Evrende şimdiye kadar görülen en güçlü patlama tespit edildi

Patlamanın izleri ilk kez 2016'da tespit edilmişti (AP)
Patlamanın izleri ilk kez 2016'da tespit edilmişti (AP)
TT

Evrende şimdiye kadar görülen en güçlü patlama tespit edildi

Patlamanın izleri ilk kez 2016'da tespit edilmişti (AP)
Patlamanın izleri ilk kez 2016'da tespit edilmişti (AP)

Gökbilimciler evrende şimdiye kadar görülen en büyük patlamayı tespit etti.
Keşfi yapan araştırmacılara göre devasa patlama süper kütleli bir kara delikten geldi ve ardında 15 Samanyolu sığabilecek kadar büyük bir krater yarattı.
Gökbilimciler patlamanın neden bu kadar güçlü olduğunu açıklayamadı.
Patlamanın 390 milyon ışık yılı uzaklıktaki bir galaksiden geldiği tespit edildi ve önceki rekordan beş kat daha büyüktü.
Curtin Üniversitesi'nin Uluslararası Radyo Astronomi Araştırmaları Merkezi çalışmalarında yer alan Melanie Johnston-Hollitt, "Daha önce galaksilerin merkezlerinde patlamalar gördük, ama bu gerçekten çok, çok büyük. Ve neden bu kadar büyük olduğunu bilmiyoruz. Ama çok yavaş gerçekleşmiş. Tıpkı ağır çekimde gerçekleşmesi yüz milyonlarca yıl süren bir patlama gibi" ifadelerini kullandı.
Gökbilimciler keşfi gerçekleştirirken Avrupa'daki bir rasathaneyle ve teleskoplara ek olarak NASA'nın Chandra X-Ray Gözlemevi'ni kullandı. Bilim insanları patlamanın binlerce galaksiden oluşan Ophiuchus kümesinin kalbinden geldiğine inanıyor: Merkezinde devasa kara delik bulunan kocaman bir galaksi.
Kara delikler sadece maddeyi içeri çekmekle kalmaz. Aynı zamanda patlamalarla dışarıya madde ve enerji salarlar.
Bu dev patlamanın ilk izi aslında 2016'da gelmişti. Ophiuchus galaksi kümesinin Chandra'yla çekilmiş görüntülerinde alışılmadık derecede kavisli bir kenar görülüyordu fakat bilim insanları gazda böylesine büyük bir boşluk yaratmak için gereken yüksek enerji miktarını göz önüne aldığında bunun bir patlama olmadığına karar vermişti.
Independent Türkçe'de yer alan habere göre, iki uzay gözlemevi, Avustralya ve Hindistan'daki teleskoplardan gelen radyo verileriyle birlikte, kavisin gerçekten de bir boşluk nedeniyle oluştuğunu doğruladı.
Çalışmanın ortak yazarı ve NASA'nın Maryland'daki Goddard Uzay Uçuşları Merkezi'nden Maxim Markevitch yaptığı açıklamada, "Tıpkı bir elin eldivene sığması gibi radyo verileri x ışınlarına tıpatıp uyuyor. Bu, bize eşi görülmemiş boyutta bir patlama meydana geldiğini kanıtlayan kilit nokta" ifadelerini kullandı.
Patlamanın şimdiye kadar sona erdiğine inanılıyor: Şu anda kara delikten çıkmaya devam eden hiçbir püskürme belirtisi yok.
Araştırma ekibine göre ne olduğunu daha iyi anlamak için diğer dalga boylarında daha fazla gözlem yapılması gerekiyor.
Bulgular Astrophysical Journal adlı bilimsel yayında yayımlandı.



İnternetin kuralları değişiyor: Yapay zekanın sızamayacağı altyapı geliştirildi

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash
TT

İnternetin kuralları değişiyor: Yapay zekanın sızamayacağı altyapı geliştirildi

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash

İnternetin büyük bölümüne güç sağlayan internet altyapısı şirketi Cloudflare, "internetin kurallarını değiştirdiğini" söylüyor. 

Şirket, yapay zeka firmalarının internetten veri toplamasını engellemek amacıyla yapay zeka tarayıcılarını doğrudan engelleyecek.

ChatGPT gibi büyük dil modelleri, performanslarını artırmak için muazzam miktarda eğitim verisine ihtiyaç duyuyor. Bu şirketlerin çoğu, sistemleri eğitmek adına farklı internet sayfalarına erişip içeriklerini depolayan  tarayıcılar kullanıyor.

Artık Cloudflare, bu yapay zeka tarayıcılarının doğrudan engelleneceğini söylüyor. Bu, sözkonusu otomatik sistemlerin "izin veya ücret" olmaksızın sayfalara erişemeyeceği anlamına geliyor.

Bu internet sitelerinin yayıncıları, yapay zeka tarayıcılarına sitelerine erişim izni verebilecek. Cloudflare, yapay zeka şirketlerinin ödeme yapıp yapmamayı seçebileceği bir "taramaya göre ödeme" ücreti seçeneği ekleyeceğini söylüyor.

Yapay zeka sistemlerini eğitmek için çevrimiçi yazıların kullanılması, süregelen yapay zeka çağının en bölücü konularından biri haline geldi. Birçok yayıncı, içeriklerinin sistemleri eğitmek amacıyla izinsiz kullanıldığını öne sürerek yapay zeka şirketlerine karşı hukuki yollara başvurdu.

Bu çatışma 2023'te artarken Cloudflare, ilk başta internet sayfalarına özel bir etiket ekleyerek yapay zeka sitelerinden erişmemesini istemesine izin vereceğini söylemişti ancak bu uygulanamazdı. Geçen yıl, bu tür yapay zeka botlarını tespit eden bir teknoloji geliştirerek internet sitelerinin bunları otomatik olarak engellemesine imkan tanımaya başladı.

Artık ikinci araç varsayılan olarak açık hale gelecek.

Cloudflare CEO'su Matthew Prince, New York Times'a, "Cloudflare'ın internetin kurallarını tamamen değiştirdiğini" söyledi. Prince bu hamlenin, yapay zeka şirketlerinin interneti kazıyarak içeriğe serbestçe erişmesinin, insanların yeni yazılar ya da diğer içerik türlerini yayımlamaya teşvik edilmesini engelleyeceği endişesinden kaynaklandığını söyledi.

Independent Türkçe