Korona günlerinde ilk yardım kuralları

Korona günlerinde ilk yardım kuralları
TT

Korona günlerinde ilk yardım kuralları

Korona günlerinde ilk yardım kuralları

Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Hülya Arık, yerde baygın olan bir kişiye korona virüs (Covid-19) önlemleri kapsamında nasıl ilk yardımda bulunacağına ilişkin bilgilendirmelerde bulundu. Arık, “Önerilen suni teneffüsten ziyade, kardiyak masajın hızla yapılmasıdır. Burada dikkat edilmesi gereken; solunum yolunun açık olup olmadığının kontrolü ve eğer maskemiz yoksa kendimizi bir mendil gibi bariyerle yüzümüzü kapatarak hızlı bir şekilde yardım istemek gerekiyor” dedi.
Tüm dünyayı etkisi altına alan korona virüs sonrası, sokaklarda fenalık geçirerek bayılan hastalara artık şüpheyle yaklaşılıyor. Kişinin virüs dışındaki bir rahatsızlığı olsa dahi uzmanlar, ilk yardımda bulunurken tedbirlerin elden bırakılmaması ve nasıl yardımda bulunulacağı konusunda bilgilendirmede bulundu. Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Hülya Arık, sokakta ya da herhangi bir yerde baygın olan bir kişiye tedbirler alınıp öncelik olarak kalp masajı yapılması gerektiğini söyledi.

1 veya 1,5 metrelik mesafede bulaş riski mevcut
Böyle bir durumda hastanın mutlaka solunum ve kalp atışının kontrol edilmesi gerektiğini vurgulayan Arık, “Yerde baygın bir hasta görürsek, mutlaka solunumu ve kalp atışını kontrol etmemiz gerekiyor. Kendimizi koruma adına cerrahi maske ya da bulabildiğimiz bir maskeyle kendimize bir bariyer oluşturmamız gerekiyor. Çünkü 1 veya 1,5 metrelik mesafede bu tür hastalara yaklaşıldığında bulaş riski mevcut. Eğer solunumu varsa hastanın, solunum yolunu kapatmayacak bir şekilde bulabildiğimiz bir mendil ya da bir bariyerlere hastanın ağız ve burun yolları kapatılabilir” diye konuştu.

Suni teneffüs değil, kalp masajı
Hastaya kardiyak masajın (kalp masajı) hızla yapılması gerektiğini belirten Arık, “Önerilen suni teneffüs değil, kardiyak masajın hızla yapılmasıdır. Böyle bir durumda kalp masajı mutlaka öneriliyor. Burada dikkat edilmesi gereken; solunum yolunun açık olup olmadığının kontrolü ve eğer maskemiz yoksa kendimizi bir mendil gibi bariyerle yüzümüzü kapatarak hızlı bir şekilde yardım istemek gerekiyor. Temas olacağı için eldiven bulunamıyorsa, işlem sırasında ellerini kirli kabul ederek yüz, göz vücudun herhangi bir yere temas etmekten kaçınılması ve işlem bittikten sonra mutlaka el hijyeninin sağlanması gerekiyor. Eldivenin yanlış kullanımı da çapraz kontaminasyon (bakteri ve virüslerin kontamine olmuş bir yüzeyden, kontaminasyona maruz kalmamış başka bir yüzeye transfer olması) riskini arttırır. O nedenle esas olan el hijyenidir, bunu unutmayalım. Yani ellerimizle riskli bir yere ya da böyle bir hastaya temasımız olduğu takdirde de yine ellerimizi kirli kabul ederek hiçbir yüzeyle, özellikle kendi yüz ve gözümüzle temas etmeden en kısa sürede el hijyenimizi sağlamamız gerekiyor” dedi.



Zayıflama iğneleri, migren hastalarına umut oldu

Araştırmacılar diyabet tedavisinde yaygın olarak kullanılan GLP-1 ilacı liraglutidin, migren sıklığını azaltma potansiyeli taşıdığını keşfetti (Pexels)
Araştırmacılar diyabet tedavisinde yaygın olarak kullanılan GLP-1 ilacı liraglutidin, migren sıklığını azaltma potansiyeli taşıdığını keşfetti (Pexels)
TT

Zayıflama iğneleri, migren hastalarına umut oldu

Araştırmacılar diyabet tedavisinde yaygın olarak kullanılan GLP-1 ilacı liraglutidin, migren sıklığını azaltma potansiyeli taşıdığını keşfetti (Pexels)
Araştırmacılar diyabet tedavisinde yaygın olarak kullanılan GLP-1 ilacı liraglutidin, migren sıklığını azaltma potansiyeli taşıdığını keşfetti (Pexels)

Rebecca Whittaker 

Yeni bir araştırmaya göre zayıflama iğneleri, migren hastalarının ağrısını yarı yarıya azaltabilir.

GLP-1 reseptör agonistleri diye de bilinen Ozempic ve Wegovy gibi ilaçlar, kan şekerini, iştahı ve sindirimi düzenleyen doğal hormonu taklit ederek çalışıyor.

Araştırmacılar diyabet tedavisinde sık kullanılan GLP-1 ilacı liraglutidin, migren sıklığını kayda değer derecede azaltma potansiyeli taşıdığını keşfetti.

Birleşik Krallık Ulusal Sağlık Servisi'ne göre, migren Birleşik Krallık'ta yaklaşık 6 milyon kişiyi etkiliyor. Üç gün sürebilen ataklar; ağrı, mide bulantısı, kusma, baş dönmesi ve ışığa, sese ve kokulara duyarlılığa neden olabiliyor.

Napoli Üniversitesi Baş Ağrısı Merkezi'nden araştırmacılar, obezite ve kronik migreni olan 26 yetişkine liraglutid ilacı verdi.

Sonuçları 2025 Avrupa Nöroloji Akademisi (European Academy of Neurology / EAN) Kongresi'nde sunulan çalışmada, ilacı alanların başının ayda ortalama 11 gün daha az ağrıdığı tespit edildi.

Katılımcılar ayrıca ilacı aldıktan sonraki sadece iki hafta içinde yaşam kalitesi, iş, eğitim ve sosyal işlevlerde anlamlı iyileşmeler yaşadı.

Baş araştırmacı Dr. Simone Braca, "Çoğu hasta ilk iki hafta içinde kendini daha iyi hissetti ve yaşam kalitesinde kayda değer bir iyileşme olduğunu bildirdi" diyor.

Kilo kaybı orta düzeyde ve istatistiksel açıdan anlamlı olmasa da bu fayda üç aylık gözlem süresi boyunca devam etti.

Kafa içi basıncındaki hafif artışların migren ataklarıyla bağlantılı olduğuna dair kanıtlar giderek artıyor.

Bu durum, beyin ve omuriliği çevreleyen beyin-omurilik sıvısının basıncının artmasından kaynaklanıyor. Basınç artışı, ciddi kafa travması, felç, beyin tümörü veya yüksek tansiyon nedeniyle meydana gelebiliyor.

Ancak beyin-omurilik sıvısı salgısını azaltan liraglutid gibi GLP-1 reseptör agonistlerinin, idiyopatik intrakraniyal hipertansiyon (İİH) tedavisinde etkili olduğu kanıtlandı.

Çalışmaya katılan hastalar, İİH'yi elemek için papilödem (kafa içi basıncındaki artış sonucu optik disk şişmesi) ve altıncı sinir felci taramasından geçti.

Dr. Braca ve meslektaşları, GLP-1 ilaçlarının, migrenin ardındaki kilit molekül olan CGRP (kalsitonin geni ile ilişkili peptid) salımını azaltabileceğine inanıyor.

Dr. Braca, "Bu ilaçların beyin-omurilik sıvısı basıncını düzenleyerek ve kafa içi venöz sinüslerin sıkışmasını azaltarak migreni tetikleyen kritik bir peptid olan, kalsitonin geniyle ilişkili peptidin (CGRP) salımını azalttığını düşünüyoruz" diyor.

Bu da kafa içi basınç kontrolünü yepyeni, farmakolojik olarak hedeflenebilir bir yol haline getirecektir.

Araştırma makalesinin yazarları, liraglutidin tip 2 diyabet ve obezitede kullanımının yerleştiği göz önüne alındığında, nörolojide ilaçın farklı amaçla kullanıldığı umut verici bir durumun yaşanabileceğini söylüyor.

Independent Türkçe, independent.co.uk/news