İran’dan Wikipedia’ya erişim engeli

Wikipedia sayfasından bir görüntü (Reuters-Arşiv)
Wikipedia sayfasından bir görüntü (Reuters-Arşiv)
TT

İran’dan Wikipedia’ya erişim engeli

Wikipedia sayfasından bir görüntü (Reuters-Arşiv)
Wikipedia sayfasından bir görüntü (Reuters-Arşiv)

İran’da dini lider Ali Hamaney’e yakınlığıyla bilinen meclis üyesi Seyid Muhammed Mir-Muhammedi’nin yeni tip koronavirüs (Kovid-19) nedeniyle hayatını kaybetmesinin ardından ülkede Farsça Wikipedia'ya erişimin kapatıldığı açıklandı.
İran’ın eski Vatikan Büyükelçisi  Hadi Hüsrevşahi’nin koronavirüs nedeniyle yaşamını kaybetmesinin ardından Hamaney’e yakın isimlerden olan İran'da Düzenin Maslahatını Teşhis Konseyi Üyesi Muhammed Mir-Muhammedi de aynı sebeple hayatını kaybetmişti.
AP’ye göre İranlı yetkililer ve rejim medyası bunu kabul etmese de, internete erişim özgürlüğünü takip eden sivil toplum kuruluşu NetBlocks, Mir-Muhammedi’nin ölümünün ardından ülke genelinde Farsça Wikipedia'ya erişimin kapatıldığını açıkladı.
NetBlocks’un açıklamasında, “Yeni kısıtlamalar, İran'da üst düzey hükümet yetkililerinin koronavirüs nedeniyle yaşamını kaybetmesinin ardından sosyal medya aracılığıyla yayılan bir takım eleştiri ve yanlış bilginin yayıldığı bir zamanda geldi” denildi.
Bazı İranlılar, geçtiğimiz Pazartesi gününden itibaren Farsça Wikipedia sitesine erişemediklerini dile getirirken, bir kısmı da cep telefonu ile siteye erişebildiklerini belirtti.
Wikipedia sitesini denetleyen Wikimedia Foundation, NetBlocks’un açıklaması hakkında yorum almak isteyen basın kuruluşlarına yanıt vermedi.
İran'da  koronavirüs nedeniyle son 24 saat içerisinde 11 kişi daha hayatını kaybederken, ölü sayısı 77'ye, vaka sayısı 2 bin 336'ya çıktı.
Sağlık Bakan Yardımcısı Ali Rıza Reisi düzenlediği basın toplantısında, “Maalesef 11 yeni ölü var. 835 yeni vaka tespit edildi. Son rakamlara göre ölü sayısı 77'ye, vaka sayısı ise 2 bin 336'ya çıktı” dedi.



Sudan, İran’ın Kızıldeniz’de deniz üssü kurma talebini reddetti

İran, Yemen’deki Husilerin Kızıldeniz’deki ticari gemilere saldırı düzenlemesine yardım ediyor (AFP)
İran, Yemen’deki Husilerin Kızıldeniz’deki ticari gemilere saldırı düzenlemesine yardım ediyor (AFP)
TT

Sudan, İran’ın Kızıldeniz’de deniz üssü kurma talebini reddetti

İran, Yemen’deki Husilerin Kızıldeniz’deki ticari gemilere saldırı düzenlemesine yardım ediyor (AFP)
İran, Yemen’deki Husilerin Kızıldeniz’deki ticari gemilere saldırı düzenlemesine yardım ediyor (AFP)

Sudanlı üst düzey istihbarat yetkilisi Ahmed Hasan Muhammed, ülkesinin İran’ın Kızıldeniz kıyısında bir deniz üssü kurma talebini reddettiğini söyledi.

İran’ın bu talebi kabul edilseydi, söz konusu üs, Tahran’ın dünyanın en yoğun nakliye hatlarından birinde deniz trafiğini izlemesine olanak tanıyacaktı.

Şarku’l Avsat’ın Wall Street Journal gazetesinden aktardığına göre Muhammed konuya ilişkin açıklamasında şunları söyledi;

“İran, Sudan ordusuna isyancılara karşı mücadelede kullanılmak üzere silahlı insansız hava araçları (SİHA) sağladı. Tahran, üssü inşa etme izni karşılığında, Sudan’a helikopter taşıyan bir savaş gemisi de dahil olmak üzere gelişmiş silahlar teklif etti. İranlılar üssü istihbarat toplamak için kullanmak istediklerini söyledi. Oraya savaş gemileri de yerleştirmek istediler. Ancak Hartum, İran’ın bu teklifini reddetti.”

Muhammed gazeteye yaptığı açıklamada, “Sudan İran’dan SİHA satın aldı. Çünkü insan kaybını azaltmak ve uluslararası insancıl hukuka saygı göstermek için daha isabetli silahlara ihtiyacımız vardı” diye ekledi.

Kızıldeniz’deki bir deniz üssü, Yemen’deki Husilerin ticari gemilere saldırı başlatmasına yardımcı olurken, Tahran’ın dünyanın en yoğun nakliye hatlarından biri üzerindeki hakimiyetini artırmasına olanak tanıyabilir.

İran destekli Husiler, Kızıldeniz’deki saldırıları Gazze’de savaşan İsrail ve müttefiklerini cezalandırma amacıyla gerçekleştirdiklerini ifade ediyor.

sddeb
Yemen televizyonu tarafından yayınlanan bir görüntüde, Husi saldırısından sonra batan bir İngiliz kargo gemisi görülüyor (EPA)

Sudan’ın, devrilen eski Devlet Başkanı Ömer El Beşir döneminde, İran ve Filistin’deki müttefiki Hamas ile yakın ilişkileri vardı.

Beşir'in 2019 darbesiyle devrilmesinin ardından, ülkenin askeri cuntasının başı olan Orgeneral Abdulfettah el Burhan, uluslararası yaptırımları sona erdirmek amacıyla ABD ile yakınlaşma başlattı.

Ayrıca İsrail ile ilişkileri normalleştirmek için harekete geçti.

İran’ın deniz üssünü inşa etme talebi, bölge ülkelerinin Sudan’da 10 aydır devam eden iç savaştan faydalanarak, Ortadoğu ile Sahra Altı Afrika ülkeleri arasında stratejik bir kavşak noktası olan ülkede yer edinmeye çalıştıklarını gösteriyor.

Burhan liderliğindeki Sudan ordusu, Nisan ortasından bu yana Orgeneral Muhamed Hamdan Daklu (Hamideti) liderliğindeki paramiliter Hızlı Destek Kuvvetleri ile savaşıyor.

Çatışma on binlerce insanın ölümüne, milyonlarca Sudanlının yerinden edilmesine ve dünyanın en kötü insani krizlerinden birine neden oldu.

Çatışmaları takip eden bölge yetkilileri ve analistlere göre, Sudan’ın İran’dan aldığı SİHA’lar, Hızlı Destek Kuvvetleri nedeniyle ordunun uğradığı kayıpların ardından, Burhan’ın bir miktar başarı elde etmesine yardımcı oldu.

Son haftalarda hükümet, Hartum ve Omdurman’daki önemli bölgelerin kontrolünü yeniden ele geçirdi.

ABD Başkanı Joe Biden yönetimi, hem Sudan ordusunu, hem de Hızlı Destek Kuvvetleri’ni savaş suçu işlemekle suçladı.

Washington ayrıca Hızlı Destek Kuvvetleri’ni, Sudan’ın batısındaki Darfur bölgesinde cinayet, tecavüz ve etnik temizlik de dahil olmak üzere insanlığa karşı suçlar işlemekle itham etti.

Birleşmiş Milletler (BM) yetkilileri, Sudan ordusunu, sivillerin yerleşimleri havadan hedef almak ve Sudanlı sivilleri çaresizce ihtiyaç duydukları insani yardımdan mahrum bırakmakla eleştirdi.

BM kuruluşları ayrıca Hızlı Destek Kuvvetleri’ni, Darfur’da etnik amaçlı saldırılar da dahil olmak üzere zulüm yapmakla suçladı.

Çatışmanın tarafları olan Sudan ordusu ve Hızlı Destek Kuvvetleri, ABD ve BM’nin suçlamalarını reddetti.

ABD Şubat ayında yaptığı açıklamada, İran’ın Sudan ordusuna silah sevkiyatıyla ilgili endişelerini dile getirdi.

ABD’nin Hartum Büyükelçisi John Godfrey, İran’ın Hartum’a yardım ettiğine ilişkin haberlerin ‘son derece rahatsız edici’ olduğunu söyledi.