Michael Jordan’ın ayakkabıları tarihin en pahalı ayakkabısı olarak kayıtlara geçti

Michael Jordan’ın ayakkabıları (AFP)
Michael Jordan’ın ayakkabıları (AFP)
TT

Michael Jordan’ın ayakkabıları tarihin en pahalı ayakkabısı olarak kayıtlara geçti

Michael Jordan’ın ayakkabıları (AFP)
Michael Jordan’ın ayakkabıları (AFP)

Basketbol efsanesi Michael Jordan’ın giydiği “Air Jordan 1” spor ayakkabıları, dün Sotheby's Müzayede Evi tarafından düzenlenen bir açık artırmada 560 bin dolara satılarak tarihin en pahalı ayakkabısı olarak kayıtlara geçti.
1985 yılında Nike tarafından tasarlanan ve Chicago Bulls'un eski yıldız oyuncusu tarafından imzalanan “Air Jordan 1” ayakkabısı, Nike’ın 1970’li yıllarda ürettiği ve geçen yıl Sotheby’s Müzayede Evi’nde 437 bin 500 dolara satılan “Moon Shoe” ayakkabılarını geçerek yeni bir rekora imza attı.
Bu, Jordan’ın kariyerine ve Bulls’daki başarılarına ışık tutan “The Last Dance” adlı belgesel dizisinin elde ettiği büyük başarıyı yansıtıyor. ABD merkezli "ESPN" şirketi ve "Netflix" platformu tarafından dünya çapında yayınlanan belgesel, Jordan’dan hatıra kalan eşyaların satışını artırdı ve hatta bunlardan bazıları on binlerce dolara satıldı.
“Air Jordan” ayakkabısı Nike’nin Jordan’a özel olarak tasarladığı ilk model olarak biliniyor. Jordan, 1984 yılında Chicago Bulls ile profesyonel kariyerine başladığında NBA’de oynadığı ilk sezonda bu ayakkabıları giymişti ve altı kez lig şampiyonluğu kazanmıştı.
Jordan’ın ayakkabılarını satan koleksiyoncu Jordan Geller, AFP’ye verdiği demeçte “Bence maçlarda giyilen bu Air Jordan ayakkabıları tüm zamanların en ikonik ayakkabıları” ifadelerini kullandı.
Geller “Michael Jordan’a her zamankinden daha çok ilgi gösteriliyor ve bu (ayakkabı) bugün piyasadaki en değerli hatıra” şeklinde sözlerini sürdürdü.
“Air Jordan 1” ayakkabılarının aksine geçen sene satılan “Moon Shoe” ayakkabıları hiçbir oyuncu tarafından giyilmedi.
Tarihteki en pahalı spor ayakkabı, İngiliz atlet Roger Bannister’ın özel deri ayakkabılarıydı ve Bannister bu ayakkabıları, 1954 yılında bir mili dört dakikadan az bir sürede koşarak yeni bir rekora imza attığı yarışta giymişti.
Ayakkabı 2015 yılında Londra’da bulunan Christie’s Müzayede Evi’nde ismi açıklanmayan bir koleksiyoncu tarafından 409 bin dolara satılmıştı.
Bulls ile (1991-1998 yılları arasında) altı NBA şampiyonluğu kazanan Jordan’a özel olarak tasarlanan formaların ve biletlerin yanı sıra “Air Jordan” ayakkabıları farklı tasarımlarıyla, son on yılda koleksiyoncular arasında büyük bir popülerlik kazandı. Jordan genel olarak çoğu kişi tarafından basketbol tarihinin en büyük oyuncusu olarak kabul ediliyor.



İlk kez "eceline susamış bir gezegen" keşfedildi

HIP 67522 b, manyetik alan çizgileri boyunca yıldızının yüzeyine doğru enerji dalgası göndererek patlamaları tetikliyor (Danielle Futselaar)
HIP 67522 b, manyetik alan çizgileri boyunca yıldızının yüzeyine doğru enerji dalgası göndererek patlamaları tetikliyor (Danielle Futselaar)
TT

İlk kez "eceline susamış bir gezegen" keşfedildi

HIP 67522 b, manyetik alan çizgileri boyunca yıldızının yüzeyine doğru enerji dalgası göndererek patlamaları tetikliyor (Danielle Futselaar)
HIP 67522 b, manyetik alan çizgileri boyunca yıldızının yüzeyine doğru enerji dalgası göndererek patlamaları tetikliyor (Danielle Futselaar)

Bilim insanları ilk kez "eceline susamış bir gezegen" keşfetti. İlk kez bir gezegenin, yıldızını bu şekilde etkilediği gözlemlendi. 

Dünya'dan yaklaşık 400 ışık yılı uzaktaki HIP 67522 adlı yıldız ve yörüngesindeki iki gezegen uzun zamandır takip ediliyor. Sadece 17 milyon yaşındaki yıldız, 4,5 milyar yaşındaki Güneş'e kıyasla daha büyük ancak daha soğuk. 

Yıldızın HIP 67522 b adlı gezegeni, şaşırtıcı derecede yakın bir yörüngede dönüyor. Ötegezegen yıldızın etrafındaki bir turunu sadece 7 günde tamamlıyor; yani gezegende bir yıl, Dünya zamanıyla sadece bir hafta sürüyor.

Hollanda Radyo Astronomi Enstitüsü'nden Ekaterina Ilin, "Daha önce HIP 67522 gibi bir sistem görmemiştik; gezegen bulunduğunda, yıldızının yörüngesinde 10 günden daha kısa bir sürede döndüğü bilinen en genç gezegendi" diyor.

Ilin ve ekip arkadaşları bu nedenle NASA'nın Geçiş Halindeki Ötegezegen Araştırma Uydusu (Transiting Exoplanet Survey Satellite / TESS) ve Avrupa Uzay Ajansı'nın ötegezegen uydusu CHEOPS'u kullanarak sistemi daha yakından incelemeye karar verdi. 

Araştırmacılar HIP 67522 b'nin yıldızıyla  kurduğu sıkı etkileşim nedeniyle kendi sonunu hazırladığını tespit etti. 

Devasa plazma topları olan yıldızların yüklü parçacıkları, yüzeydeki hareketleriyle güçlü manyetik alanlar yaratıyor. Manyetik alan çizgileri birbirini kesemediğinden, bazen bunlar düğümlenip aniden koparak güneş patlamaları adı verilen radyasyon patlamalarına yol açıyor.

Bilim insanları, Dünya gibi pek çok gezegenin de manyetik alanı olduğu için yıldızına yakın gezegenlerin, yıldızlardaki manyetik alan patlamalarını tetikleyip tetiklemediğini merak ediyordu. 

HIP 67522 sistemini inceleyen ekip, yıldızdaki patlamaların gezegen onun önünden geçerken sıklaştığını saptadı. Araştırmacılar bu nedenle patlamaları gezegenin tetiklediği sonucuna vardı. 

Normalde yıldızların, yörüngelerindeki gezegenlerden etkilenmediği düşünülüyordu. Ancak araştırmacılar HIP 67522'nin yaşı nedeniyle ve güçlü bir manyetik alanı olması durumunda bunun mümkün olduğunu söylüyor.

Bulguları hakemli dergi Nature'da dün (2 Temmuz) yayımlanan çalışmaya göre gezegen yakın yörünge dönüşü sırasında enerji biriktiriyor ve bunun bir kısmını, yıldızın manyetik alan çizgileri boyunca bir kırbaç misali, dalgalar halinde geri gönderiyor. Bu şok dalgası, manyetik alandan yıldızın yüzeyine geçtiğinde muazzam bir patlama yaşanıyor.

Ancak bu güçlü kozmik ışınların büyük bir kısmı uzaya savrulmak yerine gezegene geri dönüyor. Bilim insanları HIP 67522 b'nin bugüne kadar bulunan ilk "eceline susamış gezegen" olduğunu söylüyor. 

Ilin "Gezegen özellikle enerji yüklü patlamaları tetikliyor gibi görünüyor" diyerek ekliyor: 

Gezegenin, yıldızın manyetik alan çizgileri boyunca gönderdiği dalgalar belirli anlarda patlamaları başlatıyor. Ancak patlamaların enerjisi dalgaların enerjisinden çok daha yüksek. Dalgaların oluşmaya hazır patlamaları tetiklediğini düşünüyoruz.

Araştırmacılar halihazırda yaklaşık Jüpiter büyüklüğündeki HIP 67522 b'nin, 100 milyon yıl içinde Neptün'e yakın bir boyuta geleceğini tahmin ediyor.

Bilim insanları sistemi incelemeye devam ederek patlamalarda ne tür enerji salındığını anlamayı umuyor. Ayrıca bu türden benzer sistemlerin var olup olmadığını araştırmak için çalışmalarını genişletmeyi planlıyorlar.

Ilin, "Aklımda milyonlarca soru var çünkü bu tamamen yeni bir fenomen, dolayısıyla ayrıntılar hâlâ net değil" diyor.

Independent Türkçe, Popular Science, Live Science, NASA, Nature