İsrail’de hükümet krizi aşıldı: Netanyahu Batı Şeria için tarihi bir adım atacaklarını belirtti

Netanyahu ve Gantz dün Knesset'teki koalisyon hükümeti için yapılan oylama oturumu sırasında (AFP)
Netanyahu ve Gantz dün Knesset'teki koalisyon hükümeti için yapılan oylama oturumu sırasında (AFP)
TT

İsrail’de hükümet krizi aşıldı: Netanyahu Batı Şeria için tarihi bir adım atacaklarını belirtti

Netanyahu ve Gantz dün Knesset'teki koalisyon hükümeti için yapılan oylama oturumu sırasında (AFP)
Netanyahu ve Gantz dün Knesset'teki koalisyon hükümeti için yapılan oylama oturumu sırasında (AFP)

Üç erken seçim ve 18 ay süren hükümet krizi, Başbakan Binyamin Netanyahu’nun, Mavi-Beyaz İttifakı lideri Benny Gantz ile kurduğu hükümeti İsrail Parlamentosu’na (Knesset) sunmasıyla son buldu.
Dün bir açıklama yapan Netanyahu, yeni tip koronavirüsle de mücadele edecek yeni hükümetin Batı Şeria’daki yerleşim alanlarını ilhak eden tarihi bir adım atacağını söyledi. Filistinli bir yetkili ise, Filistin halkının bu tür ilhaklara yanıt vereceğini söyledi. İsrail solu ise hükümeti, ‘yolsuzluğu kapsayan apartheid’ hükümeti olarak tanımladı. Bazı sağcı partiler ise hükümetin Hamas ile işbirliği yapacağını kaydetti.
Filistin asıllı İsrailli bir yetkili İsrail medyasına yaptığı açıklamada, Filistinlilerin İsrail'le yeni ilişkilerde kalıpları kırmalarını engelleyen kısıtlamaların çözümüne odaklanacaklarını söyleyerek, İsrail’in düşman hükümet şeklinde hareket edebileceğini kaydetti.
İsrail, 26 Aralık 2018'den bu yana siyasi bir kriz içerisinde. Yeni hükümet, İsrail Savunma Bakanı Naftali Bennett'in liderliğindeki Yamina Partisi ve Benny Gantz liderliğindeki Mavi- Beyaz İttifakı liderliğinde kuruldu. İsrail’de 4. erken genel seçimlere gidilmemesi adına Netanyahu-Gantz koalisyonu, 34 bakanlıkla İsrail tarihinde en fazla bakanlığın bulunduğu hükümeti oluşturdu. Yeni bakanlıklar nedeniyle hükümet muhalefetten birçok eleştiri aldı.
Netanyahu, yeni hükümeti meclise sunduğu sırada konuşma yaparken, birkaç vekil bu esnada Başbakan’ı protesto ederek dışarı çıktı. Başbakan açıklamasında, Batı Şeria'da bulunan bazı bölgelerin ilhak edilmesi gerektiğini savunurken, bu ilhakların bölgeye barış getireceği iddiasında bulundu. Netanyahu, "Bu bölgeler Yahudi halkının doğduğu ve büyüdüğü yerlerdir. Buralara İsrail yasalarını uygulamanın ve Siyonizm tarihinin şanlı bir bölümünü daha kaleme almanın zamanı gelmiştir" ifadelerini kullandı.
Netanyahu muhalefetin, barışı zora soktuğu ve ülke güvenliğini tehdit ettiği yönündeki suçlamalarını reddederek, “Bu adımlar barışı ortadan kaldırmayacak, daha çok barışı getirecek. Gerçek şu ve herkes biliyor ki, Yahudiye ve Samarya'daki yüz binlerce yerleşimci her zaman yerinde kalacak. Bütün egemenlik konusu sadece masada, çünkü şahsen bunu 3 yıl boyunca kamuya açık tutmak için çalıştım” dedi. Gelecekteki başbakan ve Savunma Bakanı olarak yemin eden Gantz ise açıklamasında, “Devlet tarihindeki en büyük siyasi kriz sona erdi. Bölünme dönemini sona erdirmenin ve uzlaşma dönemini başlatmanın zamanı geldi. En yüksek ulusal sorumluluktan hareketle, insanların yarısını temsil eden bir hükümetin yeni tip koronavirüsünden, güvenlik ve siyasi zorluklara kadar karşı karşıya kalınan büyük zorluklarla nasıl yüzleşeceğini bilen bir birlik hükümeti kurmaya karar verdik” dedi.
Ortak Arap Listesi Bloku ve Meretz Partisi üyeleri Netanyahu ve Gantz’ın konuşmalarını keserek, Netanyahu’ya “rüşvet, sahtekarlık ve güvenin ihlali, Netanyahu’ya savcı tarafından atfedilen suçlamalardır. Sen suç işlemekle itham ediliyorsun” dediler. Üyeler Gantz’a yönelik ise, “Sen yolsuzlukla itham edilen başbakanı koruyorsun” sloganı attılar.
Netanyahu’ya en büyük muhaliflerden olan Yair Lapid ise yeni hükümete ilişkin yaptığı açıklamada, “Yarısı devletin kaynaklarını yağmalayan ve yarısı halktan utanan, gözlerini düşüren ve başını utanç ve kötülükten savuran bir atık ve yolsuzluk hükümeti” ifadelerini kullandı. Knesset’in İsrail’in vatandaşlarının güvenini kaybettiğini ve artık siyaset ve halkın yaşamı arasında bağlantı olmadığını vurgulayan Lapid, “Koronavirüs, vergi mükellefleri pahasına bir yolsuzluk töreni yapmak için bir bahaneydi. Buna acil hükümet denmez. Hatırlayın: Üç iddianamesi olan bir kişi okul müdürü, aile doktoru veya bir bakanın şoförü olamaz.  İsrail ordusuna subay olmak için okula kabul edilemez ve kimse suçlanan bir kişiye ordunun kaderini devredemez. Sadece İsrail, Başbakanı bu şekilde kabul ediyor” ifadelerini kullandı.
Evimiz İsrail (Yisrael Beiteinu) Partisi lideri Avigdor Liberman ise yeni kurulan hükümet ile ilgili yaptığı açıklamada, “Gantz, Netanyahu'nun başbakanlık görevini vereceği yanılsaması altında. 'Seni ilk fırsatta devirecek ve aşırı sağcı bir hükümet kuracak” dedi. Ortak Arap Listesi Lideri Ayman Odeh ise, Yahudileşme ve düşmanlık olarak gördüğü hükümeti, ırkçılık politikasını sürdürmeme konusunda uyardı.



İsrail medyası: İsrail Genelkurmay Başkanı ciddi asker eksikliğinden şikayet ediyor

Şin Bet Direktörü Ronen Bar (sağda) ve İsrail Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir ( İsrail Savunma Bakanlığı)
Şin Bet Direktörü Ronen Bar (sağda) ve İsrail Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir ( İsrail Savunma Bakanlığı)
TT

İsrail medyası: İsrail Genelkurmay Başkanı ciddi asker eksikliğinden şikayet ediyor

Şin Bet Direktörü Ronen Bar (sağda) ve İsrail Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir ( İsrail Savunma Bakanlığı)
Şin Bet Direktörü Ronen Bar (sağda) ve İsrail Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir ( İsrail Savunma Bakanlığı)

Tel Aviv'deki askeri kaynaklar, İsrail Genelkurmay Başkanı Eyal Zamir'in Knesset (hükümetin güvenlik ve siyasi işler kabinesi) toplantısında ordudaki ciddi asker açığından yakındığını ve bu açığın Gazze Şeridi'ndeki savaş hedeflerine ulaşmada büyük bir engel teşkil ettiğini ve hedeflerin tam olarak gerçekleştirilmesine izin vermeyebileceğini ifade ettiğini açıkladı.

Şarku'l Avsat'ın Yediot Aharonot'ta aktardığı habere göre  Zamir, siyasi düzeyle yaptığı son görüşmelerde, muharip asker açığının ordunun İsrail hükümetindeki karar alıcılar tarafından belirlenen ve ordudan beklenen beklentileri tam olarak yerine getirme kabiliyetini sınırladığını vurguladı.

Zamir, Binyamin Netanyahu başkanlığındaki hükümetin savaşı yönetmek için yalnızca askeri araçlara ve IDF savaşçılarına güvenmeye devam ettiğine, sahadaki askeri operasyonları tamamlayabilecek paralel bir siyasi hareket olmadığına dikkat çekti.

dsfvgth
Aralık 2023'te Gazze Şeridi'nde öldürülen bir askerin cenazesinde İsrailli askerler ağlıyor (Reuters)

Ordunun mevcut durumunun, özellikle askeri çabalara eşlik eden ve Gazze Şeridi'nde Hamas'a bir alternatif sağlayan siyasi bir planın yokluğunda, ilan edilen hedeflere ulaşmak için yetersiz olduğunu söyledi.

Bakanlara yıldırım

Zamir'in sözleri, özellikle bakanlar Itamar Ben-Gvir ve Bezalel Smotrich'in başını çektiği aşırı sağcı kanat ve Likud partisinin aşırı kanadındaki bakanları şoke etti. Eski genelkurmay başkanı Hirsi Halevy'nin hükümet politikasıyla tamamen uyumsuz olması nedeniyle görevinden ayrılması için ellerinden gelen her şeyi yapan Aşırı sağcılar, Zamir'i yeni, saldırgan ve çatışmacı bir politika izlemesi için genelkurmay başkanlığına getirdiler. Aşrı sağcılar, savaşın hedeflerine, yani Hamas'ın bir örgüt ve hükümet sistemi olarak ortadan kaldırılmasına ve kaçırılanların serbest bırakılmasına neden ulaşamadığını açıklamak için aynı argümanları ve kelimeleri kullandı.

Bakanlar, oturumun başında Başbakan Binyamin Netanyahu'ya sadık olduğunu söyleyen Zamir'in göstermeye başladığı bağımsız ruh karşısında şok oldular. Bakanlar, Zamir'in güçlenmek için kendilerini kandırdı mı yoksa ABD yönetiminin istek ve diktelerine göre ani bir değişiklik yapmak için Netanyahu ile koordinasyon içinde mi hareket ettiğini merak ediyorlar.

Benzeri görülmemiş eksiklik

İsrail medyasında yer alan haberlere göre, İsrail ordusunun insan gücü departmanı son aylarda birçok kez ciddi bir insan gücü açığı olduğunu doğruladı, ancak son haftalarda yedek kuvvetlerdeki 100 binden fazla askerin hizmet vermeyi bırakması ve bazılarının “ahlaki” olarak nitelendirdikleri nedenlerle savaşa katılmayı reddetmesi nedeniyle on yıllardır görülmemiş bir asker açığı krizinden bahsediyor.

dfgthy
İsrailli mahkumların ailelerinin geçtiğimiz Pazar günü tüm rehinelerin serbest bırakılmasını talep ettikleri gösteriler (Reuters)

İbrani medya organları, bilgi sahibi bir kaynağa dayanarak, muharip birliklere katılan yedeklerin oranının en iyi ihtimalle yüzde 60 ila 70 arasında olduğunu, bazılarının ise yüzde 40 ila 50 arasında daha düşük bir orana sahip olduğunu söylediğini aktardı.

Zamir, işgal ordusu saflarında, hatta muharip birliklerde bile askere alınma kararlılığının endişe verici derecede düşük olduğunu açıkladı.

'Başarıların erozyona uğraması'

İsrail Genelkurmay Başkanı ayrıca askerlerin savaş alanındaki başarılarının etkili siyasi destek eksikliği nedeniyle aşınmaya başladığını vurgulayarak, Gazze'deki Hamas yönetimine alternatif arayışında devam eden çıkmazın sahadaki kazanımları baltalayacağı uyarısında bulundu. Gazete, Zamir'in ciddi asker açığı gerçeği karşısında bakanlardan “hayallerinden vazgeçmelerini” istemesine rağmen Knesset'in hala siyasi alternatifleri ya da savaş sonrası planları görmezden gelmeye kararlı olduğunu söyleyerek sözlerini noktaladı.

Netanyahu'nun sağcı siyasi sınıfı bu tür itirafları araştırmayı kendi kalesine gol atmaya benzetiyor ve bu tür haberlerin yayınlanmasının Hamas'ı anlaşma için şartlarını sıkılaştırmaya teşvik edebileceği uyarısında bulunuyor. Ancak ordu yönetimi bunu ordu ile halk arasındaki güveni güçlendirmek için ordunun elindeki güçlü bir silah olarak görüyor.