Koronavirüs İran Devrim Muhafızları'nın komuta kademesini vurdu: Muhaliflerin 'kasap' lakabını taktığı general de öldü

İran Devrim Muhafızları Ordusu'nun üst düzey isimlerine ulaşan virüsün ülke genelindeki yayılışı da sürüyor (AFP)
İran Devrim Muhafızları Ordusu'nun üst düzey isimlerine ulaşan virüsün ülke genelindeki yayılışı da sürüyor (AFP)
TT

Koronavirüs İran Devrim Muhafızları'nın komuta kademesini vurdu: Muhaliflerin 'kasap' lakabını taktığı general de öldü

İran Devrim Muhafızları Ordusu'nun üst düzey isimlerine ulaşan virüsün ülke genelindeki yayılışı da sürüyor (AFP)
İran Devrim Muhafızları Ordusu'nun üst düzey isimlerine ulaşan virüsün ülke genelindeki yayılışı da sürüyor (AFP)

Çin’in ardından Güney Kore ve İtalya’yla birlikte yeni koronavirüs (Kovid-19) salgınından en çok etkilenen ülkeler arasında yer alan İran’da ölü sayısı artmaya devam ediyor.
Can kaybının 107’yi bulduğu ülkede salgın nedeniyle yaşamını yitiren üst düzey isimlere Devrim Muhafızları Ordusu’ndan (IRGC) iki emekli generalin yanı sıra bir binbaşının da eklendiği belirtildi.
Iran International televizyonunun internet sitesinde yer alan habere göre, IRGC’nin eski istihbarat komutanı ve eski Ulaştırma Bakan Yardımcısı Ramazan Purkasım, Sari kentinde yaşamını yitirdi.
IRGC’den bir diğer emekli general Muhammed Hacı Ebulkasemi’nin başkent Tahran’da, binbaşı Rıza Hanirad’ın ise Kum’da hayatını kaybettiği ifade edildi.
Yayın kuruluşu bazı kaynakların bu vakalarda sebep olarak “savaştan kalma kimyasal yaralanmaları” gösterdiğini ancak solunum sorunlarına yol açan bir durum neticesinde yaşamlarını yitirdikleri belirtilen bu üç ismin ölüm nedeninin koronavirüs olduğunu aktardı.
Öte yandan Israel Hayom, sürgünde yaşayan İranlı muhaliflere yakın haber sitelerinin general Ebulkasemi’nin ölümünü sevinçle karşıladığını yazdı.
İsrail gazetesi, İranlı sivillerin düzenlediği gösterileri acımasızca bastırmakla suçlanan 71 yaşındaki generale muhaliflerin “kasap” ve “cellat” diye hitap ettiğini belirtti.
Independent Türkçe'de yer alan habere göre, Ebulkasemi, iç güvenliğin yanı sıra halk gösterilerinin bastırılması gibi vazifelere katılan Devrim Muhafızları’nın milis gücü Besic’de tabur komutanı ve istihbarat yetkilisi olarak bulunmuş, İran-Irak savaşı sırasındaysa istihbarat yetkilisi olarak görev almıştı.
Öte yandan Devrim Muhafızları Ordusu Genel Komutanı Hüseyin Selami, dün Kirman eyaletinde düzenlenen etkinlikte yaptığı konuşmada “Bugün önce Çin daha sonra İran ve dünyanın diğer noktalarına yayılan ABD'nin biyolojik saldırısının bir ürünü de olabilecek bu virüsle mücadelede zafer kazanacağız. ABD, bu işi yaptıysa virüsün kendi halkına döneceğini bilmelidir. Eğer ABD'nin işi değilse de bu virüs ortadan kalkacaktır” demişti.
Diğer taraftan İran'daki Dünya İslam Mezhepleri Yakınlaştırma Kurumu Genel Sekreter Yardımcılığı görevini yürüten Hüseyin Şeyhulislam’ın önceki akşam yeni tip koronavirüs nedeniyle tedavi gördüğü başkent Tahran'daki Mesih Danişver Hastanesi'nde yaşamını yitirdiği açıklanmıştı.
Milletvekilliği, Şam Büyükelçiliği, Dışişleri Bakan Vekili ve Meclis Başkanı Danışmanı görevlerinde bulunan Şeyhulislam, 4 Kasım 1979'daki ABD'nin Tahran Büyükelçiliği işgalinde de aktif rol oynayan isimlerden biri olarak biliniyordu.
Ülkede ölü ve vaka sayısında hızlı artış yaşanırken İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani çarşamba günü yaptığı açıklamada, "koronavirüsün ülkenin hemen hemen tüm bölgelerine yayıldığını” ifade etmişti.



Hüseyin Emir Abdullahiyan: Süleymani'nin dostu, İsrail'in düşmanı

Merhum İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, arka planda Kasım Süleymani (AFP)
TT

Hüseyin Emir Abdullahiyan: Süleymani'nin dostu, İsrail'in düşmanı

Merhum İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, arka planda Kasım Süleymani (AFP)

İran'ın kuzeybatısında pazartesi günü meydana gelen helikopter kazasında Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ile birlikte hayatını kaybettiği açıklanan İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, Tahran'ın İsrail ve Batı karşıtı politikalarının ateşli bir savunucusuydu.

Reisi, 60 yaşındaki Abdullahiyan’ı Ağustos 2021'de atadı.

2013'ten 2021'e kadar bu görevi yürüten Muhammed Cevad Zarif'in yerine geçmek gibi zor bir görevi vardı; Zarif, önde gelen aktif bir diplomat, akıcı bir İngilizce konuşan, uluslararası çevrelerde tanınan bir yüz ve İran'ın dış politikasını yöneten deneyimli bir isimdi.

İran devlet televizyonu Emir Abdullahiyan'ı, Tahran tarafından yönetilen ve Lübnan Hizbullah'ı, Filistinli Hamas ile İslami Cihad hareketleri ve Iraklı silahlı gruplar gibi İran'ın ezeli düşmanı İsrail karşıtı grupların yer aldığı "Direniş Ekseni'nden üst düzey bir diplomat" olarak tanıttı.

Emir Abdullahiyan atandığı gün yaptığı açıklamada, bu grupların "İran'ın müttefikleri" olduğunu ve "onları güçlendirmenin hükümetin gündeminde olduğunu" söyledi.

Kapsamlı geziler

Ekim 2023'te İsrail ile Hamas arasında Gazze'de savaşın başlamasından beri bölgeye yaptığı ziyaretleri yoğunlaştırdı. Tahran, İsrail'e karşı Filistin hareketini ve savaşın çıkmasına yol açan 7 Ekim 2023 operasyonuna desteğini gizlemedi, ancak aynı zamanda bu operasyonun içinde yer almadığını da vurguladı.

Emir Abdullahiyan, Kasım Süleymani'nin izinden gidiyor gibi görünüyordu (Getty)Emir Abdullahiyan, Kasım Süleymani'nin izinden gidiyor gibi görünüyordu (Getty)

Geçtiğimiz nisan ayında, Tahran'ın Yahudi devletini sorumlu tuttuğu ve Şam'daki İran konsolosluk binasını yerle bir eden hava saldırısına karşılık olarak, İran'ın İsrail'e 300'den fazla insansız hava aracı ve füzeyle gerçekleştirdiği benzeri görülmemiş saldırıyı savundu.

İran'ın tepkisinin "meşru savunma ve uluslararası hukuk çerçevesinde" gerçekleştirildiğini söyledi.

Emir Abdullahiyan daha sonra İsrail'in İran'ın orta kesimindeki İsfahan eyaletine bir misilleme amaçlı saldırı düzenlediğine dair haberleri "çocuk oyuncağı" diyerek küçümsedi.

İzolasyonun Azaltılması

Mesleki kariyeri boyunca Devrim Muhafızları ile olan yakın ilişkileriyle tanınan Emir Abdullahiyan, Devrim Muhafızları'nın dış operasyonlarından sorumlu olan Kudüs Gücü'nün komutanı ve 2020 yılında Irak'ın başkentinde bir ABD saldırısı sonucu öldürülen Tümgeneral Kasım Süleymani'ye yakındı.

Emir Abdullahiyan kariyeri boyunca Devrim Muhafızları'na yakınlığıyla biliniyordu. Abdullahiyan, Devrim Muhafızları'nın dış operasyonlarından sorumlu Kudüs Gücü'nün komutanı olan ve 2020 yılında Irak'ın başkentinde bir ABD saldırısı sonucu öldürülen Tümgeneral Kasım Süleymani'ye yakındı.

Emir Abdullahiyan, üç yıl boyunca İran'ın uluslararası sahnedeki izolasyonunu azaltmak ve ABD yaptırımlarının ülkesinin ekonomisi üzerindeki etkisini azaltmak için çalıştı.

Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı habere göre Çin'in himayesindeki bir anlaşma çerçevesinde Mart 2023'te Suudi Arabistan ile uzlaşmaya varılmasına yol açan süreçte kilit bir figür olmasa da İran'ın Arap komşularıyla ilişkilerin geliştirilmesinde rol oynadı.

1964 yılında Tahran'ın doğusundaki Damgan şehrinde doğan Abdullahiyan, 1991 yılında Tahran Üniversitesi'nde Uluslararası İlişkiler Bölümü'nden mezun oldu.

1997-2001 yılları arasında Irak'ta ve 2007-2010 yılları arasında ise Bahreyn'de görev yaptı.

2011'den bu yana Arap ve Afrika İşlerinden Sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcısı olarak görev yaptı. Bu görevinde, Ali Ekber Salihi (Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad'ın ikinci hükümetinde) ve Zarif (Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani'nin ilk hükümetinde) gibi iki farklı bakanla çalıştı.

Merhum İran Dışişleri Bakanı, Devrim Muhafızları'na yakınlığıyla biliniyordu (Sosyal paylaşım siteleri) Merhum İran Dışişleri Bakanı, Devrim Muhafızları'na yakınlığıyla biliniyordu (Sosyal paylaşım siteleri)

Ancak 2016 yılında Zarif onu görevden aldı. Bu hareket muhafazakârlar tarafından, Ruhani ve bakanına yönelik büyük eleştiriler yapılmasına neden oldu.

ISNA'ya göre daha sonra Umman Büyükelçiliği görevini reddetti ve 2021 yılında Dışişleri Bakanlığı'na gelmeden önce, Meclis Başkanı'nın uluslararası işlerden sorumlu özel yardımcısı olarak çalışmaya başladı.

Emir Abdullahiyan, uluslararası yaptırımların kaldırılması karşılığında Tahran'ın nükleer faaliyetlerini kısıtlayan 2015 anlaşmasının çökmesinin ardından, Washington'un 2018'de eski Başkan Donald Trump tarafından anlaşmadan çekilmesi sonrasında, İran'ın nükleer programına ilişkin müzakerelerin yeniden başlatılması çabalarına dahil oldu.