahçelerindeki üç ayrı koloniden 28 yetişkin Afrika pengueninin 2016-2017 çiftleşme dönemlerinde toplanan 590 coşkulu çiftleşme şarkısını kaydedip inceledi.
Uçamayan bu kuşlarca en sık kullanılan kelimelerin aynı zamanda en kısa kelimeler olduğunu, en uzun kelimelerinse daha fazla ancak daha kısa hecelerden oluştuğunu buldular.
Independent Türkçe'de yer alan habere göre, çalışmada şu sonuca varılıyor: "Ulaştığımız sonuçlar, Afrika pengueninin çoşkulu çiftleşme şarkılarının Zipf'nin Kısalık Kanunu'na ve Menzerath-Altman Kanunu'na uyduğunu ortaya koyuyor. Bu, primat olmayan bir türün ses dizilerinde dil kanunlarına uyumu gösteren ilk kanıt. Tahmin edildiği gibi hecelerin uzunluğunun kullanım sıklığıyla ters orantılı olduğunu bulduk."
Yazarlar şöyle devam etti:
"Öğelerin süresi, kullanım sıklığı ve şarkı uzunluğu arasındaki ilişkilerin temel olarak yoğun kolonilerde cinsiyetlerarası eş seçimi ve bölge savunması için seçici baskılarla etkileşen sözel üretim kısıtlamalarının bir sonucu olduğunu düşünüyoruz. Çalışmamızın küçük ve görece sabit bir ses sistemine sahip primat olmayan bir türde bilgi sıkıştırılmasının diğer seçim kaynaklarıyla beraber var olabildiğini ilk kez gösteriyor."

 


SpaceX dünyanın en büyük roketinin tasarımını değiştirdi

SpaceX'in mega roketi Starship, 27 Mayıs 2025 Salı günü Teksas'taki Starbase'te test uçuşu gerçekleştirdi (AP)
SpaceX'in mega roketi Starship, 27 Mayıs 2025 Salı günü Teksas'taki Starbase'te test uçuşu gerçekleştirdi (AP)
TT

SpaceX dünyanın en büyük roketinin tasarımını değiştirdi

SpaceX'in mega roketi Starship, 27 Mayıs 2025 Salı günü Teksas'taki Starbase'te test uçuşu gerçekleştirdi (AP)
SpaceX'in mega roketi Starship, 27 Mayıs 2025 Salı günü Teksas'taki Starbase'te test uçuşu gerçekleştirdi (AP)

SpaceX, Mars'a gönderilecek Starship'in birkaç başarısız uçuş denemesinin ardından roketin yenilenmiş radikal tasarımını kamuoyuyla paylaştı.

Elon Musk'ın uzay şirketi, Super Heavy güçlendiricisini Dünya'ya geri getirmek için kullanılan ana iniş kanatlarından birini kaldıracağını çarşamba günü duyurdu.

Yeni nesil roket, önceki versiyonlara göre daha güçlü ve yüzde 50 daha büyük üç ızgara kanatla donatılacak.

Roketin Super Heavy güçlendiricisini fırlatıp indirmek üzere en son mayısta yapılan denemede, dev roket fırlatma rampasına geri dönemeyerek Meksika Körfezi'ne düşmüştü. Ana araçsa Hint Okyanusu'nu geçtikten sonra patlamıştı.

Uzay şirketi, X'te paylaştığı bir dizi gönderide, "Yeniden tasarlanan ızgara kanatlar yüzde 50 daha büyük ve daha dayanıklı. Araç kontrolü için 4 kanattan üçe geçilirken, roketin daha yüksek hücum açılarında alçalması sağlandı" ifadelerini kullandı.

Ayrıca yeni bir yakalama noktasının eklenmesi ve güçlendiricinin yakalama kulesinin kollarıyla hizalanması için daha alçak bir konuma yerleştirilmesi sayesinde kanatlar, araçların kaldırılması ve yakalanması için de kullanılacak.

y6u78ı90
Starship'in yeni Super Heavy roketinin ızgara kanadı (SpaceX) 

SpaceX'in patronu Elon Musk, şirketin X'teki gönderisini "En iyi kısmı, hiçbir kısmı olmaması" yorumuyla paylaştı.

ABD Sahil Güvenlik Teşkilatı'nın, SpaceX'in Teksas'ın güneyinde yer alan Starbase tesisi etrafındaki nehirler, su yolları ve deniz alanları için yayımladığı deniz tehlikesi uyarılarına göre, bir sonraki Starship fırlatması bu hafta sonu kadar erken bir tarihte gerçekleşebilir.

Musk önceki haftalarda X'te paylaştığı bir gönderide, SpaceX'in "Starship'i ağustos ortalarında fırlatmayı planladığını" söylemişti.

SpaceX genellikle fırlatmadan bir veya iki gün öncesine kadar test uçuşlarının ne zaman gerçekleşeceğini açıklamıyor.

Son denizcilik bildirimleri, denemenin 16 Ağustos Cumartesi günü yerel saatle 06.30 ila 20.30'da yapılabileceğine işaret ediyor.

Uyarıda "Roket fırlatma faaliyetlerinden kaynaklanan seyir tehlikeleri arasında serbest düşen enkazlar ve/veya çeşitli kontrol yöntemleri altında alçalan araçlar ya da araç bileşenleri olabilir" ifadelerine yer verildi.

10. Uçuş adı verilen son test uçuşu, daha önce 2026 sonuna kadar dünyanın en büyük roketini Kızıl Gezegen'e gönderme niyetini açıklayan Musk'ın Mars hayalleri için kritik bir test olacak.

Teknoloji milyarderi martta yaptığı X paylaşımında, Starship'in Tesla'nın insansı robotu Optimus'u taşıyarak gelecek yılın sonunda Mars'a doğru yola çıkacağını söylemişti.

Musk "Bu inişler başarılı olursa insanlı inişler 2029'da başlayabilir ancak 2031 daha muhtemel" demişti.

Independent Türkçe