Almanya'dan Rusya'ya Ukrayna krizine rağmen yakınlaşma çağrısı

Almanya Başbakanı Angela Merkel ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (Reuters-Arşiv)
Almanya Başbakanı Angela Merkel ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (Reuters-Arşiv)
TT

Almanya'dan Rusya'ya Ukrayna krizine rağmen yakınlaşma çağrısı

Almanya Başbakanı Angela Merkel ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (Reuters-Arşiv)
Almanya Başbakanı Angela Merkel ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (Reuters-Arşiv)

2014’ten beri birçok sorun, Rusya ile Avrupa Birliği (AB) arasındaki ve Rusya ile NATO arasındaki ilişkilere gölge düşürdü. Rusya'yı uluslararası hukuku ihlal ederek Kırım’ı istila etmek ve Ukrayna'nın doğusundaki Rus yanlısı ayrılıkçıları destekleyecek şekilde onu topraklarına ilhak etmekle suçlayan AB, Rusya’ya ekonomik yaptırımlar uygulamış ve doğu bölgesindeki NATO’nun varlığını genişletmişti.
Böyle bir durumda, Almanya Cumhurbaşkanı Frank Walter Steinmeier, AB ile Rusya arasında yakınlaşma çağrısında bulunarak “Rusya ile Avrupa Birliği arasında daha iyi bir ilişkiye ihtiyacımız var” ifadelerini kullandı. Steinmeier, Avrupa'nın, ülkeleri arasında daha fazla tecrite şahit olmaması gerektiğini vurguladı.
Diğer yandan Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy, Ukrayna'daki çatışmayı çözmek için Nisan ayında Berlin'de yapılacak zirveden umutlu olduklarını dile getirdi.
Macron Münih Güvenlik Konferansı'nda yaptığı açıklamada, geçtiğimiz yıl Alman-Fransız arabuluculuğunda Ukrayna-Rusya arasında yapılan zirve toplantılarının yeniden başlamasının müzakerelerde yeni bir dinamik yarattığını söyledi.
Bu minvaldeki son toplantıda Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Zelenskiy; Macron ve Alman Şansölyesi Angela Merkel huzurunda Paris'teki Elysee Sarayı'nda bir araya gelmişti.
Münih’teki açıklamalarında Zelenskiy ise “Asıl görevimiz Paris Zirvesi'nde imzalanan anlaşmaların uygulanmasını sağlamaktır” diyerek Ukrayna’nın her gün bu amaçla hareket ettiğine, geçen Aralık ayında alınan kararların uygulanmasına yönelik çalışmaların ise sürdüğüne değindi. Rusya Dışişleri Bakanlığı ise geçtiğimiz günlerde, bir sonraki zirvenin randevusuna uyum sağlama konusundaki şüphelerini dile getirdi.
Zelenskiy aynı zamanda Ukrayna'nın doğusunda ayrılma ilan eden bölgeler de dâhil olmak üzere, önümüzdeki Ekim ayında ülkede yürürlükte olan yasaya göre yerel seçimler yapma niyetini açıkladı. Seçimlerin Ukrayna yasalarına göre yapılacağını vurgulayan Zelenskiy, ayrıntılarının Bloomberg’de yayınlandığı Münih’teki konuşmasında, Moskova'ya sadık ayrılıkçılar tarafından kontrol edilir Donetsk bölgesiyle beraber sınır bölgesinin teslim edilmesi talebini tekrarladı. Zelenskiy, “Bu bölgelerdeki barışçıl nüfusla diyalog kurmaya hazırız, ancak uluslararası hukukta öngörülen meşruiyetten haz etmeyenlerle diyalog kurmaya hazır değiliz. Başkanlığımın ilk gününden itibaren, böyle bir savaşa başlayamayacağımızı açıkça söylüyorum, ancak buna bir son vermeliyiz” dedi. Aynı zamanda Ukrayna’nın Donetsk’te çatışan taraflar arasında ‘kademeli olarak ayrılma gerçekleştirmek için bir mekanizma önereceğine de işaret etti.
ABD, doğu ve orta Avrupa ülkelerini enerji alanında Rusya'dan bağımsız olmaları için bir milyar euro ile desteklemeyi planlıyor. ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, konuyla ilgili açıklamasında “Enerji alanındaki Avrupalı ​​dostlarımızın egemenliği, refahı ve bağımsızlığı için bir destek işareti olarak ABD, Orta ve Doğu Avrupa ülkeleri, Deniz Girişimi üç üyesi için bir milyar fon bağışlamayı düşünüyor” ifadelerini kullanarak bu girişimin 12 Avrupa Birliği üyesi ülkeyi kapsayacağına işarette bulundu.
Diğer yandan Rus gazını Baltık Denizi’nden geçirerek doğrudan Almanya'ya taşıyan ‘Nord Stream 2’ (Kuzey Akım 2) doğal gaz boru hattı projesi konusunda da anlaşmazlık mevcut. Zirâ bu hattının Avrupa'yı Rus tedariklerine oldukça bağımlı kılacağı konusunda uyarıda bulunan ABD, bu projedeki taraf şirketlere yaptırım uygulayarak projeyi engellemeye çalışıyor. Projeyi destekleyen Almanya ise yaptırımları eleştiriyor. Polonya dâhil olmak üzere AB’deki diğer ülkeler ise Avrupa enerji piyasasında Rusya nüfuzunun artacağı korkusuyla projeye karşı çıktıkları için ABD’nin pozisyonunu destekliyor.



İsrail-İran çatışmaları: Tahran siyasi mahkumlara baskıyı artırdı

İsrail'in saldırısı sonucunda Evin Hapishanesi'nin bir kısmı çökmüştü (AP)
İsrail'in saldırısı sonucunda Evin Hapishanesi'nin bir kısmı çökmüştü (AP)
TT

İsrail-İran çatışmaları: Tahran siyasi mahkumlara baskıyı artırdı

İsrail'in saldırısı sonucunda Evin Hapishanesi'nin bir kısmı çökmüştü (AP)
İsrail'in saldırısı sonucunda Evin Hapishanesi'nin bir kısmı çökmüştü (AP)

İsrail'le 12 günlük çatışmanın ardından İran ülke içindeki baskıyı artırıyor.

Guardian'ın haberinde, 13 Haziran'da İsrail'in saldırısıyla başlayan ve İran'ın misillemesinin ardından 24 Haziran'da ABD'nin arabuluculuğunda ateşkes ilan edilen çatışmaların, İran'da "geniş çaplı bir iç baskı dalgasını" tetiklediği belirtiliyor.

İsrail'in 23 Haziran'da Evin Hapishanesi'ne düzenlediği saldırıda 71 kişinin hayatını kaybettiği anımsatılıyor. Hayatta kalan bazı mahkumların da daha kötü koşullardaki cezaevlerine nakledildiği yazılıyor.

Mahsa Emini protestolarına katıldığı gerekçesiyle hapse atılan aktivist Rıza Handan'ın, bombalamadan sonra daha kötü şartlardaki bir hapishaneye gönderildiği belirtiliyor. 60 yaşındaki aktivistin kızı şunları söylüyor:

Ne babamın ne de diğer mahkumların yatağı var, yerde uyumak zorunda kalıyorlar. Bir keresinde uyandığında battaniyesinin içinde 6 ya da 7 tahtakurusu bulmuştu.

Kadın mahkumların da yanlarına kişisel eşyalarını bile alamadan Karçak Hapishanesi'ne gönderildiği belirtiliyor. İdam cezasına çarptırılan Kürt yardım çalışanı Pakşan Azizi'den en az iki gündür haber alınamadığı aktarılıyor. Af Örgütü'ne göre Azizi, "barışçıl insani yardım ve insan hakları faaliyetleri" nedeniyle cezalandırıldı. Tahran yönetimiyse kendisini "devlete karşı silahlı isyanla" suçluyor.

Savaş sonrası İran genelinde bir güvenlik baskısı dalgası başlatıldığı da ifade ediliyor. Kolluk kuvvetlerinin kontrol noktaları oluşturduğu ve sosyal medya paylaşımları nedeniyle birçok kişinin tutuklandığı aktarılıyor.

İsrail-İran çatışmalarında Mossad'ın Tahran'da gizli bir drone üssü kurduğu ortaya çıkmıştı. Ayrıca istihbarat teşkilatına bağlı komandoların saldırıdan aylar önce başkente sızarak operasyon sırasında İran'ın hava savunma sistemlerini imha ettiği belirlenmişti. Mossad da casusların saldırılarda yer aldığını doğrulamıştı.

İran devlet medyasında geçen ay çıkan haberlerde, İsrail istihbaratı adına çalıştığı iddia edilen 700 kişinin yakalandığını duyurulmuştu. ABD merkezli İran İnsan Hakları Merkezi'nin (CHRI) verilerine göre 6 kişi casusluk iddiasıyla idam edildi. CHRI'dan Hadi Gayemi şu iddiaları paylaşıyor:

İranlı yetkililer, insanları hiçbir gerekçe göstermeden ve avukatlarına erişim hakkı vermeden gözaltına alıyor, ardından ‘ulusal güvenlik' suçlamalarıyla idam ederek halkı sindirmeye ve kontrolü yeniden kurmaya çalışıyor.

New York Times'ın analizinde de Evin Hapishanesi'nin "insan hakları ihlalleriyle" gündem olduğu hatırlatılıyor. Haberde, 12 günlük çatışmaların ardından Tahran yönetiminin tarihsel bir kavşakta olduğu yazılıyor. İran'ın ileride içerideki baskıyı artırmakla ülkenin dönüşümüne yönelik politikaları uygulamak arasında bocalayabileceği ifade ediliyor.

Independent Türkçe, Guardian, New York Times