İnsanların ormanları ve vahşi yaşamı yok etmesi koronavirüsten daha ölümcül salgınlara yol açabilir

​Ağaçların aşırı kesilmesi Amazon'daki ormansızlaşmanın arkasındaki ana faktörlerden biri (Reuters-Arşiv)
​Ağaçların aşırı kesilmesi Amazon'daki ormansızlaşmanın arkasındaki ana faktörlerden biri (Reuters-Arşiv)
TT

İnsanların ormanları ve vahşi yaşamı yok etmesi koronavirüsten daha ölümcül salgınlara yol açabilir

​Ağaçların aşırı kesilmesi Amazon'daki ormansızlaşmanın arkasındaki ana faktörlerden biri (Reuters-Arşiv)
​Ağaçların aşırı kesilmesi Amazon'daki ormansızlaşmanın arkasındaki ana faktörlerden biri (Reuters-Arşiv)

Bilim insanları, ormanların yok edilmesi ve vahşi hayvanların yaşamaya alışkın olduğu yerlerin azalmasının yeni tip koronavirüsten (Kovid-19) daha ölümcül salgınlara yol açabileceği konusunda uyardı.
ABD merkezli CNBC kanalına konuşan uzmanlara göre ormanların yok edilmesi, hastalığı ileten vahşi hayvanları insanlara yaklaşmaya zorlayacak ve bu da yeni bulaşıcı hastalıkların ortaya çıkmasına zemin hazırlayacak.
Bilim insanları, koronavirüs salgınının vahşi yaşamdaki habitatların insan tarafından yok edilmesinin bulaşıcı hastalıkların yayılmasıyla bağlantılı olduğuna dair en son örnek olduğuna dikkat çekerek, bazı araştırmalara göre virüsün bir yarasadan kaynaklanmış olabileceğini hatırlattı.
Araştırmacılar, yarasalarda 3 binden fazla virüs türünün bulunabileceğine ve bunların insanlara bulaşabileceğine inanıyor.
Fransa’daki Montpellier Üniversitesi’nde bulaşıcı hastalıklar konusunda araştırmacı olan Roger Frutos, yarasaların doğal ortamlarında virüsleri insanlara bulaştırmasının mümkün olmadığını ancak ortamının değişmesiyle daha fazla insana maruz kalıp, virüsü bulaştırma fırsatlarının artacağını belirtti.
Bilim insanları, iklim değişikliğinin dünyadaki salgın hastalıklardaki artışa katkıda bulunduğu ve mevcut biyolojik çeşitlilikteki kayıp oranlarının koronavirüs gibi ölümcül salgınlara yol açacağı konusunda da uyardı.
1980'lerden bu yana her on yılda bir salgın sayısının üç kat arttığına dikkat çeken bilim insanları, bu hastalıkların üçte ikisinden fazlasının hayvanlardan kaynaklandığını ve çoğunun doğrudan vahşi hayvanlardan insanlara bulaştığını bildirerek, ormanların yok edilmesinin bu hastalıkları taşıyan hayvanları insanlara yaklaşmaya zorlayarak yeni bulaşıcı hastalık türlerine izin vereceğini ifade etti.
CNBC’nin haberine göre Dünya Kaynakları Enstitüsü (WRI), ağaçların kesilmesi ve yangınların ardından dünyadaki ormanların sadece yüzde 15'i bozulmadan kaldığını, milyonlarca hayvan ve bitki türünün doğal yaşam alanlarının tahrip olması nedeniyle yok olma tehlikesiyle karşı karşıya olduğunu açıkladı.
Güney Amerika, Amazon ormanlarının hızlı bir şekilde yok olması nedeniyle bulaşıcı hastalıkların yayılması konusunda bilim insanlarını endişelendiriyor.
Sivrisinekler tarafından bulaşan Batı Nil virüsü sıcak iklimlerde daha hızlı bulaşırken, araştırmacılara göre iklim değişikliği virüslerin insanları enfekte edecek olan yabani kuşlara daha fazla yayılmasına izin veriyor.
Teksas Üniversitesi Tıp Fakültesi’nden Scott Weaver,  ormanların yok edilmesinin tropik bölgelerde özellikle Latin Amerika ve Güneydoğu Asya'da sivrisinek kaynaklı virüs riskini artıracağına dikkat çekti.
İklim değişikliği nedeniyle yaşanacak hastalıklardan en çok yoksul ülkelerin etkileneceğini dile getiren Weaver, sıcakların artmasıyla insanların klima satın alamayacağı ve hastalıktan koruma önlemleri alamayacağı yerlerde dang humması gibi virüslerin yayılmasının artacağına vurgu yaptı.
Scott Weaver, “Koronavirüs krizi nedeniyle sıkıntı yaşıyoruz. Çünkü halk sağlığına daha az yatırım yapıyor ve siyasi kararlar verirken bilimsel bilgileri dikkate almıyoruz” dedi.



Meta'dan uyarı: Yapay zekamız kendini geliştirmeye başladı

11 Nisan 2025'te Fransa'nın Bretonya bölgesindeki Kerlouan'da Meta CEO'su Mark Zuckerberg ve şirketin yapay zeka logosunun portresi (Hans Lucas/AFP)
11 Nisan 2025'te Fransa'nın Bretonya bölgesindeki Kerlouan'da Meta CEO'su Mark Zuckerberg ve şirketin yapay zeka logosunun portresi (Hans Lucas/AFP)
TT

Meta'dan uyarı: Yapay zekamız kendini geliştirmeye başladı

11 Nisan 2025'te Fransa'nın Bretonya bölgesindeki Kerlouan'da Meta CEO'su Mark Zuckerberg ve şirketin yapay zeka logosunun portresi (Hans Lucas/AFP)
11 Nisan 2025'te Fransa'nın Bretonya bölgesindeki Kerlouan'da Meta CEO'su Mark Zuckerberg ve şirketin yapay zeka logosunun portresi (Hans Lucas/AFP)

Meta CEO'su Mark Zuckerberg, şirketinin en yeni yapay zeka sistemlerinin kendi kendini geliştirme konusunda ilk emareleri gösterdiğini iddia etti.

Teknoloji şirketi kurucusu, yapay zekanın geleceği üzerine politika raporunda, süper zekanın temel ölçütlerinden biri olan insanlardan daha akıllı genel yapay zekanın ufukta göründüğünü yazdı.

Son birkaç aydır yapay zeka sistemlerimizin kendilerini geliştirdiğine dair işaretler görmeye başladık. Gelişme şimdilik yavaş ancak inkar edilemez.

Akademisyenler ve sektör liderleri tarafından sıklıkla dile getirilen süper zekayla ilgili temel korkulardan biri, kendi kendini geliştiren bir sistemin kontrolden çıkmış ve hilekar bir yapay zekaya yol açabileceği.

Zuckerberg bu endişelere değinmese de gelişmiş yapay zekanın ciddi riskler taşıdığı uyarısında bulundu.

Süper zekanın faydalarının mümkün olduğunca geniş bir şekilde dünyayla paylaşılması gerektiğine inanıyoruz. Bununla birlikte süper zeka yeni güvenlik endişeleri doğuracak. Bu riskleri azaltmakta titiz davranmamız ve neyi açık kaynaklı hale getireceğimize dikkat etmemiz gerekecek. Yine de özgür bir toplum inşa etmenin, insanları mümkün olduğunca güçlendirmeyi hedeflememizi gerektirdiğine inanıyoruz.

Firmanın süper zekaya yaklaşımının rakiplerinden farklı olduğunu, çünkü "tüm değerli işleri" otomatikleştirmek yerine bireyleri güçlendirmeye odaklandığını iddia etti.

Dünya çapında milyarlarca kişinin Facebook, Instagram ve WhatsApp gibi Meta ürünlerini kullandığını belirten milyarder, şirketinin yapay zekayı insanların günlük yaşamlarına entegre etmek için en iyi konumda olduğunu söyledi.

Başarılı olursa, insanların "üretkenlik yazılımlarına daha az, yaratmaya ve bağlantı kurmaya daha fazla zaman ayırması" sonucunun ortaya çıkacağını belirtti.

Bu not, yapay zekaya yapılan büyük yatırımın ardından beklenenden daha iyi finansal sonuçlar elde eden şirketin üç aylık kazançlarının açıklanmasının hemen öncesinde geldi.

Hisse başına 7,14 dolarlık kazanç, 47,52 milyar dolarlık gelirle Wall Street'in hisse başına 5,92 dolarlık kazanç  ve 44,8 milyar dolarlık gelir beklentisini aştı.

Meta'nın hisse fiyatı, yatırımcıların teknoloji devinin yapay zeka geliştirmedeki milyarlarca dolarlık kumarının karşılığını alacağına dair umutlu görünmesiyle çift haneli rakamlarla yükseldi.

Forrester'da araştırma direktörü olan Mike Proulx, The Independent'a, "Bazı açılardan bu süper zeka yarışı, tarihsel olarak kişisel bilgisayar, internet tarayıcısı, arama motoru ve akıllı telefon yarışlarına benziyor" dedi.

Ancak asıl fark, bu yarışın çok daha hızlı ilerlemesi çünkü Meta ve diğerlerinin yarıştığı yapay zeka, kendi kendini hızlandırabiliyor.

Independent Türkçe