İsrail, Rusya’nın İslami Cihad ile yaptığı görüşmeye protesto notası verdihttps://turkish.aawsat.com/home/article/2179951/israil-rusya%E2%80%99n%C4%B1n-islami-cihad-ile-yapt%C4%B1%C4%9F%C4%B1-g%C3%B6r%C3%BC%C5%9Fmeye-protesto-notas%C4%B1-verdi
İsrail, Rusya’nın İslami Cihad ile yaptığı görüşmeye protesto notası verdi
İslami Cihad Hareketi Genel Sekreteri Ziyad en-Nehale ile Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov Moskova’da bir araya geldi (Sosyal Medya)
İstanbul/Şarku’l Avsat
TT
TT
İsrail, Rusya’nın İslami Cihad ile yaptığı görüşmeye protesto notası verdi
İslami Cihad Hareketi Genel Sekreteri Ziyad en-Nehale ile Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov Moskova’da bir araya geldi (Sosyal Medya)
İzeddin Ebu Ayşe
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ile Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Heniyye arasında yapılan görüşmeden sonra Rusya Dışişleri Bakanlığı, ABD’nin Ortadoğu Barış Planı başta olmak üzere Filistin meselelerini ele almak üzere İslami Cihad Hareketi Genel Sekreteri Ziyad en-Nehale’yi Moskova’ya davet etti.
Rusya’nın davetini kabul eden Nehale, beraberindeki heyetle birlikte başkent Moskova’yı ziyaret etti. Rus Bakan Lavrov ile İslami Cihad heyeti arasında uzun süren bir toplantı gerçekleştirildi.
İsrail ziyaretten dolayı kızgın
Ancak Nehale’nin Moskova’daki temasları İsrail’i kızdırdı.
İsrail’in Moskova Büyükelçisi, Rusya Dışişleri Bakanlığı’nı ziyaret ederek, İran destekli bir terör örgütü olan, İsrail’e varlık hakkı tanımayan ve Gazze’deki karşılıklı ateşkesi füze saldırılarıyla baltalamaya çalışan İslami Cihad ile yapılan görüşmeden ötürü Moskova’ya protesto notası verdi.
Independent Arabia’nın edindiği bilgilere göre, İsrail, Rusya’nın Filistinli örgütlerle kurduğu ilişkilerden oldukça rahatsız.
Tel Aviv yönetimi, İsrail’deki mevcut siyasi ve güvenlik durumunun Moskova ve Filistinli grupların yakınlaşmasında etkili olduğu görüşünde. Kaynakların aktardığına göre, Tel Aviv, kamuoyuna açık görüşmelerin ve taraflar arasındaki yakınlaşmanın devam etmesi halinde Moskova’yı diplomatik ilişkileri askıya almakla tehdit ediyor.
Görüşmede ele alınan meseleler
Nehale ile Lavrov arasında yapılan görüşmede ABD’nin Ortadoğu Barış Planı’nın ele alındığı bildirildi.
İslami Cihad Hareketi Sözcüsü Musab el-Berim, toplantıya ilişkin yaptığı açıklamada, ABD’nin Ortadoğu Barış Planı’nın masaya yatırıldığını belirtti.
Berim, iki tarafın da planda yer alan maddeleri reddettiğini ve sahada uygulanabilirliğinin bulunmadığı hususunda mutabık kaldığını söyledi.
Toplantıda ayrıca İsrail ile doğrudan ve sürdürülebilir müzakerelerin başlatılması şartıyla Filistinli tarafların uzlaşı sürecinin hızlandırılması meselesi görüşüldü.
İslami Cihad Hareketi, bu meseleyi ulusal davanın lehine olması hasebiyle desteklediğini ve uluslararası kamuoyuna karşı Filistinli taraflar arasında birliğin sağlanması için çalışacağını belirtti.
Sözcü Berim, Rusya Dışişleri Bakanlığı’nın, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK) ve Arap Barış Girişimi kararları temelinde, Filistin-İsrail çatışmasının sona ermesi için iki devletli çözüme olan bağlılığını vurguladığını söyledi.
Independent Arabia’nın edindiği kulis bilgilerine göre, Moskova’da bulunan İslami Cihad Hareketi heyeti, İsrail’in Suriye’de hareketin liderlerini hedef almasından duyduğu öfkeyi dile getirerek, Rus yetkililerden, özellikle Şam-Moskova hattındaki yakınlaşmanın ışığında bu konuda bir tavır almalarını talep ettiğini ancak buna olumlu veya olumsuz herhangi bir yanıt alamadıkları belirtildi.
İsrail’in Hamas ve İslami Cihad Hareketi’ne yönelik farklı yaklaşımı
Garip olan şu ki, İsrail, İslami Cihad Hareketi’nden önce Moskova’yı ziyaret eden ve Cihad Hareket’i ile aynı konuları görüşen Hamas’ın Rus yetkililerle görüşmesine karşı herhangi bir kızgınlık belirtisi göstermedi.
Ulusal Necah Üniversitesi Siyaset Bilimi Profesörü Ferid Ebu Zahir, Independent Arabia’ya yaptığı açıklamada şunları söyledi;
“İsrail, medyada, bölgeyle ilişkilerinde ve sahada İslami Cihad Hareketi’ne karşı sistematik bir kampanya yürütürken, Gazze’de Hamas ve diğer Filistinli gruplara karşı daha dengeli bir tutum içerisinde hareket ediyor. Elbette bunu siyasi ve askeri hedefleri doğrultusunda yapıyor. İsrail, İran ile yakınlaşmasından ötürü İslami Cihad’a ateş açtı. Tel Aviv’deki siyasiler, İslami Cihad yönetimini, Hamas ile uzun süredir devam eden ateşkes anlaşmasına karşı çıkmakla suçluyor. Ayrıca bu ateşkesi ihlal etmek adına İsrail tarafına atılan füzeler ve İsrail askerlerine düzenlenen saldırılardan İslami Cihad’ı sorumlusu tutuyor.”
Zahir, İsrail’in Hamas’ın Moskova’daki temaslarını neden sorun olarak görmediği sorusuna ise, “İsrail, çıkarları doğrultusunda Gazze’de uzun süreli bir sükûnet ortamı istiyor. İsrail’in, Hamas’tan yana içi rahat. Fakat fanatik tavırlar sergileyen İslami Cihad konusunda endişeli” diye yanıt verdi.
İsrail ve İslami Cihad arasındaki çatışmalar
İsrail ve İslami Cihad arasında 2020’de birden çok çatışma meydana geldi. Nitekim İsrail, Gazze ve Suriye sahasında Hareket’in mevzilerini ve yöneticilerini hava saldırılarıyla hedef aldı.
İsrail’in 23 Şubat’ta İslami Cihad yöneticilerini hedef aldığı son saldırıda, biri Suriye’de diğeri Gazze’nin doğusundaki Han Yunus’ta Hareket’in iki yöneticisi öldürüldü.
Bu saldırının ardından İslami Cihad Hareketi'nin silahlı kanadı Seraya el-Kudüs, İsrail yerleşim birimlerine iki gün boyunca füze saldırısı düzenledi.
Saldırının ardından ortalığın sakinleşmesiyle İsrail’in, hava saldırıları sırasında Hamas’a ait mevzileri özellikle ayrı tutarak hedef almadığı ortaya çıktı.
Barış sürecinin garantörü Rusya
Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia kaynaklı haberine göre Stratejik Analiz ve Siyasi Uzmanlık Merkezi Direktörü Denis Korkodinov, Rusya’nın İslami Cihad Hareketi'ni davetine ilişkin yaptığı değerlendirmede, Moskova’nın özellikle son dönemde İsrail ve İslami Cihad arasında gerçekleşen çatışmalarda Hareket’in Filistin’de gözardı edilmeyecek bir grup olduğuna kanaat getirdiğini ve davetin buna binaen yapıldığını belirtti.
Hamas ve Fetih hareketleri, Rusya’nın, İsrail çıkarlarının lehine hareket eden ABD’ye alternatif olarak önümüzdeki süreçte barış sürecinin garantörlüğünü yapmasına yeşil ışık yaktı. Moskova, bu talebin üzerine Filistinli gruplarla birbiri ardına görüşmeler yapmaya başladı.
Bondi Plajı saldırısı sonrası Avustralya’da güvenlik alarmıhttps://turkish.aawsat.com/d%C3%BCnya/5220890-bondi-plaj%C4%B1-sald%C4%B1r%C4%B1s%C4%B1-sonras%C4%B1-avustralya%E2%80%99da-g%C3%BCvenlik-alarm%C4%B1
Bondi Plajı saldırısı sonrası Avustralya’da güvenlik alarmı
Avustralya'nın Sidney kentindeki Chevra Kadisha Anıt Salonu'nda düzenlenen cenaze töreninde Matilda'nın büyükannesine sarılan bir kadın, 18 Aralık 2025 (EPA)
Avustralya polisi, perşembe günü Sidney’de olası bir şiddet eyleminin planlandığına dair ihbar alınmasının ardından iki aracın durdurulduğunu açıkladı.
Yeni Güney Galler Eyalet Polisi’nden yapılan açıklamada, söz konusu olay ile 15 kişinin hayatını kaybettiği Bondi’deki terör saldırısına ilişkin yürütülen soruşturma arasında şu ana kadar herhangi bir bağlantı tespit edilmediği belirtildi. Polis ekiplerinin, araçları Sidney’nin güneybatısındaki Liverpool banliyösünden geçtikleri sırada durdurduğu bildirildi.
Polis, soruşturmanın sürdüğünü ve yedi kişinin incelemelere yardımcı olduğunu kaydetti.
Avustralya'nın Sidney kentindeki Bondi Plajı'nda park ve yaya köprüsü halka yeniden açılırken, Archer Park'ta birbirlerine sarılan Yahudiler, 18 Aralık 2025 (EPA)
Polis, pazar günü Sidney’deki Bondi Plajı’nda Yahudi karşıtı bir saldırı düzenleyerek 15 kişiyi öldürmek ve onlarcasını yaralamakla bir baba ile 24 yaşındaki oğlunu suçluyor. Saldırıda hayatını kaybeden babanın da failler arasında yer aldığı belirtilirken, olay Avustralya’da son yılların en kanlı toplu silahlı saldırısı olarak kayıtlara geçti.
Sidney'deki Bondi Plajı'nda meydana gelen silahlı saldırının kurbanı Matilda'nın anısına bırakılan oyuncaklar, çiçekler, mumlar vs. (EPA)
Bu arada Avustralya Başbakanı Anthony Albanese, Sidney’de düzenlenen saldırının ardından aşırıcılıkla mücadelede cezaların ağırlaştırılacağını taahhüt etti. Saldırının en küçük kurbanı olan 10 yaşındaki çocuğun cenazesi bugün düzenlendi.
Albanese’ye göre, Sajid Akram ve oğlu Naveed, pazar günü Sidney’deki Bondi Plajı’nda Yahudi Hanuka Bayramı kutlamalarına katılan 15 kişiyi, DEAŞ ideolojisinden esinlenen bir saldırıyla öldürdü.
Albanese bugün ‘antisemitizmle mücadele’ kapsamında bir dizi yeni önlem açıkladı.
Albanese, düzenlediği basın toplantısında, “Bu kötü ve yıkıcı olguyla mücadele etmek için daha fazlasını, hatta çok daha fazlasını yapmamız gerektiği açık” dedi.
Sidney’deki saldırıda yaralandıktan sonra hastanede hayatını kaybeden 10 yaşındaki Matilda için bugün kalabalık bir cenaze töreni düzenlendi.
Şarku’l Avsat’ın AFP’den aktardığına göre, törene katılanlardan bazıları zambak demetleri taşırken, bazıları da okulundan gönderilen ve bir haham tarafından okunan mesajda ‘bir güneş ışığı’ olarak tanımlanan Matilda’yı anmak için balonlar taşıdı.
Soyadlarının yayımlanmasını istemeyen Matilda’nın ailesinin, Rusya’nın işgalinden önce, 2010’lu yıllarda Ukrayna’dan ayrılarak Avustralya’ya yerleştiği belirtildi.
Matilda’nın annesi Valentina, cenaze öncesinde gazetecilere, “Kızımı burada kaybedeceğimi asla hayal edemezdim. Bu bir kâbus” dedi.
Babası Michael ise kızına, Avustralya’nın gayriresmi milli marşı olarak kabul edilen Waltzing Matilda adlı halk şarkısından esinlenerek bu ismi verdiğini anlattı.
Michael, hafta başında yaptığı açıklamada, “Ukrayna’dan Avustralya’ya geldik ve Matilda burada doğan ilk çocuğumuzdu. Matilda’nın en Avustralyalı isim olduğunu düşündüm. Bu yüzden adını hatırlayın” ifadelerini kullandı.
40 yaşındaki Matan Atsmon, AFP’ye yaptığı açıklamada, Matilda vurulduğunda onun yanında olduğunu belirterek, “Gözlerindeki bakışı hâlâ hatırlıyorum. O sahne aklımdan çıkmıyor” dedi.
Avustralya’daki Yahudi toplumu üyeleri, bu hafta hükümete yönelik eleştirilerini artırarak, 7 Ekim 2023’ten bu yana yükselen antisemitizm konusunda yapılan uyarıların yeterince dikkate alınmadığını savundu.
Başbakan Albanese bugün yaptığı açıklamada, ‘ağırlaştırılmış nefret söylemine’ ilişkin yeni yasaların, nefreti ve şiddeti teşvik eden liderler için cezai yaptırımlar öngöreceğini duyurdu.
Buna göre, ırk temelli ‘ağır hakaret’ ve ırksal üstünlüğü savunma fiilleri federal suç kapsamına alınacak.
Sidney'deki Bondi Plajı'nda gerçekleşen silahlı saldırıda hayatını kaybeden Matilda'nın fotoğrafı, 18 Aralık 2025 (AP)
Albanese, hükümetin, ‘nefret ve bölücülük’ içeren söylemler yayan kişilerin vizelerini iptal etme ya da reddetme konusunda İçişleri Bakanı’nın yetkilerini genişleteceğini söyledi.
Albanese, Avustralya’nın, nefret söylemi yayan kişiler tarafından yönetilen kuruluşlara ilişkin bir liste de oluşturacağını kaydetti.
Avustralya Yayın Kurumu (ABC), saldırıyı babası Sajid ile birlikte gerçekleştiren Naveed Akram’ın, Sidney’de yaşayan ve cihadı destekleyen bir vaizin takipçisi olduğunu bildirdi.
Avustralya polisi dün 24 yaşındaki saldırgana terör suçları, 15 kişiyi öldürme ve başka bir dizi suçtan dava açıldığını duyurdu. Operasyon sırasında polis kurşunlarıyla ağır yaralanan Naveed Akram’ın salı gecesi komadan çıktığı yerel basına yansıdı. Saldırıya ortak olan babası Sajid Akram ise polisle girdiği çatışmada öldürüldü.
Odalarından çıkmamışlar
Avustralya makamları, saldırıyı gerçekleştiren baba ile oğlun, eylemden birkaç hafta önce Filipinler’de geçirdikleri yaklaşık bir aylık süre boyunca radikal İslamcı unsurlarla temas kurmuş olabileceği ihtimali üzerinde duruyor.
Yetkililerin aktardığına göre, iki kişinin konakladığı Davao City’deki otel çalışanları, Mindanao Adası’nda yer alan ve merkezi hükümete karşı İslamcı isyan hareketlerinin kalesi olarak bilinen bu kentte kaldıkları süre boyunca nadiren odalarından çıktıklarını ifade etti.
Otelin gece vardiyasında çalışan 20 yaşındaki resepsiyon görevlisi Angelica Yitang, AFP’ye yaptığı açıklamada, “Diğer yabancılar kadar sosyal değillerdi. Genelde yabancılar benimle sohbet eder ama onlar bunu yapmadı” dedi.
Buna karşın Filipinler yönetimi dün ülke topraklarında ‘teröristlerin eğitildiği’ yönündeki iddiaları reddetti. Devlet Başkanlığı Sözcüsü Claire Castro, Devlet Başkanı Ferdinand Romualdez Marcos’un, Filipinler’in DEAŞ için bir eğitim merkezi gibi gösterilmesini ‘yanıltıcı ve kabul edilemez’ bulduğunu söyledi.
Castro, “Bondi Plajı’ndaki saldırıyla bağlantılı kişilerin Filipinler’de herhangi bir eğitim aldığına dair doğrulanmış bir rapor ya da teyit yok” ifadesini kullandı.
Saldırının ardından Başbakan Anthony Albanese, ateşli silahlar üzerindeki denetimlerin daha da sıkılaştırılacağını açıkladı. Saldırıyı gerçekleştiren failin yasal olarak kayıtlı altı silaha sahip olduğu belirtildi.
Diğer yandan bugün Sidney’de, Bondi Plajı’nda düzenlenen saldırıda hayatını kaybeden Alex Kleytman için cenaze töreni düzenlendi. 87 yaşındaki Kleytman, pazar günü düzenlenen saldırıda yaşamını yitiren 15 kişiden biriydi ve Sidney’nin doğu banliyölerindeki Chevra Kadisha Yahudi Mezarlığı’na defnedildi. 1938 yılında Ukrayna’nın Odessa kentinde doğan Kleytman, Holokost’tan sağ kurtulmuştu.
Kleytman, 1992 yılında ailesiyle birlikte Avustralya’ya göç etmiş, inşaat mühendisi olarak çalışmış ve Holokost’un hatırlanması için aktif bir savunucu olmuştu.
Yaklaşık 60 yıllık eşi Larisa, Kleytman’ın saldırı sırasında kendisini korumaya çalışırken vurularak öldüğünü söyledi. Kleytman, geride iki çocuk ve 11 torun bıraktı; aile üyelerinin tamamı saldırının gerçekleştiği sırada Hanuka etkinliğinde bulunuyordu. Saldırıda iki silahlı kişi kalabalığa ateş açmış, 15 kişi hayatını kaybetmiş, onlarca kişi yaralanmıştı. Yetkililer, bugün itibarıyla 17 yaralının hâlâ hastanede tedavi altında olduğunu, bunlardan beşinin durumunun ise kritik olduğunu bildirdi.
Yetkililer, saldırganların 50 yaşındaki bir baba ile 24 yaşındaki oğlu olduğunu açıkladı.
Baba Sajid Akram olay yerinde güvenlik güçlerinin açtığı ateş sonucu hayatını kaybederken, oğlu Naveed Akram hastaneye kaldırıldı.
Akram dün 15 cinayet ve 40 kasten ağır yaralama suçundan yargılandı.
Avrupa'nın Trump'ın Ukrayna barış planına tepkisihttps://turkish.aawsat.com/d%C3%BCnya/5220808-avrupan%C4%B1n-trump%C4%B1n-ukrayna-bar%C4%B1%C5%9F-plan%C4%B1na-tepkisi
Ukrayna, ABD Başkanı Donald Trump’ın 21 Kasım’da barış planını açıklanmasının ardından, ana hatları henüz kesinleşmemiş olan karmaşık bir denklemle karşı karşıya kaldı. Trump ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin arasında ilişkilerdeki dalgalanmalar, Avrupa’nın dördüncü yılına yaklaşan Ukrayna’daki savaşa yönelik yaklaşımına da yansıtıyor.
Devam eden hamlelerin sonucu ne olursa olsun, Avrupa’nın Beyaz Saray’ın taktiklerine karşı stratejik açıdan maruz kaldığı riskler açıkça görülüyor.
Trump’ın ‘değişken’ diplomasisi
Trump’ın ikinci başkanlık dönemi, Avrupa diplomasisi için tam bir kabus. ABD'nin tutumları, provokasyonlardan, çok taraflı kurumlara yönelik aşağılama ve hor görmeden ticari pragmatizme çeşitlilik gösteriyor.
ABD Başkanı’nın öngörülemez eylemleriyle karşı karşıya kalan Avrupa, Atlantik’in iki yakası arasındaki hayati bağı korumak için onun taleplerine uyum sağlıyor. Ukrayna'daki savaşla ilgili yeni planın açıklanmasının ardından, geçtiğimiz şubat ayından bu yana benzer olaylara tanık olunmuş ve Trump ile Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy arasında Oval Ofis'te dünya gündemine oturan bir tartışma yaşanmış olmasına rağmen, Avrupalılar yine bir şok ve kafa karışıklığı yaşadı. Bu kez, 28 maddelik belgenin geçtiğimiz ağustos ayında Alaska'da yapılan ABD-Rusya Zirvesi’nin sonucu ve bir zeki gözlemcinin ifadesiyle, Moskova'nın emellerini açıkça yansıttığı için ‘Rus yapay zekasının’ ürünü olduğu konusunda hiçbir şüphe yoktu. Metin, ağırlıklı olarak Rusya'nın taleplerine yer verirken Ukrayna'nın savunma kapasitesini kısıtlıyor, (egemen olmasına rağmen) bu ülkede yeni seçimler yapılmasını istiyor ve Ukraynalıların, Rusya ordusu girmiş olsun ya da olmasın, topraklarının bir kısmının devredilmesini kabul etmelerini talep ediyor.
Ukrayna’nın zayıflığı ve Avrupa’nın savunmasızlığı bir yana Putin, Kiev'in aleyhine olacak bir anlaşmaya karşı Avrupa'nın direnmesine öfkeli görünüyor.
Washington’ın, Avrupa’nın müdahalesi öncesinde Ukraynalılara (Trump’ın Özel Temsilcisi Steve) Witkoff Planı’nı dayatmaya hazırlandığı aşikâr.
Bundan dolayı Avrupalılar, Amerikalı meslektaşlarını kızdırmadan planı yeniden yazmak için azami diplomatik becerilerini kullanmak zorunda kaldılar.
Avrupalı bir diplomat yaptığı değerlendirmede şunları söyledi:
Bu durum, bir yandan Ukrayna’nın güvenliği ve bunun Avrupa'nın güvenliği üzerindeki etkisi ile diğer yandan transatlantik ilişkilerinin sürdürülmesi arasında tıpkı ipin üzerinde yürümeye benzeyen bir tür denge kurma çabası.”
Avrupalılara daha fazla hareket alanı sağlayan ise ABD’nin resmi kurumları içinde plana karşı çıkanların olması ve şu anda bu konuda Avrupalıların en yakın müttefikleri olan Cumhuriyetçi senatörlerin öfkesi gibi görülüyor.
Öte yandan Ukrayna lideri Zelenskiy, ‘onurunu kaybetmek’ ile ‘ülkesinin önemli bir ortağını (ABD) kaybetmek’ arasında kalmış olduğunu açıkça belirtmiş olmasından dolay çok da kıskanılacak bir durumda değil. Ukrayna Devlet Başkanı, ülkesinin tarihinin en tehlikeli dönemini yaşadığını kabul etti.
Plan, Zelenskiy'nin iktidarını zayıflatan yolsuzluk skandallarıyla karşı karşıya olduğu ve baş danışmanı, yardımcısı ve Avrupalılarla görüşmelerini yürüten kişiyi kaybettiği bir dönemde ortaya atıldığından Ukrayna yönetimi için kötü zamanlamaya sahip.
Avrupalılar, bir sonraki duyuruya kadar Ukrayna'ya ‘teslimiyete’ benzeyen bir çözüm dayatma olasılığını reddetmeye devam etse de Avrupa’nın, Trump’ın Ukrayna’nın aleyhine Rusya'nın kaba gücünü ödüllendirme arzusuna karşı koyma yeteneği oldukça sınırlı. Öyle ki, Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Noël Barrot, Ukrayna’nın herhangi bir şekilde teslim olmasının Avrupa'nın da teslim olması anlamına geleceğini açıkça belirtti.
ABD Başkanı Donald Trump ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Alaska'nın Anchorage kentindeki Elmendorf-Richardson Ortak Üssü'nde bir araya geldiklerinde, 15 Ağustos 2025 (AFP)
Diğer taraftan Kremlin'in bu planın sonucu ne olursa olsun, ABD ile Avrupa arasında yeni bir uçurum yaratacağına dair iddiada bulunduğundan şüphe edilebilir. Bu açıdan bakıldığında, Putin ve Trump, gücü öncelik olarak gören aynı dünya görüşünü paylaşıyorlar. Putin ayrıca Ukrayna’nın içindeki durumu istikrarsızlaştırmaya da yatırım yapıyor. Bu yüzden ateşkesin uygulanabilmesi için Ukrayna ordusunun Donbas bölgesinin geri kalanından çekilmesi talep ediliyor. Zelenskiy’nin böyle bir kararının, Ukrayna kamuoyu ve Ukrayna ordusu nezdinde ödeyeceği muazzam siyasi bedeli tahmin etmek zor değil.
Planın diğer hükümleri, Rusça'nın kullanımı, azınlık sorunu ve Rus Ortodoks Kilisesi'nin haklarının onaylanması gibi, Ukrayna'nın sosyal uyumunu istikrarsızlaştırmayı amaçlayan bölücü nitelikler taşıyor. Benzer şekilde, ateşkesin yürürlüğe girmesinden üç ay sonra seçimlerin yapılması şartı da güçlük yaratıyor.
Ayrıca, Ukrayna'nın NATO üyeliğine karşı çıkan bir ifade, yeterli güvenlik garantileriyle dengelenemez.
Ukrayna ne kadar zayıf ve Avrupa ne kadar savunmasız olursa olsun, Vladimir Putin, Avrupa'nın Kiev'in aleyhine bir uzlaşmaya direnmesine öfkelenmiş gibi görünüyor.
Putin’in bu öfkesi, 3 Aralık'ta Başkan Trump’ın özel temsilcileriyle yaptığı görüşme öncesinde Avrupalıları ikaz ederek, Rusya’nın ‘eğer Avrupa isterse savaşa girmeye hazır’ olduğunu söyleyecek kadar ileri gitmesinden de açıkça anlaşılıyordu. Bu açıklama, savaş döngüsünün kötüleşeceğine dair korkuları artırsa da gerçekte Ukrayna'nın işgalinin başlangıcından bu yana Batı kamuoyunda panik yaratmak amacıyla yapılan birçok uyarıdan farklı değildi.
Avrupalı yetkililer, Trump'ın Putin’e karşı sabırsız olmasını kendi çıkarları için kullanmayı planlıyorlar. Avrupalı diplomatlar Cenevre'de, revize edilmiş barış planına bir ek yaparak zafer kazandıklarına inanıyorlardı.
Moskova'ya göre Ukrayna sorunu öncelikle siyasi ve ideolojik bir sorun, ancak ABD Başkanı, tarihi ve ideolojiyi göz ardı ediyor. Bu yüzden de Avrupa'nın çıkarlarını mutlaka dikkate almadan, kendisini stratejik, ekonomik ve yatırım açısından Rusya'ya yaklaştıracak herhangi bir anlaşmaya varılmasını istiyor.
Avrupa ve Ukrayna sorununun gelişimine dair senaryolar
Son toplantıların sonuçlarından, özellikle Vladimir Putin ile Donald Trump'ın temsilcileri Steve Witkoff ve Jared Kushner arasında Moskova'da yapılan toplantıdan ve Amerikalılar, Avrupalılar ve Ukraynalılar arasında Cenevre'de gerçekleşen görüşmelerden, meselelerin çözülmediği ve ilk taslakta yer alan 28 maddenin 19'unun hâlen çözülmemiş olduğu açıkça anlaşılıyor.
Putin'in dış politika danışmanı Yuri Ushakov, görüşmelerle ilgili olarak “Bazı olumlu noktalar var. Ancak, diğer birçok nokta uzmanlar arasında özel bir tartışma gerektiriyor” yorumunda bulundu. Tüm bunlar durumu her türlü gelişmeye açık bırakıyor. Avrupalılar artık bu taktiğin farkındalar. Diplomatik olarak transatlantik bir bölünmeyi kışkırtmaktan kaçınmaya ve ABD yönetiminin Ukrayna'ya daha elverişli pozisyonlara geri dönmesi için ellerinden geleni yapmaya çalışıyorlar.
AB liderlerinin, uzun süren Rusya-Ukrayna savaşını nasıl sona erdireceklerini tartışmak üzere bir araya geldikleri Berlin'deki Başbakanlık binasında çekilmiş grup fotoğrafı, 15 Aralık 2025 (AFP)
Avrupalı yetkililer, Trump'ın Putin’e karşı sabırsız olmasını kendi çıkarları için kullanmayı planlıyorlar. Avrupalı diplomatlar Cenevre'de, ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio’nun Ukrayna için bir garanti belgesini el yazısıyla yazmasıyla (elbette Rubio’nun imzası Başkan Trump’ın onayı anlamına gelmez) revize edilmiş barış planına bir ek yaparak zafer kazandıklarına inanıyorlardı.
Tarafların önerilen formüllere vereceği yanıt beklenirken, durumun nasıl gelişebileceğine dair üç olası senaryo var. Birinci senaryoya göre Avrupalılar ve Ukraynalılar nihayetinde ABD ile bir şekilde birleşik bir cephe oluşturabilir ve Moskova'ya karşı katı bir tavır alabilir. Bu senaryo, Batı politikasında bir tür sürekliliğe yol açar. Kremlin’in böyle bir senaryodan daha fazla korkması için bazı nedenleri var. Çünkü dört yıldır devam eden çıkmazda önce askeri mi yoksa ekonomik olarak mı çökeceği konusunda temel bir ikilemle karşı karşıya.
Daha olası olan ikinci senaryoya göre son sözü Putin söyleyecek. Bu bakımdan, ABD’nin Gazze planıyla karşılaştırılabilir. Geçen eylül ayında BM Genel Kurulu'nun kenarında Trump'ın bir grup Arap ve İslam ülkesinin liderleriyle bir araya geldiğini ve ABD başkanının Netanyahu ile görüşene kadar Beyaz Saray'ın belirlediği ilk planı değiştirmeyi başardıklarını belirtmek gerekiyor.
Trump, Netanyahu’nun taleplerini kabul ederek, birkaç gün önce Arap ve Müslüman ülkelere verdiği tavizlerin çoğundan vazgeçti.
Sonuçta hangi senaryo galip gelirse gelsin, ki bu şüphesiz birkaç senaryodan esinlenecek, Witkoff'un planı sadece Ukrayna için değil, transatlantik ilişkiler için de bir dönüm noktası olacak.
Bu emsale dayanarak, Putin'in Cenevre'de ABD’liler ve Ukraynalılar tarafından üzerinde anlaşmaya varılan metni değiştirerek, onu Moskova ve Washington arasında ortak bir tutuma dönüştürmesi, belki de Ukrayna'ya dayatılacak bir ortak deklarasyon haline gelmesi de mümkün. Şarku'l Avsat'ın al Majalla'dan aktardığı analize göre daha da kötüsü, Moskova ateşkes sağlandıktan sonra bazı maddelerin belirsizliğini kendi lehine kullanabilir. Bu senaryo, The Telegraph gazetesinin, Rusya'nın Ukrayna savaşında zafer kazandığı ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in barış şartlarını belirleyeceği yönündeki son makalesiyle de örtüşüyor. Gazete, Avrupa'nın Ukrayna'yı desteklemeye devam etmek için gerekli mali ve askeri kaynaklardan yoksun olduğunu vurguladı!
Üçüncü olası senaryoda ise Moskova-Washington anlaşması bir nedenden ötürü çöküyor, ancak Donald Trump, ABD'yi çatışmadan tamamen çekmeye karar veriyor. Onun, “Savaşı sürdürmek istiyorlarsa, biz olmadan yapsınlar” gibi sözler söylediğini zaten duyuyoruz. Yakın gelecekte ateşkese ihtiyaç duyan Ukrayna ve çatışmanın yükünü tek başına taşımak zorunda kalacak Avrupalılar için en tehlikeli senaryo da bu. Sonunda hangi senaryo gerçekleşirse gerçekleşsin, şüphesiz birkaç senaryodan esinlenen ‘Witkoff Planı’ sadece Ukrayna için değil, transatlantik ilişkiler için de bir dönüm noktası olacak.
ABD Başkanı Donald Trump, Beyaz Saray'da Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ile öğle yemeğinde bir araya geldi, 17 Ekim 2025 (Reuters)
Aslında planın dördüncü maddesi, görüşmelerin ‘NATO ve Rusya arasında, ABD'nin arabulucu olarak hareket edeceği’ şeklinde gerçekleşeceğini belirtiyor.
Şu anki ABD yönetiminin kendisini artık müttefikleriyle birlikte Avrupa’nın güvenliğinin temel direği olarak görmediğine, en iyi ihtimalle Avrupalılar ve Ruslar arasında ‘güvenilir bir üçüncü taraf’ olarak gördüğüne şüphe yok.
Ayrıca, ABD’nin koruması ödemenin şartına bağlı. Dolayısıla Avrupalılar, Washington’ın gözünde değişen statülerini kabul etmek zorunda. Zira artık gerçek müttefikler veya ortaklar değil, hâlâ astlar olmaya devam ediyorlar.
AB liderlerinin, bugün ve yarın Brüksel'de yapılacak zirvede Ukrayna'yı desteklemek için Rusya’nın Euroclear Bank’taki fonlarını kullanıp kullanmayacaklarına dair verecekleri karar, bu değişikliklerin somut bir göstergesi olacak. Avrupalılar, daha önce altı ayda bir dondurdukları bu fonları, son defasında Ukrayna'daki savaş bitene kadar dondurdular.
*Bu analiz Şarku’l Avsat tarafından Londra merkezli al Majalla dergisinden çevrilmiştir
Nvidia, İsrail'in kuzeyinde milyarlarca dolarlık yeni bir kampüs inşa etmeyi planlıyorhttps://turkish.aawsat.com/d%C3%BCnya/5220785-nvidia-i%CC%87srailin-kuzeyinde-milyarlarca-dolarl%C4%B1k-yeni-bir-kamp%C3%BCs-in%C5%9Fa-etmeyi-planl%C4%B1yor
Nvidia, İsrail'in kuzeyinde milyarlarca dolarlık yeni bir kampüs inşa etmeyi planlıyor
Nvidia logosu (Reuters)
Amerikan teknoloji devi Nvidia bugün İsrail'in kuzeyinde büyük bir kampüs inşa etme planlarını resmi olarak açıkladı. Projenin, bölgedeki istihdam, konut ve kalkınma olanakları üzerinde geniş kapsamlı etkiler yaratması bekleniyor.
Şarku’l Avsat’ın Walla internet sitesinden aktardığına göre, Kiryat Tivon’da kurulacak bu dev kampüs için yapılacak yatırımlar, önümüzdeki yıllarda birkaç milyar şekel seviyesinde olacak. İnşaat çalışmalarının 2027’de başlaması, ilk kullanımın ise 2031’de gerçekleşmesi öngörülüyor.
Piyasa değeri yaklaşık 4,3 trilyon dolar olan Nvidia, kampüsü yaklaşık 22 dönümlük bir alanda geliştirmeyi planlıyor. Projede 160 bin metrekarelik kapalı alan bulunacak ve uluslararası bir mimarlık ekibi, Kaliforniya’nın Santa Clara kentindeki şirketin dikkat çekici merkezinden esinlenerek tasarımı üstlenecek.
Kampüs; yeşil alanlar, bir ziyaretçi merkezi, kafeler ve restoranların yanı sıra laboratuvarlar ve ortak çalışma alanlarını da kapsayacak. Amaç, Nvidia içindeki inovasyonu teşvik etmenin yanı sıra girişimlerle ve diğer iş ortaklarıyla iş birliğini artırmak.
İsrail, Nvidia’nın ABD dışındaki en büyük ve en önemli geliştirme merkezi konumunda bulunuyor ve şirket, ülkedeki ileri teknoloji sektörünün en büyük işverenlerinden biri olarak öne çıkıyor. Planlanan kampüs, şirketin Silikon Vadisi’ndeki genel merkezinden sonra ikinci en büyük tesis olacak ve 10 binden fazla çalışana ev sahipliği yapacak. Bu sayı, Nvidia’nın İsrail’deki mevcut çalışan sayısının yaklaşık iki katı ve dünya genelinde 38 ülkede çalışan iş gücünün üçte biri anlamına geliyor.
Kiryat Tivon’un batı kesiminde konumlanan alan, proje için düzenlenen rekabetçi bir seçimin ardından belirlendi. Seçime, Yukarı Celile’deki onlarca yerel yönetim katıldı; Yokneam, Hayfa, Migdal HaEmek, Afula, Harish ve Netanya gibi şehirler projeye ev sahipliği yapmak için yarıştı.
Nvidia’ya ait araziler, değeri onlarca milyon şekel olan alan için yüzde 51 indirimle tahsis edilecek. Gerekli onaylar, yabancı bir şirkete arazi satışı için İsrail yasaları çerçevesinde Savunma ve Dışişleri bakanlıkları tarafından zaten verildi. İlk aşamada Nvidia’nın, vergi ve geliştirme maliyetleri hariç olmak üzere, arazinin bir bölümü için yaklaşık 90 milyon şekel ödemesi bekleniyor.
Nvidia, küresel ölçekte yapay zekâ alanında öncü bir şirket olarak öne çıkıyor ve süper bilgisayar teknolojilerinde lider konumda bulunuyor. Bu başarıda, özellikle yapay zekâ uygulamaları geliştirmeye uygun paralel işlem kapasiteleri sayesinde grafik işleme birimlerini (GPU) üretmesi önemli rol oynuyor.
İsrail’deki faaliyetler, Nvidia’nın 2019’da Mellanox Technologies’i satın almasıyla başladı ve bu sayede sunucu çiftliklerinde işlemciler arasında olağanüstü bağlantı hızları sağlayan teknolojiler geliştirildi. Mellanox’un satın alınmasının ardından Nvidia, İsrail merkezli üç startup’ı daha bünyesine kattı. Şirketin İsrail’deki ofisleri Tel Hay, Yokneam, Raanana, Tel Aviv ve Beerşeba’da yer alıyor.
İsrail’deki geliştirme merkezi, Prof. Dr. Gal Chechik liderliğinde yapay zekâ araştırmaları yürüten bir ekibe ev sahipliği yapıyor. Ekip, üretken yapay zekâ, makine öğrenimi ve doğal dil işleme konularında çalışıyor. Diğer ekipler ise robotik, otonom araç sistemleri, sürüş yazılımları, siber güvenlik ve oyun performansının iyileştirilmesi alanlarına odaklanıyor. Yokneam’daki tesis, Nvidia’nın İsrail’deki ilk süper bilgisayarı Israel-1’i de barındırıyor.
Planlanan kampüsün yanı sıra Nvidia, Yokneam yakınlarındaki Mevo Carmel sanayi bölgesinde yaklaşık 30 bin metrekarelik alana sahip, İsrail ve Ortadoğu’nun en büyük veri merkezlerinden birinin inşasına da yakında başlayacak. Tesis, Israel-1’den daha gelişmiş yeni bir süper bilgisayara sahip olacak ve yalnızca şirketin Ar-Ge faaliyetleri için kullanılacak.
Kampüs ve veri merkezinin inşa edilmesi, bölgenin önemli bir teknoloji merkezi haline gelmesine katkı sağlayacak ve binlerce iş imkânı ile yüzlerce yeni şirketi çekecek. Bu istihdamın bir kısmı doğrudan Nvidia’ya ait olacak, diğer kısmı ise yeni tesislerin hizmet sağlayıcıları olarak faaliyet gösterecek.
Nvidia... İsrail'in güçlü destekçisi
Nvidia CEO’su Jensen Huang, Tayvan doğumlu ve dokuz yaşında ABD’ye göç etmiş bir girişimci olarak biliniyor ve İsrail’in en güçlü destekçilerinden biri olarak tanınıyor. Huang, şirketin İsrail’deki faaliyetlerini sürekli övüyor ve yatırımlarını sürdürmeye devam ediyor.
Huang, konuyla ilgili olarak yaptığı açıklamada, “İsrail, dünyanın en parlak teknik zekâlarını barındırıyor. Burası Nvidia için ikinci vatan haline geldi. Yeni kampüsümüz, ekiplerimizin bir araya gelip iş birliği yapacağı, yenilikler geliştireceği ve yapay zekânın geleceğini inşa edeceği bir merkez olacak. Bu yatırım, İsrail’deki ailelerimize ve yapay zekâ çağındaki benzersiz katkılarına olan derin ve sürekli bağlılığımızı yansıtıyor” ifadelerini kullandı.
Nvidia CEO'su Jensen Huang (AFP)
Huang geçen hafta, 738 gün boyunca Hamas tarafından gözaltında tutulan İsrailli Nvidia çalışanı Avinatan Or’u şirketin Silikon Vadisi’ndeki genel merkezinde ağırladı. Or, o sırada ABD’de bulunan İsrail’deki Nvidia yetkilileri tarafından karşılandı.
Or’un dönüşünün ardından Huang, Nvidia çalışanlarına dünya çapında etkileyici bir mesaj göndererek Or’un annesi Ditza Or’un cesaretini övdü ve İsrail’deki Nvidia çalışanlarının Or ailesine esaret süresince verdikleri sürekli desteği takdir etti.
Bugün yapılan açıklama sonrası, Nvidia’nın Kıdemli Başkan Yardımcısı ve İsrail Geliştirme Merkezi Başkanı Amit Craig, “Nvidia’nın İsrail’deki büyümesi dikkat çekici oldu; bu, ekiplerimizin olağanüstü yetenekleri ve mühendislik mükemmeliyeti sayesinde gerçekleşti. Nvidia yönetimine, bu yeni büyüme aşamasında güven ve destekleri için minnettarız. Maliye Bakanlığı ve İsrail Arazi İdaresi’ne de ortaklıkları için teşekkür ediyoruz. Bu vizyonu gerçeğe dönüştürmeyi ve yapay zekâ geleceğini inşa etmeye devam etmeyi sabırsızlıkla bekliyoruz” dedi.
Kiryat Tivon Yerel Konseyi Başkanı Ido Greenblum ise projeyi ‘kuzey bölgesi için önemli bir proje’ olarak nitelendirdi. Greenblum, “Nvidia'nın bu bölgeyi seçmesinin doğru bir karar olacağına inanıyoruz. Şirkete güvenleri için teşekkür ediyoruz” ifadelerini kullandı.
لم تشترك بعد
انشئ حساباً خاصاً بك لتحصل على أخبار مخصصة لك ولتتمتع بخاصية حفظ المقالات وتتلقى نشراتنا البريدية المتنوعة