Sağlık için ellerin yıkanması önerisini tarihte gündeme ilk kim getirdi?

Bettmann / Contributor
Bettmann / Contributor
TT

Sağlık için ellerin yıkanması önerisini tarihte gündeme ilk kim getirdi?

Bettmann / Contributor
Bettmann / Contributor

169 ülkeye yayılan Kovid-19'a bilinen et etkili koruma yöntemlerinden biri el hijyeni.
Uzmanlar, elleri gün içerisinde en az 20 saniye süreyle pek çok kez yıkamanın ve devamlı temiz tutmanın, koronavirüse karşı en etkin yöntem olduğunu belirtiyor.
Hasta sağlığı için el yıkamayı tarihte ilk gündeme getiren isim ise 1818 doğumlu Ignaz Philipp Semmelweis.
Semmelweis, antiseptik prosedürlerin öncüsü olarak bilinen, Macar bilim insanı ve hekim.

Semmelweis'tan hastalara el yıkama uyarısı
"Annelerin kurtarıcısı" lakabıyla tanınan Semmelweis, aynı zamanda lohusalık humması insidansı ile doğum kliniklerindeki el yıkama alışkanlıkları arasındaki ilişkiyi keşfeden kişi.
Lohusalık ateşi vakaları, 19. yüzyılın ortalarında hastanelerde yaygınlaşarak, yüzde 10 ila 35 oranlarında ölüm ile sonuçlanıyor.
Hastanesi'nde kalsiyum hipoklorit içeren antiseptikler kullanarak el yıkama uygulamasını öneriyor. 
Ölüm oranları önemli ölçüde azalıyor.
Independent Türkçe'de yer alan habere göre, Semmelweis'in bulgularını derlediği Lohusa Ateşinin Kavramı, Etyolojisi ve Profilaksisi isminde kitabı yayınlanıyor. 
Ancak el yıkamanın ölüm oranını yüzde 1'in altına düşürdüğünü gösteren kitaplarına rağmen, Semmelweis'in gözlemleri zamanın yerleşik bilimsel ve tıbbi görüşleriyle çelişti ve fikirleri o dönem tıp topluluğu tarafından reddediliyor.

El yıkama küçük düşürücü bulunuyor
Ignaz Philipp Semmelweis bulguları için kabul edilebilir hiçbir net bilimsel açıklama sunamayınca, bazı doktorlar Semmelweis'in hasta sağlığı için ellerin yıkanılması önerisini küçük düşürücü ve rahatsız edici buluyor. 
Meslektaşlarının giderek artan yoğun tepkisi sonucunda 1865 yılında sinir krizleri geçirmeye başlıyan Ignaz Semmelwis, bir arkadaşı tarafından akıl hastanesine hapsettiriliyor. 
Hastaneye yatırılışından 14 gün sonra, 47 yaşında, gardiyanlar tarafından dövülen Semmelweis, sağ elinde dayak sonrası oluşan kangrenden kaynaklandığı düşünülen bir yara nedeniyle yaşamını yitiriyor. 
Semmelweis'in uygulaması, ölümünden sonra Louis Pasteur tarafından mikrop teorisi ile doğrulanıyor ve yaptığı uygulamalar, bir kaç yıl içinde yaygın bir şekilde kabul görüyor.
Aynı zamanlarda Pasteur'ün araştırmalarına etki eden Joseph Lister, Semmelweis'in hijyenik yöntemlerini uygulayan ve üzerinde çalışmalar yapan bir isim.
Dünyaca ünlü arama motoru Google, geçtiğimiz günlerde yayınladığıu doodle özelliğinde antiseptik prosedürlerin öncüsü Ignaz Semmelweis'li el yıkama videosunu ana sayfasına taşımıştı.



Fragmanı bile yetti: Netflix izleyicileri yeni belgesel karşısında dehşete düştü

Prömiyeri 6 Haziran'da Tribeca Festivali'nde yapılacak belgesel, cüretkar bir vizyonun nasıl trajediyle sonuçlandığını anlatıyor (Netflix)
Prömiyeri 6 Haziran'da Tribeca Festivali'nde yapılacak belgesel, cüretkar bir vizyonun nasıl trajediyle sonuçlandığını anlatıyor (Netflix)
TT

Fragmanı bile yetti: Netflix izleyicileri yeni belgesel karşısında dehşete düştü

Prömiyeri 6 Haziran'da Tribeca Festivali'nde yapılacak belgesel, cüretkar bir vizyonun nasıl trajediyle sonuçlandığını anlatıyor (Netflix)
Prömiyeri 6 Haziran'da Tribeca Festivali'nde yapılacak belgesel, cüretkar bir vizyonun nasıl trajediyle sonuçlandığını anlatıyor (Netflix)

Prömiyeri 6 Haziran'da Tribeca Festivali'nde yapılacak belgesel, cüretkar bir vizyonun nasıl trajediyle sonuçlandığını anlatıyor (Netflix)

Netflix, Titanik enkazına yapılan trajik yolculuğu konu alan yeni belgeselinin fragmanını yayımladı.

Titan: OceanGate Faciası (Titan: The OceanGate Disaster) adlı belgesel, Haziran 2023'te 5 kişinin hayatını kaybettiği denizaltı faciasının ardındaki güvenlik ihmallerini ve OceanGate'in CEO'su Stockton Rush'ın yaptığı hataları gözler önüne sermeyi amaçlıyor. Faciada hayatını kaybedenlerden biri de Rush'tı.

Derin deniz keşfi felaketle sonuçlandı

OceanGate, yüksek ücretler ödeyen macera tutkunlarını Kuzey Atlantik Okyanusu’nun derinliklerindeki dünyaca ünlü batık Titanik’i görmek üzere denizaltı turlarına çıkarıyordu. Ancak bu derin deniz keşfi felaketle sonuçlandı.

Netflix'in yeni belgeseli, kaybolan denizaltının 4 gün süren arama çalışmalarının öncesinde neler yaşandığını ve hatalar zincirini masaya yatırıyor. Fragmanda verilen ilk ipuçlarıysa suçun önemli bir kısmının OceanGate'in kurucu ortağı Stockton Rush'a yüklendiğini gösteriyor.

Fragmanda arşiv görüntüleri ve içeriden bilgi veren tanık röportajları yer alıyor. Röportajlardan biri, izleyicilere şu cümleyle sesleniyor: 

Bunun er ya da geç yaşanması matematiksel olarak kaçınılmazdı.

Fragman, Stockton Rush'ın derin deniz keşiflerini lüks turizmin bir parçası haline getirme hayaline de değiniyor.

Yönetmen Mark Monroe, Netflix'in Tudum platformuna verdiği röportajda, denizaltının kaybolduğu andan itibaren tüm dünyayı saran yoğun medya ilgisi ve sosyal medya tepkileri karşısında "hem dehşete kapıldığını hem de büyülendiğini" söyledi.

Monroe, "O an kimse içeridekilere ne olduğunu bilmiyordu, tek referans noktası ise Titanik'ti, artık trajik bir masala dönüşen bir hikaye" dedi.

Yönetmen sözlerine şöyle devam etti:

Bu korkunç trajedinin nasıl yaşanabildiğini ve bu denizaltıyı inşa eden adamın kim olduğunu araştırdıkça, olay daha da ilgimi çekmeye başladı. Umarım bu film, bu sorulara cevap verebilir. Rush yapacağını söylediği şeyin baskısını hissediyordu. Yıllar geçtikçe ve teknoloji tatmin edici yanıtlar vermedikçe bu baskı iyice arttı.

"Önlenebilirdi"

Monroe sözlerini şöyle noktaladı: 

Bu olayın en büyük trajedisi ve izleyicilerin anlamasını umduğum şey, tüm bunların tamamen önlenebilir olması.

Belgeselde OceanGate operasyonuna ait görüntü ve ses kayıtları da yer alıyor. Tüm bu materyaller, felakete giden yolda alınan kararları ve yapılan yanlış hesaplamaları ortaya koymak için bir araya getiriliyor.

Netflix izleyicileri, fragmana kısa sürede sosyal medyada yorum yağdırdı. Bir izleyici "Tüyler ürpertici sözler ve ürkütücü bir hikaye!" yorumunu yaparken bir diğeri "Aman Tanrım, gerçekten korkunç" ifadelerini kullandı. Başka biri de ekledi:

Bu tam anlamıyla bir felaketti!

Titan: The OceanGate Faciası, 11 Haziran'da Netflix'te izleyiciyle buluşacak.

Independent Türkçe, Metro, Hollywood Reporter