İsrail’de hükümet krizi aşıldı: Netanyahu Batı Şeria için tarihi bir adım atacaklarını belirtti

Netanyahu ve Gantz dün Knesset'teki koalisyon hükümeti için yapılan oylama oturumu sırasında (AFP)
Netanyahu ve Gantz dün Knesset'teki koalisyon hükümeti için yapılan oylama oturumu sırasında (AFP)
TT

İsrail’de hükümet krizi aşıldı: Netanyahu Batı Şeria için tarihi bir adım atacaklarını belirtti

Netanyahu ve Gantz dün Knesset'teki koalisyon hükümeti için yapılan oylama oturumu sırasında (AFP)
Netanyahu ve Gantz dün Knesset'teki koalisyon hükümeti için yapılan oylama oturumu sırasında (AFP)

Üç erken seçim ve 18 ay süren hükümet krizi, Başbakan Binyamin Netanyahu’nun, Mavi-Beyaz İttifakı lideri Benny Gantz ile kurduğu hükümeti İsrail Parlamentosu’na (Knesset) sunmasıyla son buldu.
Dün bir açıklama yapan Netanyahu, yeni tip koronavirüsle de mücadele edecek yeni hükümetin Batı Şeria’daki yerleşim alanlarını ilhak eden tarihi bir adım atacağını söyledi. Filistinli bir yetkili ise, Filistin halkının bu tür ilhaklara yanıt vereceğini söyledi. İsrail solu ise hükümeti, ‘yolsuzluğu kapsayan apartheid’ hükümeti olarak tanımladı. Bazı sağcı partiler ise hükümetin Hamas ile işbirliği yapacağını kaydetti.
Filistin asıllı İsrailli bir yetkili İsrail medyasına yaptığı açıklamada, Filistinlilerin İsrail'le yeni ilişkilerde kalıpları kırmalarını engelleyen kısıtlamaların çözümüne odaklanacaklarını söyleyerek, İsrail’in düşman hükümet şeklinde hareket edebileceğini kaydetti.
İsrail, 26 Aralık 2018'den bu yana siyasi bir kriz içerisinde. Yeni hükümet, İsrail Savunma Bakanı Naftali Bennett'in liderliğindeki Yamina Partisi ve Benny Gantz liderliğindeki Mavi- Beyaz İttifakı liderliğinde kuruldu. İsrail’de 4. erken genel seçimlere gidilmemesi adına Netanyahu-Gantz koalisyonu, 34 bakanlıkla İsrail tarihinde en fazla bakanlığın bulunduğu hükümeti oluşturdu. Yeni bakanlıklar nedeniyle hükümet muhalefetten birçok eleştiri aldı.
Netanyahu, yeni hükümeti meclise sunduğu sırada konuşma yaparken, birkaç vekil bu esnada Başbakan’ı protesto ederek dışarı çıktı. Başbakan açıklamasında, Batı Şeria'da bulunan bazı bölgelerin ilhak edilmesi gerektiğini savunurken, bu ilhakların bölgeye barış getireceği iddiasında bulundu. Netanyahu, "Bu bölgeler Yahudi halkının doğduğu ve büyüdüğü yerlerdir. Buralara İsrail yasalarını uygulamanın ve Siyonizm tarihinin şanlı bir bölümünü daha kaleme almanın zamanı gelmiştir" ifadelerini kullandı.
Netanyahu muhalefetin, barışı zora soktuğu ve ülke güvenliğini tehdit ettiği yönündeki suçlamalarını reddederek, “Bu adımlar barışı ortadan kaldırmayacak, daha çok barışı getirecek. Gerçek şu ve herkes biliyor ki, Yahudiye ve Samarya'daki yüz binlerce yerleşimci her zaman yerinde kalacak. Bütün egemenlik konusu sadece masada, çünkü şahsen bunu 3 yıl boyunca kamuya açık tutmak için çalıştım” dedi. Gelecekteki başbakan ve Savunma Bakanı olarak yemin eden Gantz ise açıklamasında, “Devlet tarihindeki en büyük siyasi kriz sona erdi. Bölünme dönemini sona erdirmenin ve uzlaşma dönemini başlatmanın zamanı geldi. En yüksek ulusal sorumluluktan hareketle, insanların yarısını temsil eden bir hükümetin yeni tip koronavirüsünden, güvenlik ve siyasi zorluklara kadar karşı karşıya kalınan büyük zorluklarla nasıl yüzleşeceğini bilen bir birlik hükümeti kurmaya karar verdik” dedi.
Ortak Arap Listesi Bloku ve Meretz Partisi üyeleri Netanyahu ve Gantz’ın konuşmalarını keserek, Netanyahu’ya “rüşvet, sahtekarlık ve güvenin ihlali, Netanyahu’ya savcı tarafından atfedilen suçlamalardır. Sen suç işlemekle itham ediliyorsun” dediler. Üyeler Gantz’a yönelik ise, “Sen yolsuzlukla itham edilen başbakanı koruyorsun” sloganı attılar.
Netanyahu’ya en büyük muhaliflerden olan Yair Lapid ise yeni hükümete ilişkin yaptığı açıklamada, “Yarısı devletin kaynaklarını yağmalayan ve yarısı halktan utanan, gözlerini düşüren ve başını utanç ve kötülükten savuran bir atık ve yolsuzluk hükümeti” ifadelerini kullandı. Knesset’in İsrail’in vatandaşlarının güvenini kaybettiğini ve artık siyaset ve halkın yaşamı arasında bağlantı olmadığını vurgulayan Lapid, “Koronavirüs, vergi mükellefleri pahasına bir yolsuzluk töreni yapmak için bir bahaneydi. Buna acil hükümet denmez. Hatırlayın: Üç iddianamesi olan bir kişi okul müdürü, aile doktoru veya bir bakanın şoförü olamaz.  İsrail ordusuna subay olmak için okula kabul edilemez ve kimse suçlanan bir kişiye ordunun kaderini devredemez. Sadece İsrail, Başbakanı bu şekilde kabul ediyor” ifadelerini kullandı.
Evimiz İsrail (Yisrael Beiteinu) Partisi lideri Avigdor Liberman ise yeni kurulan hükümet ile ilgili yaptığı açıklamada, “Gantz, Netanyahu'nun başbakanlık görevini vereceği yanılsaması altında. 'Seni ilk fırsatta devirecek ve aşırı sağcı bir hükümet kuracak” dedi. Ortak Arap Listesi Lideri Ayman Odeh ise, Yahudileşme ve düşmanlık olarak gördüğü hükümeti, ırkçılık politikasını sürdürmeme konusunda uyardı.



İsrail hükümeti, Netanyahu’nun Beyaz Saray'a hızlı bir şekilde çağrılmasından endişe duyuyor

ABD Başkanı Donald Trump, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile birlikte 4 Şubat 2025 tarihinde Washington'daki Beyaz Saray'da (AFP)
ABD Başkanı Donald Trump, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile birlikte 4 Şubat 2025 tarihinde Washington'daki Beyaz Saray'da (AFP)
TT

İsrail hükümeti, Netanyahu’nun Beyaz Saray'a hızlı bir şekilde çağrılmasından endişe duyuyor

ABD Başkanı Donald Trump, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile birlikte 4 Şubat 2025 tarihinde Washington'daki Beyaz Saray'da (AFP)
ABD Başkanı Donald Trump, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile birlikte 4 Şubat 2025 tarihinde Washington'daki Beyaz Saray'da (AFP)

ABD Başkanı Donald Trump'ın İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun derhal ve gecikmeksizin Beyaz Saray'a gelmesi yönündeki ısrarının ardından İsrail hükümetinin koridorlarında bir endişe havası hâkim oldu. İsrailli yetkililer, Gazze Şeridi'ndeki savaşı durdurmaları ve müzakere masasına dönmeleri için kendilerine bir anlaşma dayatılacağından korkuyor.

Ancak Netanyahu, Gazze Şeridi'ndeki savaşın, İran ve ikili ilişkiler de dahil olmak üzere ziyaret sırasında görüşülecek birkaç konudan sadece biri olduğu konusunda güvence verdi ve asıl konunun gümrük vergilerinin yükseltilmesi konusunda bir mutabakat olacağını vurguladı.

Netanyahu, Washington'a giderken başkanlık uçağında kendisine eşlik eden gazetecilere, ABD yönetiminin gümrük vergilerini arttırma kararının İsrail ekonomisini olumsuz etkilediğini ve bunu en aza indirmek için çaba göstereceğini söyledi.

İsrail, onlarca ülkeyi etkileyen gümrük vergilerini arttırma kararından muaf tutulmak için iyi niyet göstergesi olarak ABD'den ithal edilen tarım ürünlerinde İsrail gümrüklerini düşürme girişiminde bulunmuştu, ancak Amerikalılar İsrail mallarına yüzde 17'lik bir artış uyguladı. Netanyahu ise bunun tamamen iptal edilmesini ya da en fazla yüzde 10'a indirilmesini istiyor.

Bunun üzerine Başbakanlık Ofisi’nden yapılan açıklamada, Netanyahu'nun ABD Başkanı'nın daveti üzerine Washington'a gideceği ve ‘gümrükler, esirlerin iadesine yönelik çabalar, İsrail-Türkiye ilişkileri, İran tehdidi ve Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) ile yaşanan ihtilaf’ gibi konuları görüşecekleri belirtildi.

Şarku’l Avsat’ın Kanal 12'den aktardığına göre hükümete yakın İsrailli kaynaklar, Beyaz Saray'ın görüşmeyi bugün yapma ısrarının İsrail'in beklemediği bir konu ya da konularla ilgili ‘Trump tarzı’ bir sürprizi gizliyor olabileceğinden endişe ediyor.

Witkoff toplantıya katılacak

Kaynaklar, Beyaz Saray'ın Netanyahu'nun ofisine, Trump'ın Gazze Şeridi'ndeki savaşı sona erdirme müzakerelerini yürüten temsilcisi Steve Witkoff'un görüşmenin hızlandırılmasında ısrar eden kişi olduğunu ve Netanyahu ile Beyaz Saray'daki oturumlara katılacağını bildirdiğini doğruladı. Bu da Gazze konusunun görüşmelerin büyük bir bölümünü işgal edeceği anlamına geliyor.

Kendisine eşlik eden gazetecilere konuşan Netanyahu iyimserdi. Netanyahu, “İsrail ekonomisi için çok önemli olan bir konu hakkında konuşmak üzere Başkan Trump ile bir araya gelecek ilk yabancı lider olduğumu söyleyebilirim. Ülkelerinin ekonomisi için bunu yapmak isteyen uzun bir liderler silsilesi var. Bunun da ABD ile İsrail arasındaki özel ilişkiyi yansıttığını düşünüyorum” ifadelerini kullandı.

Netanyahu, Suriye konusunu da gündeme getirerek şunları söyledi: “İsrail'in geçen hafta Suriye'deki saldırılarını arttırması, Türkiye'nin kontrolünü engellemek için Suriye'deki askeri havaalanlarını tahrip etmesi ve İsrail saldırılarını kısıtlayan hava savunma sistemleri kurması ışığında İsrail, Amerikalıların belki de Suriye'nin nüfuz bölgelerine bölünmesinde ve İsrail ile Türkiye arasında Suriye'de güvenlik anlaşmaları yapılmasında önemli bir rol oynayacağını umuyor.”

Macaristan'ın misafirperverliği

Netanyahu, ‘çok başarılı’ olarak nitelendirdiği Macaristan ziyaretini, Macaristan Cumhurbaşkanı'nın kendisine verdiği görkemli bir resepsiyon ve eşi Sara ile evlilik yıldönümlerini Tuna Nehri üzerinde lüks bir yatta romantik bir geziyle kutlamasıyla sonlandırdı.

Netanyahu burada bir silah anlaşması yaptığını ve Macaristan ile Çek Cumhuriyeti'nin İsrail'deki büyükelçiliklerini Tel Aviv'den Kudüs'e taşıyacaklarını duyurmayı planladıklarını söyledi. Böylece Guatemala, Kosova, Honduras, Papua Yeni Gine ve Paraguay olmak üzere beş olan büyükelçilik taşıma kararında ABD'yi takip eden ülke sayısı yediye yükselmiş oldu.

Netanyahu'nun Macaristan ziyareti İsrail'de, özellikle de cumartesi akşamı Tel Aviv'de ve başka yerlerde büyük gösteriler düzenleyen ve bir bildiri yayınlayan esirlerin aileleri tarafından ağır bir şekilde eleştirildi. Yayınlanan bildiride, “O ve eşi, Tuna Nehri’nde dinlenirken biz esaret altında ölen, acı içinde kıvranan çocuklarımız için yanıyoruz” ifadesi yer aldı.

defrgty
Cumartesi akşamı Tel Aviv'de İsrail hükümeti ve Başbakan Binyamin Netanyahu'ya karşı düzenlenen ve tüm esirlerin bir an önce serbest bırakılmasını talep eden protestolardan (Reuters)

Gazze Şeridi’nde esaret altında ölen Itai'nin kız kardeşi Merav Svirsky şunları söyledi: “Netanyahu savaşın genişletilmesi emrini verdi ve askeri baskının kardeşlerimizi geri getireceğini iddia etti. Oysa gerçekler onları öldürdüğünü kanıtlıyor. Şimdi de Hamas, esirlerin yarısının saldırıların planlandığı yerlerde tutulduğunu açıkladı.”

Svirsky, aileler adına şu soruyu sordu: “Netanyahu neden anlaşmayı ihlal etti ve B aşamasının başarısız olmasına neden oldu? Neden hepsinin birden iade edilmesini kabul etmedi? Neden Mısır'ın savaşı sona erdirme ve hepsini iade etme önerisi kabinede tartışılmadı?”

Kaçırılan asker Nimrod Cohen'in annesi Vicky Cohen, esirlerin yaşamı ile Başbakan'ın yaşamı arasındaki keskin zıtlığa dikkat çekti: “Esirler bir soykırımla karşı karşıyayken ve esaret altında tuvalet suyu içerken, Netanyahu Avrupa'da lüks bir tatilin tadını çıkarıyor. Onlar açlıktan ölüyor ve günde çeyrek ekmekle yaşıyorlar, Netanyahu ise lüks otel yemeklerinin tadını çıkarıyor. Esirler kelepçeli ve o, Şin-Bet Başkanı’ndan sevdiklerinin serbest bırakılması için mücadele eden vatandaşları yargılamasını istiyor.”

Ofer Calderon'un kuzeni Yifat Calderon ise doğrudan ABD Başkanı'na seslendi: “Netanyahu askeri baskının esirleri geri getireceğini söylerken yalan söylüyor. Tüm esirleri hızlı bir şekilde geri getirmenin tek yolu savaşı sona erdirmek ve hepsini bir kerede geri getirmektir. Sadece siz savaşı durdurabilir ve hepsini geri getirebilirsiniz. Diğer tüm tehditler esirlerin geri getirilmesinden sonra ele alınabilir. Lütfen Netanyahu'ya savaşı sona erdirmesi ve hepsini geri getirmesi için baskı yapmak için elinizden geleni yapın.”